Sao ta làm điều ta làm

FN04/01/2023 18:00
Sao ta làm điều ta làm

Thấu hiểu động lực; Giải mã hành vi; Làm chủ cuộc đời – Quyển sách chứa đựng hy vọng, cho biết những gì chúng ta có thể làm với chính mình.

Liệu rằng, mọi quyết định mà bạn đưa ra trong từng giai đoạn của cuộc đời có chính là từ niềm yêu thích, sự thôi thúc từ bên trong hay bị chi phối bởi các tác nhân bên ngoài?

Đứng trước những ngã rẽ của cuộc đời, chúng ta luôn vật lộn để đưa ra những lựa chọn. Khó phân định đâu là quyết định xuất phát từ việc bản thân muốn “chọn làm”, đâu là những quyết định bị kiểm soát “phải làm”.

Bắt nguồn từ trăn trở tương tự về việc tự chủ hay bị kiểm soát,  Edward L. Deci cùng cộng sự của mình đặt ra câu hỏi: Tại sao trẻ em chào đời với thiên hướng khát khao học hỏi, chúng tò mò và hiếu kỳ với tất cả mọi thứ, thế nhưng tính hiếu kỳ và năng lực học hỏi này dần suy giảm khi bọn trẻ bước vào môi trường học đường? Bằng những nghiên cứu và quan sát của mình, Edward L. Deci đã cho ra đời quyển sách “Sao ta làm điều ta làm”, nhằm giúp giải quyết những trăn trở về động lực thúc đẩy hành vi con người thông qua các nghiên cứu về khía cạnh nền tảng của Tâm lý học hành vi: Động lực.

Edward L. Deci trình bày về động lực nội tại của con người xoay quanh sự phân biệt quan trọng trong hành vi, giữa việc nó là tự chủ hay bị kiểm soát. Tự chủ là hành động đúng theo cái tôi của bản thân, nghĩa là cảm thấy tự do và tự nguyện khi hành động. Ngược lại, bị kiểm soát nghĩa là hành động vì phải chịu áp lực. Khi bị kiểm soát, con người hành động mà không cảm thấy có sự tán thành của bản thân. Lúc này, những hành vi của họ không phải là biểu hiện của cái tôi, vì cái tôi đã bị kiểm soát và khuất phục.

Một hành vi được coi là lành mạnh, hiệu quả và có khả năng tự duy trì phải đến từ một động lực nội tại có tính tự chủ, hợp nhất với cái tôi của mỗi người. Hoạt động tự chủ đòi hỏi rằng một điều lệ hay quy tắc được nội hóa phải được chấp nhận là của bản thân bạn; điều lệ đó phải trở thành một phần trong bạn. “Yếu tố then chốt để xác định liệu con người có đang sống một cách tự chủ hay không là liệu họ có cảm thấy, tận sâu bên trong, rằng những hành động của họ là lựa chọn của chính họ hay không.”, Edward L. Deci nhấn mạnh.

Có nhiều hiểu lầm về những thứ có thể tạo động lực cho hành vi con người, trong đó hai hiểu lầm cơ bản nhất là phần thưởng và hình phạt. Hình phạt hiển nhiên là thứ có tính kiểm soát, và vì vậy nó làm xói mòn động lực. Nhưng trái với suy nghĩ của nhiều người, phần thưởng là động lực bên ngoài, và nó cũng làm suy yếu động lực nội tại – sức sống, sự tự nguyện, tính chân thật và hiếu kỳ vốn nằm trong bản chất của con người.

Qua 13 chương sách, Edward L. Deci cùng cộng sự Richard M. Ryan, bước đầu xác định những điểm đối lập của sự tự chủ và bị kiểm soát, từ đó chỉ ra tầm quan trọng của tính tự chủ, nhu cầu tự chủ trong mỗi con người. Từ những nghiên cứu về động lực để xem xét mối quan hệ giữa sự tự chủ với trách nhiệm, khám phá sự khác biệt giữa động lực nội tại và ngoại tại, Edward L. Deci dẫn dắt độc giả một lần nữa suy ngẫm vấn đề thúc đẩy tính trách nhiệm trong cuộc sống, duy trì tính tự chủ giữa vô vàn sự kiểm soát để hướng đến cuộc sống tự do, hạnh phúc. 

“Cuốn sách này chứa đầy hy vọng, vì nó cho biết những gì chúng ta có thể làm cho chính mình, cho con cái, nhân viên, bệnh nhân, học sinh và các vận động viên của chúng ta - đúng hơn là những gì chúng ta có thể làm cho xã hội”, tác giả khẳng định.

“Sao ta làm điều ta làm” không phải thần dược có khả năng cứu chữa cho cuộc đời của bất cứ ai, mà với những quan sát của mình, Edward L. Deci đã đưa ra các giải pháp hữu hiệu để giải quyết các vấn đề trăn trở trong hành vi con người. Theo ông, các giải pháp này tương thích với mỗi cá nhân trong việc quản lý bản thân, và chúng có thể áp dụng cho các vai trò giáo viên, nhà quản lý, cha mẹ, bác sĩ và huấn luyện viên.

Cách “chữa bệnh” bắt đầu từ việc hiểu về động lực của con người - ở mức độ có tính tự chủ và sử dụng những hiểu biết đó để quản lý bản thân hiệu quả hơn, kết nối và tạo ra những mối quan hệ bền chặt hơn, thúc đẩy sự tự chủ lành mạnh của bản thân và những người xung quanh để kiến tạo một cuộc sống ý nghĩa.

Về tác giả

Tiến sĩ Edward L. Deci sinh năm 1942, là giáo sư tâm lý học và là giám đốc chương trình động lực con người ở Đại học Rochester. Cùng với Richard Ryan, Edward L. Deci đã xây dựng Lý thuyết về tự quyết (SDT – self-determination theory). SDT là học thuyết vĩ mô về động lực con người và có sức ảnh hưởng lớn trong nhánh tâm lý học hành vi. Lý thuyết này được áp dụng rộng rãi để dự đoán hành vi và chỉnh đốn hành vi trong nhiều phạm vi khác nhau, bao gồm: giáo dục, chăm sóc sức khỏe, môi trường làm việc, nuôi dạy con, thể thao…

Dành hơn 40 năm miệt mài với các nghiên cứu về động lực, Edward L. Deci đã có những đóng góp vô cùng quan trọng với việc chỉnh đốn và cải thiện hành vi cũng như hạnh phúc của con người nói chung. Nhà tâm lý học Daniel Goleman cho rằng “Edward L. Deci là một trong những nhà tư tưởng sắc sảo nhất, sáng suốt nhất và quan trọng nhất của tâm lý học hiện đại”.

  • Nhà xuất bản: NXB Dân Trí
  • Tác giả: Edward L. Deci & Richard Flaste
  • Số trang: 320 trang
  • Khổ sách: 14,5 x 20,5 cm
  • Giá bìa: 168.000 VNĐ

Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Trở về từ cõi chết

Trở về từ cõi chết là quyển tự truyện sâu sắc của tác giả Anita Moorjani, kể về hành trình phi thường của cô từ cõi chết trở về và những bài học quý giá mà cô đã học được từ trải nghiệm cận tử.
2

Thuyết mặc kệ họ

Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy kệ họ.
3

Tỉnh thức - Osho

Ở "Tỉnh thức" (Awareness) tác phẩm mới nhất vừa ra mắt, Osho bàn tới một vấn đề mà suốt hàng ngàn năm nay nhân loại không ngừng tìm hiểu, đó là sự tỉnh thức.

Lời tiên tri Celestine

Quyển sách mang đến sự khai sáng đầy thông tuệ, những nhận thức mới mẻ về mặt tâm linh. Sách được GS John Vu – Nguyên Phong viết lời giới thiệu.

Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó - Tập 2

Tác giả Cù Mai Công tiếp tục dẫn bạn đọc đi sâu vào từng ngõ hẻm, gặp gỡ những nhân vật đã làm nên một trời tuổi thơ đầy kỷ niệm của nhiều cư dân Ông Tạ...

Quyền lực biểu tượng

Đừng đuổi theo cái mới, hãy biến cái hiện có trở nên xuất sắc

Cẩm nang chăm sóc sức khỏe răng miệng trẻ em

Những trang bị hữu ích để phụ huynh luôn sẵn sàng và chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng của trẻ.

Kỷ niệm 28 năm ngày thành lập First News - Trí Việt - 100 cuốn sách do First News thực hiện có giá trị vĩnh hằng

Nhân kỷ niệm 28 năm ngày thành lập (10-12-1994), First News – Trí Việt đặc biệt ưu đãi 30% tất cả các loại sách của First News trong 10 ngày từ 10-12 đến 20-12-2022.

‘Muôn kiếp nhân sinh’ ấn bản tiếng Anh của GS. John Vu - Nguyên Phong chính thức phát hành trên thế giới

“Muôn kiếp nhân sinh” của Nguyên Phong đã được First News - Trí Việt chuyển ngữ sang tiếng Anh, phát hành ở Việt Nam và trên thế giới với tựa đề “Many Lives Many Times” - An untold story of why the pandemic and karma are happening in the world.

Dám nghĩ lại

Sức mạnh của việc biết mình không biết.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương

Với những ai từng yêu mến Cù Mai Công, đọc “Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương” dường như ta thấy không có nơi nào trong thành phố này mà chưa từng có bước chân của tác giả. 

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Giúp người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối

“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” là một tự truyện. Nhưng đọc nó, bạn sẽ thấy đây không chỉ là câu chuyện riêng của một người, mà là ánh sáng soi rọi cho nhiều người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối.

‘Bắt cóc ảo’ đòi tiền thật: Những cạm bẫy từ môi trường mạng

Kỹ năng - Thanh Hà - 02/08/2025 13:00
Một thực trạng đáng báo động xảy ra thời gian vừa qua là việc nhiều học sinh, sinh viên nhận được cuộc gọi từ đối tượng giả danh cơ quan công an đe dọa liên quan đến vụ án đang điều tra nhằm thao túng tâm lý, buộc nạn nhân liên hệ về gia đình chuyển tiền chuộc.

Xem "Sex Education", nữ sinh lập tức bị chinh phục vì 1 lý do, thốt lên ‘đầy giá trị’

Điện ảnh - Trà My - 02/08/2025 12:00
Một nữ sinh Mỹ cho rằng phim “Sex Education” là một bộ phim đầy giá trị và rất đáng xem.

2 câu chuyện người bố ông Hoàng Nam Tiến dạy con khiến ai nghe cũng rưng rưng: Con khỉ mất mẹ và chiếc bát vỡ

Phong cách sống - Hiểu Đan - 02/08/2025 10:00
Đây là điều vô cùng khác biệt ở ba, để lại cho ông Tiến một bài học giáo dục con cái rất lớn.

Sinh viên hỏi xoáy "Các chuyên gia AI làm gì khi bị mất điện", ông Hoàng Nam Tiến xuống gặp tận nơi để trả lời

Suy ngẫm - Nguyễn Phượng - 02/08/2025 09:00
Trước câu hỏi khó, được đánh giá ‘cực hay và triết lý’ của sinh viên, ông Hoàng Nam Tiến liền đứng dậy, xuống tận nơi sinh viên đó để đưa ra đáp án.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Giúp người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối

Từ sách - Phim - Thu An - 02/08/2025 08:00
“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” là một tự truyện. Nhưng đọc nó, bạn sẽ thấy đây không chỉ là câu chuyện riêng của một người, mà là ánh sáng soi rọi cho nhiều người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối.

Anh-Thu Nguyen - Nữ phi công gốc Việt tử nạn ở Mỹ trên hành trình vòng quanh thế giới

Truyền cảm hứng - 01/08/2025 13:00
Nữ phi công gốc Việt tử nạn trong vụ rơi máy bay tại Greenwood thuộc bang Indiana – Mỹ là người phụ nữ thứ 10 từng bay một mình vòng quanh thế giới.

Xem Sex Education, lần đầu tiên tôi nhận ra, chính mình khiến con trai sống trong mặc cảm, lo sợ

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/08/2025 12:00
Tôi đã không làm gì sai. Nhưng tôi cũng không làm gì đúng.

PGS.TS Giáo dục: Thủ thuật thao túng tâm lý - Dù con bạn thông minh, nhưng liệu có thắng nổi

Kỹ năng - Trang Đào - 01/08/2025 11:00
Gần đây, những kẻ lừa đảo chỉ cần lời nói được lập trình tinh vi để thao túng tâm lý trẻ em. TS. Phạm Mạnh Hà cảnh báo: ngay cả những đứa trẻ thông minh, được giáo dục tốt vẫn có thể trở thành nạn nhân nếu không được trang bị kỹ năng nhận diện chiêu trò.

Cụ ông 111 tuổi vẫn lái ô tô mỗi ngày chia sẻ bí quyết sống lâu, sống khỏe

Phong cách sống - Hoàng Hà - 01/08/2025 10:00
Ở tuổi 111, ông Vincent Dransfield vẫn lái ô tô mỗi ngày, ham chạy bộ, tự nấu ăn và không cần ai hỗ trợ trong sinh hoạt, con cái chỉ cần đến thăm mỗi tuần một lần.

“Bắt cóc online”: Nạn nhân tự nhốt, quay clip tra tấn gửi gia đình

Suy ngẫm - PV - 01/08/2025 09:00
18 vụ "bắt cóc online" chỉ trong 4 tháng. Không có dây trói, không ai tiếp xúc, nhưng nạn nhân đa phần là sinh viên vẫn tự nhốt, quay clip tra tấn gửi gia đình.

Thuyết mặc kệ họ

Tủ sách - FN - 01/08/2025 08:00
Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy kệ họ.

12 chân lý cuộc sống, ai ngộ ra sớm người ấy hạnh phúc

Suy ngẫm - Tích Thành - 31/07/2025 13:00
Có những câu nói chỉ vài chữ nhưng đủ để khiến lòng người bừng tỉnh, đủ để dẫn lối ta vượt qua bão giông cuộc đời. 12 câu nói dưới đây là những chân lý giản dị nhưng sâu sắc, dành cho những ai đang tìm kiếm sự bình yên giữa thế giới đầy xô bồ.

Xem “Sex Education”: Dù trẻ có thông minh đến mấy, cha mẹ vẫn phải chỉ dạy cho con điều này

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 31/07/2025 12:00
Từ câu hỏi ngây thơ của con, tôi chợt nhận ra bản thân cũng cần học cách trò chuyện và đồng hành cùng con một cách tinh tế hơn.

Ngày càng nhiều đứa con "biến mất" trong chính gia đình mình

Phong cách sống - Thiên Ân - 31/07/2025 11:00
Sẽ không bao giờ là quá muộn để hỏi một câu nhẹ nhàng: "Dạo này con có ổn không?".
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 02/08/2025