Giáng Son bức xúc bị 'đánh gậy bản quyền': Khúc mắc từ sự hiểu lầm?

Giáng Son bức xúc khi bị khiếu nại bản quyền… "Giấc mơ trưa"

Ngày 15/10, nhạc sĩ Giáng Son đã gửi đơn kiến nghị lên Trung tâm Bảo vệ bản quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) để ủy quyền cho trung tâm này thay mặt nữ nhạc sĩ thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chị trong vụ việc mà chị cho rằng mình bị "đánh bản quyền" với ca khúc Giấc mơ trưa.

Trong đơn, nhạc sĩ Giáng Son cho biết chị mới thành lập kênh YouTube riêng mang tên "Giáng Sol Official" để chia sẻ những bài hát, album cũ mới của mình với khán giả vào ngày 25/9.

Thận trọng về vấn đề bản quyền nên chị chỉ đưa bản Giấc mơ trưa được phối khí riêng với giọng ca Khánh Linh trong album đầu tiên Giáng Son được phát hành năm 2007. Tuy nhiên, kênh của Giáng Son nhận được thông báo khiếu nại bản quyền liên quan đến video này. Theo thông báo từ hệ thống, video do Giáng Son đăng lên có chứa một đoạn âm thanh tương tự sản phẩm Giấc mơ trưa của nghệ sĩ đàn nhị Dương Thùy Anh, thuộc sở hữu của BH Media và Hồ Gươm Audio.

Điều này khiến nữ nhạc sĩ bức xúc và khẳng định, bản thân không ký độc quyền tác phẩm này cho bất cứ ai hay tổ chức nào.

"Mọi bản quyền về tác giả, phối khí, thu âm là thuộc về tôi. Sau khi tôi đưa lên vài ngày thì có thông báo khiếu nại của BH Media thay mặt Hồ Gươm Audio Video là chủ sở hữu bản quyền. Tôi vô cùng bức xúc vì tôi không hề ký bản quyền với Hồ Gươm Audio Video và BH Media. Mọi sở hữu bản quyền phải thuộc về tôi!", nữ nhạc sĩ nói rõ.

Ngoài việc ủy quyền cho VCPMC bảo vệ quyền lợi, Giáng Son cũng đưa thông tin lên trang Facebook cá nhân phản ánh vụ việc, khẳng định mình "bị kiện". Phản ứng của tác giả ca khúc Giấc mơ trưa nhận về nhiều phản hồi, cũng nhiều người đặt câu hỏi vì sao video hoàn toàn của Giáng Son mà lại nhận thông báo về bản quyền?

Bức xúc từ sự hiểu lầm?

Trước vụ việc nhạc sĩ Giáng Son bức xúc vì bị YouTube "đánh gậy bản quyền", đại diện BH Media đã thông tin chính thức vào sáng 27/10 tại Hà Nội. Đại diện đơn vị này khẳng định "không có hành vi vi phạm bản quyền ca khúc Giấc mơ trưa và nhạc sĩ Giáng Son đang có sự hiểu lầm về bản quyền trên YouTube".

"Là đơn vị kinh doanh và bảo vệ bản quyền âm nhạc trong môi trường số, chúng tôi ghi nhận nhạc sĩ Giáng Son rất có ý thức về bản quyền. Tác giả ca khúc Giấc mơ trưa đã cẩn thận chuẩn bị một bản ghi - thuộc quyền sở hữu của chị để đưa lên kênh YouTube riêng của mình. Nhưng vì trên YouTube có nhiều bản ghi Giấc mơ trưa của nhiều chủ sở hữu khác nữa. Do đó, khi phát hiện bản ghi Giấc mơ trưa của Giáng Son mới được tải lên hơi giống với bản ghi Giấc mơ trưa của nghệ sĩ Dương Thùy Anh đã up lên trước đó, YouTube đã so sánh, đối chiếu và tự động gửi thông báo xác nhận bản quyền tới nhạc sĩ Giáng Son", đại diện đơn vị này cho biết.

Đơn vị này nói thêm: "Đây là cơ chế quét bản quyền tự động của YouTube, mà những ai đã từng lập kênh YouTube đều trải nghiệm và hiểu. Thông báo đó nhằm mục đích để chủ sở hữu các bản ghi đối soát bản quyền với nhau, và thông báo đó không làm ảnh hưởng đến quyền up bản ghi của Giáng Son. Chỉ cần Giáng Son làm thao tác phản hồi, là chủ sở hữu bản ghi kia sẽ xác minh lại và gỡ xác nhận bản quyền khỏi video. Do đó, việc Giáng Son dùng từ "đánh gậy bản quyền" với trường hợp của chị là chưa chính xác. "Gậy bản quyền" là mức cảnh cáo dành cho những cá nhân có dấu hiệu vi phạm bản quyền".

Theo ông Nguyễn Hải Bình, Tổng giám đốc BH Media, sau khi nhận được ý kiến từ nhạc sĩ Giáng Son, đơn vị này đã "nhả xác nhận bản quyền ngay lập tức" và trả bản quyền về cho nữ nhạc sĩ. Ông Nguyễn Hải Bình cho biết, doanh thu từ quyền tác giả ca khúc Giấc mơ trưa luôn được YouTube đối soát và gửi về VCPMC và cơ quan này có trách nhiệm chuyển tới nhạc sĩ Giáng Son.

Trước câu hỏi về việc nhiều nhạc sĩ từng phản ánh việc bị yêu cầu xác nhận bản quyền khi đăng tải trên mạng xã hội. Đại diện đơn vị này cũng cho biết  tại Việt Nam, có rất nhiều nghệ sĩ chưa hiểu chính xác về Quyền tác giả và Quyền bản ghi.

Theo đó, mỗi bản ghi âm, audio của một bài hát khi được phát hành, sẽ chứa 2 loại quyền tách biệt là: Quyền bản ghi - liên quan đến phần nhạc, hòa âm phối khí và âm thanh giọng hát có trong bản ghi; Quyền tác giả - liên quan đến phần giai điệu, tiết tấu và lời của bài hát được sử dụng trong bản ghi âm. Theo luật bản quyền, hãng đĩa hoặc nhà sản xuất ra bản ghi âm là người nắm giữ phần quyền bản ghi, còn nhạc sĩ, người sáng tác bài hát nắm giữ quyền tác giả hay còn gọi là tác quyền.

"Có nhạc sĩ nghĩ mình là người tạo ra tác phẩm đó nên có quyền 100% đối với những bản ghi âm, ghi hình liên quan đến tác phẩm của mình. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy, khi nhạc sĩ làm video để đăng lên YouTube mà sử dụng bản ghi âm của chủ sở hữu khác không xin phép sẽ nhận được thông báo bản quyền từ mạng xã hội này", đơn vị này giải thích.

Đối với những trường hợp xảy ra khúc mắc về bản quyền, các tác giả có thể liên hệ làm việc với những đơn vị được ủy quyền. Hiện nay ở Việt Nam có 5 tổ chức bảo vệ quyền tác giả và quyền liên quan như: Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC), Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Việt Nam (RIAF), Hiệp hội Bảo vệ quyền của nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc Việt Nam (APPA), Hiệp hội Sáng tạo và Bản quyền tác giả việt Nam (VCCA), Trung tâm Quyền tác giả Văn học Việt Nam (VLCC).

Hiện tại, phía VCPMC - đơn vị được nhạc sĩ Giáng Son ủy quyền giải quyết sự việc chưa lên tiếng về vụ việc.

Nguyễn Hằng