AI đang khiến sinh viên trở thành 'người máy'?

Hoàng Vũ06/03/2025 13:00
AI đang khiến sinh viên trở thành 'người máy'?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách sinh viên đại học tiếp cận việc học tập, nhưng liệu sự tiện lợi này có đang làm xói mòn những kỹ năng cơ bản mà họ cần để thành công trong tương lai?

Theo Financial Times, AI tạo sinh mang đến những lối tắt hấp dẫn, giúp sinh viên dễ dàng tìm kiếm thông tin, viết luận văn hay giải quyết các bài tập phức tạp. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến họ dần trở thành những "người máy suy nghĩ" – những người chỉ đơn thuần tiếp nhận thông tin mà không thực sự rèn luyện tư duy phản biện hay sáng tạo.

sinh-vien2(1).png
AI đang thay đổi cách sinh viên học tập, nhưng lạm dụng nó có thể làm suy yếu tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề - Ảnh: PA

Sinh viên ngày càng phụ thuộc vào AI

Việc sử dụng AI trong môi trường đại học đang gia tăng nhanh chóng. Một cuộc khảo sát tại Anh cho thấy 92% sinh viên đã sử dụng AI tạo sinh trong năm 2024, tăng mạnh so với 66% của năm 2023. Đặc biệt, 88% trong số họ đã ứng dụng AI vào các bài kiểm tra và đánh giá, cho thấy công nghệ này đã trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình học tập.

Một số giảng viên đề xuất thử nghiệm các phương pháp mới, chẳng hạn như yêu cầu sinh viên cải thiện các bài viết do AI tạo ra hoặc so sánh bài làm của mình với AI để đánh giá sự sáng tạo, chính xác và chiều sâu lập luận. Điều này có thể giúp sinh viên nhận thức được sự khác biệt giữa tư duy con người và nội dung do máy móc tạo ra.

Tuy nhiên, khi phương pháp này được thử nghiệm, kết quả không như mong đợi. Maria Abreu, giáo sư tại Đại học Cambridge, cho biết khi sinh viên được yêu cầu chỉnh sửa nội dung do AI viết, hầu hết chỉ thay đổi về mặt hình thức, mà không cải thiện cấu trúc lập luận hay nội dung. Trong khi đó, sinh viên bậc thạc sĩ làm tốt hơn, có lẽ vì họ đã rèn luyện tư duy phản biện và khả năng lập luận qua nhiều năm học tập.

AI có thể làm giảm khả năng tư duy phản biện

Với sự phát triển của AI, nhiều trường đại học đang dần quay lại các phương pháp đánh giá truyền thống, như thi kín hoặc làm bài mà không có sự trợ giúp từ máy tính. Michael Veale, phó giáo sư tại Đại học College London, coi AI là "mối đe dọa đối với quá trình học tập" vì nó cung cấp một lối tắt quá hấp dẫn cho những sinh viên thiếu thời gian nhưng vẫn muốn đạt điểm cao.

"Vai trò của chúng tôi là cảnh báo sinh viên về những cám dỗ này - những lối tắt có thể hạn chế tiềm năng phát triển của họ. Chúng tôi muốn họ sử dụng công cụ tốt nhất cho công việc khi đến thời điểm thích hợp, nhưng không phải ngay từ đầu khi họ chưa đủ nền tảng kiến thức", ông nói.

Không chỉ trong lĩnh vực nhân văn, AI cũng đang ảnh hưởng đến cách sinh viên học lập trình. Một nghiên cứu trên ACM Digital Library cho thấy những sinh viên có năng lực cao sử dụng AI một cách thông minh để tăng tốc quá trình giải quyết vấn đề. Trong khi đó, những sinh viên yếu hơn thường hiểu sai hướng dẫn của AI nhưng vẫn tự tin vào kết quả, dẫn đến "ảo tưởng không đáng có về năng lực".

Nguy cơ phụ thuộc vào AI trong công việc

AI không chỉ thay đổi cách sinh viên học tập mà còn ảnh hưởng đến cách con người làm việc. Một nghiên cứu của Microsoft cho thấy AI đã thay đổi "bản chất của tư duy phản biện", khiến con người chuyển từ việc "thu thập thông tin" sang "xác minh thông tin", từ "giải quyết vấn đề" sang "tích hợp phản hồi AI", và từ "thực hiện nhiệm vụ" sang "quản lý nhiệm vụ".

Dù điều này giúp cải thiện hiệu suất làm việc, nhưng nó cũng làm dấy lên lo ngại rằng con người sẽ dần đánh mất khả năng suy nghĩ độc lập và trở nên phụ thuộc vào AI. Đây không phải là vấn đề mới. Năm 1983, nhà nghiên cứu Lisanne Bainbridge đã chỉ ra trong bài báo nổi tiếng "Những điều trớ trêu của tự động hóa" rằng khi con người quá dựa vào hệ thống tự động, kỹ năng và kiến thức của họ sẽ dần bị suy giảm, khiến họ gặp khó khăn khi cần can thiệp vào hệ thống.

Một ví dụ điển hình là hệ thống GPS. Ngày nay, nhiều người đã quên cách đọc bản đồ hoặc tìm đường mà không cần đến ứng dụng điều hướng. Điều này có thể không quá nghiêm trọng, nhưng nếu tình trạng tương tự xảy ra trong các lĩnh vực quan trọng như y tế, tài chính hay kỹ thuật, hậu quả có thể rất lớn.

Nghiên cứu của Microsoft chỉ ra rằng những người có sự tự tin cao hơn - tức là những người biết rằng họ có thể hoàn thành công việc mà không cần AI - thường có tư duy phản biện tốt hơn. Điều này cho thấy các trường đại học cần tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng cơ bản cho sinh viên trước khi để họ sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ.

Nếu sinh viên chỉ biết sử dụng AI mà không thực sự hiểu cách suy nghĩ độc lập, họ sẽ dễ dàng trở thành những "người máy suy nghĩ" - chỉ biết chấp nhận kết quả từ AI mà không đặt câu hỏi hay đánh giá tính chính xác của nó.

AI là một công cụ mạnh mẽ, nhưng nó không thể thay thế tư duy con người. Sinh viên cần được hướng dẫn cách sử dụng AI đúng cách - không phải để làm thay công việc của họ, mà để bổ trợ cho khả năng tư duy của chính họ. Nếu không, họ có nguy cơ mất đi những kỹ năng quan trọng và trở nên phụ thuộc vào công nghệ.

Các trường đại học cần nhận thức rõ điều này và đưa ra các phương pháp giảng dạy phù hợp, giúp sinh viên không chỉ biết cách tận dụng AI mà còn có thể suy nghĩ một cách độc lập, sáng tạo và phản biện -những kỹ năng mà máy móc không thể thay thế.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

CEO Hannah Olala: 13 điều những người mạnh mẽ về tinh thần không làm

Những người mạnh mẽ về tinh thần có những thói quen lành mạnh. Họ quản lý cảm xúc, suy nghĩ và hành động theo những cách giúp họ đạt được thành công trong cuộc sống", CEO Hannah Olala chia sẻ.
2

6 bài học cuộc sống quý giá giúp thăng hoa trong công việc lẫn tiền bạc

Cuộc sống luôn ẩn chứa những bài học quý báu, giúp ta trưởng thành và vững vàng hơn trên đường đời. Hãy cùng chiêm nghiệm bảy bài học cuộc sống được đúc kết, để sống trọn vẹn từng khoảnh khắc và không phải hối tiếc về những điều đã qua.
3

Choáng váng trước cơn bão sa thải, nhớ ‘xốc’ lại tinh thần với lời dặn của Tư Mã Ý

Tư Mã Ý xác thực là một đời thành công, không còn gì có thể nghi ngờ nữa. Cuộc đời ông chính là minh chứng của câu nói: Người trụ tới cuối cùng, đứng trên vạn người, chính là người khôn ngoan nhất.
4

Nhất định phải THẮNG TUYỆT ĐỐI nếu gặp đúng kẻ thao túng tâm lý thuộc tầm "bậc thầy"!

Điều đó chắc chắn không khó, nếu bạn đủ tỉnh táo và lý trí dẫn dắt con tim!
5

Kiểu "giả hiếu thảo mới" đang lan rộng, bà mẹ 68 tuổi ôm mặt khóc

Chuyện này có xảy ra trong gia đình bạn không?

Sếp FPT kể chuyện đối tác bắt làm một việc "khó hiểu" từ 30 năm trước, giờ nhận ra đây là lời giải cho AI

Khi nhiều người tỏ ra bi quan thì nhân vật này lại có thái độ hoàn toàn khác.

Lời trăn trối của nữ tiến sĩ 30 tuổi: Những ngày tốt nhất là khi ăn còn thấy ngon, và những người thân yêu đều khỏe mạnh!

Khi bạn khỏe mạnh và thịnh vượng, ai cũng là bạn của bạn, nhưng khi bạn bị bệnh và suy sụp, bạn sẽ thấy những người bạn này rất có thể đang bận rộn ở một nơi khác … Bản chất con người được bộc lộ rõ nhất trên giường bệnh.

16,7 tỷ đồng và hiệu ứng “xa thì thương, gần thì thường”

Có một nghịch lý rằng chúng ta dễ dàng xúc động trước một câu chuyện đau lòng từ người lạ trên mạng nhưng lại có xu hướng xem nhẹ, phớt lờ những hoàn cảnh khó khăn ngay xung quanh mình.

6 ngành nghề có nguy cơ bị DeepSeek thay thế, nhưng...

Ngoài việc là một công cụ hữu ích, DeepSeek còn phản ánh quá trình tái thiết thế giới.

Trải lòng của nam doanh nhân tuổi trung niên: Hoá ra bất hạnh lớn nhất không phải là không có tiền

Nỗi buồn lớn nhất của đàn ông trung niên không phải là thiếu tiền, mà là không hiểu được những điều này sau 40 tuổi.

Trước ‘câu hỏi muôn thuở’ AI có tiêu diệt con người không: Deepseek đưa câu trả lời gây bão mạng

Câu trả lời của ứng dụng AI này khiến nhiều người phải bất ngờ.

Trò chuyện với AI: Câu trả lời của DeepSeek 'chấn động' đến mức nào khiến cộng đồng mạng rơi lệ

Một cô gái đã chia sẻ cuộc trò chuyện đầy cảm xúc với DeepSeek lên MXH, tiết lộ rằng cô đã bật khóc trước những câu trả lời của AI này.

9 nhược điểm của việc là một người quá thông minh

Là một người rất thông minh, bạn có cảm thấy mình gặp khó khăn hơn những người còn lại không? Trí thông minh của bạn đôi khi lại là nguyên nhân gây ra những rắc rối?

Chàng trai đi xe đạp Thống Nhất từ Hà Nội vào TP.HCM để xem lễ diễu binh 30/4

Phong cách sống - Hải My - 15/04/2025 13:00
Hành trình đạp xe từ Hà Nội vào TP.HCM của anh chàng này thu hút cả triệu người theo dõi.

Sức khoẻ ở người trung niên là KPI quan trọng nhất, luôn có sẵn ‘plan B’ khi thất nghiệp

Suy ngẫm - Mini - 15/04/2025 12:00
Chiến lược của người trung niên không phải là "liều ăn nhiều", mà là "chắc từng bước, thắng từng chặng".

Phát triển nghề nghiệp

Blog GS John VU - GS John Vu - 15/04/2025 12:00
Mọi năm, tôi đều nhận được nhiều emails từ các sinh viên đã tốt nghiệp hỏi lời khuyên về nghề nghiệp của họ.

Nhóm nạn nhân đầu tiên của DeepSeek - Chuyên gia chỉ cách sống sót trong thời đại AI

Kỹ năng - Trang Đào - 15/04/2025 11:00
AI có thay thế công việc của chúng ta không?" - đó là câu hỏi đặt ra khi DeepSeek ra đời, đánh dấu bước tiến mới của công nghệ AI.

"Copy & Paste" sắp trở thành chuyện của quá khứ, Gen Alpha đang mở ra một kỷ nguyên mới

Phong cách sống - Trang Vũ - 15/04/2025 10:00
Thế hệ này hứa hẹn sẽ mang đến những sáng tạo đột phá.

Đường vào thiền - Hạt giống thuần khiết bên trong mỗi người sẽ nảy nở

Từ sách - Phim - Thu An - 15/04/2025 09:00
Có thể, nhiều người đã biết về thiền, tìm hiểu, trải nghiệm thiền. Nhưng nếu đọc “Đường vào thiền” của Osho, bạn sẽ nhận ra những chiều kích rất riêng, rất khác biệt, rất thâm sâu của Osho về thiền.

Xem phim 'Sex Education', tôi quyết dạy con 'Chọn bạn mà chơi'

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 15/04/2025 08:00
Tình bạn như một ngọn gió, có thể đưa con vươn xa hoặc cuốn con vào những lối mòn khó quay lại.

7 thói quen của nhiều người có thể "hạ đo ván" sức khỏe bất cứ lúc nào

Kỹ năng - Mỹ Diệu - 14/04/2025 13:00
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta luôn vô tình hình thành một số thói quen nhỏ và có thể bạn đang đắm chìm trong những thói quen đó. Nhưng những hành động nhỏ giúp bạn cảm thấy sảng khoái trong chốc lát thực chất có thể tiềm ẩn những rủi ro sức khỏe.

Choáng váng trước cơn bão sa thải, nhớ ‘xốc’ lại tinh thần với lời dặn của Tư Mã Ý

Suy ngẫm - Diệu Đan - 14/04/2025 12:00
Tư Mã Ý xác thực là một đời thành công, không còn gì có thể nghi ngờ nữa. Cuộc đời ông chính là minh chứng của câu nói: Người trụ tới cuối cùng, đứng trên vạn người, chính là người khôn ngoan nhất.

Google thử nghiệm "Chế độ AI": Hỏi đáp phức tạp, đa chiều như ChatGPT

Kỹ năng - Nghĩa Nguyễn - 14/04/2025 11:00
Google đang thử nghiệm một tính năng mới đầy tham vọng cho công cụ tìm kiếm của mình mang tên "Chế độ AI" (AI Mode).

Trong nỗi đau khi con gái bị sát hại, nữ diễn viên Bạch Băng Băng vẫn lan tỏa cách giáo dục nhân văn

Truyền cảm hứng - Bảo Tín - 14/04/2025 10:00
Bà đã trải qua 7 năm kiếm con thất bại dù nỗ lực 16 lần thụ tinh nhân tạo, sau khi con gái đầu lòng chết.

Xem "Sex Education", nhận ra lâu nay mình đã sống quá hời hợt, thiếu suy nghĩ cho bản thân

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 14/04/2025 09:00
Bộ phim này đã giúp tôi thoát khỏi một sai lầm chí mạng đến từ những áp lực của gia đình và xã hội.

Đường vào Thiền - Trở về với chính mình bằng thiền định

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 14/04/2025 08:00
“Đường vào Thiền” (The path of meditation) là cuốn sách tổng hợp những bài giảng của Osho trong một khóa thiền 3 ngày do ông hướng dẫn, hướng dẫn người đọc cách thực hành đúng đắn nhất, hướng đến con đường trở về cái tỉnh thức của chính mình.

Cú hích mới của Amazon trong cuộc đua ứng dụng tạo video bằng AI

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 13/04/2025 13:00
Amazon vừa công bố bản nâng cấp mới nhất cho Nova Reel, mô hình AI tạo video đầu tiên của hãng, với khả năng tạo ra các đoạn phim dài tới hai phút, gồm nhiều cảnh quay liên tục và phong cách nhất quán.

Thông tin cần biết khi xem diễu binh, diễu hành tại TP.HCM ngày 30-4

Giải trí - Đồ họa NGỌC THÀNH - 13/04/2025 12:00
Lễ diễu binh, diễu hành mừng 50 năm Giải phóng miền Nam - thống nhất đất nước sẽ diễn ra từ 6h30 ngày 30-4 trên đường Lê Duẩn (quận 1, TP.HCM) và tại lễ đài chính phía trước Hội trường Thống Nhất, cùng thời điểm chương trình lễ kỷ niệm.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 15/04/2025