Nhà văn Lê Lựu tái ngộ độc giả với ‘Thời xa vắng’, 'Sóng ở đáy sông'

Tiểu Vũ06/06/2021 18:00
Nhà văn Lê Lựu tái ngộ độc giả với ‘Thời xa vắng’, 'Sóng ở đáy sông'

Tiểu thuyết “Sóng ở đáy sông” và “Thời xa vắng” của nhà văn Lê Lựu tái ngộ với độc giả thế hệ mới như một cách để nối lại các văn bản chữ nghĩa của một giai đoạn văn học tạm gọi là thức tỉnh để thay thế những lời ngợi ca.

Nhà văn Lê Lựu là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học Việt Nam sau 1975. Ông sinh năm 1942 ở thôn Mẫn Hòa, xã Tân Châu, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Lê Lựu là cựu phóng viên báo Quân khu Ba và tác nghiệp ở mặt trận 559 (Trường Sơn) với tư cách là phóng viên chiến trường. Sau này ông về làm thư ký tòa soạn, kiêm Trưởng ban văn xuôi tạp chí Văn nghệ Quân đội.

Trong lĩnh vực văn chương, Lê Lựu được xem là một trong những nhà văn đi đầu của phong trào đổi mới văn học nước nhà (giai đoạn 1986 - 1995).

re3qulzd4-40kf8ikxm.jpg
Nhà văn Lê Lựu “Toàn bộ những trang viết của tôi chỉ theo đuổi một nguyên tắc là Thật. Tôi không thể viết được nếu không bám vào sự thật. Tôi chỉ là người kể chuyện “có gì viết nấy” - Ảnh: Tư liệu

Trong những năm đầu tiên của phong trào đổi mới văn học, cũng như các nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, Bảo Ninh, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Minh Châu, Tạ Duy Anh, Phùng Gia Lộc… Lê Lựu đã mạnh dạn thoát ra khỏi những nguyên tắc và cấu trúc truyền thống rập khuôn trong sáng tác văn chương thời đó để cho ra đời những tác phẩm có giá trị về nghệ thuật, chân thật về nội dung như Thời xa vắng (tiểu thuyết - 1986), Một thời lầm lỗi (bút kí - 1988), Trở lại nước Mỹ (bút kí – 1989, Đại tá không biết đùa (tiểu thuyết - 1990), Chuyện làng Cuội (tiểu thuyết - 1993), Sóng ở đáy sông (tiểu thuyết - 1994)... Những tác phẩm của nhà văn Lê Lựu phần nào đã làm thay đổi cách suy nghĩ, cách nhìn, cách đánh giá về cuộc sống về con người.

Nếu như Thời xa vắng là bước đột phá trong hành trình sáng tạo nghệ thuật của Lê Lựu, đóng góp một tiếng nói mạnh mẽ vào tiến trình đổi mới văn nước nhà thì Sóng ở đáy sông của ông sau này đã làm xôn xao không khí văn chương lúc bấy giờ. Tiểu thuyết gần như phơi bày tất cả mọi mặt tốt xấu của cuộc sống, mang đến cho người đọc những ấn tượng mới mẻ về một phong cách sáng tạo nghệ thuật riêng biệt của ông.

Sóng ở đáy sông được nhà văn Lê Lựu sáng tác vào năm 1994. Đây là tiểu thuyết được ông viết theo đơn đặt hàng của nhà xuất bản Hải Phòng. Thành phố hoa phượng đỏ cũng là nơi ông từng có những trải nghiệm thực tế bằng cách thâm nhập sâu hơn vào đời sống của con người nơi đây. Từ những hiểu biết sâu sắc ấy, cộng thêm ngòi bút sắc sảo của mình Lê Lựu đã làm tiểu thuyết Sóng ở đáy sông trở nên gần gũi và chân thực.

Tiểu thuyết Sóng ở đáy sông là một câu chuyện dài về cuộc đời đau thương của nhân vật Núi – người chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh từ lúc nhỏ cho đến khi trưởng thành mà vẫn không tìm thấy được sự bình yên và hạnh phúc. Cuộc đời của Núi cứ thế trượt dài trong tăm tối.

Nhân vật Núi của nhà văn Lê Lựu là một con người có bản chất thiện lương, giàu ý chí vươn lên. Anh hoàn toàn có thể là một con người tốt nếu như được sống trong tình yêu thương của gia đình và sự bao dung của xã hội. Thế nhưng Núi không được may mắn như thế bởi anh được sinh ra từ sai lầm của người cha, sau những lần "không thể kìm hãm trước con ở đang thời bừng dậy rừng rực". Từ đó Núi có một số phận đầy bi kịch ngang trái bởi sự ghẻ lạnh của tình người và những trói buộc của hủ tục, định kiến xã hội.

song-o-day-song.jpg
Tiểu thuyết Sóng ở đáy sông NXB Văn học tái bản 6.2021

Chuỗi bi kịch của Núi không chỉ ở thân phận của một con người mà là sự xung đột giữa cái tốt và cái xấu, là khát vọng có được cuộc sống bình yên nhưng không bao giờ được đáp ứng.

Sóng ở đáy sông toát lên giá trị nhân đạo và ý nghĩa nhân văn sâu sắc khi tác giả luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình đối với nhân cách và hạnh phúc của một con người.

Những đứa con chỉ có thể nên người khi chúng nhận được tình yêu thương và sự giáo dục tốt từ cha mẹ. Bằng ngược lại, chúng có thể đi sai đường và trở nên tha hóa, thành những kẻ bất lương. Còn tình cảm vợ chồng, nó không đơn giản chỉ là sự chung sống để có đôi, để không cô đơn mà nó là phải sự thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau. Con người ta sẽ tránh được những bi kịch cuộc đời nếu được sống trong những gia đình mà mọi người biết quan tâm và yêu thương nhau.

Suốt một thập niên gần đây, những tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Lê Lựu gần như vắng bóng trên các kệ sách. Độc giả trẻ quan tâm đến văn chương của ông chỉ có thể tìm đọc trên mạng. Thế nhưng những bản online thường không đầy đủ so với bản gốc của tác phẩm.

Xuất phát từ nhu cầu đó, tháng 6.2021, hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Lê Lựu là Sóng ở đáy sôngThời xa vắng sẽ được tái bản để phục vụ bạn đọc.

Quyết định tái bản tiểu thuyết Sóng ở đáy sông Thời xa vắng do NXB Văn học phối hợp với Sbooks thực htrong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang có nhiều diễn biến phức tạp. Nhiều tỉnh thành áp dụng giãn cách xã hội, ở nhà đọc sách cũng là một hình thức hạn chế sự lây lan của bệnh dịch. Những người làm sách mong muốn góp phần nhỏ bé của mình vào đời sống tinh thần xã hội, đem lại nguồn năng lượng tích cực thiện lương và bản lĩnh sống trong mỗi tâm hồn qua văn chương tuyệt vời của nhà văn Lê Lựu.

Tương tự "Sóng ở đáy sông", "Thời xa vắng" cũng diễn ra trong bối cảnh chuyển giao quan trọng của xã hội; song lại khác ở một điểm, ấy là ngay từ lúc vào truyện, tác giả đã đẩy ra một bầu không khí tù túng, u ám, xam xám, ít ánh sáng và dường như chỉ là một bức tranh nhòe màu đã cũ. Bầu không khí nặng nề này bao trùm lấy toàn bộ làng Hạ Vị vào thời điểm đó, dẫn độc giả đi theo bước chân nhân vật bằng hình ảnh cả một dòng họ nháo nhào với biết bao nhiêu giáo điều tới từ người cha thuộc về xã hội cũ - cái xã hội thực dân nửa phong kiến.
Cha của nhân vật chính Giang Minh Sài là một ông đồ nên càng để ý tới nề nếp gia đình, làm bất cứ điều gì cũng phải để ý tới thể diện. Ở điểm này, ông khá giống với cha của Núi, cùng là những người gặp cơn chấn động bất ngờ khi chế độ cũ sụp đổ, ngơ ngác trước thời đại mới, cơ chế mới, chưa kịp phản ứng lại bất cứ điều gì, và cũng đã quá già để tiếp nhận những gì mới hơn.

 

thoi-xa-vang-2.jpg
Bóng ma thuộc về cuộc hôn nhân ép buộc từ khi còn bé ám ảnh theo Sài tới mãi về sau, ngay cả khi nhường suất học cho Hương, vào bộ đội, thuyên chuyển khắp nơi rồi tới tận lúc hòa bình, Sài vẫn không thực sự có được hạnh phúc của riêng mình. Bản chất của Sài là một nghệ sỹ, khi không thể thỏa mình vùng vẫy trong hiện thực, Sài lại dầm mình vào những cơn tưởng tượng: trong chính nhật ký của mình. Bi kịch lại tới khi cuốn nhật ký đó bị tịch thu, bị đọc trộm, bị lôi ra để lấy làm bằng chứng bêu riếu kỷ luật Sài. Bị ràng buộc cả thân xác và tâm hồn, cuối cùng Sài lại sống như cái ý định mà anh cho là dũng cảm: “Hãy im lặng chịu đựng!”…
“Công cuộc đổi mới đất nước vừa được mở ra thì ngay lập tức văn học đã ghi được dấu ấn bất ngờ bằng tác phẩm Thời xa vắng của Lê Lựu. Ông viết từ mình, rút ruột mình ra mà kể chuyện mình, chuyện một người nhưng là chuyện của nhiều người, chuyện của một thế hệ, chuyện của một thời. Cái thời đó tác giả gọi là “thời xa vắng” nhưng thật ra vẫn chưa qua. Đó là cái thời nhân vật Giang Minh Sài sống không phải là mình, nửa đời trước sống cho cái mình không có, nửa đời sau sống chạy theo cái không phải của mình.
Nhân vật văn chương này đã được nhớ tên, được coi như một định ngữ chỉ một kiểu người, một kiểu sống, điều này rất ít có trong văn chương nhiều năm trước đó vốn chỉ có hình tượng nhân vật tập thể mà không thể gọi tên một nhân vật cụ thể nào.
Thời xa vắng đã được đón đọc nồng nhiệt, ai đọc cũng thấy mình trong đó, và được giới phê bình coi là tác phẩm mở đầu cho một xu hướng của văn học đổi mới - xu hướng nhận thức lại thực tại...” Phạm Xuân Nguyên (Nhà phê bình văn học)

Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

"Không còn bệnh tim" với tác dụng đáng kinh ngạc khi chữa bệnh bằng oxit nitric

“Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) là quyển sách công phu của Dr. Louis J. Ignarro, về việc ngăn ngừa và chữa trị bệnh tim mạch bằng oxit nitric (NO).
2

‘Hạnh phúc tuổi trẻ’ - Những lá thư Krishnamurti gửi bạn trẻ

Trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay, nhiều người trẻ đang mắc kẹt trong cuộc chạy đua điên cuồng: không ngừng tìm kiếm thành công, tình yêu, sự an toàn, thấu hiểu, tự do... Nhưng nghịch lý là, càng tìm kiếm, họ càng xa rời chính mình.
3

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.
4

'Khai mở cảm xúc' và 'Khai mở hạnh phúc' - Đừng che giấu cảm xúc bằng hai chữ “Ổn mà”

“Ổn mà” – hai chữ ngắn ngủi nhưng lại là câu trả lời phổ biến nhất trong những khoảnh khắc ta cảm thấy tệ nhất.
5

Minh triết trong ăn uống của phương Đông - Bạn đang ăn vì thích… hay ăn để sống khỏe?

Chúng ta đang sống trong một thời đại thịnh vượng chưa từng có với công nghệ phát triển, đời sống tiện nghi, y học hiện đại. Nhưng nghịch lý thay, bệnh tật lại ngày càng phổ biến, thậm chí còn “trẻ hóa” một cách đáng sợ.

Tư duy ngược dịch chuyển thế giới: Ngược để độc đáo, ngược để khác biệt

Trong cuốn sách “Tư duy ngược dòng để khác biệt”, Adam Grant đã giải quyết vấn đề làm sao để cải thiện thế giới, nhưng từ góc nhìn mới “trở nên khác biệt”: chọn đi “ngược dòng”, đấu tranh với những tuân thủ cứng nhắc và đập tan các truyền thống lỗi thời.

GS Nguyễn Lân Dũng: Bí quyết làm giàu của Napoleon Hill - Người thành đạt thường biết chính xác mình muốn gì

Để thành công, ngay lúc này bạn cần xác định chính xác các mục tiêu của bạn là gì và vạch ra các bước đi cụ thể.

Những người không đọc sách, rốt cuộc là thua ở đâu?

Đọc sách quyết định bạn trở thành người ra sao, có một công việc như nào, sống một cuộc sống ra sao.

Yêu - Osho: Hãy nhớ, sự thông cảm không phải tình yêu

Nếu ai đó thông cảm với bạn, hãy cảnh giác! Đó không phải là tình yêu, sự thông cảm chỉ tồn tại chừng nào bạn còn đau khổ. Một khi bạn trở nên hạnh phúc, sự thông cảm sẽ biến mất – bởi vì sự thông cảm không thể leo dốc.

Mật bổn - Những bí ẩn lịch sử Việt Nam cổ trung đại

Mật bổn - những bí ẩn lịch sử Việt Nam cổ trung đại" là một hành trình đưa độc giả tiếp cận gần hơn với các sự kiện diễn ra trong thời cổ và trung đại của lịch sử Việt Nam.

Tuổi teen đáng giá bao nhiêu? - Ngọn lửa của niềm hy vọng ấm áp

Cuộc sống này giống như một bản nhạc trầm bổng đến say người.

Sách nói định hình cách xuất bản sách mới

Sự phát triển và ưa chuộng của người dùng dành cho sách nói đã khiến các tác giả chuyển hướng sáng tác nội dung sao cho phù hợp với định dạng này.

Quyền tách khỏi đám đông - Dấu chấm lửng cho những ngày còn xanh

Cụm từ “được người khác công nhận”, quan trọng như thế nào với bạn? Mỗi ngày có 24 tiếng, bạn dành bao nhiêu tiếng cho bản thân nhìn ngắm thế giới xung quanh?

Góc nhìn từ chuyên gia giáo dục: AI là công cụ, không phải chiếc nạng

Suy ngẫm - Bùi Thu Hương - 24/06/2025 13:00
AI không phải là kẻ thù của học tập, nhưng cách dùng của chúng ta mới là vấn đề.

Xem Sex Education, tôi thấy đây chính là lý do nhiều cha mẹ luôn mệt mỏi, kiệt sức!

Điện ảnh - Thanh Hương - 24/06/2025 12:00
Chúng ta cần "sòng phẳng" với con cái.

Công an cảnh báo cẩn trọng trước chiêu trò hack Facebook mới cực tinh vi

Kỹ năng - Mini - 24/06/2025 11:00
Chiêu lừa đảo mới này dùng cách giả mạo Google để “hack” tài khoản Facebook cực kỳ tinh vi.

Cuộc hẹn cuối tuần - Hành trình đối mặt và vượt qua căn bệnh ung thư của ca sĩ Hồng Nhung

Truyền cảm hứng - Gia Linh - 24/06/2025 10:00
Diva Hồng Nhung đắn đo, suy nghĩ rất nhiều trước khi đăng tải đoạn video công bố về căn bệnh ung thư mà bản thân mắc phải. Nữ nghệ sĩ cho rằng cô có trách nhiệm lan tỏa, chia sẻ thông tin về căn bệnh ung thư mình mắc phải tới phụ nữ Việt.

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Từ sách - Phim - FN - 24/06/2025 09:00
Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.

Ánh sáng trong ta - Bắt đầu ngày mới bằng sự tử tế với chính mình

Từ sách - Phim - Quìn - 24/06/2025 08:00
Ta thường tử tế với mọi người, nhưng lại cực kỳ khắt khe với bản thân. Ta nhìn vào gương không phải để mỉm cười mà để chỉ trích chính mình.

TikTok ra mắt công cụ AI tạo video quảng cáo từ văn bản

Kỹ năng - Anh Tú - 23/06/2025 13:00
Trong khuôn khổ Liên hoan quảng cáo Cannes Lions tại Pháp ngày 16.6, TikTok đã ra mắt các công cụ quảng cáo mới sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), cho phép các nhà tiếp thị tạo video quảng cáo từ văn bản hoặc hình ảnh.

Là "trùm", suốt ngày bắt nạt người khác, nhưng Chaien mới là đứa trẻ đáng thương nhất!

Điện ảnh - Đông - 23/06/2025 12:00
Chaien không hề đáng ghét, mà thậm chí còn là đứa trẻ đáng thương.

Cô nàng siêu robot Sophia từng tuyên bố “sẽ hủy diệt loài người” bây giờ ra sao?

Thư giãn - PV - 23/06/2025 11:00
Trong thời điểm AI bùng nổ, lời nói năm xưa của Sophia có đáng lo sợ?

Quét não người dùng ChatGPT suốt 4 tháng, các nhà khoa học phát hiện sự thật kinh hoàng

Suy ngẫm - Nguyễn Hải - 23/06/2025 10:00
Cho dù có thể giúp người dùng cải thiện năng suất làm việc trong ngắn hạn, nghiên cứu chỉ ra rằng việc lệ thuộc vào ChatGPT có thể gây hại lâu dài cho não bộ của người dùng.

Cô gái trẻ "người chuột chũi" chui lên từ miệng cống khiến nhiều người ám ảnh là ai?

Phong cách sống - Huy Hoàng - 23/06/2025 09:00
Khoảnh khắc một cô gái trẻ từ từ chui lên từ miệng cống ngầm ở thành phố Makati (Philippines) khiến nhiều người bị ám ảnh. Danh tính của cô gái cũng được nhiều người quan tâm.

Khai mở cảm xúc - Lo âu và sợ hãi giúp bạn an toàn và sống sót

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/06/2025 08:00
Lo âu là cái tên mà ta dùng để gọi nhiều phản ứng của cơ thể và tâm trí, chẳng hạn như những suy nghĩ dồn dập hoặc cảm giác nôn nao ở dạ dày.

Adobe ra mắt ứng dụng đắc lực cho dân chụp ảnh bằng iPhone

Kỹ năng - Anh Tú - 22/06/2025 12:00
Nếu bạn yêu thích chụp ảnh bằng iPhone, ứng dụng mới của Adobe có thể nhanh chóng trở thành công cụ ưa thích của bạn.

Kim Dung giải thích vì sao Kiều Phong 1 chưởng đánh Vô Danh Thần Tăng gãy xương mà không giết nổi con hổ?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/06/2025 11:00
Sự khác biệt về thực lực của Kiều Phong được giải thích thế nào?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 25/06/2025