Nhà văn Lê Lựu tái ngộ độc giả với ‘Thời xa vắng’, 'Sóng ở đáy sông'

Tiểu Vũ06/06/2021 18:00
Nhà văn Lê Lựu tái ngộ độc giả với ‘Thời xa vắng’, 'Sóng ở đáy sông'

Tiểu thuyết “Sóng ở đáy sông” và “Thời xa vắng” của nhà văn Lê Lựu tái ngộ với độc giả thế hệ mới như một cách để nối lại các văn bản chữ nghĩa của một giai đoạn văn học tạm gọi là thức tỉnh để thay thế những lời ngợi ca.

Nhà văn Lê Lựu là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học Việt Nam sau 1975. Ông sinh năm 1942 ở thôn Mẫn Hòa, xã Tân Châu, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Lê Lựu là cựu phóng viên báo Quân khu Ba và tác nghiệp ở mặt trận 559 (Trường Sơn) với tư cách là phóng viên chiến trường. Sau này ông về làm thư ký tòa soạn, kiêm Trưởng ban văn xuôi tạp chí Văn nghệ Quân đội.

Trong lĩnh vực văn chương, Lê Lựu được xem là một trong những nhà văn đi đầu của phong trào đổi mới văn học nước nhà (giai đoạn 1986 - 1995).

re3qulzd4-40kf8ikxm.jpg
Nhà văn Lê Lựu “Toàn bộ những trang viết của tôi chỉ theo đuổi một nguyên tắc là Thật. Tôi không thể viết được nếu không bám vào sự thật. Tôi chỉ là người kể chuyện “có gì viết nấy” - Ảnh: Tư liệu

Trong những năm đầu tiên của phong trào đổi mới văn học, cũng như các nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, Bảo Ninh, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Minh Châu, Tạ Duy Anh, Phùng Gia Lộc… Lê Lựu đã mạnh dạn thoát ra khỏi những nguyên tắc và cấu trúc truyền thống rập khuôn trong sáng tác văn chương thời đó để cho ra đời những tác phẩm có giá trị về nghệ thuật, chân thật về nội dung như Thời xa vắng (tiểu thuyết - 1986), Một thời lầm lỗi (bút kí - 1988), Trở lại nước Mỹ (bút kí – 1989, Đại tá không biết đùa (tiểu thuyết - 1990), Chuyện làng Cuội (tiểu thuyết - 1993), Sóng ở đáy sông (tiểu thuyết - 1994)... Những tác phẩm của nhà văn Lê Lựu phần nào đã làm thay đổi cách suy nghĩ, cách nhìn, cách đánh giá về cuộc sống về con người.

Nếu như Thời xa vắng là bước đột phá trong hành trình sáng tạo nghệ thuật của Lê Lựu, đóng góp một tiếng nói mạnh mẽ vào tiến trình đổi mới văn nước nhà thì Sóng ở đáy sông của ông sau này đã làm xôn xao không khí văn chương lúc bấy giờ. Tiểu thuyết gần như phơi bày tất cả mọi mặt tốt xấu của cuộc sống, mang đến cho người đọc những ấn tượng mới mẻ về một phong cách sáng tạo nghệ thuật riêng biệt của ông.

Sóng ở đáy sông được nhà văn Lê Lựu sáng tác vào năm 1994. Đây là tiểu thuyết được ông viết theo đơn đặt hàng của nhà xuất bản Hải Phòng. Thành phố hoa phượng đỏ cũng là nơi ông từng có những trải nghiệm thực tế bằng cách thâm nhập sâu hơn vào đời sống của con người nơi đây. Từ những hiểu biết sâu sắc ấy, cộng thêm ngòi bút sắc sảo của mình Lê Lựu đã làm tiểu thuyết Sóng ở đáy sông trở nên gần gũi và chân thực.

Tiểu thuyết Sóng ở đáy sông là một câu chuyện dài về cuộc đời đau thương của nhân vật Núi – người chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh từ lúc nhỏ cho đến khi trưởng thành mà vẫn không tìm thấy được sự bình yên và hạnh phúc. Cuộc đời của Núi cứ thế trượt dài trong tăm tối.

Nhân vật Núi của nhà văn Lê Lựu là một con người có bản chất thiện lương, giàu ý chí vươn lên. Anh hoàn toàn có thể là một con người tốt nếu như được sống trong tình yêu thương của gia đình và sự bao dung của xã hội. Thế nhưng Núi không được may mắn như thế bởi anh được sinh ra từ sai lầm của người cha, sau những lần "không thể kìm hãm trước con ở đang thời bừng dậy rừng rực". Từ đó Núi có một số phận đầy bi kịch ngang trái bởi sự ghẻ lạnh của tình người và những trói buộc của hủ tục, định kiến xã hội.

song-o-day-song.jpg
Tiểu thuyết Sóng ở đáy sông NXB Văn học tái bản 6.2021

Chuỗi bi kịch của Núi không chỉ ở thân phận của một con người mà là sự xung đột giữa cái tốt và cái xấu, là khát vọng có được cuộc sống bình yên nhưng không bao giờ được đáp ứng.

Sóng ở đáy sông toát lên giá trị nhân đạo và ý nghĩa nhân văn sâu sắc khi tác giả luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình đối với nhân cách và hạnh phúc của một con người.

Những đứa con chỉ có thể nên người khi chúng nhận được tình yêu thương và sự giáo dục tốt từ cha mẹ. Bằng ngược lại, chúng có thể đi sai đường và trở nên tha hóa, thành những kẻ bất lương. Còn tình cảm vợ chồng, nó không đơn giản chỉ là sự chung sống để có đôi, để không cô đơn mà nó là phải sự thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau. Con người ta sẽ tránh được những bi kịch cuộc đời nếu được sống trong những gia đình mà mọi người biết quan tâm và yêu thương nhau.

Suốt một thập niên gần đây, những tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Lê Lựu gần như vắng bóng trên các kệ sách. Độc giả trẻ quan tâm đến văn chương của ông chỉ có thể tìm đọc trên mạng. Thế nhưng những bản online thường không đầy đủ so với bản gốc của tác phẩm.

Xuất phát từ nhu cầu đó, tháng 6.2021, hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Lê Lựu là Sóng ở đáy sôngThời xa vắng sẽ được tái bản để phục vụ bạn đọc.

Quyết định tái bản tiểu thuyết Sóng ở đáy sông Thời xa vắng do NXB Văn học phối hợp với Sbooks thực htrong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang có nhiều diễn biến phức tạp. Nhiều tỉnh thành áp dụng giãn cách xã hội, ở nhà đọc sách cũng là một hình thức hạn chế sự lây lan của bệnh dịch. Những người làm sách mong muốn góp phần nhỏ bé của mình vào đời sống tinh thần xã hội, đem lại nguồn năng lượng tích cực thiện lương và bản lĩnh sống trong mỗi tâm hồn qua văn chương tuyệt vời của nhà văn Lê Lựu.

Tương tự "Sóng ở đáy sông", "Thời xa vắng" cũng diễn ra trong bối cảnh chuyển giao quan trọng của xã hội; song lại khác ở một điểm, ấy là ngay từ lúc vào truyện, tác giả đã đẩy ra một bầu không khí tù túng, u ám, xam xám, ít ánh sáng và dường như chỉ là một bức tranh nhòe màu đã cũ. Bầu không khí nặng nề này bao trùm lấy toàn bộ làng Hạ Vị vào thời điểm đó, dẫn độc giả đi theo bước chân nhân vật bằng hình ảnh cả một dòng họ nháo nhào với biết bao nhiêu giáo điều tới từ người cha thuộc về xã hội cũ - cái xã hội thực dân nửa phong kiến.
Cha của nhân vật chính Giang Minh Sài là một ông đồ nên càng để ý tới nề nếp gia đình, làm bất cứ điều gì cũng phải để ý tới thể diện. Ở điểm này, ông khá giống với cha của Núi, cùng là những người gặp cơn chấn động bất ngờ khi chế độ cũ sụp đổ, ngơ ngác trước thời đại mới, cơ chế mới, chưa kịp phản ứng lại bất cứ điều gì, và cũng đã quá già để tiếp nhận những gì mới hơn.

 

thoi-xa-vang-2.jpg
Bóng ma thuộc về cuộc hôn nhân ép buộc từ khi còn bé ám ảnh theo Sài tới mãi về sau, ngay cả khi nhường suất học cho Hương, vào bộ đội, thuyên chuyển khắp nơi rồi tới tận lúc hòa bình, Sài vẫn không thực sự có được hạnh phúc của riêng mình. Bản chất của Sài là một nghệ sỹ, khi không thể thỏa mình vùng vẫy trong hiện thực, Sài lại dầm mình vào những cơn tưởng tượng: trong chính nhật ký của mình. Bi kịch lại tới khi cuốn nhật ký đó bị tịch thu, bị đọc trộm, bị lôi ra để lấy làm bằng chứng bêu riếu kỷ luật Sài. Bị ràng buộc cả thân xác và tâm hồn, cuối cùng Sài lại sống như cái ý định mà anh cho là dũng cảm: “Hãy im lặng chịu đựng!”…
“Công cuộc đổi mới đất nước vừa được mở ra thì ngay lập tức văn học đã ghi được dấu ấn bất ngờ bằng tác phẩm Thời xa vắng của Lê Lựu. Ông viết từ mình, rút ruột mình ra mà kể chuyện mình, chuyện một người nhưng là chuyện của nhiều người, chuyện của một thế hệ, chuyện của một thời. Cái thời đó tác giả gọi là “thời xa vắng” nhưng thật ra vẫn chưa qua. Đó là cái thời nhân vật Giang Minh Sài sống không phải là mình, nửa đời trước sống cho cái mình không có, nửa đời sau sống chạy theo cái không phải của mình.
Nhân vật văn chương này đã được nhớ tên, được coi như một định ngữ chỉ một kiểu người, một kiểu sống, điều này rất ít có trong văn chương nhiều năm trước đó vốn chỉ có hình tượng nhân vật tập thể mà không thể gọi tên một nhân vật cụ thể nào.
Thời xa vắng đã được đón đọc nồng nhiệt, ai đọc cũng thấy mình trong đó, và được giới phê bình coi là tác phẩm mở đầu cho một xu hướng của văn học đổi mới - xu hướng nhận thức lại thực tại...” Phạm Xuân Nguyên (Nhà phê bình văn học)

Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Đường vào thiền - Osho Tôi đã cố gắng kiểm soát cảm xúc, nhưng vì sao càng kiểm soát càng mệt mỏi?

Có thể bạn quyết định mình sẽ không tức giận; bạn có thể nghĩ rằng giận dữ là xấu, nhưng khi cơn giận ập tới, suy nghĩ của bạn bị gạt qua một bên và bạn trở nên tức giận.
2

Chiến thắng con quỷ bên trong - Phụ nữ muốn sống một cuộc đời rực rỡ, nhất định phải hiểu 3 điều này

Khi nhận diện được những nỗi sợ đang chi phối mình, bạn đã đi được nửa chặng đường đến tự do.
3

Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày - Sống chậm lại, bí quyết tỉnh thức giúp bạn thoát khỏi căng thẳng

Bạn có bao giờ cảm thấy tâm trí lúc nào cũng mệt mỏi? Những áp lực vô hình khiến bạn kiệt sức, dù nghỉ ngơi bao nhiêu cũng không thấy nhẹ nhõm hơn? Nhưng sự bình yên không phải là thứ xa vời – nó có thể đến từ chính những khoảnh khắc đơn giản trong ngày.
4

Thay vì chữa lành hãy 'Chăm sóc bản thân thật sự'

Trước đây, chúng ta đã quá quen thuộc với những lời khuyên về "chữa lành", nhưng có lẽ thay vì đi tìm sự cứu rỗi từ bên ngoài, thứ ta thật sự cần là học cách chăm sóc bản thân thật sự (Real self-care) từ bên trong.
5

Lời tiên tri Celestine - Bạn có đang lắng nghe những thông điệp từ vũ trụ

Đã bao giờ bạn chợt nghĩ đến một người mà rất lâu không liên lạc, rồi ngay hôm đó họ bất ngờ nhắn tin cho bạn?

Tư duy ngược dịch chuyển thế giới: Ngược để độc đáo, ngược để khác biệt

Trong cuốn sách “Tư duy ngược dòng để khác biệt”, Adam Grant đã giải quyết vấn đề làm sao để cải thiện thế giới, nhưng từ góc nhìn mới “trở nên khác biệt”: chọn đi “ngược dòng”, đấu tranh với những tuân thủ cứng nhắc và đập tan các truyền thống lỗi thời.

GS Nguyễn Lân Dũng: Bí quyết làm giàu của Napoleon Hill - Người thành đạt thường biết chính xác mình muốn gì

Để thành công, ngay lúc này bạn cần xác định chính xác các mục tiêu của bạn là gì và vạch ra các bước đi cụ thể.

Những người không đọc sách, rốt cuộc là thua ở đâu?

Đọc sách quyết định bạn trở thành người ra sao, có một công việc như nào, sống một cuộc sống ra sao.

Yêu - Osho: Hãy nhớ, sự thông cảm không phải tình yêu

Nếu ai đó thông cảm với bạn, hãy cảnh giác! Đó không phải là tình yêu, sự thông cảm chỉ tồn tại chừng nào bạn còn đau khổ. Một khi bạn trở nên hạnh phúc, sự thông cảm sẽ biến mất – bởi vì sự thông cảm không thể leo dốc.

Mật bổn - Những bí ẩn lịch sử Việt Nam cổ trung đại

Mật bổn - những bí ẩn lịch sử Việt Nam cổ trung đại" là một hành trình đưa độc giả tiếp cận gần hơn với các sự kiện diễn ra trong thời cổ và trung đại của lịch sử Việt Nam.

Tuổi teen đáng giá bao nhiêu? - Ngọn lửa của niềm hy vọng ấm áp

Cuộc sống này giống như một bản nhạc trầm bổng đến say người.

Sách nói định hình cách xuất bản sách mới

Sự phát triển và ưa chuộng của người dùng dành cho sách nói đã khiến các tác giả chuyển hướng sáng tác nội dung sao cho phù hợp với định dạng này.

Quyền tách khỏi đám đông - Dấu chấm lửng cho những ngày còn xanh

Cụm từ “được người khác công nhận”, quan trọng như thế nào với bạn? Mỗi ngày có 24 tiếng, bạn dành bao nhiêu tiếng cho bản thân nhìn ngắm thế giới xung quanh?

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn: Thổi hồn vào nhạc Trịnh bằng câu chuyện của đời mình

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 14:00
Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn không chỉ thổi hồn vào những bản nhạc của Trịnh mà qua những giai điệu ấy anh đã kể câu chuyện của đời mình khi có một tình yêu thủy chung và một tình bạn rất đẹp.

Xem Địa đạo: 'Tôi phát khóc khi nghĩ đến những người du kích, tuổi trẻ thời ấy khủng khiếp'

Điện ảnh - Lê Giang - TT - 02/04/2025 13:04
Các bạn trẻ ơi, các bạn có thể nghĩ phim này khó coi. Không phải đâu. Phim này rất hấp dẫn vì chân thật chưa từng thấy! Nghệ sĩ Cao Minh nói trong buổi ra mắt phim Địa đạo.

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly tình tri kỷ

Giải trí - Long Phạm - 02/04/2025 13:00
Dù không phải tình nhân nhưng giữa Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại tồn tại một tình tri kỷ mà không bóng hồng nào có được khi bước qua đời ông.

Nghe nhạc Trịnh: ‘Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ’

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 12:00
"Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ”, có lẽ là một trong những câu hát sâu sắc và đặc biệt nhất trong ca từ của Trịnh Công Sơn.

OpenAI, Google, Anthropic với các động thái AI mới gây bất ngờ

Kỹ năng - Sơn Vân - 02/04/2025 11:00
Tuần qua là một tuần sôi động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) khi các công ty hàng đầu giới thiệu hàng loạt công cụ, mô hình và nghiên cứu mới.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 2: Những thương hiệu đi cùng năm tháng

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:55
Trong tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có viết: “Hồi đó, tôi chỉ thích có 3 món: mì gói, mì gói và dĩ nhiên mì gói”.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 1: Khó khăn, thách thức và đổi mới

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:51
Sau năm 1975, nước ta đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế bị tàn phá nặng nề sau nhiều năm chiến tranh, cơ sở hạ tầng lạc hậu, sản xuất đình trệ và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn...

Đặc sắc tour du lịch lễ 30-4, 1-5

Giải trí - THI HỒNG - 02/04/2025 09:45
Trong kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, TPHCM sẽ có thêm nhiều tour tuyến hấp dẫn phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến vui chơi, nghỉ dưỡng, bao gồm cả tour ngày và tour đêm.

Xem Khi cuộc đời cho bạn quả quýt, tôi thấm câu nói: "Con ơi, hãy ước mơ thay phần mẹ"

Điện ảnh - Đông - 02/04/2025 09:00
Ngày mẹ ra đi, câu nói này cứ ám ảnh lấy tôi.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 02/04/2025 08:00
Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Người trẻ hát nhạc Trịnh: Làm mới nhưng vẫn giữ hồn xưa

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 14:00
Nhạc Trịnh dù thể hiện dưới bất cứ hình thức nào thì vẫn giữ nguyên những giá trị cốt lõi của người nhạc sĩ tài hoa.

Thể Thiên: Hành trình cách tân nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 13:00
Thể Thiên có một hành trình cách tân nhạc Trịnh vô cùng ấn tượng để khẳng định dấu ấn cá nhân, đã thu hút sự chú ý của công chúng lẫn báo chí quốc tế.

Chàng trai TP.HCM biến bánh kem thành tác phẩm nghệ thuật đẹp đến không nỡ ăn

Phong cách sống - Nhật Thùy - 01/04/2025 12:00
Nhiều chiếc bánh kem của Anh Triết trông như tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ, hoặc mô phỏng túi hàng hiệu y như thật, khiến khách hàng luyến tiếc không nỡ ăn.

Gemini lại "vượt mặt" ChatGPT với tính năng mới

Kỹ năng - Tuấn Anh - 01/04/2025 11:00
Gemini AI vừa có một tính năng mới mà ChatGPT chưa thể sánh kịp.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/04/2025