AI đang khiến sinh viên trở thành 'người máy'?

Hoàng Vũ06/03/2025 13:00
AI đang khiến sinh viên trở thành 'người máy'?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách sinh viên đại học tiếp cận việc học tập, nhưng liệu sự tiện lợi này có đang làm xói mòn những kỹ năng cơ bản mà họ cần để thành công trong tương lai?

Theo Financial Times, AI tạo sinh mang đến những lối tắt hấp dẫn, giúp sinh viên dễ dàng tìm kiếm thông tin, viết luận văn hay giải quyết các bài tập phức tạp. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến họ dần trở thành những "người máy suy nghĩ" – những người chỉ đơn thuần tiếp nhận thông tin mà không thực sự rèn luyện tư duy phản biện hay sáng tạo.

sinh-vien2(1).png
AI đang thay đổi cách sinh viên học tập, nhưng lạm dụng nó có thể làm suy yếu tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề - Ảnh: PA

Sinh viên ngày càng phụ thuộc vào AI

Việc sử dụng AI trong môi trường đại học đang gia tăng nhanh chóng. Một cuộc khảo sát tại Anh cho thấy 92% sinh viên đã sử dụng AI tạo sinh trong năm 2024, tăng mạnh so với 66% của năm 2023. Đặc biệt, 88% trong số họ đã ứng dụng AI vào các bài kiểm tra và đánh giá, cho thấy công nghệ này đã trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình học tập.

Một số giảng viên đề xuất thử nghiệm các phương pháp mới, chẳng hạn như yêu cầu sinh viên cải thiện các bài viết do AI tạo ra hoặc so sánh bài làm của mình với AI để đánh giá sự sáng tạo, chính xác và chiều sâu lập luận. Điều này có thể giúp sinh viên nhận thức được sự khác biệt giữa tư duy con người và nội dung do máy móc tạo ra.

Tuy nhiên, khi phương pháp này được thử nghiệm, kết quả không như mong đợi. Maria Abreu, giáo sư tại Đại học Cambridge, cho biết khi sinh viên được yêu cầu chỉnh sửa nội dung do AI viết, hầu hết chỉ thay đổi về mặt hình thức, mà không cải thiện cấu trúc lập luận hay nội dung. Trong khi đó, sinh viên bậc thạc sĩ làm tốt hơn, có lẽ vì họ đã rèn luyện tư duy phản biện và khả năng lập luận qua nhiều năm học tập.

AI có thể làm giảm khả năng tư duy phản biện

Với sự phát triển của AI, nhiều trường đại học đang dần quay lại các phương pháp đánh giá truyền thống, như thi kín hoặc làm bài mà không có sự trợ giúp từ máy tính. Michael Veale, phó giáo sư tại Đại học College London, coi AI là "mối đe dọa đối với quá trình học tập" vì nó cung cấp một lối tắt quá hấp dẫn cho những sinh viên thiếu thời gian nhưng vẫn muốn đạt điểm cao.

"Vai trò của chúng tôi là cảnh báo sinh viên về những cám dỗ này - những lối tắt có thể hạn chế tiềm năng phát triển của họ. Chúng tôi muốn họ sử dụng công cụ tốt nhất cho công việc khi đến thời điểm thích hợp, nhưng không phải ngay từ đầu khi họ chưa đủ nền tảng kiến thức", ông nói.

Không chỉ trong lĩnh vực nhân văn, AI cũng đang ảnh hưởng đến cách sinh viên học lập trình. Một nghiên cứu trên ACM Digital Library cho thấy những sinh viên có năng lực cao sử dụng AI một cách thông minh để tăng tốc quá trình giải quyết vấn đề. Trong khi đó, những sinh viên yếu hơn thường hiểu sai hướng dẫn của AI nhưng vẫn tự tin vào kết quả, dẫn đến "ảo tưởng không đáng có về năng lực".

Nguy cơ phụ thuộc vào AI trong công việc

AI không chỉ thay đổi cách sinh viên học tập mà còn ảnh hưởng đến cách con người làm việc. Một nghiên cứu của Microsoft cho thấy AI đã thay đổi "bản chất của tư duy phản biện", khiến con người chuyển từ việc "thu thập thông tin" sang "xác minh thông tin", từ "giải quyết vấn đề" sang "tích hợp phản hồi AI", và từ "thực hiện nhiệm vụ" sang "quản lý nhiệm vụ".

Dù điều này giúp cải thiện hiệu suất làm việc, nhưng nó cũng làm dấy lên lo ngại rằng con người sẽ dần đánh mất khả năng suy nghĩ độc lập và trở nên phụ thuộc vào AI. Đây không phải là vấn đề mới. Năm 1983, nhà nghiên cứu Lisanne Bainbridge đã chỉ ra trong bài báo nổi tiếng "Những điều trớ trêu của tự động hóa" rằng khi con người quá dựa vào hệ thống tự động, kỹ năng và kiến thức của họ sẽ dần bị suy giảm, khiến họ gặp khó khăn khi cần can thiệp vào hệ thống.

Một ví dụ điển hình là hệ thống GPS. Ngày nay, nhiều người đã quên cách đọc bản đồ hoặc tìm đường mà không cần đến ứng dụng điều hướng. Điều này có thể không quá nghiêm trọng, nhưng nếu tình trạng tương tự xảy ra trong các lĩnh vực quan trọng như y tế, tài chính hay kỹ thuật, hậu quả có thể rất lớn.

Nghiên cứu của Microsoft chỉ ra rằng những người có sự tự tin cao hơn - tức là những người biết rằng họ có thể hoàn thành công việc mà không cần AI - thường có tư duy phản biện tốt hơn. Điều này cho thấy các trường đại học cần tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng cơ bản cho sinh viên trước khi để họ sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ.

Nếu sinh viên chỉ biết sử dụng AI mà không thực sự hiểu cách suy nghĩ độc lập, họ sẽ dễ dàng trở thành những "người máy suy nghĩ" - chỉ biết chấp nhận kết quả từ AI mà không đặt câu hỏi hay đánh giá tính chính xác của nó.

AI là một công cụ mạnh mẽ, nhưng nó không thể thay thế tư duy con người. Sinh viên cần được hướng dẫn cách sử dụng AI đúng cách - không phải để làm thay công việc của họ, mà để bổ trợ cho khả năng tư duy của chính họ. Nếu không, họ có nguy cơ mất đi những kỹ năng quan trọng và trở nên phụ thuộc vào công nghệ.

Các trường đại học cần nhận thức rõ điều này và đưa ra các phương pháp giảng dạy phù hợp, giúp sinh viên không chỉ biết cách tận dụng AI mà còn có thể suy nghĩ một cách độc lập, sáng tạo và phản biện -những kỹ năng mà máy móc không thể thay thế.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

3 tư duy đỉnh cao này sẽ giúp bạn hạnh phúc đến tận cuối đời

Biết sớm 3 điều này bạn đã không khổ tâm như bây giờ, hạnh phúc hóa ra lại "dễ tìm" như vậy.
3

"Giáo sư quần đùi" bật mí bí quyết giúp "sống sót" trong thế giới việc làm biến động

Cuộc chơi việc làm đã thay đổi và sẽ tiếp tục thay đổi với tốc độ nhanh hơn mỗi ngày.
4

Làn sóng thất nghiệp bởi AI có thể gây ra những hệ luỵ nghiêm trọng về việc làm, thu nhập, đạo đức và luân lý!

Trong bài phát biểu gần đây nhất, giáo sư Trịnh Cường, cựu phó hiệu trưởng Đại học Chiết Giang, Trung Quốc đã nhận định: Nếu trí tuệ nhân tạo loại bỏ lực lượng lao động, xã hội có thể hỗn loạn!
5

Vì sao AI của DeepSeek có khả năng viết văn "hay như người"?

Giữa cuộc đua công nghệ AI khốc liệt, DeepSeek đang nổi lên như một hiện tượng nhờ khả năng tạo văn bản tự nhiên, cuốn hút đến kinh ngạc.

Sếp FPT kể chuyện đối tác bắt làm một việc "khó hiểu" từ 30 năm trước, giờ nhận ra đây là lời giải cho AI

Khi nhiều người tỏ ra bi quan thì nhân vật này lại có thái độ hoàn toàn khác.

Lời trăn trối của nữ tiến sĩ 30 tuổi: Những ngày tốt nhất là khi ăn còn thấy ngon, và những người thân yêu đều khỏe mạnh!

Khi bạn khỏe mạnh và thịnh vượng, ai cũng là bạn của bạn, nhưng khi bạn bị bệnh và suy sụp, bạn sẽ thấy những người bạn này rất có thể đang bận rộn ở một nơi khác … Bản chất con người được bộc lộ rõ nhất trên giường bệnh.

16,7 tỷ đồng và hiệu ứng “xa thì thương, gần thì thường”

Có một nghịch lý rằng chúng ta dễ dàng xúc động trước một câu chuyện đau lòng từ người lạ trên mạng nhưng lại có xu hướng xem nhẹ, phớt lờ những hoàn cảnh khó khăn ngay xung quanh mình.

6 ngành nghề có nguy cơ bị DeepSeek thay thế, nhưng...

Ngoài việc là một công cụ hữu ích, DeepSeek còn phản ánh quá trình tái thiết thế giới.

Trải lòng của nam doanh nhân tuổi trung niên: Hoá ra bất hạnh lớn nhất không phải là không có tiền

Nỗi buồn lớn nhất của đàn ông trung niên không phải là thiếu tiền, mà là không hiểu được những điều này sau 40 tuổi.

Trước ‘câu hỏi muôn thuở’ AI có tiêu diệt con người không: Deepseek đưa câu trả lời gây bão mạng

Câu trả lời của ứng dụng AI này khiến nhiều người phải bất ngờ.

Trò chuyện với AI: Câu trả lời của DeepSeek 'chấn động' đến mức nào khiến cộng đồng mạng rơi lệ

Một cô gái đã chia sẻ cuộc trò chuyện đầy cảm xúc với DeepSeek lên MXH, tiết lộ rằng cô đã bật khóc trước những câu trả lời của AI này.

9 nhược điểm của việc là một người quá thông minh

Là một người rất thông minh, bạn có cảm thấy mình gặp khó khăn hơn những người còn lại không? Trí thông minh của bạn đôi khi lại là nguyên nhân gây ra những rắc rối?

Sao phim “Sex Education” chỉ cách dạy con mỗi ngày, trẻ vừa thông minh vừa gắn kết tình cảm

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 22/03/2025 13:00
Nữ diễn viên này có cách dạy con rất đặc biệt, vừa giúp gắn kết gia đình lại giúp mẹ con nhiều thời gian hiểu nhau hơn.

Nếu bạn còn sử dụng chiếc cốc này để uống nước đồng nghĩa với việc “mỗi ngày đều uống thuốc độc”

Kỹ năng - Trang Đài - 22/03/2025 12:00
Những vật dụng hàng ngày có thể ẩn chứa những rủi ro rất lớn cho sức khoẻ.

Cao thủ xui nhất truyện Kim Dung: Thân mang thần công chính tà, kết cục bị "ép chết"?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/03/2025 11:00
Cao thủ này là một trong những nhân vật của Thiên Long Bát Bộ.

Tại sao bạn nên cẩn thận khi muốn copy phong cách lãnh đạo của tổng thống Mỹ Donald Trump?

Suy ngẫm - TĐ - 22/03/2025 10:00
Ông Trump đã áp dụng một phong cách lãnh đạo đôi khi đầy đối đầu để đạt được những gì ông coi là thắng lợi, đặc biệt trong các vấn đề như thương mại. Tuy nhiên, dù có thể mang lại những kết quả tức thời, cách tiếp cận này lại tiềm ẩn nhiều rủi ro lâu dài.

Đường vào thiền – Osho: Bạn luôn có quyền tự do lùi lại những con đường bạn đã qua

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 22/03/2025 09:00
“Nếu chúng ta bị chi phối bởi hành động trong quá khứ và giá trị của những kiếp sống trước, vậy bây giờ chúng ta có thể làm gì?”.

Bản giao hưởng cuộc sống - Bạn có thể chọn sống hạnh phúc mỗi ngày

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 22/03/2025 08:00
Ấn bản bìa cứng "Hạt giống tâm hồn - Bản giao hưởng cuộc sống" là cuốn sách tuyển chọn những câu chuyện truyền cảm hứng, gửi gắm những thông điệp sâu sắc về hạnh phúc đích thực của con người.

Việc làm phần mềm

Blog GS John VU - GS John Vu - 21/03/2025 13:00
Nhiều sinh viên tin rằng bằng việc có kĩ năng lập trình như Java, C, và C++ họ có thể thành công trong công nghiệp phần mềm. Kĩ năng lập trình là cần nhưng KHÔNG đủ.

Cầu cứu dân mạng vì bế tắc chuyện nghề, cô gái nhận "quả ngọt" sau 4 năm

Phong cách sống - Nguyễn Vy - 21/03/2025 12:00
Nhờ sự động viên của những người xa lạ trên mạng xã hội, Ngọc My đã vượt qua được khoảng thời gian bế tắc nhất trên hành trình lập nghiệp, có được công việc và mức lương mơ ước.

Smartphone có đang nghe lén bạn nói chuyện để hiển thị trúng phóc quảng cáo?

Kỹ năng - Sơn Vân - 21/03/2025 11:00
Nếu bạn bước vào một cửa hàng với smartphone đang bật Bluetooth, các nhà bán lẻ có thể theo dõi chuyển động của bạn.

Tôi nói lời cảm ơn sau mỗi câu hỏi gửi ChatGPT: Đó có phải là hành vi bình thường?

Suy ngẫm - Diệp Nguyễn - 21/03/2025 10:00
Bạn có bao giờ rơi vào tình huống như vậy không?

Đường vào thiền – Osho: Những gì tồi tệ có thể được chuyển hóa thành thứ thơm ngát

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 21/03/2025 09:00
Mọi cảm xúc đều là năng lượng, và nếu không được sử dụng một cách sáng tạo, những năng lượng này sẽ làm rối loạn một phần nào đó trong cơ thể, tạo ra những tắc nghẽn nhất định. Những tắc nghẽn này sẽ trở thành bệnh, giống như một khối u.

 Đơn giản mà nói - Làm việc hiệu quả gấp đôi khi bạn biết những hiệu ứng tâm lý này!

Từ sách - Phim - Quìn - 21/03/2025 08:00
Trong quá trình sáng tạo và giao tiếp, không phải lúc nào chúng ta cũng đưa ra quyết định khách quan. Những thiên kiến vô thức có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta tiếp nhận thông tin, hình thành ý tưởng và tương tác với người khác.

Lý Hải gây bất ngờ với teaser trailer đầu tiên của ‘Lật mặt 8’

Điện ảnh - Tiểu Vũ - 20/03/2025 13:00
Lật mặt 8: Vòng tay nắng của Lý Hải vừa chính thức tung teaser trailer hé lộ câu chuyện về hành trình theo đuổi đam mê và những xung đột thế hệ trong gia đình.

Lừa đảo bằng hình thức giả mạo công cụ chuyển đổi định dạng tệp trực tuyến

Kỹ năng - Cẩm Bình - 20/03/2025 12:00
Mới đây văn phòng Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) tại Denver Field cảnh báo về chiêu trò lừa đảo bằng hình thức giả mạo công cụ chuyển đổi định dạng tệp trực tuyến.

Anh van em đấy, em đừng yêu AI

Thư giãn - Ngọc Khanh - TTCT - 20/03/2025 11:00
Con người đang đắm đuối với AI - những người tình hoàn hảo, luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu, khả năng dỗ dành ngọt ngào thì miễn bàn.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Chủ nhật, 23/03/2025