Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật

25/03/2020 10:26
Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật

Với sự trợ giúp của mạng xã hội và các trang tin tức online, chỉ trong thập kỷ vừa qua, chúng ta đã tạo ra một lượng thông tin khồng lồ. Số lượng tin tức trên Internet được tạo ra chỉ trong 5 năm qua còn lớn hơn tất cả những thông tin được ghi chép lại trong lịch sử loài người trước đó.

Thật không may, rất nhiều thông tin chúng ta được tiếp cận là những tin tức giả, những thông tin sai sự thật, phản khoa học và mang mục đích đánh lạc hướng người đọc tin vào những điều vô căn cứ. Đặc biệt, trong những thời điểm khủng hoảng như, dịch bệnh hay biến động kinh tế - chính trị như hiện nay, số lượng tin giả được tạo ra mỗi ngày tăng lên theo cấp số nhân, gây hoang mang lo lắng và dẫn người đọc đến những quyết định sai lầm. 

Làm thế nào để bóc mẽ một mẩu thông tin là thật hay giả? Làm thế nào để biết điều gì là đáng tin và điều gì là bịa đặt? Dưới đây là 4 dấu hiệu để bạn dễ dàng bắt thóp tin giả. 

Thông tin thật giả lẫn lộn

Một trong những cách phổ biến nhất để đánh lừa người đọc là trộn lẫn tin giả và tin thật. Trong những mẩu tin tức, sẽ có một số thông tin là những sự thật đã được kiểm chứng đại chúng để khiến người đọc lơ là, thiếu cảnh giác và dễ sa vào những thông tin vô căn cứ được trộn lẫn trong đó. 

Ví dụ sau đây là một điển hình cho việc người đọc dễ bị định hướng theo dòng suy luận của nguồn tin giả như thế nào: 

1. Phân tử nước được cấu thành từ hydro và oxy.

2. Kí hiệu hóa học của nước là H2O.

3. Cơ thể chúng ta được cấu thành bởi 60% là nước.

4. Trong máu người, nước chiếm tới 92%.

5. Trong não, nước chiếm tới 75%.

6. Tại nhiều nơi trên thế giới, hiện nay nguồn nước đang bị ô nhiễm nặng nề.

7. Chỉ có ít hơn 1% trữ lượng nước trên thế giới là nước uống được. 

8. Bạn chỉ có thể tin vào chất lượng nước uống của các sản phẩm nước đóng chai.

9. Các chuyên gia sức khỏe hàng đầu đều khuyến cáo sử dụng nước đóng chai, đồng thời phần lớn họ đều đang sử dụng các sản phẩm nước đóng chai. 

Những thông tin ban đầu từ số 1 đến số 7 đều là những kiến thức phổ thông đáng tin cậy. Tuy nhiên, bắt đầu từ điều số 8 và số 9, người đọc bị định hướng một cách phi logic và dễ rơi vào bẫy của người viết. Nếu bạn tinh ý một chút, bạn có thể phát hiện ra một vài điểm vô lý trong mẩu tin tức này: Căn cứ nào khẳng định rằng chỉ có các sản phẩm nước đóng chai là đáng tin cậy? Ai là “các chuyên gia sức khỏe hàng đầu” được nhắc đến ở đây? 

Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật - Ảnh 1.

Các nguồn tin có tên dễ gây nhầm lẫn 

Vào năm 2014, trong một cuộc bầu cử tại Mỹ, một trang web giả được lập ra để lừa những người ủng hộ cho chính trị gia Alex Sink quyên góp, trong khi số tiền thu được lại được dùng để ủng hộ cho đối thủ của bà - chính trị gia David Jolly. Không chỉ dùng tên của Alex Sink để đặt tên miền, website này còn sử dụng hình ảnh của Sink cũng như nhại lại giao diện của website chính thức của bà. 

Điều khác biệt duy nhất là một dòng thông báo trên website rằng họ đang quyên tiền để triệt hạ Sink, nhưng rất ít người thực sự phát hiện ra điểm này và vẫn vô tư quyên góp. Đây là một ví dụ rất điển hình mà nhiều nguồn tin giả hiện nay vẫn thường xuyên sử dụng: sử dụng những cái tên dễ gây hiểu lầm, copy lại hình ảnh và giao diện của những nguồn tin chính thống. 

Do đó, nếu bạn cảm thấy nguồn tin có vẻ không đáng tin cậy, hãy kiểm tra xem ai là người sở hữu nguồn tin đó. Một mẹo kiểm tra khác cũng rất dễ dàng đó là thử Google “link:” kèm tên nguồn tin, bạn sẽ tìm thấy những nguồn tin có liên quan và dễ dàng kiểm chứng độ tin cậy của chúng. 

Đưa ra các con số mà không có chú giải cụ thể

Nếu bạn có tính cả các thảm họa hàng không như vụ khủng bố 11/9 tại Mỹ thì việc di chuyển bằng máy bay vẫn được coi là phương tiện giao thông an toàn nhất hiện nay. Tỉ lệ để bạn gặp tai nạn khi đi máy bay là gần như bằng 0. Thế nhưng, rất nhiều người vẫn sợ hãi đi máy bay và tin vào những tít báo kiểu như “Năm 2014, tỉ lệ người gặp tai nạn máy bay tăng cao so với năm 1960”!

Thực tế, tiêu đề bài báo trên là đúng, nhưng nó không có ý nghĩa gì về mặt thống kê. Đơn giản là vì số lượng các chuyến bay năm 2014 chắc chắn nhiều hơn so với năm 1960, nên số vụ tai nạn cũng sẽ tăng hơn. Điều bạn cần quan tâm không phải là tổng số vụ tai nạn máy bay là bao nhiêu, mà là tỉ lệ tai nạn do máy bay gây ra. 

Điều này áp dụng với nhiều loại số liệu khác bạn sẽ gặp phải khi đọc các tin tức giả. Chỉ cần vận dụng một ít kiến thức phổ thông, bạn hoàn toàn có thể tránh được việc bị đánh lạc hướng bởi những con số vô nghĩa. 

Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật - Ảnh 2.

Sử dụng các nguồn tin không đáng tin cậy

Với số lượng thông tin khổng lồ mà chúng ta đang tiếp xúc mỗi ngày, có khá ít người sẽ để ý kiểm tra những nguồn trích dẫn tin tức. Do đó, những người tung tin giả sẽ lợi dụng điểm này để đưa ra những trích dẫn sai nhằm đánh lừa người đọc. Ví dụ, các công ty thường quảng cáo rằng sản phẩm của họ đạt được chứng nhận này, giải thưởng kia, nhưng ít khi đưa ra được bằng chứng cụ thể. 

Hoặc các bài viết đưa tin giả hay đưa trích dẫn nguồn từ các trang báo, tổ chức uy tín, nhưng họ có thể bóp méo câu chữ hoặc đưa nguồn không liên quan. Vì vậy, chỉ một vài cú click tìm kiếm, bạn hoàn toàn có thể kiểm tra được những trích dẫn được đưa ra có phải là thật hay không.

Theo Trí Thức Trẻ


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

ChatGPT tạo ảnh AI theo phong cách Studio Ghibli có vi phạm bản quyền?

Hình ảnh trí tuệ nhân tạo (AI) bắt chước phong cách tinh tế của Hayao Miyazaki (người sáng lập hãng Studio Ghibli) làm nhiều người thích thú, nhưng ChatGPT đã được huấn luyện những gì để tạo ra chúng?
2

3 bước biết ngay ai đang chụp màn hình tin nhắn Messenger

Tính năng này sẽ giúp hỗ trợ người dùng bảo vệ các thông tin riêng tư mà không lo người nhận chụp màn hình hay chia sẻ thông tin ra bên ngoài
3

Xem xét 17 gia đình có con bị bắt cóc, tôi nhận ra rằng họ đều bỏ qua 5 lỗ hổng chết người sau

Đến tận bây giờ, vẫn còn nhiều gia đình đang đau đáu tìm kiếm con mình. Nhiều phụ huynh khóc lóc, hối hận vô cùng vì bỏ qua những lổ hổng này!
4

ChatGPT thêm tính năng chỉnh sửa ảnh dễ hơn, tạo biểu đồ và infographic cho công việc tốt hơn

Các tính năng mới này có sẵn cho cả người dùng ChatGPT miễn phí và trả phí thông qua mô hình GPT-4o của OpenAI.
5

Bạn sẽ bị đánh giá là EQ thấp nếu trang cá nhân xuất hiện 3 thứ này

Những gì bạn đăng tải trên trang cá nhân có thể phản ánh khá nhiều điều đó.

Kiểm soát cảm xúc trong lời nói: Kỹ năng thu phục lòng người của một nhà lãnh đạo tài ba

Chúng ta mất 3 năm đầu tiên cuộc đời để học nói nhưng phải giành cả phần đời còn lại để học giao tiếp. Trong công việc, kẻ thành công không nhất thiết phải giỏi giang nhưng nhất thiết phải biết kiểm soát cảm xúc trong lời nói.

5 món ăn ngon miệng từ 'giải cứu' thanh long

Bánh mì, pizza, bánh cuốn, chả cá… là những món ngon từ cuộc “giải cứu” thanh long từng gây sốt trong thời gian vừa qua.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Hãy nhớ bạn đang làm việc từ xa, chứ không phải nghỉ ở nhà và kết hợp làm việc

Thuật ngữ làm việc từ xa được hiểu là bạn sẽ làm việc trong thời gian làm việc như trước tại một địa điểm ngoài văn phòng, vẫn đảm bảo cung cấp chất lượng công việc như bình thường, phối hợp với đồng nghiệp bằng việc sử dụng công nghệ, đồng thời trả lời các yêu cầu của khách hàng, của cấp trên và nhóm của mình.

Chuyên gia Nguyễn Phi Vân: Nhiều bạn trẻ Việt thiếu kỹ năng giao tiếp và tư duy nghĩ cho người khác

Cả công việc và cuộc sống không thể chỉ độc hành mình ta. Và nếu phải làm việc và đồng hành với người khác thì không thể chỉ nghĩ cho mình, nghĩ xong việc của mình là hết.

Mẹo vặt giúp chị em làm các món ăn nhanh, ngon hơn

Dưới đây là các mẹo làm bếp hay giúp chị em phụ nữ làm các món ăn nhanh, ngon hơn ai cũng nên biết.

Cách khử trùng quần áo tại nhà phòng COVID-19

Trung tâm Nghiên cứu và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc đã đăng tải một đoạn video hướng dẫn một số phương pháp khử trùng quần áo đơn giản giúp tiêu diệt coronavirus.

Loại rau củ trồng trong nước trang trí cho bàn làm việc thêm xinh

Từ các nguyên liệu quen thuộc dễ tìm, cách trồng củ hành tây, khoai lang, cà rốt... trong cốc nước dưới đây sẽ khiến bạn đọc không khỏi thích thú vì có ngay một cây “bonsai” xinh xắn.

Bộ TT-TT triển khai nhiều giải pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Bộ TT-TT khuyến khích các công ty công nghệ sản xuất, phổ biến các phần mềm, chương trình giúp gia đình quản lý và bảo vệ trẻ em sử dụng máy tính truy cập các trang web độc hại; Xây dựng đề án bảo vệ hỗ trợ trẻ em tương tác trên không gian mạng...

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn: Thổi hồn vào nhạc Trịnh bằng câu chuyện của đời mình

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 14:00
Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn không chỉ thổi hồn vào những bản nhạc của Trịnh mà qua những giai điệu ấy anh đã kể câu chuyện của đời mình khi có một tình yêu thủy chung và một tình bạn rất đẹp.

Xem Địa đạo: 'Tôi phát khóc khi nghĩ đến những người du kích, tuổi trẻ thời ấy khủng khiếp'

Điện ảnh - Lê Giang - TT - 02/04/2025 13:04
Các bạn trẻ ơi, các bạn có thể nghĩ phim này khó coi. Không phải đâu. Phim này rất hấp dẫn vì chân thật chưa từng thấy! Nghệ sĩ Cao Minh nói trong buổi ra mắt phim Địa đạo.

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly tình tri kỷ

Giải trí - Long Phạm - 02/04/2025 13:00
Dù không phải tình nhân nhưng giữa Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại tồn tại một tình tri kỷ mà không bóng hồng nào có được khi bước qua đời ông.

Nghe nhạc Trịnh: ‘Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ’

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 12:00
"Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ”, có lẽ là một trong những câu hát sâu sắc và đặc biệt nhất trong ca từ của Trịnh Công Sơn.

OpenAI, Google, Anthropic với các động thái AI mới gây bất ngờ

Kỹ năng - Sơn Vân - 02/04/2025 11:00
Tuần qua là một tuần sôi động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) khi các công ty hàng đầu giới thiệu hàng loạt công cụ, mô hình và nghiên cứu mới.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 2: Những thương hiệu đi cùng năm tháng

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:55
Trong tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có viết: “Hồi đó, tôi chỉ thích có 3 món: mì gói, mì gói và dĩ nhiên mì gói”.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 1: Khó khăn, thách thức và đổi mới

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:51
Sau năm 1975, nước ta đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế bị tàn phá nặng nề sau nhiều năm chiến tranh, cơ sở hạ tầng lạc hậu, sản xuất đình trệ và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn...

Đặc sắc tour du lịch lễ 30-4, 1-5

Giải trí - THI HỒNG - 02/04/2025 09:45
Trong kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, TPHCM sẽ có thêm nhiều tour tuyến hấp dẫn phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến vui chơi, nghỉ dưỡng, bao gồm cả tour ngày và tour đêm.

Xem Khi cuộc đời cho bạn quả quýt, tôi thấm câu nói: "Con ơi, hãy ước mơ thay phần mẹ"

Điện ảnh - Đông - 02/04/2025 09:00
Ngày mẹ ra đi, câu nói này cứ ám ảnh lấy tôi.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 02/04/2025 08:00
Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Người trẻ hát nhạc Trịnh: Làm mới nhưng vẫn giữ hồn xưa

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 14:00
Nhạc Trịnh dù thể hiện dưới bất cứ hình thức nào thì vẫn giữ nguyên những giá trị cốt lõi của người nhạc sĩ tài hoa.

Thể Thiên: Hành trình cách tân nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 13:00
Thể Thiên có một hành trình cách tân nhạc Trịnh vô cùng ấn tượng để khẳng định dấu ấn cá nhân, đã thu hút sự chú ý của công chúng lẫn báo chí quốc tế.

Chàng trai TP.HCM biến bánh kem thành tác phẩm nghệ thuật đẹp đến không nỡ ăn

Phong cách sống - Nhật Thùy - 01/04/2025 12:00
Nhiều chiếc bánh kem của Anh Triết trông như tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ, hoặc mô phỏng túi hàng hiệu y như thật, khiến khách hàng luyến tiếc không nỡ ăn.

Gemini lại "vượt mặt" ChatGPT với tính năng mới

Kỹ năng - Tuấn Anh - 01/04/2025 11:00
Gemini AI vừa có một tính năng mới mà ChatGPT chưa thể sánh kịp.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/04/2025