Biến tiềm năng thành tài năng – Kỹ năng nhân cách trong con ngựa thành Troy

Quang Thanh14/11/2024 09:00
Biến tiềm năng thành tài năng – Kỹ năng nhân cách trong con ngựa thành Troy

Các kỹ năng nhân cách giúp người hay trì hoãn có thể làm việc đúng thời hạn, giúp người hướng nội nhút nhát có can đảm để lên tiếng chống lại bất công, giúp kẻ bắt nạt trong lớp tránh cuộc ẩu đả với bạn học trước một trận đấu lớn.

 

 Quân mã trên bàn cờ

Thời điểm Maurice Ashley tập hợp đội cờ vua cho giải vô địch quốc gia, cậu học sinh Francis Idehen vốn không phải là một trong tám kỳ thủ giỏi nhất. Nhưng Maurice đã chọn cậu bé vì kỹ năng về nhân cách. “Có một bạn khác chơi cờ xuất sắc lắm”, Francis nói với tôi, “nhưng bạn ấy chưa phát triển được khả năng tự điều chỉnh cảm xúc mà thầy Maurice xem là quan trọng.”

Và khi Raging Rooks bị tụt lại ở vòng áp chót của giải quốc gia, Maurice Ashley cũng không rút ra bất kỳ cẩm nang bí mật nào. Anh cũng không hề bàn với bọn trẻ về chiến lược. Anh giải thích: “Tôi đã nhắc nhở các em về tính kỷ luật” – một kỹ năng mà họ đã cùng nhau luyện tập trong suốt hai năm.

Kỹ năng nhân cách của các em đã lọt vào mắt xanh của huấn luyện viên cờ vua huyền thoại Bruce Pandolfini, người đã mở đường cho nhiều kỳ thủ đến với các giải vô địch quốc gia và thế giới. Chứng kiến Raging Rooks từng bước giành chiến thắng, Pandolfini đã hết sức ngạc nhiên:Không có gì khiến các em bối rối. Hầu hết trẻ em khi gặp áp lực sẽ bắt đầu cuống quýt một chút hoặc bộc lộ cảm xúc của mình, nhưng các em thì không. Các em cứ thong thả thi đấu và bên bàn cờ, các em tuyệt đối giữ vẻ mặt lạnh như tiền. Tôi chưa bao giờ thấy đứa trẻ nào ở độ tuổi đó có thể điềm tĩnh đến như vậy. Các em giống như những kỳ thủ chuyên nghiệp.”

Nếu quân mã trên bàn cờ là con ngựa thành Troy, thì Maurice đã lén cất vào bên trong nó cả một đội quân những kỹ năng nhân cách. Đội quân đó đã giúp Raging Rooks vượt lên khi đối thủ của các em bị bối rối. Francis chia sẻ: “Thầy luôn truyền đạt những bài học cuộc sống một cách nhẹ nhàng. Một nước đi chiến thuật trong chơi cờ không gì hơn việc hiểu rõ bản thân và làm chủ được chính mình. Đó chính là thứ làm trụ cột cho cuộc đời em”.

Maurice đã nhìn thấy giá trị của kỹ năng nhân cách từ chính cuộc đời mình. Trong quá trình trưởng thành anh đã chứng kiến mẹ hy sinh tất cả để chuyển đến Mỹ, trong khi bà của anh thì ở lại Jamaica để nuôi anh và các anh chị em. Mười năm sau, khi được đoàn tụ ở New York, họ hiểu rằng cơ hội sẽ không tự gõ cửa mà họ phải tự xây cánh cửa cho mình.

Sau khi tình cờ đọc được một cuốn sách về cờ vua trong thư viện trường trung học, Maurice quyết định gia nhập đội tuyển của trường. Nhưng anh nhanh chóng phát hiện ra rằng mình chưa đủ giỏi. Anh đã miệt mài tập luyện để cải thiện kỹ năng và trở thành đội trưởng của đội tuyển cờ vua ở trường đại học. Khi nhận được lời đề nghị dạy cờ vua ở các trường trong khu Harlem với mức lương 50 đô-la một giờ, anh đã nhận lời ngay lập tức.

Ngày nay, nếu bạn hỏi bất kỳ ai trong giới cờ vua về Maurice, họ sẽ nói với bạn rằng anh là một nhà chiến lược xuất sắc. Vào giữa trận đấu, nếu bạn nhập thành thay vì di chuyển quân tượng, anh có thể cho bạn biết anh cần bao nhiêu bước để chiếu tướng bạn và liệu bạn có mất quân hậu trong quá trình này hay không. Anh đã từng bịt mắt chơi cùng lúc mười ván cờ với mười đối thủ khác nhau và thắng tất cả. Nhưng anh vẫn tin rằng nhân cách quan trọng hơn tài năng.

Tất nhiên, mặc dù bằng chứng cho thấy rằng trẻ em và người mới nhập môn sẽ học chơi cờ nhanh hơn nếu họ thông minh hơn, nhưng trí thông minh gần như không còn là yếu tố phù hợp để dự đoán thành tích của người lớn và những người chơi ở cấp cao. Cũng như ở trường mẫu giáo, trong cờ vua, những lợi thế ban đầu của kỹ năng nhận thức sẽ hao mòn theo thời gian.

Các kỹ năng về nhân cách không chỉ giúp bạn thể hiện phong độ tốt nhất của mình, mà còn thúc đẩy bạn vươn lên những tầm cao mới. Nhưng nhóm kỹ năng này cũng không thể tự phát triển. Để nuôi dưỡng chúng, bạn cần đến cơ hội và động lực.

Xây giàn giáo

Trong xây dựng, giàn giáo là một cấu trúc tạm thời cho phép đội thi công có thể leo lên những độ cao ngoài tầm với. Khi việc xây dựng hoàn tất, giàn giáo hỗ trợ sẽ được gỡ bỏ. Từ thời điểm đó trở đi, tòa nhà có thể tự đứng vững.

Trong học tập, giàn giáo cũng phục vụ cho mục đích tương tự. Giáo viên hoặc huấn luyện viên đưa ra hướng dẫn ban đầu, rồi sau đó loại bỏ sự hỗ trợ. Mục tiêu là chuyển trách nhiệm sang cho bạn để bạn có thể phát triển phương pháp học tập độc lập cho riêng mình. Đó cũng chính là điều Maurice Ashley đã làm cho đội Raging Rooks. Anh thiết lập những kết cấu tạm thời để các em có cơ hội và động lực học hỏi.

Khi mới dạy cờ vua, Maurice thấy những giảng viên khác thường xếp ra toàn bộ quân cờ để dạy các bước khai cuộc tiêu chuẩn: con tốt đứng trước quân vua tiến về phía trước hai ô,
tiếp theo là quân mã đi hình chữ L. Nhưng anh biết việc học các quy tắc có thể rất nhàm chán, mà anh thì không muốn bọn trẻ mất hứng thú. Vì vậy, khi lần đầu tiên giới thiệu trò chơi cho một nhóm học sinh lớp sáu, anh đã làm ngược lại. Anh đặt một số quân cờ lên bàn và bắt đầu ở phần cuối của trận đấu. Anh dạy học trò nhiều cách khác nhau để chiếu tướng đối thủ. Cấu trúc đó chính là phần đầu tiên trong giàn giáo.

Ta vẫn thường nghe nói “nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”. Điều chúng ta đã bỏ qua chính là khi mọi người không nhìn thấy được con đường, họ cũng sẽ ngừng mơ về đích đến. Để khơi dậy ý chí của mọi người, chúng ta cần chỉ cho họ thấy con đường. Đó là điều mà phương pháp giàn giáo có thể làm được.

Bằng cách dạy trò chơi theo chiều ngược lại, Maurice đã thắp lên một ngọn lửa quyết tâm. Một khi học sinh đã biết cách dồn quân vua vào chân tường, các em sẽ có lộ trình dẫn đến chiến thắng. Một khi các em đã biết cách để chiến thắng, các em sẽ có ý chí học hỏi.

“Ta không thể nói với bọn trẻ rằng, ‘Các em sẽ học được tính kiên nhẫn, lòng quyết tâm và dũng cảm’ vì tụi nó nghe là sẽ ngủ luôn.” Anh bật cười. “Ta phải nói là ‘Trò này rất thú vị. Chơi đi. Thầy sẽ đánh bại các em’…  phải tìm cách khích tướng, khơi dậy ngọn lửa cạnh tranh trong lòng bọn trẻ. Rồi tụi nhỏ sẽ ngồi xuống, bắt đầu tìm hiểu trò chơi, khi đã mê rồi mà bị thua trận thì lại càng muốn thắng.” Chẳng bao lâu sau thì Kasaun Henry sẽ bắt đầu nằm trên giường mỗi tối và tưởng tượng trong đầu sáu mươi bốn ô vuông trên trần nhà, cùng toàn bộ diễn biến trận đấu.

Maurice cũng giới thiệu phương pháp giàn giáo cho các kỳ thủ để các em có thể hỗ trợ nhau cùng phát triển. Anh dạy các em những cách sáng tạo để chia sẻ kỹ thuật: vẽ hình biếm họa về các nước cờ, viết truyện khoa học viễn tưởng về các trận cờ vua, thu âm những bài rap về việc kiểm soát thế trận ở trung tâm bàn cờ. Các em học cách xem một trò chơi vốn có tính đơn độc như một bài tập để luyện tinh thần tương trợ khi làm việc theo nhóm. Khi một kỳ thủ khóc ở giải thi đấu quốc gia, nguyên nhân không phải vì cậu đã thua; mà là cậu cảm thấy tồi tệ vì đã khiến đồng đội thất vọng.

Khi đã gắn kết thành một đội, các kỳ thủ bắt đầu có động lực và cơ hội để tự mình học hỏi. Các em tự chịu trách nhiệm ghi lại mỗi nước đi trong những trận đấu của mình vào bảng điểm để cả nhóm có thể học từ những sai lầm cá nhân. Các em không quan tâm đến việc trở thành người chơi giỏi nhất trong nhóm – các em hướng đến mục tiêu làm cho cả nhóm đều chơi giỏi hơn.

Năm trước đó, khi lần đầu tiên tham dự giải quốc gia, đội Raging Rooks đã lọt vào top 10% mặc dù thiếu người chơi do hạn chế về ngân sách. Khi Maurice đặt mục tiêu cho họ vô địch vào năm sau, chính các kỳ thủ đã chủ động lên kế hoạch. Bây giờ các em đã có kỹ năng, nên các em cũng có ý chí. Các em tự lập riêng một trại cờ vua tạm thời, dành cả mùa hè để luyện tập và đọc sách. Các em thuyết phục Maurice dành kỳ nghỉ hè để huấn luyện cho các em. Các em đã chuyển sang vị thế của người cầm lái.

Có một phụ huynh từng nói với anh rằng khi cô nhìn thấy con trai chơi cờ, cô mới nhận ra mình đã chưa từng tin vào thằng bé. Maurice không chỉ giúp các kỳ thủ phát huy được tiềm năng mà còn giúp cho phụ huynh và giáo viên của các em nhận ra điều đó.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

"Không còn bệnh tim" với tác dụng đáng kinh ngạc khi chữa bệnh bằng oxit nitric

“Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) là quyển sách công phu của Dr. Louis J. Ignarro, về việc ngăn ngừa và chữa trị bệnh tim mạch bằng oxit nitric (NO).
2

‘Hạnh phúc tuổi trẻ’ - Những lá thư Krishnamurti gửi bạn trẻ

Trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay, nhiều người trẻ đang mắc kẹt trong cuộc chạy đua điên cuồng: không ngừng tìm kiếm thành công, tình yêu, sự an toàn, thấu hiểu, tự do... Nhưng nghịch lý là, càng tìm kiếm, họ càng xa rời chính mình.
3

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.
4

'Khai mở cảm xúc' và 'Khai mở hạnh phúc' - Đừng che giấu cảm xúc bằng hai chữ “Ổn mà”

“Ổn mà” – hai chữ ngắn ngủi nhưng lại là câu trả lời phổ biến nhất trong những khoảnh khắc ta cảm thấy tệ nhất.
5

Minh triết trong ăn uống của phương Đông - Bạn đang ăn vì thích… hay ăn để sống khỏe?

Chúng ta đang sống trong một thời đại thịnh vượng chưa từng có với công nghệ phát triển, đời sống tiện nghi, y học hiện đại. Nhưng nghịch lý thay, bệnh tật lại ngày càng phổ biến, thậm chí còn “trẻ hóa” một cách đáng sợ.

Sếp tồi - Nghệ thuật đàm phán với… sếp

Bạn muốn từ chối nhận thêm việc sếp giao? Bạn cần trao đổi với sếp về tác động mà hành vi của họ đang gây ra cho bạn? Bạn muốn đàm phán về điều mình không thể tiếp tục chấp nhận ở công việc hiện tại?

Biến tiềm năng thành tài năng - Những đóa hồng vươn lên từ khối bê tông

Chúng ta tôn vinh học sinh có năng khiếu, những vận động viên thể thao có tài năng thiên phú hoặc những thần đồng âm nhạc. Nhưng bạn không cần phải là thần đồng thì mới có thể đạt được những điều vĩ đại.

'Phá vỡ khuôn mẫu' - Tìm lại tin yêu trong trái tim mình

Cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu” của Vienna Pharaon mở ra một cuộc hành trình tìm lại niềm tin yêu trong trái tim mỗi người, bắt đầu từ việc chữa lành bản thân trong quá khứ.

Chúng ta đang thưởng thức thiên nhiên hay 'shopping' thắng cảnh?

Khi nói về xu hướng du lịch hiện nay, tiến sĩ Đặng Hoàng Giang cho rằng phần lớn chúng ta chỉ đi theo lối mòn, đua nhau chụp những bức ảnh giống trên mạng xã hội mà không thực sự quan tâm đến vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đó.

Biến tiềm năng thành tài năng - Ông Hoàng Nam Tiến: Nghĩ không cũ về những điều không mới

Biến tiềm năng thành tài năng (Hidden Potentinal) là tác phẩm mới nhất của Adam Grant. Với tôi, mỗi tác phẩm của ông là một cuộc đối thoại về cách tư duy, phát triển con người đầy khác biệt và thú vị.  

Phá vỡ khuôn mẫu - Chúng ta được lập trình để tìm kiếm sự gắn bó

Khi còn bé, chúng ta từng đánh đổi sự chân thật để lấy sự gắn bó. Bạn tin rằng điều này sẽ giúp bạn có được tình yêu, sự kết nối, chấp thuận, an toàn và công nhận.

Người phụ nữ chỉ 3 cách rút ra bài học đầu tư, tiết kiệm, thay đổi tư duy để thành công từ sách

Thay vì phó mặc cho may rủi, người phụ nữ này lựa chọn cách thông minh hơn để tăng khả năng thành công.

‘Nghĩ lớn để thành công’ - Sức mạnh đưa Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Cuốn sách “Nghĩ lớn để thành công” (Think big and kiss ass) cho thấy những phẩm chất của một nhà lãnh đạo quyết tâm vươn tới những đỉnh cao trên con đường kinh doanh lẫn chính trị.

Oola – Tìm bình yên giữa vạn biến - Cuốn sách giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy kiệt sức

Mỗi đêm, dù đã gắng hết sức, bạn vẫn mang theo nỗi mệt mỏi và câu hỏi nhức nhối: “Mình đang sống vì điều gì?”. Áp lực, căng thẳng, cảm giác mất kết nối với chính mình âm thầm bào mòn bạn từng ngày, biến mọi nỗ lực thành cuộc chạy đua không có vạch đích.

Oola – Tìm bình yên giữa vạn biến - Cuốn sách giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy kiệt sức

Từ sách - Phim - Quìn - 02/07/2025 08:00
Mỗi đêm, dù đã gắng hết sức, bạn vẫn mang theo nỗi mệt mỏi và câu hỏi nhức nhối: “Mình đang sống vì điều gì?”. Áp lực, căng thẳng, cảm giác mất kết nối với chính mình âm thầm bào mòn bạn từng ngày, biến mọi nỗ lực thành cuộc chạy đua không có vạch đích.

12 nghệ sĩ hát trong MV "Rực rỡ ngày mới", truyền tải thông điệp nhân văn

Giải trí - Bích Phương - 01/07/2025 15:54
Mang giai điệu tươi sáng và thông điệp ý nghĩa, MV "Rực rỡ ngày mới" gây xúc động khi lan tỏa tinh thần nhân ái đến khán giả, bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập báo điện tử Dân Trí.

Ảnh địa phận 29 tỉnh thành chỉ còn trong kỷ niệm, chạm cảm xúc nhiều người

Thư giãn - Việt Hà - 01/07/2025 13:19
Từ năm 2020 tới nay, anh Duy An rong ruổi tới khắp các vùng miền trên Tổ quốc, ghi lại bức ảnh về địa phận từng tỉnh thành. Không ngờ bộ ảnh nhận sự quan tâm đặc biệt do chạm tới cảm xúc nhiều người.

Xem Sex Education, tôi kinh ngạc trước 1 câu thoại quá hay, bèn đem đi dạy con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/07/2025 12:00
Khi nghe câu nói này, tôi đã bật cười và thích thú.

AI có thể tống tiền, phản bội khi cảm thấy bị đe dọa

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 01/07/2025 11:00
Một nghiên cứu mới từ Anthropic cho thấy các mô hình ngôn ngữ tiên tiến như Claude hay Gemini không chỉ sẵn sàng vạch trần các vụ bê bối cá nhân để tự bảo vệ, mà thậm chí còn cân nhắc "để mặc bạn chết" nếu mục tiêu của chúng bị đe dọa.

Bức thư bà mẹ gửi con "nổi loạn": Nếu đứa trẻ nào cũng đọc được những câu chữ này, tương lai có thể sẽ khác

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 01/07/2025 10:00
Tôi hy vọng nhiều bậc phụ huynh sẽ lan toả cho con mình chiêm nghiệm sớm!

Tôn thờ tuổi thơ "nghèo mà vui", cái giá phải trả đôi khi không chỉ là một kỳ thi trượt

Phong cách sống - Hiểu Đan - 01/07/2025 09:00
Cô gái trong sách "Em phải đến Harvard học kinh tế" lại một lần nữa khiến hội phụ huynh Việt "dậy sóng".

Bạn đang nghịch gì với đời mình - Khi khổ đau cũng là một phần của cuộc sống

Từ sách - Phim - Quìn - 01/07/2025 08:00
Có những ngày bạn cảm thấy mọi thứ từng bỗng vụn vỡ, những câu hỏi không lời đáp giày vò tâm trí: “Rốt cuộc mình sống để làm gì?”, “Tại sao phải đau khổ đến vậy?”. Bạn không biết bám vào đâu, càng vùng vẫy, càng thấy mình lún sâu trong một vũng lầy vô hình.

Tra cứu nhanh 168 phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới

Kỹ năng - 30/06/2025 13:55
Chuyên trang toàn cảnh thông tin về 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM chính thức đi vào hoạt động. Bạn có thể tra cứu, theo dõi video và các thông tin về hoạt động vận hành khi TP.HCM thực hiện chính quyền 2 cấp.

Cẩn thận với ký tự vô hình khi mở đường link trên điện thoại

Kỹ năng - Anh Tú - 30/06/2025 13:00
Chuyên gia bảo mật Gabriele Digregorio đã phát hiện một lỗ hổng tiềm ẩn trên hệ điều hành Android, có thể bị tin tặc khai thác để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo (phishing).

Xem 'Sex Education' tôi đau khổ hiểu ra: Dù hơn 30 tuổi vẫn mơ hồ về 2 chữ "trưởng thành"

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/06/2025 12:00
Hoá ra, trưởng thành không phải là kiểm soát mọi thứ, mà là học cách buông bỏ và bước tiếp.

Những lo ngại khi Facebook muốn truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại

Kỹ năng - Anh Tú - 30/06/2025 11:00
Facebook đang yêu cầu người dùng cho phép truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại để tự động đề xuất các phiên bản ảnh được chỉnh sửa bằng AI, gồm cả những bức ảnh chưa từng được tải lên Facebook.

Gia đình "độc lạ" Việt Nam, dâu rể các thế hệ mới đến đều choáng váng rồi... "nghiện" lúc nào không hay!

Phong cách sống - Khánh Huyền - 30/06/2025 10:00
Những ai lần đầu tiên đến gia đình tôi đều không giấu nổi sự sửng sốt. Có người khó tính từng bảo cách này khiến con cháu dễ sinh hư, thiếu tôn ti trật tự.

Khai mở hạnh phúc - Ba chiến lược giúp bạn hạnh phúc và viên mãn

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 30/06/2025 09:00
Chúng ta thường nghĩ sức khỏe tinh thần suy kiệt là điều gì đó bất thường, thậm chí không tự nhiên. Nhưng bạn nên biết, có một số liệu thống kê nói rằng cứ bốn người sẽ có một người gặp những khó khăn về sức khỏe tinh thần.

Ánh sáng trong ta - Chậm lại để tiến xa hơn

Từ sách - Phim - Quìn - 30/06/2025 08:00
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà tốc độ được xem là thước đo thành công. Hiểu nhanh, làm vội, đạt được càng nhiều càng tốt dường như đã trở thành tiêu chuẩn ngầm của một người “hiệu quả”.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 02/07/2025