Thuyết mặc kệ họ
Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy kệ họ.
PGS. TS. Phạm Mạnh Hà, Trưởng bộ môn Giáo dục và Phát triển Cộng đồng tại Khoa Khoa học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội, là một trong những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tâm lý, định hướng nghề nghiệp và giáo dục kỹ năng sống cho thanh thiếu niên.
Với hơn 20 năm công tác trong lĩnh vực giáo dục và bảo vệ trẻ em, anh từng tham gia nhiều chương trình tư vấn học đường, nghiên cứu chuyên sâu về hành vi vị thành niên và các hình thức thao túng tâm lý trong thời đại số. Trong bài viết dưới đây, anh cảnh báo một vấn đề đang ngày càng phổ biến nhưng ít được nhìn nhận đúng mức: trẻ em – dù thông minh và được trang bị kỹ năng sống – vẫn có thể là nạn nhân của những kịch bản lừa đảo chuyên nghiệp nếu không được giáo dục đúng cách và phòng ngừa từ sớm.
Chúng ta cùng nhìn nhận một sự thật đau lòng. Khi một đứa trẻ bị lừa, phản ứng đầu tiên của nhiều người là: "Sao ngây thơ thế?", "Thiếu kỹ năng sống à?", hay thậm chí quay sang chỉ trích bố mẹ "Dạy con kiểu gì vậy?". PGS. TS. Phạm Mạnh Hà khẳng định: Lối suy nghĩ đó cần phải dừng lại ngay lập tức.
Thực tế là, với những kịch bản được thiết kế tinh vi, với những đòn thao túng tâm lý được tính toán từng câu chữ, thì bất kỳ đứa trẻ nào cũng có thể trở thành nạn nhân. Kể cả con bạn có là học sinh giỏi, được trang bị kỹ năng sống đầy đủ. Bởi chúng ta đang đối đầu với những kẻ tội phạm chuyên nghiệp, không phải những trò lừa vặt. Chỉ trong vài tháng qua tại Việt Nam, chúng đã dùng lời nói làm vũ khí để ép trẻ tự lột đồ, tự quay clip nhạy cảm, thậm chí tự bỏ nhà đi đến một nơi xa lạ – thường là từ các đường dây lừa đảo hoạt động tại Campuchia.
Dưới đây là ba nguyên tắc quan trọng mà cha mẹ cần dạy con:
“Nếu ai đó – dù là công an – yêu cầu con giữ bí mật với bố mẹ, đó 100% là lừa đảo. Con phải tắt máy và nói ngay với người lớn.”
“Nếu ai đó đề nghị con gửi ảnh hay clip riêng tư, với bất kỳ lý do gì, con cần hiểu: đó là hành vi sai trái, tuyệt đối không làm theo.”
“Gia đình là nơi an toàn nhất. Không có bí mật nào đáng để con đánh đổi sự an toàn và lòng tin với bố mẹ.”
Tội phạm mạng ngày càng chuyên nghiệp, thao túng tâm lý một cách tinh vi và nhanh chóng. Trẻ em – dù thông minh, giỏi giang – vẫn là đối tượng dễ bị tổn thương nếu không được chuẩn bị đúng cách. Thay vì đổ lỗi hay xấu hổ, người lớn cần chủ động trò chuyện, hướng dẫn và xây dựng cho trẻ nền tảng nhận thức rõ ràng trước những tình huống nguy hiểm. Một lời dạy đúng lúc hôm nay có thể là tấm khiên vững chắc bảo vệ trẻ khỏi cú lừa ngày mai.
(Tổng hợp)
