Nghệ thuật giúp thanh lọc tinh thần và có chức năng chữa lành

11/07/2020 22:00
Nghệ thuật giúp thanh lọc tinh thần và có chức năng chữa lành

Ghé thăm Huế tham dự sự kiện "Nổ Cái Bùm", tôi có cơ hội trò chuyện với một nhà giáo dục nghệ thuật lâu năm (giấu tên). Ông chia sẻ câu chuyện về mối nhân duyên kỳ lạ ở một ngôi chùa cổ tại Chiang Mai, từ đó mở đường cho triết lý “nghệ thuật giúp thanh lọc tinh thần” và nhấn mạnh chức năng chữa lành của nó.

        

“Mắt” Sơn dầu 97x130cm - Lê Bá Đảng

- Trong một cuộc thảo luận mở, thầy có nhắc đến chức năng chữa lành của nghệ thuật. Thầy có thể lý giải rõ hơn về chức năng này?

Thực chất, đây chỉ là một trong những chức năng của nghệ thuật mà thôi. Bản thân nghệ thuật bao gồm nhiều chức năng. Hồi xưa, nó đóng vai trò chức năng thông tin, đặc biệt là các chế độ có nhu cầu sử dụng nghệ thuật giống như một công cụ tuyên truyền. Ngoài ra, nghệ thuật còn có chức năng thẩm mỹ (tức làm đẹp). Nghệ thuật vị nhân sinh hay nghệ thuật vị nghệ thuật đều có chức năng thẩm mỹ. Chức năng thứ ba là giáo dục.

Từ trước đến nay, người ta chưa đề cập đến chức năng chữa lành của nghệ thuật. Vai trò chữa lành đó thường được chuyển qua loại nghệ thuật khác như “public art” (nghệ thuật công cộng) hay “community art” (nghệ thuật cộng đồng). Một số thì đưa vào trong lĩnh vực nghệ thuật trị liệu chuyên nghiệp.

Thời kỳ sóng thần ở Thái Lan, cư dân nước này bị sốc. Người ta liền đưa nghệ thuật tới nhằm giúp đỡ người vẽ, dần dần thông qua nghệ thuật, có thể giải quyết các ức chế tinh thần. Họ đưa hội họa, âm nhạc để hỗ trợ trẻ em lấy lại cân bằng, đặc biệt là những em bé tự kỷ với khả năng giao tiếp kém, năng lượng dồn nén nên cần một chỗ thoát ra. Chức năng chữa lành đó đã bị chuyên biệt hóa qua “community art”, “public art” hoặc các liệu pháp y học.

Chức năng chữa lành của nghệ thuật này không nhất thiết là bạn phải có chấn thương/sang chấn mà có thể, có những vấn đề xã hội mà người nghệ sĩ không trực tiếp giải quyết, giờ đây họ thực hiện điều đó qua hình thức sáng tác nghệ thuật. Nó giống như một liều thuốc giảm đau, giúp xoa dịu tinh thần người vẽ.

We Used To Be Together, Strong Like Stones II Acrylic, than và sơn dầu trên toan, 140(H)x120(W), 2018

- Tại sao nghệ thuật có chức năng chữa lành, thưa thầy?

Nghệ thuật là đối thoại. Thông thường, người ta quan niệm nghệ thuật là đối thoại giữa người nghệ sĩ và người xem. Từ trước đến nay, bất cứ ai làm nghệ thuật mà không chịu đối thoại với người xem thường dễ bị đả kích. Nhưng tôi nghĩ, có những nghệ sĩ thực hành nghệ thuật là đang đối thoại với chính mình, hoặc là “self-reflection” (phản tỉnh). Họ thấy vấn đề đó và sau đó trở về, họ tự vấn chính mình. Phản tỉnh là sự đối thoại. Thứ hai nữa, đó chính là công án (kōan), một câu hỏi mình cần trả lời, một vấn đề mà mình không thể diễn tả đầy đủ, trọn vẹn bằng ngôn ngữ chữ viết hay lời nói.

Trong thiền ngôn, có những ông thầy tu học bị sư phụ hỏi nhiều, và trả lời như thế nào cũng sai hết. Thì lúc này, người tu sĩ/thiền tông phải chiêm nghiệm lại câu hỏi đó. Và khi tìm ra được câu trả lời thì họ không cần trả lời sư phụ nữa vì chân lý vượt ra khỏi ngôn từ. Tức ngôn từ chỉ là phương tiện, chứ không thể diễn tả hết chân lý.

- Có câu nói “Mỗi chúng ta sinh ra đều là nghệ sĩ”. Vậy thì, nghệ thuật có phải là bản năng của con người hay đơn giản là một nhu cầu?

Tôi nghĩ “nghệ thuật là nhu cầu” hợp lý hơn nói “nghệ thuật là bản năng”.

Khi đặt vấn đề nghệ thuật là bản năng là có lẽ, chúng ta cần tiếp cận từ góc độ tâm lý học nhiều hơn. Tôi cũng đã từng tự hỏi có khi nào nghệ thuật cũng như đạo, có sẵn trong người rồi đợi cái gì đó khai mở và giác ngộ. Đạo là cái uyên nguyên, mà giờ đây nói nghệ thuật cũng như đạo thì tôi thấy hơi lạm dụng. Tôi có suy nghĩ đến nhưng vẫn chưa dám khẳng định.

Tại sao ăn, uống, tình dục giúp ta tồn tại? Tình dục không xấu, vì đó là bản năng tạo ra sự sống. Cái gì thuộc về bản năng là nhu cầu bắt buộc tồn tại của con người. Vậy nghệ thuật có nằm trong đó không thì vẫn còn là điều bí ẩn. Thông thường, con người nghĩ bản năng là thấp hèn, hoang dã và dùng định chế xã hội để che giấu chúng. Nghệ thuật có như vậy không? Nghệ thuật là một định chế xã hội để che dấu bản năng nhiều hơn là bản năng. Bản năng mang tính con nhiều hơn, mang tính “universe”, tức tất cả động vật đều sở hữu bản năng đó, và đôi khi, bản năng là thứ mà con người cần kìm chế.

- Thầy từng nói rằng: “Câu hỏi không phải là 'nghệ thuật là gì?' mà 'ai là người định nghĩa nghệ thuật?'” Điều đó có nghĩa như thế nào?

Tôi luôn khuyên khích các em sinh viên tự định nghĩa con đường nghệ thuật của mình, vì đó là quyền mà không ai có thể tước đoạt. Khi em lắng nghe răm rắp định nghĩa nghệ thuật của một triết gia và vin vào đó, có nghĩa là em tự bó hẹp bề rộng và bề sâu trải nghiệm của mình. Em chưa được là chính mình, thậm chí việc lắng nghe ai đó ngoan ngoãn mà không có sự phản tỉnh cũng đồng nghĩa với việc đang tự giết chết mình.

Hôm trước, có một em sinh viên bảo tôi về thang nhu cầu maslow và đặt nghệ thuật ở tầng cao nhất, tức nhu cầu bậc cao của con người. Nhưng tôi lại trái ngược với thang nhu cầu đó. Tôi muốn chuyển hóa nó thành “tháp sinh thái”. Nghệ sĩ là “con mồi” đầu tiên trong chuỗi thức ăn, thể hiện sự mong manh, dễ lung lạc của họ. Trong chuỗi thức ăn đó, bất cứ ai cũng có thể “tóm” nghệ sĩ. Như vậy, nếu nghệ sĩ không tự tin và mạnh dạn, anh ta dễ bị chi phối bởi các triết gia, nhà nghiên cứu, chính trị và xã hội.

Joan Miró, Painting 1927, Tate Modern, Shape of Light: 100 Years of Photography and Abstract Art

Ban đầu, nghệ sĩ trẻ tuổi dễ sa lầy, thất bại và bị vùi dập. Nhưng đó là điều cần thiết để uốn nắn họ trở thành nhà sáng tạo tự lực. Rồi đây, họ phải tự định nghĩa nghệ thuật bằng tính cách uy nghiêm của mình. Họ cũng phải tự thanh lọc mình để không bị hùa vào tiếng ồn đám đông.

- Người ta nói nghệ sĩ nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Phải chăng đó là điều cần thiết trong sáng tạo, thưa thầy?

Người nghệ sĩ là người phát hiện. Công việc của họ là phát hiện. Giống như radar, nếu không có độ nhạy, sẽ chẳng dò được gì. Người nghệ sĩ mà không có sự nhạy cảm để phát hiện, họ không thể sáng tác. Những rung động (dù rất nhỏ) là cần thiết trong thực hành nghệ thuật.

Tuy nhiên, tổn thương chẳng qua là một phản ứng của họ. Nó không mang tính cần thiết trong nghệ thuật.

- Thầy luôn có nỗi trăn trở về việc dạy học, đó là làm sao để giáo dục nghệ thuật thiên cả về tính triết lý và tinh thần. Thầy có thể lý giải về điều này?

Trước đây, tôi luôn cảm thấy nghệ thuật bây giờ có quá nhiều xu hướng. Tôi không biết phải dạy sinh viên như thế nào cho phù hợp vì kiến thức quá rộng. Đi nhiều nơi, tôi thấy mỗi nước dạy nghệ thuật mỗi khác. Không lẽ, giữa bến bờ như vậy mà tôi không có cái neo, neo sinh viên mình lại. Chẳng lẽ, tôi chỉ đào tạo sinh viên ra trường để vẽ và nặn tượng thôi sao? Tôi thấy thật khó để trả lời. Trong giai đoạn tự vấn bản thân như vậy thì có một mối nhân duyên tình cờ xảy ra.

Bức tranh Eyes của họa sĩ Lê Bá Đảng

Hồi sang Chiang Mai, tôi cư trú trong một ngôi chùa rất nổi tiếng nằm sâu trong rừng. Ngoài những người vào đó ngoài tu tập thì còn có nhóm các nhà viết sách, triết học,… đến trầm tư, suy niệm và sáng tác tách biệt, ẩn dật. Phía ngoài chùa là một trung tâm nghệ thuật tổ chức rất nhiều triển lãm. Tôi thường đến đó xem. Tôi mới để ý một anh chàng đầu tóc lụ sụ, áo quần rách rưới, chân không, nom như người vô gia cư. Khi ai nấy ùa đi coi triển lãm, cậu ăn lấy ăn để với bộ dạng xấu xí và diêm dúa, no nê rồi mới đi xem tranh. Tôi chứng kiến cùng một con người đó xuất hiện trước mắt mình vài ba lần. Tôi coi thường, lòng nhủ thầm một phật tử có ai thấp hèn đến thế!

Vô tình một hôm, tôi vào chùa thì thấy cậu ta đang ngồi vắt chân đọc sách trong một hiên của cốc chùa. Thấy tôi, cậu liền ngồi bật dậy, cung kính chào. Tôi ngạc nhiên khi thấy trên tay cậu là cuốn sách triết học có đánh dấu trên góc của thư viện thuộc đại học Chiang Mai. Cậu bảo rất thích đọc sách này và hàng ngày dành khoảng vài tiếng đồng hồ để đọc. Một lần nữa, tôi ngỡ ngàng. Tôi hỏi cậu: “Anh học đại học Chiang Mai?” Vì thầm nghĩ, chỉ có sinh viên của trường mới được mượn sách. Quả vậy, cậu gật đầu. Tôi tiếp: “Anh học gì?” Cậu trả lời rằng lịch sử nghệ thuật. Tôi gần như sốc. Một người vậy mà học lịch sử nghệ thuật. Tôi ngồi lại, trò chuyện với cậu nhiều hơn. Những gì xảy giống như có gáo nước lạnh xối vào mặt làm tôi tỉnh ngủ!

Về sau, tôi mới biết cậu ấy thực hành chủ nghĩa tối thiểu. Cậu không cần nhiều hơn một, hai bộ quần áo và luôn đi chân không. Phương tiện sinh sống là ở chùa (và tiểu thừa nên ăn mỗi ngày chỉ một bữa). Cậu thực hành lối sống mà tôi cực kỳ tôn trọng. Cậu không ăn không, mà sẽ quét chùa. Như câu “bất tác, bất thực”, bữa nào không làm, bữa đó không ăn. Cuộc sống của cậu hoàn toàn tự tại. Tôi hỏi vì sao. Cậu trả lời: “Nhờ nghệ thuật nên cuộc sống không cần nhiều, mà cần đủ.” Và định nghĩa đủ của chàng trai này càng ngày càng ít. Người ta định nghĩa đủ là đi lên, còn anh thì ngày càng tinh giản lại. Câu chuyện của chàng thanh niên khiến tôi giác ngộ điều gì đó mà về sau, tôi biết đâu là con đường giúp sinh viên của mình.

Dali trong studio.

Ngoài cậu, tôi còn gặp một vị giáo sư, triết gia kiêm nhà giáo dục nghệ thuật khác giảng dạy ở đại học Chiang Mai cũng thực hành lối sống tối thiểu. Ông cũng thực hành “hạnh nhẫn nhục”, như cách tôn trọng chúng sinh, coi chúng sinh như nhau, không phân biệt địa vị, tôn giáo, màu da, giới tính… Như một người tu tập, thầy đi xin ăn ở Chiang Mai mà ai cũng biết nên vô cùng cung kính. “Vậy là hỏng rồi!” - Thầy bảo: “Ai cũng cung kính mình thì mình đâu thể thực hành hạnh nhẫn nhục được nữa.” Và thế, thầy quay về phía nam, nơi không ai biết mình. Trong lịch sử, Aristotle cũng là một người thực hành lối sống tối thiểu đó. Chủ nghĩa tối thiểu chưa bao giờ mới.

Nhưng nói vậy không để ám chỉ rằng ai ai cũng phải sống tối thiểu. Chẳng qua, tối thiểu là một con đường (và không phải là con đường duy nhất), đó là lựa chọn, giữa nhiều lựa chọn. Cái tôi muốn ám chỉ là tinh thần trong nghệ thuật. Tôi muốn bằng cách nào đó, con người nhờ nghệ thuật mà thanh lọc tinh thần chứ không phải chỉ riêng tính tối thiểu giúp họ thanh lọc.

Làm nghệ thuật giống như thực hành thiền vậy. Tôi nói với sinh viên: “Tôi không quan trọng em vẽ cái gì, xấu đẹp như thế nào. Nhưng em phải biết vì sao em vẽ thứ đó. Tinh thần của em phải luôn định ở công việc của mình. Như khi lái xe, em chỉ tập trung vào việc lái xe, không nghĩ ngợi nhiều đến quá khứ hay tương lai. Nhờ đó, em sẽ làm rất chỉn chu và có sự tận hưởng. Đó chính là liệu pháp chữa lành (therapy) - chức năng của nghệ thuật mà người nghệ sĩ được thụ hưởng khi sáng tác.

Từ câu chuyện trên, có lẽ, chúng ta cũng nghiệm ra bài học vẻ đẹp nằm ở hành trình.

Nghệ thuật tạo hình có đặc điểm là từ tư duy trừu tượng qua hình tượng phải đòi hỏi quá trình chuyển biến. Khi em nghĩ về cái cao cả, em có thể viết ra bằng chữ cái, nhưng khi vẽ, em sẽ cần tự vấn bản thân “cao cả” sẽ được chuyển tải thông qua hình ảnh cụ thể nào. Khi chuyển khái niệm trừu tượng thành hình ảnh, quá trình tư duy đó cần nhiều chiêm nghiệm. Bản thân nghệ sĩ phải tự nghiệm rất nhiều.

Có sinh viên ra trường không vẽ được nên chuyển sang bán áo quần. Tôi hỏi em: “Vậy em có chuyển biến được sáng tạo nghệ thuật trong việc bán quần áo không? Em đã từng bới đống rác để làm những tác phẩm sắp đặt, vậy thì bây giờ, với áo quần, em vẫn có thể dùng sự sáng tạo nghệ thuật của bản thân để áp dụng.” Chúng ta có vô vàn cơ hội. Ngay cả khi bạn vẽ “tranh bèo”, nếu đã có chánh định, em biết vì sao em làm “tranh bèo”. Thật tuyệt vời, nếu trong quá trình đó, em vẫn có thể tận hưởng. Vẻ đẹp của nghệ thuật nằm ở hành trình. Nhiều tác phẩm sau khi xong không còn ý nghĩa.

- Thầy có thể nói về tính nhị nguyên trong nghệ thuật, liệu có đúng sai, phải trái?

Không chỉ phương Đông mà ở phương Tây, tính nhị nguyên xuất hiện nhiều. Nhưng bây giờ, rõ ràng, không có cái gì gọi là “universal truth” mang tính toàn cầu, thử nghiệm khoa học cũng vậy. Trong cuộc sống, bối cảnh quyết định tính đúng sai, chứ không phải đúng sai mang tính tuyệt đối. Từ năm 1990, tôi đã viết một bài luận mang tên “Nguyên lý bổ sung trong nghệ thuật đương đại” để bác bỏ tính nhị nguyên trong nghệ thuật.

- Cám ơn thầy vì những chia sẻ sâu sắc và chân thành!

Theo Luxuo


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Vợ của tài tử Will Smith thừa nhận ngoại tình trong khi chưa ly hôn với chồng

Mới đây, Jada Pinkett Smith đã thừa nhận ngoại tình với nam ca sĩ kém mình 21 tuổi khi hôn nhân với Will Smith lục đục.

Cuộc đấu tranh của người da đen chuyển giới tràn đến Hollywood

Những ngày vừa qua, nữ diễn viên Halle Berry đã phải thông báo rút khỏi vai diễn trong phim mới để nhường cơ hội cho những diễn viên chuyển giới đóng.

Cuộc sống của diễn viên Naya Rivera trước khi mất tích qua lời kể của các nhân chứng

Nữ diễn viên Naya Rivera được cho là có một cuộc sống hoàn toàn bình thường và hạnh phúc trước khi mất tích tại một hồ bơi ở California (Mỹ).

Do COVID-19, lần đầu tiên ca sĩ Quang Hà quay MV mà không gặp bạn diễn

Trong thời gian dịch COVID-19, phải giãn cách xã hội, Quang Hà cho biết bản thân không có thu nhập từ các show diễn nhưng về mặt kinh tế anh cũng không bị ảnh hưởng nhiều, không bị áp lực tài chính quá nhiều.

Mariah Carey tiết lộ về cuộc sống thăng trầm qua hồi ký cá nhân

Carey đã phát hành cuốn sách ảnh đầu tiên của mình với tựa All I Want For Christmas Is You vào năm 2015.

Giới trẻ đếm ngược từng giây đón chờ đại hội âm nhạc điện tử tại Hạ Long tối 10/7

Halong Bazaar EDM Festival 2020 - Lễ hội âm nhạc điện tử lớn nhất trên vùng di sản từ trước đến nay, với sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ và DJ tên tuổi như ca sĩ Lou Hoàng, DJ Trang Moon, DJ Huy DX… sẽ diễn ra tại Quảng trường Carnival thuộc Tổ hợp vui chơi giải trí Sun World Halong Complex vào 20h tối 10.7.2020.

Chuyện gu âm nhạc trong quán cà phê đất Sài thành

Không lẽ họ có tiền mở một quán cà phê, có tiền mua bộ loa xịn, nhưng lại phó mặc gu âm nhạc trong quán cho bọn nhân viên tùy tiện tha hồ tra tấn khách?

Những loại cây cảnh làm đẹp cho không gian, giúp đuổi ruồi muỗi

Không chỉ mang đến màu xanh mát mắt, giúp làm đẹp cho ngôi nhà, những loại cây như hương thảo, bạc hà, oải hương hay ngũ gia bì… còn giúp đuổi các loại côn trùng, ruồi muỗi, vừa tiết kiệm chi phí vừa an toàn sức khỏe và không gây ô nhiễm môi trường như các loại thuốc hóa học.

Xác thực đăng nhập qua SMS rất rủi ro, thay bằng cách nào?

Kỹ năng - Lê Tinh - 26/06/2025 13:00
Xác thực qua SMS đang bị xem là một trong những phương thức bảo mật yếu nhất hiện nay.

Xem phim "Sex Education", tôi phát hiện mình đang lạc lối, khiến cuộc sống không lối thoát

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 26/06/2025 12:00
Tôi luôn phải gồng mình để giải quyết từng vấn đề một. Nhưng càng lúc, mọi chuyện càng phức tạp hơn.

CapCut thay đổi điều khoản sử dụng khiến người dùng lo lắng

Kỹ năng - Anh Tú - 26/06/2025 11:00
CapCut đang "âm thầm" thay đổi điều khoản dịch vụ đối với quyền sử dụng khuôn mặt, giọng nói và nội dung của người dùng, làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng.

9X Việt được Forbes vinh danh '30 Under 30 Asia' năm 2025: Về nước sau 7 năm du học vì muốn trả ơn đời

Phong cách sống - Minh Nguyệt - 26/06/2025 10:00
Suốt 7 năm qua, Nguyễn Lê Hùng cùng các cộng sự đã gây dựng và phát triển PISE - một dự án phi lợi nhuận với mong muốn góp sức cho cộng đồng, mang lại những giá trị ý nghĩa cho các bạn trẻ. Với Lê Hùng, đó cũng là cách để anh được “trả ơn đời”.

7 thói quen tạo gia đình hạnh phúc - Nếu chỉ được chọn một thành công duy nhất trong đời, bạn sẽ chọn gì?

Từ sách - Phim - Quìn - 26/06/2025 09:00
Chúng ta lớn lên với rất nhiều khái niệm về “thành công” như một sự nghiệp rực rỡ, một tài khoản ngân hàng vững vàng, hay một vị trí khiến người khác nể phục. Nhưng nếu chỉ được chọn duy nhất một điều thành công trong đời, bạn sẽ chọn gì?

Tài chính cho mọi người - Bạn đang làm chủ tiền bạc, hay tiền bạc đang dẫn dắt bạn?

Từ sách - Phim - Quìn - 26/06/2025 08:00
Nhiều người tin rằng thẻ tín dụng là biểu tượng của tự do tài chính. Nhưng thực tế, nó không làm bạn giàu lên. Nó chỉ khiến bạn cảm thấy như mình đang giàu hơn hiện tại.

Ngành xuất bản chuyển mình thế nào trong kỷ nguyên số?

Văn hóa - Lam Thanh - 25/06/2025 13:00
Trước những thay đổi nhanh chóng của ngành xuất bản toàn cầu dưới tác động của công nghệ số và AI, Việt Nam đang đứng trước nhu cầu cấp thiết phải đổi mới để thích ứng với hành vi tiêu dùng nội dung hiện đại.

Xem "Sex Education", tôi nhận ra lý do mình luôn bị tổn thương trong tình yêu

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 25/06/2025 12:00
Là một cô gái, tôi lại chưa từng cảm thấy hạnh phúc trong tình yêu. Đến khi xem phim "Sex Education", tôi mới hiểu lý do.

3 giây quyết đoán, ông bố đã cứu sống 5 mạng người trên chiếc xe bị lũ dữ cuốn trôi

Kỹ năng - Trang Đào - 25/06/2025 11:00
Nước lũ cuốn trôi chiếc Santafe chở 5 người và cách xử lý đầy bình tĩnh của người bố đã cứu sống cả gia đình.

Dùng nhiều ChatGPT khiến não lười suy nghĩ, liệu thế hệ phụ thuộc vào AI của con người có đang đến?

Suy ngẫm - Băng Băng - 25/06/2025 10:00
Các nghiên cứu cho thấy rất nhiều trường hợp không có smartphone hay AI cảm thấy "lạc lối" và thiếu tự tin để giải quyết vấn đề một mình.

Để trở thành điệp viên hoàn hảo, Phạm Xuân Ẩn là nhà báo hoàn hảo

Từ sách - Phim - Quìn - 25/06/2025 09:00
Phóng viên của Time, điệp viên của cách mạng, bạn của cả hai chiến tuyến. Phạm Xuân Ẩn sống như một huyền thoại và để lại bài học sâu sắc về nghề báo, về sự chọn lựa lý tưởng trong những năm tháng khốc liệt nhất.

4 cuốn sách xây nền tự do tài chính: Từ hiểu bản thân đến làm chủ thị trường

Tủ sách - Quìn - 25/06/2025 08:00
Đọc sách để giàu lên có vẻ là một lời khuyên... cũ, nhưng trong một thế giới mà “đầu tư” có thể gói gọn trong vài cú click, thì việc dừng lại để hiểu bản thân và xây chiến lược lại là điều khôn ngoan.

Góc nhìn từ chuyên gia giáo dục: AI là công cụ, không phải chiếc nạng

Suy ngẫm - Bùi Thu Hương - 24/06/2025 13:00
AI không phải là kẻ thù của học tập, nhưng cách dùng của chúng ta mới là vấn đề.

Xem Sex Education, tôi thấy đây chính là lý do nhiều cha mẹ luôn mệt mỏi, kiệt sức!

Điện ảnh - Thanh Hương - 24/06/2025 12:00
Chúng ta cần "sòng phẳng" với con cái.

Công an cảnh báo cẩn trọng trước chiêu trò hack Facebook mới cực tinh vi

Kỹ năng - Mini - 24/06/2025 11:00
Chiêu lừa đảo mới này dùng cách giả mạo Google để “hack” tài khoản Facebook cực kỳ tinh vi.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 27/06/2025