Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ

01/10/2021 16:00
Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ

Hẳn các bạn còn nhớ Hào Anh - cậu bé bị ép uống nước tiểu, kẹp môi, chích đũa than nóng vào người. Sau khi tiêu hết 800 triệu đồng tiền từ thiện từ các nhà hảo tâm, Hào Anh bị bắt vì cạy cửa nhà dân trộm máy tính.

Chúng ta thường từ thiện bằng cách đem cho ai đó một chút tiền, rồi mặc kệ cuộc đời họ với số tiền đó, miễn mình cảm thấy thoải mái. Đó là sự ích kỷ. Làm từ thiện là cả một quá trình thể hiện sự cứu rỗi, không phải chỉ đơn giản là hành vi đem tiền đi cho…

Không ít trường hợp không may mắn, thật sự khó khăn đã nhận được hỗ trợ đúng lúc, giúp cải thiện chất lượng sống. Nhiều lớp học, nhà tình thương được dựng lên. Nhiều trẻ em được trả lại nụ cười và người bệnh giữ lại được mạng sống… Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, làm từ thiện không dễ, thậm chí nếu làm không đúng cách còn có thể kéo theo những hệ lụy không mong muốn.

Nạn nhân bị bạo hành thành kẻ trộm

Vụ án vợ chồng Giang - Thơm hành hạ Hào Anh khép lại vào cuối năm 2010, mỗi bị cáo nhận 23 năm tù vì tội Cố ý gây thương tích và Hành hạ người khác.

Thoát khỏi cảnh bạo hành và được các nhà hảo tâm ủng hộ 800 triệu đồng ở tuổi 14, Hào Anh sau khi được nhận đủ tiền ở độ tuổi 18, đã mua đất, cất nhà. Tiền còn lại, cậu mua nhiều xe máy, hàng loạt điện thoại đắt tiền, tiêu xài hoang phí vào các cuộc chơi thâu đêm.

Sau khi tiêu hết sạch tiền từ các nhà từ thiện, Hào Anh bị bắt vì cạy cửa nhà dân trộm máy tính.

Dẫu biết rằng, từ thiện là hoạt động thể hiện tính nhân văn, nhân đạo giữa con người với con người, là nét đẹp văn hóa của người Việt nên không nhất thiết cần phải có quy định nào ràng buộc. Thế nhưng, nếu cứ từ thiện theo kiểu phong trào, mù quáng thì người nghèo, người tốt trong những câu chuyện cổ tích mà bạn vẫn được nghe xưa kia sẽ trở thành người người xấu. Vì nhiều tiền rồi thì không cần phải làm việc để có tiền và kết quả là "nhàn cư vi bất thiện"

Những suy nghĩ ẩn giấu đằng sau hoạt động từ thiện

Để hiểu rõ hơn về hoạt động từ thiện chúng ta phải trở về với lý thuyết kinh điển của Marcel Mauss (nhà triết học, nhân học nổi tiếng của Pháp) được đề cập trong cuốn sách "Luận về biếu tặng" (tựa gốc Essai sur le don).

Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ - Ảnh 1.

Ảnh Marcel Mauss trên Wikipedia.

Mauss cho rằng từ thiện là một hoạt động biếu tặng có từ thuở bình minh của loài người. Nó thể hiện văn hoá và dân tộc chí. Và có vẻ như xã hội càng lạc hậu thì người ta càng coi trọng bố thí. Ông coi từ thiện là một diễn biến tâm lý phức tạp, nó dù ở hình thức nào đều không vô tư như người ta cố thể hiện, mà "về lý thuyết là tự nguyện, nhưng thực ra là bị bắt buộc phải làm và phải đáp tặng". Người giàu có phải bố thí, người nghèo khó phải đáp tặng trở lại. Và nếu, trái lại, người nghèo không có cái để đáp trả thì bố thí sẽ trở thành một hình thức nô dịch.

Điều này lý giải, cách tốt nhất để sai khiến kẻ khác là sỉ nhục họ bằng các bữa ăn miễn phí mà chủ nhân của chúng không đòi hỏi hay chấp nhận sự đáp trả từ phía người nhận.

Mauss vì thế đoạn tuyệt với từ thiện. Ông cho rằng chính cái cơ chế ban tặng – hồi đáp sẽ đưa xã hội đến chỗ bất ổn. Ở Bali, Indonesia, làn sóng khách du lịch tới thăm các trại trẻ mồ côi cho tiền hay nhận con nuôi khiến nhiều phụ huynh đẩy con mình vào trại, biến gia đình lành lặn thành gia đình què quặt.

Kẻ giàu có sẽ trở thành chủ nô ở hình thức này hay hình thức khác, nhưng người nghèo chỉ có một hình thức đó là đi đến chỗ bần cùng khi họ, nếu không muốn điều sỉ nhục, buộc phải hồi đáp trở lại. Ấy thế, người lại coi cơ chế bố thí – hồi đáp này là sự chứng minh cho mối thâm tình dù ai trong thâm tâm cũng mệt mỏi vì nó.

Nhưng nếu, bi kịch hơn, người nghèo không còn cảm thấy ngượng ngùng khi nhận bố thí nữa, thì một số người có thể sẽ chẳng động chân, động tay gì nữa mà chỉ chực chờ bố thí (tức không thèm lao động – hình thức hồi đáp tối thiểu theo Mauss).

Người ta sẽ nhớ mãi câu chuyện về em Hào Anh kể trên, nhận tiền từ thiện rồi tiêu xài hoang phí, hắt hủi bố mẹ, hết tiền thì ăn cắp. Hay là câu chuyện về anh Tuấn sống cùng hai con gái trên vỉa hè đường Nguyễn Hữu Thọ (Q.7 – TP. Hồ Chí Minh), tiêu hết số tiền từ thiện thì lại trở về sống cảnh bần hàn hòng cầu mong lòng thương xót. Còn nhiều lắm những câu chuyện như thế cho thấy nếu từ thiện không đúng cách không những không giúp được người nghèo, còn đẩy họ tới việc lười biếng chỉ biết trông chờ lòng thương hại của người khác; xấu hơn là ăn cắp, cướp giật để có tiền xài.

Từ thiện thế nào cho hợp lý?

Sự hào phóng, theo Mauss, dù ở văn minh nào cũng cần được khuyến khích nhưng nó chỉ thực sự hữu ích khi được thực hiện trong cơ chế "vô danh", tức không phải hình thức cá nhân tới cá nhân. Và để thực hiện, ông gợi ý tới các hình thức bảo hiểm lao động, các chương trình phúc lợi xã hội, dạy nghề…

Mặt trái của từ thiện: 800 triệu đồng, nạn nhân bị ép uống nước tiểu và kẻ trộm đồ - Ảnh 2.

Hoạt động từ thiện không chỉ đơn giản là rút tiền ra khỏi ví để cho người khác.

Ông bà ta đã dạy: "Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống", đi cửa trước, ra cửa sau rồi tan biến hết. Tiếc rằng, chúng ta vì sự hào nhoáng của hai chữ "từ thiện" mà bỏ qua. Chúng ta từ thiện bằng cách đem cho ai đó một chút tiền, rồi mặc kệ cuộc đời họ với số tiền đó, miễn mình cảm thấy thoải mái là được. Đó là sự ích kỷ. Làm từ thiện là cả một quá trình thể hiện sự cứu rỗi, không phải chỉ đơn giản là hành vi đem tiền đi cho.

Trong một xã hội hiện đại với tương quan phức tạp, trách nhiệm của công dân có ý thức không chỉ là lá lành đùm lá rách mà cần phải cố gắng hiểu những tương quan đó, tự hỏi mình về trách nhiệm cá nhân cũng như đặt câu hỏi mình có thể đóng góp được gì để thay đổi những nguyên nhân của vấn đề hoặc chí ít không làm vấn đề trầm trọng hơn.

Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Cô giáo ở TP.HCM day dứt: Im lặng trước cái ác, trước bạo lực chính là tội ác

Tôi bất mãn, bởi lẽ thay vì dạy học sinh biết dũng cảm nói lên điều đúng, người lớn lại vô tình gửi đi thông điệp rằng: "Im lặng mới an toàn".
2

Lý TIểu Long khiến nhà vô địch Judo phục sát đất thế nào?

Lý Tiểu Long từng khiến một cao thủ Judo ở Mỹ kính phục vì trình độ võ công vượt trội của mình.
3

‘Cắm trại toilet’ - trào lưu mới của giới trẻ

Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực, không gian riêng tư dần trở thành "tài sản xa xỉ". Và với nhiều người trẻ, nơi trú ẩn duy nhất lại chính là… toilet. Hiện tượng được gọi là "cắm trại toilet" (bathroom camping) đang lan rộng trên mạng xã hội, phản ánh nhu cầu thoát ly tạm thời khỏi thế giới xô bồ, nhưng cũng đặt ra không ít lo ngại về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
4

Vì sao gen Z thích ru rú trong nhà, ít khi chịu ra ngoài?

Khảo sát mới đây cho thấy gen Z chỉ ở ngoài trời trung bình 49 phút mỗi ngày trong tuần, phần lớn có thể ở trong nhà nhiều ngày liền mà không cần bước ra ngoài.
5

66% Gen Z Việt Nam chủ động tiết kiệm và đầu tư sớm

Khảo sát Gen Z Decoded của Visa cho thấy thế hệ trẻ sinh năm 1997 - 2010 đang định hình xu hướng thanh toán tại Việt Nam.

Làm thế nào để 1 + 66= 66?, trả lời đúng câu hỏi này trong 5 giây thì bạn đúng là "đỉnh của chóp"

Thêm 1 câu hỏi Toán mẹo khác thách thức khả năng suy luận của dân tình.

Chuộng đồ gợi cảm, nữ sinh ĐH Kinh tế khoe vóc dáng "chuẩn từng centimet"

Nguyễn Vân Anh nổi tiếng trên mạng xã hội với hình ảnh thiếu nữ gợi cảm, tràn đầy sức sống. Mỗi khoảnh khắc cô gái này đăng tải đều thu hút dân mạng "thả tim" cùng nhiều lời tán dương có cánh.

Phương pháp xử lý khôn ngoan nhất khi gặp chuyện, gói gọn trong 2 chữ

Dùng tư duy lý tính xử lý mọi chuyện, chính là đang đưa cuộc sống lên một tầng cao hơn. Đi tốt từng bước nhỏ, không vội vã không gấp gáp.

"Giáo dục bằng khuyên nhủ đang dần hủy hoại giới trẻ": Vì sao bị ném đá?

Giáo dục bằng khuyên nhủ, không phạt đang dần hủy hoại giới trẻ" gây tranh cãi trên mạng xã hội. TS Vũ Thu Hương- tác giả quan điểm này cho rằng, có thể điều này không "lọt tai" nhưng tốt cho trẻ.

Ở miền Tây có một nơi sinh ra nhiều hoàng hậu nhất Việt Nam

Chuyện miền Tây có nhiều cô gái xinh đẹp không phải là lần đầu tôi được nghe. Dù có rất ít lần tin vào điều này thế nhưng nó vẫn khiến nhiều người tò mò, trong đó có cả tôi.

Ăn trong hạnh phúc

Chánh niệm là một khái niệm xuất phát từ văn hóa Phật giáo. Trong những năm gần đây, chánh niệm bắt đầu được quan tâm hơn tại nhiều quốc gia phương Tây, đặc biệt là trong ăn uống.

Cuộc đời của thần đồng hội họa 10 tuổi nhưng có cơ thể của bà lão 80

Cô bé Iryna Khimich đến từ Ukraine được biết tới như một thần đồng hội họa. Điều bất hạnh là cô bé bị mắc bệnh lão hóa sớm, khiến Iryna ở tuổi lên 10 nhưng có cơ thể rệu rã của một bà lão 80.

‘Tỉnh thức’ - Chìa khóa mở ra cánh cửa của một đời sống toàn vẹn

​​​​​​​Ngày qua ngày, chúng ta bị cuốn vào vòng xoáy của công việc, trách nhiệm, kỳ vọng và cả những ham muốn vô tận. Chúng ta bận rộn đến mức tin rằng mình đang sống hết mình, nhưng Osho – bậc thầy tâm linh đầy sức ảnh hưởng của thế kỷ 20 – lại cho rằng phần lớn con người chỉ đang… say ngủ.

Xem Sex Education, nhờ câu này mà tôi giúp con vực dậy sau cú sốc đầu đời

Điện ảnh - Thanh Hương - 26/09/2025 13:00
Câu nói đầy sâu sắc ấy đã giúp tôi vực dậy tinh thần của con.

Thí nghiệm gây rúng động: Đây là 3 nơi cha mẹ tuyệt đối đừng đưa con đến

Kỹ năng - Hiểu Đan - 26/09/2025 12:00
Thí nghiệm này vi phạm nghiêm trọng các chuẩn mực đạo đức.

Không đánh trận nào, vì sao Lý Tiểu Long vẫn được coi là 'sư tổ' MMA?

Thư giãn - Sơn Tùng - 26/09/2025 11:00
Lý Tiểu Long (Bruce Lee) được coi là một trong những người tiên phong về triết lý MMA, dù huyền thoại võ thuật này chưa từng thi đấu chính thức.

Nhặt đứa bé gái bị bỏ rơi ở cổng, 2 người đàn ông nhận cái kết sau 30 năm

Truyền cảm hứng - S.A. - 26/09/2025 10:00
Họ đã nghĩ mình sẽ sống cảnh không vợ không con, cô quạnh suốt đời…

‘Tỉnh thức’ - Chìa khóa mở ra cánh cửa của một đời sống toàn vẹn

Từ sách - Phim - FN - 26/09/2025 09:00
​​​​​​​Ngày qua ngày, chúng ta bị cuốn vào vòng xoáy của công việc, trách nhiệm, kỳ vọng và cả những ham muốn vô tận. Chúng ta bận rộn đến mức tin rằng mình đang sống hết mình, nhưng Osho – bậc thầy tâm linh đầy sức ảnh hưởng của thế kỷ 20 – lại cho rằng phần lớn con người chỉ đang… say ngủ.

Trở về từ cõi chết – Từ thức tỉnh cá nhân đến món quà cho những tâm hồn nhạy cảm

Từ sách - Phim - Quìn - 26/09/2025 08:00
Có những câu chuyện không chỉ chạm đến trái tim, mà còn lay động niềm tin sâu thẳm nhất trong mỗi con người. Hành trình của Anita Moorjani chính là một câu chuyện như thế.

Người lập trình hay người phát triển

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/09/2025 13:00
Tuần trước tôi nhận được một email hỏi: “Khác biệt giữa người lập trình và người phát triển phần mềm là gì? Người lập trình có thể trở thành người phát triển được không?

Xem phim Sex Education, tôi mới hiểu vì sao con mình như người "đa nhân cách", rất nhiều đứa trẻ đều đang trong tình trạng này!

Điện ảnh - Thanh Hương - 25/09/2025 12:00
Tôi cảm thấy mình đã thấu hiểu con hơn đồng thời cũng cần để ý hơn trong việc nuôi dạy con.

Những kỹ năng mềm cần dạy con để bé không bị bắt nạt

Kỹ năng - Mộc Thanh - 25/09/2025 11:00
Trong môi trường học đường hay các mối quan hệ bạn bè, trẻ có thể gặp tình huống bị bắt nạt, trêu chọc. Cha mẹ không thể theo sát con mọi lúc, nhưng có thể trang bị cho con kỹ năng ứng xử thông minh và sự tự tin để bảo vệ bản thân.

Vụ án dắt chó đi dạo và bi kịch 2 gia đình: Nuôi dạy con kiểu này bằng ngàn lần hại con

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 25/09/2025 10:00
Vụ việc không chỉ xé nát hai gia đình, mà còn cho thấy tác hại khủng khiếp của việc nuông chiều con cái quá mức.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 3: Chìa khóa tự chữa lành, yêu thương bản thân và buông bỏ

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 25/09/2025 09:00
Là một người đã khỏe mạnh trở lại sau khi mắc bệnh ung thư, tôi có thể dễ dàng nói về sự chữa lành cũng như khuyên bạn hãy tin tưởng và buông bỏ để dòng đời tự xoay chuyển, nhưng tôi vẫn biết là trong những thời điểm khó khăn, chúng ta rất khó mà làm được như vậy, thậm chí ta còn không biết nên bắt đầu từ đâu.

Chiến lược dữ liệu - Dữ liệu, “vàng đen” hay “con dao hai lưỡi” của thời đại số?

Từ sách - Phim - Quìn - 25/09/2025 08:00
Trong lịch sử, dầu mỏ từng được xem là “vàng đen” - nguồn năng lượng thúc đẩy toàn cầu hóa và sự bùng nổ công nghiệp. Ngày nay, dữ liệu đang giữ vai trò tương tự, thậm chí vượt trội: nó là nguyên liệu cốt lõi cho mọi quyết định, mọi chiến lược, mọi bước đi phát triển của cá nhân, doanh nghiệp và cả quốc gia.

Dùng AI "hồi sinh" cha, người đàn ông đối mặt với những phản ứng kỳ lạ

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 24/09/2025 13:00
Những phản ứng mà người đàn ông gặp phải sau khi dùng AI "hồi sinh" cha là gì?

Làm gì khi gửi nhầm tin nhắn phàn nàn về sếp vào nhóm chat công ty

Kỹ năng - Kim Linh - 24/09/2025 12:00
Tình huống bất ngờ có thể khiến nhiều người không biết cách xử lý, dẫn đến "mất điểm" trong mắt đồng nghiệp và cấp trên.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 2: Tôi đã quyết định tiếp tục sống

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 24/09/2025 11:00
Thế giới mà tôi trải nghiệm khi cơ thể mình ngừng hoạt động đã giúp tôi thấy rõ sự kỳ diệu của bản thân, lúc này không còn bị nỗi sợ che khuất. Tôi nhận ra nguồn sức mạnh lớn lao mà mình có thể chạm đến.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 26/09/2025