Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ

01/10/2021 16:00
Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ

Hẳn các bạn còn nhớ Hào Anh - cậu bé bị ép uống nước tiểu, kẹp môi, chích đũa than nóng vào người. Sau khi tiêu hết 800 triệu đồng tiền từ thiện từ các nhà hảo tâm, Hào Anh bị bắt vì cạy cửa nhà dân trộm máy tính.

Chúng ta thường từ thiện bằng cách đem cho ai đó một chút tiền, rồi mặc kệ cuộc đời họ với số tiền đó, miễn mình cảm thấy thoải mái. Đó là sự ích kỷ. Làm từ thiện là cả một quá trình thể hiện sự cứu rỗi, không phải chỉ đơn giản là hành vi đem tiền đi cho…

Không ít trường hợp không may mắn, thật sự khó khăn đã nhận được hỗ trợ đúng lúc, giúp cải thiện chất lượng sống. Nhiều lớp học, nhà tình thương được dựng lên. Nhiều trẻ em được trả lại nụ cười và người bệnh giữ lại được mạng sống… Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, làm từ thiện không dễ, thậm chí nếu làm không đúng cách còn có thể kéo theo những hệ lụy không mong muốn.

Nạn nhân bị bạo hành thành kẻ trộm

Vụ án vợ chồng Giang - Thơm hành hạ Hào Anh khép lại vào cuối năm 2010, mỗi bị cáo nhận 23 năm tù vì tội Cố ý gây thương tích và Hành hạ người khác.

Thoát khỏi cảnh bạo hành và được các nhà hảo tâm ủng hộ 800 triệu đồng ở tuổi 14, Hào Anh sau khi được nhận đủ tiền ở độ tuổi 18, đã mua đất, cất nhà. Tiền còn lại, cậu mua nhiều xe máy, hàng loạt điện thoại đắt tiền, tiêu xài hoang phí vào các cuộc chơi thâu đêm.

Sau khi tiêu hết sạch tiền từ các nhà từ thiện, Hào Anh bị bắt vì cạy cửa nhà dân trộm máy tính.

Dẫu biết rằng, từ thiện là hoạt động thể hiện tính nhân văn, nhân đạo giữa con người với con người, là nét đẹp văn hóa của người Việt nên không nhất thiết cần phải có quy định nào ràng buộc. Thế nhưng, nếu cứ từ thiện theo kiểu phong trào, mù quáng thì người nghèo, người tốt trong những câu chuyện cổ tích mà bạn vẫn được nghe xưa kia sẽ trở thành người người xấu. Vì nhiều tiền rồi thì không cần phải làm việc để có tiền và kết quả là "nhàn cư vi bất thiện"

Những suy nghĩ ẩn giấu đằng sau hoạt động từ thiện

Để hiểu rõ hơn về hoạt động từ thiện chúng ta phải trở về với lý thuyết kinh điển của Marcel Mauss (nhà triết học, nhân học nổi tiếng của Pháp) được đề cập trong cuốn sách "Luận về biếu tặng" (tựa gốc Essai sur le don).

Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ - Ảnh 1.

Ảnh Marcel Mauss trên Wikipedia.

Mauss cho rằng từ thiện là một hoạt động biếu tặng có từ thuở bình minh của loài người. Nó thể hiện văn hoá và dân tộc chí. Và có vẻ như xã hội càng lạc hậu thì người ta càng coi trọng bố thí. Ông coi từ thiện là một diễn biến tâm lý phức tạp, nó dù ở hình thức nào đều không vô tư như người ta cố thể hiện, mà "về lý thuyết là tự nguyện, nhưng thực ra là bị bắt buộc phải làm và phải đáp tặng". Người giàu có phải bố thí, người nghèo khó phải đáp tặng trở lại. Và nếu, trái lại, người nghèo không có cái để đáp trả thì bố thí sẽ trở thành một hình thức nô dịch.

Điều này lý giải, cách tốt nhất để sai khiến kẻ khác là sỉ nhục họ bằng các bữa ăn miễn phí mà chủ nhân của chúng không đòi hỏi hay chấp nhận sự đáp trả từ phía người nhận.

Mauss vì thế đoạn tuyệt với từ thiện. Ông cho rằng chính cái cơ chế ban tặng – hồi đáp sẽ đưa xã hội đến chỗ bất ổn. Ở Bali, Indonesia, làn sóng khách du lịch tới thăm các trại trẻ mồ côi cho tiền hay nhận con nuôi khiến nhiều phụ huynh đẩy con mình vào trại, biến gia đình lành lặn thành gia đình què quặt.

Kẻ giàu có sẽ trở thành chủ nô ở hình thức này hay hình thức khác, nhưng người nghèo chỉ có một hình thức đó là đi đến chỗ bần cùng khi họ, nếu không muốn điều sỉ nhục, buộc phải hồi đáp trở lại. Ấy thế, người lại coi cơ chế bố thí – hồi đáp này là sự chứng minh cho mối thâm tình dù ai trong thâm tâm cũng mệt mỏi vì nó.

Nhưng nếu, bi kịch hơn, người nghèo không còn cảm thấy ngượng ngùng khi nhận bố thí nữa, thì một số người có thể sẽ chẳng động chân, động tay gì nữa mà chỉ chực chờ bố thí (tức không thèm lao động – hình thức hồi đáp tối thiểu theo Mauss).

Người ta sẽ nhớ mãi câu chuyện về em Hào Anh kể trên, nhận tiền từ thiện rồi tiêu xài hoang phí, hắt hủi bố mẹ, hết tiền thì ăn cắp. Hay là câu chuyện về anh Tuấn sống cùng hai con gái trên vỉa hè đường Nguyễn Hữu Thọ (Q.7 – TP. Hồ Chí Minh), tiêu hết số tiền từ thiện thì lại trở về sống cảnh bần hàn hòng cầu mong lòng thương xót. Còn nhiều lắm những câu chuyện như thế cho thấy nếu từ thiện không đúng cách không những không giúp được người nghèo, còn đẩy họ tới việc lười biếng chỉ biết trông chờ lòng thương hại của người khác; xấu hơn là ăn cắp, cướp giật để có tiền xài.

Từ thiện thế nào cho hợp lý?

Sự hào phóng, theo Mauss, dù ở văn minh nào cũng cần được khuyến khích nhưng nó chỉ thực sự hữu ích khi được thực hiện trong cơ chế "vô danh", tức không phải hình thức cá nhân tới cá nhân. Và để thực hiện, ông gợi ý tới các hình thức bảo hiểm lao động, các chương trình phúc lợi xã hội, dạy nghề…

Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ - Ảnh 2.

Hoạt động từ thiện không chỉ đơn giản là rút tiền ra khỏi ví để cho người khác.

Ông bà ta đã dạy: "Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống", đi cửa trước, ra cửa sau rồi tan biến hết. Tiếc rằng, chúng ta vì sự hào nhoáng của hai chữ "từ thiện" mà bỏ qua. Chúng ta từ thiện bằng cách đem cho ai đó một chút tiền, rồi mặc kệ cuộc đời họ với số tiền đó, miễn mình cảm thấy thoải mái là được. Đó là sự ích kỷ. Làm từ thiện là cả một quá trình thể hiện sự cứu rỗi, không phải chỉ đơn giản là hành vi đem tiền đi cho.

Trong một xã hội hiện đại với tương quan phức tạp, trách nhiệm của công dân có ý thức không chỉ là lá lành đùm lá rách mà cần phải cố gắng hiểu những tương quan đó, tự hỏi mình về trách nhiệm cá nhân cũng như đặt câu hỏi mình có thể đóng góp được gì để thay đổi những nguyên nhân của vấn đề hoặc chí ít không làm vấn đề trầm trọng hơn.

Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Gen Alpha lớn lên cùng công nghệ, có đủ thứ nhưng nếu thiếu kỹ năng này thì 99% sẽ thất bại

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khiến thế hệ này rất dễ "lạc trôi".
2

Hari Won, sao nữ Vbiz vượt qua bệnh ung thư, sống hạnh phúc bên gia đình

Hari Won đã trải qua 2 cuộc phẫu thuật để cắt bỏ phần tử cung có tế bào ung thư. Cô có cuộc sống hạnh phúc bên đạo diễn Trấn Thành.
3

Trải nghiệm thế giới bên kia của cô gái Anh: Ánh sáng màu hổ phách ấm áp

"Dù không nhìn thấy ai, tôi biết có một dạng tồn tại nào đó bên kia", Nicola kể về trải nghiệm cận tử; cho biết cô cảm nhận được ánh sáng hổ phách ấm áp.
4

Cô gái 9x miệt mài 6 năm lặn lội sông suối tìm cách khôi phục nghề cổ 500 năm

Từ bỏ cuộc sống công sở, không kết hôn cũng chẳng giao thiệp nhiều, Giang Hân (sinh năm 1992) dấn thân vào hành trình phục dựng những tuyệt tác gốm sứ cổ.
5

Để trở thành người mẹ tốt, hi sinh không phải là cách duy nhất để yêu thương

Trong hành trình làm mẹ, nhiều phụ nữ đánh mất chính mình vì nghĩ rằng hi sinh là điều hiển nhiên. Nhưng sự thật là: Mẹ hạnh phúc thì gia đình mới hạnh phúc. Và điều đó bắt đầu từ việc biết giữ lại chính mình.

Làm thế nào để 1 + 66= 66?, trả lời đúng câu hỏi này trong 5 giây thì bạn đúng là "đỉnh của chóp"

Thêm 1 câu hỏi Toán mẹo khác thách thức khả năng suy luận của dân tình.

Chuộng đồ gợi cảm, nữ sinh ĐH Kinh tế khoe vóc dáng "chuẩn từng centimet"

Nguyễn Vân Anh nổi tiếng trên mạng xã hội với hình ảnh thiếu nữ gợi cảm, tràn đầy sức sống. Mỗi khoảnh khắc cô gái này đăng tải đều thu hút dân mạng "thả tim" cùng nhiều lời tán dương có cánh.

Phương pháp xử lý khôn ngoan nhất khi gặp chuyện, gói gọn trong 2 chữ

Dùng tư duy lý tính xử lý mọi chuyện, chính là đang đưa cuộc sống lên một tầng cao hơn. Đi tốt từng bước nhỏ, không vội vã không gấp gáp.

"Giáo dục bằng khuyên nhủ đang dần hủy hoại giới trẻ": Vì sao bị ném đá?

Giáo dục bằng khuyên nhủ, không phạt đang dần hủy hoại giới trẻ" gây tranh cãi trên mạng xã hội. TS Vũ Thu Hương- tác giả quan điểm này cho rằng, có thể điều này không "lọt tai" nhưng tốt cho trẻ.

Ở miền Tây có một nơi sinh ra nhiều hoàng hậu nhất Việt Nam

Chuyện miền Tây có nhiều cô gái xinh đẹp không phải là lần đầu tôi được nghe. Dù có rất ít lần tin vào điều này thế nhưng nó vẫn khiến nhiều người tò mò, trong đó có cả tôi.

Ăn trong hạnh phúc

Chánh niệm là một khái niệm xuất phát từ văn hóa Phật giáo. Trong những năm gần đây, chánh niệm bắt đầu được quan tâm hơn tại nhiều quốc gia phương Tây, đặc biệt là trong ăn uống.

Cuộc đời của thần đồng hội họa 10 tuổi nhưng có cơ thể của bà lão 80

Cô bé Iryna Khimich đến từ Ukraine được biết tới như một thần đồng hội họa. Điều bất hạnh là cô bé bị mắc bệnh lão hóa sớm, khiến Iryna ở tuổi lên 10 nhưng có cơ thể rệu rã của một bà lão 80.

Cuộc hội thoại thú vị của tỷ phú Elon Musk – Hoá ra đây là tư duy của người giàu, biến nguy thành cơ

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 03/09/2025 13:00
Đây đều là bí quyết giúp Elon Musk làm được những điều vĩ đại.

Xem Sex Education, tôi bật khóc khi nghĩ tới người bạn thân: Thật sai lầm khi đã im lặng!

Điện ảnh - Lam Chi - 03/09/2025 12:00
Xem phim “Sex Education” giúp tôi rút ra được những bài học cho cuộc sống.

Nếu có 1 cậu con trai thuộc Gen Alpha, bố mẹ nên nuôi dạy con thế nào?

Kỹ năng - Mạn Ngọc - 03/09/2025 11:00
Đây là thế hệ “công dân số” thực thụ, thông minh, nhạy bén nhưng cũng dễ chịu tác động từ môi trường xung quanh. Vì vậy, bố mẹ cần định hướng thật khéo léo để con phát triển toàn diện.

Khoảnh khắc Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, hát về Tổ quốc ở đại lễ 2/9 gây sốt

Truyền cảm hứng - Quỳnh Tâm - 03/09/2025 10:24
Giữa Quảng trường Ba Đình lịch sử, Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, cất vang tiếng hát đầy tự hào. Khoảnh khắc này nhanh chóng lan tỏa trong đại lễ Quốc khánh 2/9.

Cô gái 9x miệt mài 6 năm lặn lội sông suối tìm cách khôi phục nghề cổ 500 năm

Phong cách sống - Diệp Anh - 03/09/2025 10:00
Từ bỏ cuộc sống công sở, không kết hôn cũng chẳng giao thiệp nhiều, Giang Hân (sinh năm 1992) dấn thân vào hành trình phục dựng những tuyệt tác gốm sứ cổ.

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 03/09/2025 09:00
Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...

X6 Điệp viên hoàn hảo - Tình yêu và giấc mơ của một nhà báo, tình báo huyền thoại

Từ sách - Phim - Thu An - 03/09/2025 08:00
“X6 Điệp viên hoàn hảo”- thiếu tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn - có lẽ không quá xa lạ trong sự hiểu biết của nhiều người. Nhưng chắc rằng, chưa ai có thể hiểu được tận cùng con người và cuộc đời hoạt động tình báo huyền thoại của ông.

Đan Mạch miễn thuế sách vì 1/4 học sinh 15 tuổi ‘yếu’ khả năng đọc hiểu văn bản đơn giản

Suy ngẫm - Băng Băng - 02/09/2025 13:00
Từng là nước áp mức thuế VAT với sách cao nhất Châu Âu, Đan Mạch đang phải thay đổi vì khủng hoảng đọc ở giới trẻ.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng

Suy ngẫm - NLĐ - 02/09/2025 12:19
Tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng, dân tộc ta trường tồn, phát triển

Tại sao người lớn trong Doraemon luôn mờ nhạt? - Tiết lộ của tác giả có thể sẽ khiến bạn bất ngờ

Điện ảnh - Trang Vũ - 02/09/2025 12:00
Không chỉ là bộ truyện của trẻ con, Doraemon còn mang nhiều ý nghĩa sâu xa khác.

AI thay đổi cách con người lên kế hoạch du lịch như thế nào?

Kỹ năng - Nhật Hạ - 02/09/2025 11:00
Ngành du lịch toàn cầu đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà định hình hành trình khám phá thế giới của mỗi du khách.

Tiến sĩ Mai Liêm Trực và 'cái vỗ vai' và quyết định lịch sử đưa Internet vào Việt Nam

Truyền cảm hứng - Nam Đoàn, Thế Anh - Dân Trí - 02/09/2025 10:00
Việc chính thức kết nối Internet toàn cầu vào năm 1997 được xem là một trong những dấu mốc quan trọng nhất trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Nguyễn Hoa - Bookademy - 02/09/2025 09:00
Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Từ sách - Phim - Quìn - 02/09/2025 08:00
Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.

Để trở thành người mẹ tốt, hi sinh không phải là cách duy nhất để yêu thương

Phong cách sống - Tích Thành - 01/09/2025 13:00
Trong hành trình làm mẹ, nhiều phụ nữ đánh mất chính mình vì nghĩ rằng hi sinh là điều hiển nhiên. Nhưng sự thật là: Mẹ hạnh phúc thì gia đình mới hạnh phúc. Và điều đó bắt đầu từ việc biết giữ lại chính mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 03/09/2025