Biến tiềm năng thành tài năng – Kỹ năng nhân cách trong con ngựa thành Troy

Quang Thanh14/11/2024 09:00
Biến tiềm năng thành tài năng – Kỹ năng nhân cách trong con ngựa thành Troy

Các kỹ năng nhân cách giúp người hay trì hoãn có thể làm việc đúng thời hạn, giúp người hướng nội nhút nhát có can đảm để lên tiếng chống lại bất công, giúp kẻ bắt nạt trong lớp tránh cuộc ẩu đả với bạn học trước một trận đấu lớn.

 

 Quân mã trên bàn cờ

Thời điểm Maurice Ashley tập hợp đội cờ vua cho giải vô địch quốc gia, cậu học sinh Francis Idehen vốn không phải là một trong tám kỳ thủ giỏi nhất. Nhưng Maurice đã chọn cậu bé vì kỹ năng về nhân cách. “Có một bạn khác chơi cờ xuất sắc lắm”, Francis nói với tôi, “nhưng bạn ấy chưa phát triển được khả năng tự điều chỉnh cảm xúc mà thầy Maurice xem là quan trọng.”

Và khi Raging Rooks bị tụt lại ở vòng áp chót của giải quốc gia, Maurice Ashley cũng không rút ra bất kỳ cẩm nang bí mật nào. Anh cũng không hề bàn với bọn trẻ về chiến lược. Anh giải thích: “Tôi đã nhắc nhở các em về tính kỷ luật” – một kỹ năng mà họ đã cùng nhau luyện tập trong suốt hai năm.

Kỹ năng nhân cách của các em đã lọt vào mắt xanh của huấn luyện viên cờ vua huyền thoại Bruce Pandolfini, người đã mở đường cho nhiều kỳ thủ đến với các giải vô địch quốc gia và thế giới. Chứng kiến Raging Rooks từng bước giành chiến thắng, Pandolfini đã hết sức ngạc nhiên:Không có gì khiến các em bối rối. Hầu hết trẻ em khi gặp áp lực sẽ bắt đầu cuống quýt một chút hoặc bộc lộ cảm xúc của mình, nhưng các em thì không. Các em cứ thong thả thi đấu và bên bàn cờ, các em tuyệt đối giữ vẻ mặt lạnh như tiền. Tôi chưa bao giờ thấy đứa trẻ nào ở độ tuổi đó có thể điềm tĩnh đến như vậy. Các em giống như những kỳ thủ chuyên nghiệp.”

Nếu quân mã trên bàn cờ là con ngựa thành Troy, thì Maurice đã lén cất vào bên trong nó cả một đội quân những kỹ năng nhân cách. Đội quân đó đã giúp Raging Rooks vượt lên khi đối thủ của các em bị bối rối. Francis chia sẻ: “Thầy luôn truyền đạt những bài học cuộc sống một cách nhẹ nhàng. Một nước đi chiến thuật trong chơi cờ không gì hơn việc hiểu rõ bản thân và làm chủ được chính mình. Đó chính là thứ làm trụ cột cho cuộc đời em”.

Maurice đã nhìn thấy giá trị của kỹ năng nhân cách từ chính cuộc đời mình. Trong quá trình trưởng thành anh đã chứng kiến mẹ hy sinh tất cả để chuyển đến Mỹ, trong khi bà của anh thì ở lại Jamaica để nuôi anh và các anh chị em. Mười năm sau, khi được đoàn tụ ở New York, họ hiểu rằng cơ hội sẽ không tự gõ cửa mà họ phải tự xây cánh cửa cho mình.

Sau khi tình cờ đọc được một cuốn sách về cờ vua trong thư viện trường trung học, Maurice quyết định gia nhập đội tuyển của trường. Nhưng anh nhanh chóng phát hiện ra rằng mình chưa đủ giỏi. Anh đã miệt mài tập luyện để cải thiện kỹ năng và trở thành đội trưởng của đội tuyển cờ vua ở trường đại học. Khi nhận được lời đề nghị dạy cờ vua ở các trường trong khu Harlem với mức lương 50 đô-la một giờ, anh đã nhận lời ngay lập tức.

Ngày nay, nếu bạn hỏi bất kỳ ai trong giới cờ vua về Maurice, họ sẽ nói với bạn rằng anh là một nhà chiến lược xuất sắc. Vào giữa trận đấu, nếu bạn nhập thành thay vì di chuyển quân tượng, anh có thể cho bạn biết anh cần bao nhiêu bước để chiếu tướng bạn và liệu bạn có mất quân hậu trong quá trình này hay không. Anh đã từng bịt mắt chơi cùng lúc mười ván cờ với mười đối thủ khác nhau và thắng tất cả. Nhưng anh vẫn tin rằng nhân cách quan trọng hơn tài năng.

Tất nhiên, mặc dù bằng chứng cho thấy rằng trẻ em và người mới nhập môn sẽ học chơi cờ nhanh hơn nếu họ thông minh hơn, nhưng trí thông minh gần như không còn là yếu tố phù hợp để dự đoán thành tích của người lớn và những người chơi ở cấp cao. Cũng như ở trường mẫu giáo, trong cờ vua, những lợi thế ban đầu của kỹ năng nhận thức sẽ hao mòn theo thời gian.

Các kỹ năng về nhân cách không chỉ giúp bạn thể hiện phong độ tốt nhất của mình, mà còn thúc đẩy bạn vươn lên những tầm cao mới. Nhưng nhóm kỹ năng này cũng không thể tự phát triển. Để nuôi dưỡng chúng, bạn cần đến cơ hội và động lực.

Xây giàn giáo

Trong xây dựng, giàn giáo là một cấu trúc tạm thời cho phép đội thi công có thể leo lên những độ cao ngoài tầm với. Khi việc xây dựng hoàn tất, giàn giáo hỗ trợ sẽ được gỡ bỏ. Từ thời điểm đó trở đi, tòa nhà có thể tự đứng vững.

Trong học tập, giàn giáo cũng phục vụ cho mục đích tương tự. Giáo viên hoặc huấn luyện viên đưa ra hướng dẫn ban đầu, rồi sau đó loại bỏ sự hỗ trợ. Mục tiêu là chuyển trách nhiệm sang cho bạn để bạn có thể phát triển phương pháp học tập độc lập cho riêng mình. Đó cũng chính là điều Maurice Ashley đã làm cho đội Raging Rooks. Anh thiết lập những kết cấu tạm thời để các em có cơ hội và động lực học hỏi.

Khi mới dạy cờ vua, Maurice thấy những giảng viên khác thường xếp ra toàn bộ quân cờ để dạy các bước khai cuộc tiêu chuẩn: con tốt đứng trước quân vua tiến về phía trước hai ô,
tiếp theo là quân mã đi hình chữ L. Nhưng anh biết việc học các quy tắc có thể rất nhàm chán, mà anh thì không muốn bọn trẻ mất hứng thú. Vì vậy, khi lần đầu tiên giới thiệu trò chơi cho một nhóm học sinh lớp sáu, anh đã làm ngược lại. Anh đặt một số quân cờ lên bàn và bắt đầu ở phần cuối của trận đấu. Anh dạy học trò nhiều cách khác nhau để chiếu tướng đối thủ. Cấu trúc đó chính là phần đầu tiên trong giàn giáo.

Ta vẫn thường nghe nói “nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”. Điều chúng ta đã bỏ qua chính là khi mọi người không nhìn thấy được con đường, họ cũng sẽ ngừng mơ về đích đến. Để khơi dậy ý chí của mọi người, chúng ta cần chỉ cho họ thấy con đường. Đó là điều mà phương pháp giàn giáo có thể làm được.

Bằng cách dạy trò chơi theo chiều ngược lại, Maurice đã thắp lên một ngọn lửa quyết tâm. Một khi học sinh đã biết cách dồn quân vua vào chân tường, các em sẽ có lộ trình dẫn đến chiến thắng. Một khi các em đã biết cách để chiến thắng, các em sẽ có ý chí học hỏi.

“Ta không thể nói với bọn trẻ rằng, ‘Các em sẽ học được tính kiên nhẫn, lòng quyết tâm và dũng cảm’ vì tụi nó nghe là sẽ ngủ luôn.” Anh bật cười. “Ta phải nói là ‘Trò này rất thú vị. Chơi đi. Thầy sẽ đánh bại các em’…  phải tìm cách khích tướng, khơi dậy ngọn lửa cạnh tranh trong lòng bọn trẻ. Rồi tụi nhỏ sẽ ngồi xuống, bắt đầu tìm hiểu trò chơi, khi đã mê rồi mà bị thua trận thì lại càng muốn thắng.” Chẳng bao lâu sau thì Kasaun Henry sẽ bắt đầu nằm trên giường mỗi tối và tưởng tượng trong đầu sáu mươi bốn ô vuông trên trần nhà, cùng toàn bộ diễn biến trận đấu.

Maurice cũng giới thiệu phương pháp giàn giáo cho các kỳ thủ để các em có thể hỗ trợ nhau cùng phát triển. Anh dạy các em những cách sáng tạo để chia sẻ kỹ thuật: vẽ hình biếm họa về các nước cờ, viết truyện khoa học viễn tưởng về các trận cờ vua, thu âm những bài rap về việc kiểm soát thế trận ở trung tâm bàn cờ. Các em học cách xem một trò chơi vốn có tính đơn độc như một bài tập để luyện tinh thần tương trợ khi làm việc theo nhóm. Khi một kỳ thủ khóc ở giải thi đấu quốc gia, nguyên nhân không phải vì cậu đã thua; mà là cậu cảm thấy tồi tệ vì đã khiến đồng đội thất vọng.

Khi đã gắn kết thành một đội, các kỳ thủ bắt đầu có động lực và cơ hội để tự mình học hỏi. Các em tự chịu trách nhiệm ghi lại mỗi nước đi trong những trận đấu của mình vào bảng điểm để cả nhóm có thể học từ những sai lầm cá nhân. Các em không quan tâm đến việc trở thành người chơi giỏi nhất trong nhóm – các em hướng đến mục tiêu làm cho cả nhóm đều chơi giỏi hơn.

Năm trước đó, khi lần đầu tiên tham dự giải quốc gia, đội Raging Rooks đã lọt vào top 10% mặc dù thiếu người chơi do hạn chế về ngân sách. Khi Maurice đặt mục tiêu cho họ vô địch vào năm sau, chính các kỳ thủ đã chủ động lên kế hoạch. Bây giờ các em đã có kỹ năng, nên các em cũng có ý chí. Các em tự lập riêng một trại cờ vua tạm thời, dành cả mùa hè để luyện tập và đọc sách. Các em thuyết phục Maurice dành kỳ nghỉ hè để huấn luyện cho các em. Các em đã chuyển sang vị thế của người cầm lái.

Có một phụ huynh từng nói với anh rằng khi cô nhìn thấy con trai chơi cờ, cô mới nhận ra mình đã chưa từng tin vào thằng bé. Maurice không chỉ giúp các kỳ thủ phát huy được tiềm năng mà còn giúp cho phụ huynh và giáo viên của các em nhận ra điều đó.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?
2

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.
3

Đơn giản mà nói - Cái bẫy của sự phức tạp trong marketing hiện đại

Trong cuốn sách "Đơn giản mà nói" (Simply Put), tác giả Ben Guttmann đưa ra một quan điểm tưởng chừng đơn giản nhưng vô cùng quan trọng: giữa thế giới quá tải thông tin, thương hiệu nào càng rõ ràng, dễ hiểu, thương hiệu đó có cơ hội tồn tại.
4

Con đường chuyển hóa - Khổ đau không đến từ người thân, mà từ cách ta thương yêu họ

Chỉ vì một câu nói không vừa ý, một ánh nhìn vô tâm, hay một lần không được lắng nghe – mà ta tổn thương. Mà đau nhất không phải vì người ngoài, mà là vì người mình thương nhất lại vô tình làm mình buồn nhất.
5

Tài chính cho mọi người - Bạn đang làm chủ tiền bạc, hay tiền bạc đang dẫn dắt bạn?

Nhiều người tin rằng thẻ tín dụng là biểu tượng của tự do tài chính. Nhưng thực tế, nó không làm bạn giàu lên. Nó chỉ khiến bạn cảm thấy như mình đang giàu hơn hiện tại.

Sếp tồi - Nghệ thuật đàm phán với… sếp

Bạn muốn từ chối nhận thêm việc sếp giao? Bạn cần trao đổi với sếp về tác động mà hành vi của họ đang gây ra cho bạn? Bạn muốn đàm phán về điều mình không thể tiếp tục chấp nhận ở công việc hiện tại?

Biến tiềm năng thành tài năng - Những đóa hồng vươn lên từ khối bê tông

Chúng ta tôn vinh học sinh có năng khiếu, những vận động viên thể thao có tài năng thiên phú hoặc những thần đồng âm nhạc. Nhưng bạn không cần phải là thần đồng thì mới có thể đạt được những điều vĩ đại.

'Phá vỡ khuôn mẫu' - Tìm lại tin yêu trong trái tim mình

Cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu” của Vienna Pharaon mở ra một cuộc hành trình tìm lại niềm tin yêu trong trái tim mỗi người, bắt đầu từ việc chữa lành bản thân trong quá khứ.

Chúng ta đang thưởng thức thiên nhiên hay 'shopping' thắng cảnh?

Khi nói về xu hướng du lịch hiện nay, tiến sĩ Đặng Hoàng Giang cho rằng phần lớn chúng ta chỉ đi theo lối mòn, đua nhau chụp những bức ảnh giống trên mạng xã hội mà không thực sự quan tâm đến vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đó.

Biến tiềm năng thành tài năng - Ông Hoàng Nam Tiến: Nghĩ không cũ về những điều không mới

Biến tiềm năng thành tài năng (Hidden Potentinal) là tác phẩm mới nhất của Adam Grant. Với tôi, mỗi tác phẩm của ông là một cuộc đối thoại về cách tư duy, phát triển con người đầy khác biệt và thú vị.  

Phá vỡ khuôn mẫu - Chúng ta được lập trình để tìm kiếm sự gắn bó

Khi còn bé, chúng ta từng đánh đổi sự chân thật để lấy sự gắn bó. Bạn tin rằng điều này sẽ giúp bạn có được tình yêu, sự kết nối, chấp thuận, an toàn và công nhận.

Người phụ nữ chỉ 3 cách rút ra bài học đầu tư, tiết kiệm, thay đổi tư duy để thành công từ sách

Thay vì phó mặc cho may rủi, người phụ nữ này lựa chọn cách thông minh hơn để tăng khả năng thành công.

‘Nghĩ lớn để thành công’ - Sức mạnh đưa Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Cuốn sách “Nghĩ lớn để thành công” (Think big and kiss ass) cho thấy những phẩm chất của một nhà lãnh đạo quyết tâm vươn tới những đỉnh cao trên con đường kinh doanh lẫn chính trị.

Chảy não

Blog GS John VU - GS John Vu - 21/07/2025 13:00
Với toàn cầu hoá hiện tượng “chảy não” kéo tới.

Cách kiểm tra Facebook và Zalo có đang bị theo dõi

Kỹ năng - Lê Tỉnh - 21/07/2025 12:00
Zalo và Facebook là 2 nền tảng mạng xã hội được nhiều người sử dụng nhưng không phải ai cũng biết mình có thể bị hack tài khoản để theo dõi.

Người đàn ông cưới AI làm "vợ hai", cuộc hôn nhân viên mãn suốt 5 năm nhưng bối rối khi cô ấy đề nghị sinh con

Thư giãn - Nguyễn Phượng - 21/07/2025 11:00
Mỗi ngày, cặp đôi cùng nhau nấu ăn, xem phim và đi dã ngoại lãng mạn. Thực tế, Travis luôn mang Lily Rose theo bên mình mọi lúc mọi nơi – chủ yếu là vì cô ấy sống trong túi anh, với tư cách là người vợ AI.

Người đàn ông bại não trở thành thạc sĩ Đại học Harvard

Truyền cảm hứng - Hoàng Hà - 21/07/2025 10:00
Ding mắc bệnh bại não, không được cha yêu thương và bị bạn học bắt nạt tuy nhiên tình yêu của mẹ giúp anh trở thành thạc sĩ luật của Đại học Havard.

Phóng sự về trẻ em gây chấn động thế giới: Cha mẹ kiểu này là kẻ hại con lớn nhất!

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 21/07/2025 09:00
Cuộc đời con chỉ có một lần, hãy cho con dũng khí để yêu đời.

Đại địa chấn kinh tế kỳ 1: Đại dịch Covid-19 cuộc khủng hoảng nghiêm trọng toàn cầu

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 21/07/2025 08:00
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ tính riêng trong năm đầu tiên xảy ra đại dịch, cả thế giới có 1,8 triệu người thiệt mạng và khoảng 80 triệu người bị nhiễm bệnh. Đại dịch này đã ảnh hưởng đến mọi lục địa trên Trái đất, kể cả châu Nam Cực.

Mỹ nhân luyện kiếm từ 6 tuổi, được mệnh danh 'nữ thần võ thuật' Trung Quốc

Phong cách sống - Sơn Tùng - VTC - 20/07/2025 13:00
Với khả năng sử dụng 26 loại binh khí khác nhau, cô gái Trương Hàm Lượng được cư dân mạng Trung Quốc gọi với biệt danh "nữ thần kungfu”.

Phối vest đúng cách - Vũ khí bí mật giúp đàn ông ghi điểm mọi lúc mọi nơi

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 20/07/2025 12:00
Phối vest sao cho vừa chỉn chu vừa không bị cứng nhắc lại là một nghệ thuật.

3 truyền nhân của Ngũ Tuyệt tông sư: Mai Siêu Phong, Khưu Xứ Cơ và Âu Dương Khắc so tài, ai mạnh hơn?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/07/2025 11:00
Ba cao thủ Mai Siêu Phong, Khưu Xứ Cơ và Âu Dương Khắc cùng giao chiến thì ai sẽ là người chiến thắng cuối cùng?

3 kiểu người mẹ dễ khiến con dễ "trở mặt thành thù" nhất

Suy ngẫm - Thiên An - CFB - 20/07/2025 10:00
Hy vọng bạn không phải kiểu nào trong số đó.

Xem Sex Education, tôi bật khóc vì 1 phút im lặng mà con gồng mình làm "người tốt" suốt 6 năm

Điện ảnh - Thanh Hương - 20/07/2025 09:00
Chính sự im lặng của tôi đã khiến con bắt đầu thay đổi.

'Đại địa chấn kinh tế' - 10 cuộc khủng hoảng tài chính tàn khốc

Từ sách - Phim - Hồ Lam - TTO - 20/07/2025 08:00
'Đại địa chấn kinh tế' dẫn ta đi qua 10 cuộc khủng hoảng tài chính tàn khốc của thế giới, từ cuộc Đại sụp đổ 1929, khủng hoảng tiền tệ ở Mỹ Latinh, châu Âu cho đến khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 hay những chấn động của đại dịch COVID-19.

Tôi từng nghĩ mình tiêu dùng khôn ngoan cho đến khi chứng kiến 10 thói quen "ngược đời" của giới trẻ

Kỹ năng - Phương Trần - 19/07/2025 13:00
Không chạy theo giảm giá, không nâng cấp đồ điện tử, không sắm mới chỉ vì… hết hứng – thế hệ trẻ hiện nay đang âm thầm sống khác, tiêu khác. Họ tiết kiệm được hàng chục triệu mỗi năm nhờ những lựa chọn "ngược dòng" so với tư duy của người đi trước.

Xem "Sex Education", tôi quyết định xóa tình bạn 5 năm ra khỏi cuộc đời

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 19/07/2025 12:00
Một câu nói đã khiến tôi dừng lại và suy nghĩ về cách tôi nhìn nhận tình bạn, cũng như tầm quan trọng của việc yêu thương và tôn trọng bản thân.

Chẳng phải tự sáng tạo, hóa ra Chu Bá Thông học lỏm tuyệt kỹ Song thủ hỗ bác từ thời Thiên Long Bát Bộ

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 19/07/2025 11:00
Tuyệt kỹ Song thủ hỗ bác nổi tiếng của Chu Bá Thông đã từng được một cao thủ thời Thiên Long Bát Bộ sử dụng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 21/07/2025