Những đóng góp lớn lao của GS-TS Võ Tòng Xuân cho nông nghiệp Việt Nam

Văn Kim Khanh22/08/2024 10:00
Những đóng góp lớn lao của GS-TS Võ Tòng Xuân cho nông nghiệp Việt Nam

GS-TS Võ Tòng Xuân, nhà khoa học nông nghiệp của Việt Nam và thế giới vừa qua đời ngày 19.8. Tiễn biệt ông, giới khoa học, chính quyền và nông dân các tỉnh ĐBSCL dành cho ông tình cảm rất thiêng liêng, cao đẹp.

giao-su-vo-tong-xuan-luc-tung(1).jpg
Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan và GS-TS Võ Tòng Xuân - Ảnh: L.T

Viếng GS-TS Võ Tòng Xuân, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Hoàng Trung viết: "Vô cùng thương tiếc GS-TS Võ Tòng Xuân, người thầy và là nhà khoa học lớn của nước nhà".

GS-TS Võ Tòng Xuân sinh ngày 6.9.1940 tại thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Thuở niên thiếu của ông trải qua nhiều cơ cực, vừa học vừa làm nhiều nghề để lo cho 5 anh em. Năm 1961, ông được học bổng du học tại trường Đại học Nông nghiệp Philippines ở Los Banos và là một du học sinh xuất sắc trong học tập.

gs-xuan-3.jpg
GS -TS Võ tòng Xuân vào những năm 1970 - Ảnh: TL

Năm 1966, ông tốt nghiệp đại học với bằng cử nhân Hóa nông và được nhận làm nghiên cứu sinh tại Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI). Khi đất nước ở giai đoạn giao thời giữa chiến tranh và hòa bình, GS-TS Võ Tòng Xuân đã chọn con đường trở về quê hương, mang hoài bão lớn lao phục vụ nhân dân. Vì vậy, năm 1971, khi đang có việc làm ổn định ở Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI - Philippines), ông đã quyết định trở về nước, công tác tại Viện Đại học Cần Thơ (sau này đổi tên thành Trường Đại học Cần Thơ). Đến năm 1974, ông sang Nhật Bản làm nghiên cứu sinh rồi trở về vào tháng 4.1975.

giao-su-vo-tong-xuan-luc-tung.jpg
GS-TS Võ Tòng Xuân một đời gắn bó với cây lúa - Ảnh: L.T

Cách đây 2 năm, tôi có dịp làm việc với GS-TS Võ Tòng Xuân, khi được ông tiếp chuyện, tôi có hỏi ông: "Sau 30.4.1975, một số trí thức đi ra nước ngoài. Vì sao giáo sư không đi nước ngoài?". Ông ôn tồn giải thích: "Tôi là người sinh ra từ vùng quê nghèo An Giang. Tôi có định hướng học nông nghiệp để phục vụ quê hương, làm sao cho nông dân mình ngày càng khá, giàu lên. Dân mình sống trên vùng đất trù phú nhưng lại nghèo khó, đó là vấn đề trăn trở của tôi. Chính vì vậy tôi quyết ở lại Việt Nam".

gs-xuan-5.jpg
GS-TS Võ Tòng Xuân đi khảo sát giống lúa chịu mặn ở ĐBSCL - Ảnh: GS Nguyễn Thị Lang

Trong cuộc trò chuyện đó, GS-TS Võ Tòng Xuân nhớ lại cái thời cả nước thiếu gạo (1977-1978), ĐBSCL bị dịch rầy nâu, Đại học Cần Thơ tạm đóng cửa để ra đồng cứu lúa. Ông kể: "Đó là một quyết định táo bạo. Trong lúc ruộng lúa cao sản của hàng trăm ngàn nông dân bị thiệt hại vì rầy nâu, không còn gạo để ăn, phải ăn thân cây chuối xắt mỏng, biện pháp hữu hiệu nhất và ít tốn kém nhất là sử dụng giống lúa kháng rầy nâu phủ kín đồng bằng. Cách thực hiện cũng phải phù hợp với thực tế. Chiến thắng của nông dân ĐBSCL đối với con rầy nâu là một kỳ công làm cho các chuyên gia quốc tế đều thán phục".

gs-xuan-2.jpg
GS-TS Võ Tòng Xuân xem xét lúa giống với nông dân - Ảnh: Internet

GS-TS Võ Tòng Xuân kể lại: "Đây là một sự phối hợp lực lượng rất độc đáo. Từ 5 gram hạt giống lúa IR36 gửi trong một bao thơ từ Viện lúa tuốc tế ở Philippines, tôi và TS Nguyễn Văn Huỳnh đã thanh lọc tính kháng rầy và tiềm năng năng suất của IR36, sau đó nhân ra được khoảng 2 tấn lúa giống. Lúc đó nạn rầy nâu khủng khiếp đang đốt cháy hầu hết các cánh đồng lúa cao sản trồng giống lúa cũ TN73-2 và IR26".

Hàng trăm ngàn bà con nông dân điêu đứng, nhiều người bán cả tủ thờ để đầu tư trừ rầy nâu nhưng vẫn thất bại. Thời đó người dân Vĩnh Long, Bến Tre phải cột xuồng nối đuôi nhau đi sang các tỉnh Sóc trăng, Bạc liêu, Cà Mau để mua gạo ăn.

gs-xuan-8.jpg
GS-TS Võ Tòng Xuân tại cuộc họp mặt đầu năm 2024 ở Cần Thơ - Ảnh: Văn Kim Khanh

"Tôi đề nghị ban giám hiệu cho đóng cửa trường trong 2 tháng để chúng tôi cho sinh viên đem phổ biến giống lúa mới IR36 kháng rầy để cứu nông dân. Ông Phạm Sơn Khai, Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ đã đồng ý. Hơn 2.000 sinh viên nông nghiệp và sư phạm, sau 2 ngày được huấn luyện cấp tốc 3 phương pháp: sản xuất mạ, chuẩn bị đất cấy, và cấy lúa 1 tép, đã ra quân dưới sự hướng dẫn của cán bộ Khoa Trồng trọt đến tất cả các địa phương đang có rầy nâu xuất hiện. Mỗi sinh viên mang 1kg lúa giống IR36 để gieo thành mạ rồi cấy ra 1.000 mét vuông ruộng, trái với tập quán của nông dân là phải cần đến 8 - 10kg lúa giống. Cán bộ nông nghiệp ở các huyện, xã tại các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Bến Tre, Long An, Vĩnh Long và Cần Thơ bố trí cho từng sinh viên đến ruộng của nông dân đang gặp dịch rầy nâu để chuẩn bị trồng giống lúa IR36 theo kỹ thuật mới", GS-TS Võ Tòng Xuân kể lại.

cao-2.jpg
Nhiều giống lúa chất lượng cao được trồng ở ĐBSCL từ các chương trình nhân giống của GS-TS Võ Tòng Xuân

Cũng theo GS-TS Võ Tòng Xuân, ba tháng sau đó, tất cả các ruộng lúa IR36 chuẩn bị được gặt, nông dân phải ra đồng ngủ giữ lúa để không bị ăn cắp giống. Bà con đổi lúa giống cho nhau và tiếp tục nhân giống kiểu 1 tép như sinh viên đã hướng dẫn, và chỉ trong hai vụ lúa, giống mới IR36 đã phủ kín khắp các vùng lúa cao sản, quét sạch nạn rầy nâu, chấm dứt thảm họa cho nông dân. Nạn thiếu gạo ở ĐBSCL cũng hết từ đó.

giao-su-vo-tong-xuan-04-luc-tung.jpg
GS-TS Võ Tòng Xuân khảo sát vùng cây trái ở ĐBSCL - Ảnh: L.T

Ông có một ý nghĩ rất thực tế về các mô hình hợp tác phát triển nông nghiệp: "HTX, hội quán, cánh đồng mẫu lớn, hay là 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, giảm phát thải… Các mô hình này sẽ được nông dân quan tâm, tham gia khi họ thấy được lợi ích thiết thực".

Về thương lái trong phát triển nông nghiệp, ông cho rằng: "Do hoàn cảnh thực tế của nước ta, vì vậy, phát triển nông nghiệp hàng hóa phải có sự chỉ đạo của Nhà nước, sự phối hợp của nhà khoa học, doanh nghiệp, nông dân. Cũng nên phát huy tính tích cực của thương lái trong cung ứng lúa gạo. Làm thế nào hài hòa lợi ích của lực lượng sản xuất phân phối thì nền kinh tế sẽ chuyển biến tốt".

chau-phi.jpg
Chương trình giúp cho Sierra Leone phát triển nghề trồng lúa nước của GS-TS Võ Tòng Xuân - Ảnh: T.L

Không chỉ lo cho nông nghiệp Việt Nam, GS-TS Võ Tòng Xuân vẫn còn canh cánh bên lòng chương trình giúp cho Sierra Leone (châu Phi) phát triển nghề trồng lúa nước. Ở tuổi ngoài 80, GS-TS Võ Tòng Xuân vẫn suy nghĩ miệt mài đưa kỹ thuật trồng lúa nước Việt Nam sang châu Phi. Trong số các nước châu Phi mà GS-TS Võ Tòng Xuân và nhóm cộng sự hỗ trợ, Sierra Leone là quốc gia đầu tiên.

GS-TS Võ Tòng Xuân cho biết: "Tôi nghĩ Việt Nam mình từ chỗ thiếu ăn đã vươn lên trở thành nước xuất khẩu gạo đứng hàng thứ hai thế giới thì mình có thể đem kinh nghiệm ra giúp Sierra Leone. Vậy là tôi hứa với ông Đại sứ và ông xúc tiến sắp xếp cho tôi sang Sierra Leone để khảo sát đất đai".

Sau bước đầu thử nghiệm thành công ở Sierra Leone, GS-TS Võ Tòng Xuân và các cộng sự tiếp tục có mặt Nigeria, Sudan, Mozambique, Rwanda, Burundi, Liberia để khảo sát. Từ những chuyến đi, ông chia sẻ: "Nếu được hướng dẫn, nông dân châu Phi có thể làm nông nghiệp rất tốt. Tuy nhiên, để làm được điều này cần rất nhiều yếu tố để hỗ trợ, đồng hành cùng phát triển". Chương trình này của ông còn dang dở.

vtx-1.jpg
Cho đến cuối đời GS-TS Võ Tòng Xuân vẫn còn tâm nguyện phục vụ xã hội - Ảnh: D.N.C

Sau hơn 50 năm liên tục hoạt động phụng sự nghề nông, cuối năm 2023, sau lần trải qua bạo bệnh, sức khỏe suy giảm nhưng ông vẫn đầy nhiệt huyết. Khi nhận giải thưởng VinFuture trị giá khoảng 6 tỉ đồng, ông lại quyết định dành trọn số tiền này để lập Quỹ học bổng chăm lo con em nhà nông.

gs-xuan-4.jpg
GS-TS Võ Tòng Xuân (trái) trong ngày nhận giải thưởng VinFuture năm 2023 - Ảnh: VnExpress

Nhà giáo Võ Tòng Xuân được phong Giáo sư năm 1980, Anh hùng Lao động năm 1985, Nhà giáo Ưu tú năm 1990, Nhà giáo Nhân dân năm 1999. Ông đoạt nhiều giải thưởng quốc tế, như: Giải thưởng Derek Tribe về khoa học kỹ thuật năm 2005; giải thưởng Nikkei Á Châu 2002 về tăng trưởng vùng; giải thưởng Ramon Magsaysay về "Phục vụ Nhà nước" năm 1993; Bằng tưởng lệ của Thủ tướng Canada về "Phụng sự và đóng góp vào khoa học thế giới" năm 1995; Huy chương "Kỵ mã nông nghiệp" của Bộ Nông Lâm Thủy sản Pháp năm 1996; Huân chương "Mặt trời mọc" của Chính phủ Nhật Bản về quan hệ Nhật – Việt năm 2019; giải thưởng Đặc biệt VinFuture 2003 về phụng sự nhân loại.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.
2

Người đàn ông Nam Định "thu nhỏ" nhà cổ, kiếm hàng chục triệu đồng

Những mô hình nhà cổ do anh Dũng thực hiện khiến nhiều người trầm trồ vì độ tỉ mỉ, chi tiết. Các mô hình này vừa khiến anh Dũng thỏa mãn đam mê, vừa giúp anh mang về thu nhập đáng kể.
3

“Từ chối kiệt sức” – chiến thuật mới của gen Z để sống thật, làm việc hiệu quả

Không còn xem im lặng là vàng, gen Z đang lan tỏa trào lưu “loud living” - lên tiếng để được lắng nghe, từ chối kiệt sức, và tái thiết lại thành công theo cách riêng.
4

Người đàn ông rong ruổi các tỉnh miền Tây chụp biển địa giới trước sáp nhập

Nghe tin các tỉnh miền Tây quê mình dự kiến sáp nhập, anh An dành 3 ngày chạy xe máy đến từng biển địa giới chụp ảnh lưu giữ kỷ niệm.
5

Không hề đi máy bay, người đàn ông này đã đến mọi quốc gia trên thế giới

Nhà thám hiểm người Đan Mạch Thor Pedersen trở thành người đầu tiên và duy nhất đến thăm 203 quốc gia trên thế giới mà không lên một chuyến bay nào.

Chàng trai 21 tuổi phượt xuyên Việt 4.125km trên chiếc xe Dream bố tặng

Đức Long đã dành tiền tiết kiệm để thực hiện chuyến phượt từ Hà Nội vào đất mũi Cà Mau bằng chiếc xe Dream cũ.

Thanh thiếu niên ở quốc gia Đông Nam Á nào cảm thấy... cô đơn nhất?

Theo kết quả khảo sát, thanh thiếu niên ở Philippines cảm thấy cô đơn nhất trong khu vực Đông Nam Á. Việc sử dụng mạng xã hội quá nhiều là một lý do dẫn tới tình trạng này.

Ít ai biết người phụ nữ gốc Trung Quốc này là "mẹ đỡ đầu" của cơn sốt AI toàn cầu

Ít người biết rằng, người khởi nguồn cho cơn sốt công nghệ toàn cầu thời gian qua lại là một phụ nữ.

Nhà sư tài hoa từng được mệnh danh ‘đẹp trai nhất Thiếu Lâm Tự’ vừa qua đời ở tuổi 21

13 tuổi đến theo học Kung Fu tại Thiếu Lâm Tự, Thu Phong tự hào được trở thành đệ tử đời thứ 34 của ngôi chùa cổ này. Thế nhưng, chẳng thể ngờ cuộc đời của nhà sư trẻ chỉ vỏn vẹn 21 năm.

Từ bồi bàn trở thành trợ lý Giáo sư ở Mỹ, tôi nhận ra: Nghèo khó chính là bàn đạp vĩ đại nhất!

Sự nghèo khó trong quá khứ không ngăn cản tôi tiến về phía trước.

Tỷ phú Jack Ma: Gửi email, dặn con 3 điều để bước ra đời không lo thua thiệt

Không chỉ là nguồn cảm hứng của nhiều người trên con đường sự nghiệp, phương thức giáo dục con cái của Jack Ma cũng rất đáng để nhiều người suy ngẫm.

Quá áp lực, người trẻ Trung Quốc đua nhau thuê chuyên gia gây ngủ

Người gây ngủ toàn thời gian kiếm tới 30 nghìn tệ (105 triệu đồng) một tháng chưa kể tiền boa, khách hàng chủ yếu là người trẻ chịu áp lực bởi văn hóa làm việc 996.

Không còn sang chảnh, giới trẻ Hàn Quốc thời nay thích sống kiểu hoàn toàn khác

Quên đi những bữa ăn sang trọng tại nhà hàng và một tách cà phê mỗi sáng, giới trẻ Hàn Quốc không còn dám chi tiêu hoang phí nữa.

Kỹ năng và tiến bộ

Blog GS John VU - GS John Vu - 06/06/2025 13:00
Cái nhìn truyền thống của đào tạo về Khoa học máy tính là phát triển người lập trình để viết mã và sửa lỗi.

Xem Sex Education, tôi chép lại 1 câu, ai ngờ sau này giúp tôi vực dậy cậu con trai đang suy sụp

Điện ảnh - Thanh Hương - 06/06/2025 12:00
Tôi hiểu – cái khoảnh khắc đó, con tôi không yếu đuối. Nó đang can đảm hơn bao giờ hết.

Người dùng iPhone và Android có thể sử dụng Photoshop miễn phí

Kỹ năng - Nam Đoàn - 06/06/2025 11:00
Sau thời gian dài được người dùng Android trông đợi, "gã khổng lồ" phần mềm Adobe cuối cùng cũng mang phiên bản thử nghiệm beta của Photoshop lên nền tảng này.

Người thông minh quá hóa ra lại gây khó chịu vì 5 điều sau

Suy ngẫm - Đông - 06/06/2025 10:00
Thông minh là tốt, nhưng đừng làm điều gì thái quá nhé vì rất dễ khiến người khác khó chịu đấy.

Không còn bệnh tim - Sức mạnh phi thường của phân tử NO kỳ diệu

Từ sách - Phim - TĐ - 06/06/2025 09:00
NO là một trong những phân tử đơn giản nhất được tạo thành bởi hai nguyên tử là nitơ (N) và oxi (O). Tuy có cấu trúc đơn giản nhưng oxit nitric hiện được xem là phân tử quan trọng nhất đối với tình trạng sức khỏe.

Quẳng gánh lo đi và vui sống - Đừng để stress bào mòn bạn mỗi ngày, lời khuyên hiệu quả từ Dale Carnegie

Từ sách - Phim - Quìn - 06/06/2025 08:00
Cuốn sách "Quẳng gánh lo đi và vui sống" (How to stop worrying and start living) của Dale Carnegie đã giúp hàng triệu người trên thế giới vượt qua những ngày tháng đầy căng thẳng, tìm lại sự bình yên trong tâm trí và sống một cuộc đời nhẹ nhõm hơn.

Không hề đi máy bay, người đàn ông này đã đến mọi quốc gia trên thế giới

Phong cách sống - An Nhi - 05/06/2025 13:00
Nhà thám hiểm người Đan Mạch Thor Pedersen trở thành người đầu tiên và duy nhất đến thăm 203 quốc gia trên thế giới mà không lên một chuyến bay nào.

Được con gái 15 tuổi rủ xem "Sex Education", người mẹ còn sốc hơn khi con bảo 'Sống tử tế với chính mình khó mẹ nhỉ?'

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 05/06/2025 12:00
Có những điều người lớn phải mất cả đời cũng chưa chắc hiểu thấu.

Tổng đài AI hỗ trợ thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 05/06/2025 11:00
Bộ Xây dựng đã triển khai tổng đài thông minh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ thủ tục hành chính.

Đây là cô Hoa hậu khiến tôi phải dạy con noi theo, đời sẽ không vùi dập con được!

Suy ngẫm - Minh Châu - 05/06/2025 10:00
Cô Hoa hậu này dạy tôi một bài học làm mẹ: Hãy cho con quyền được sai, nhưng dạy con cách sửa sai trong im lặng, bằng tử tế và bằng kiên trì.

Ánh sáng trong ta - Dù là mặt trời chói chang hay chỉ là ngọn nến lập lòe, chúng ta đều ẩn chứa tia sáng của riêng mình!

Từ sách - Phim - Quìn - 05/06/2025 09:00
Tia sáng đến từ sự bản lĩnh khi ta dám đứng dậy sau những vấp ngã tưởng chừng như không thể gượng dậy, là khả năng thích nghi giữa thế giới thay đổi không ngừng, hay đôi khi chỉ là một lời cảm ơn chân thành và một cái nắm tay ấm áp trao đi.

Cuộc đời phía trước - Giáo dục không phải để sợ hãi

Từ sách - Phim - Quìn - 05/06/2025 08:00
Chúng ta đều biết giáo dục quan trọng thế nào, nhưng liệu bạn đã từng dừng lại để tự hỏi: Giáo dục thực sự là gì? Có phải chúng ta đang học chỉ vì sợ hãi, sợ bị điểm kém, sợ bị cha mẹ hay thầy cô đánh giá, sợ không đạt được kỳ vọng? …

Xem "Sex Education", tôi nhận ra: Muốn con tự tin, hãy nói câu thần chú sau

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 04/06/2025 13:00
Muốn con tự tin, cha mẹ đừng áp đặt quá nhiều kỳ vọng, hãy để con tự do phát triển theo cách riêng.

Người đàn ông Nam Định "thu nhỏ" nhà cổ, kiếm hàng chục triệu đồng

Phong cách sống - Mộc Khải - 04/06/2025 12:00
Những mô hình nhà cổ do anh Dũng thực hiện khiến nhiều người trầm trồ vì độ tỉ mỉ, chi tiết. Các mô hình này vừa khiến anh Dũng thỏa mãn đam mê, vừa giúp anh mang về thu nhập đáng kể.

5 dấu hiệu chứng minh bạn đang bị AI dần thay thế

Kỹ năng - Nguyễn Phượng - 04/06/2025 11:00
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở nên thông minh hơn và làm được nhiều điều khiến con người phải kinh ngạc. Từ đó, đe dọa trực tiếp tới vị trí của các nhân sự trẻ.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 07/06/2025