Vì sao Lương Sơn Bạc lừng danh trong Thủy Hử giờ biến mất?

An Tu09/02/2023 10:00
Vì sao Lương Sơn Bạc lừng danh trong Thủy Hử giờ biến mất?

Sau thời Nam Tống, khi khí hậu ổn định và nước sông Hoàng Hà được chuyển hướng sang sông Hoài để đổ ra biển. Hệ quả là Lương Sơn Bạc bị mất nguồn cung cấp nước và dần dần bị thu hẹp.

Lương Sơn Bạc là một địa danh mà nhắc đến là mọi người nghĩ ngay đến nơi 108 anh hùng tề tựu, ăn thịt bằng cân, uống rượu bằng vò trong tác phẩm Thủy hử. Triều đình gọi đó là sào huyệt của bọn cướp, nhiều lần đòi quét sạch Lương Sơn, lấp Thủy Bạc để “bắt sống Cập Thời Vũ, trói chặt Trí Đa Tinh” nhưng đánh mãi mà không thắng. Cứ cử đoàn quân nào đến đây thì chẳng những mất sạch quân mà còn theo về tụ nghĩa ở Lương Sơn như Đại Đao Quan Thắng, Song Chiên Hô Diên Chước, Thánh Thủy tướng quân Đan Đình Khuê, Thần hỏa tướng quân Ngụy Định Quốc, Oanh thiên lôi Lăng Chấn…

Do biến đổi khí hậu, thay đổi thủy văn

Trong tác phẩm của Thi Nại Am, Thủy bạc quanh Lương Sơn rộng tới 800 dặm. Vậy Lương Sơn đâu, Thủy bạc đâu? Vào thời Bắc Tống cũng chính thời vùng nước Lương Sơn Bạc đạt mức cực đại về mặt diện tích mà tại sao giờ không còn?

Nhưng cảnh tượng hùng vĩ này không phải từ thời cổ đại, mà có liên quan đến cấu trúc của Lương Sơn Bạc. Gọi đây là vũng nước khổng lồ cũng được vì mực nước lên xuống trong hồ hoàn toàn phụ thuộc vào lượng nước sông bơm vào. Con sông tiếp dòng nước cho Lương Sơn Bạc chính là sông Hoàng Hà với nguồn nước vô tận.

Tiền thân của Lương Sơn Bạc, là Đại Dã Trạch nguyên là một khu vực ngăn lũ của sông Hoàng Hà, nơi nhận một lượng lớn nước sông Hoàng Hà qua con kênh Cổ Tế hằng năm. Đến cuối thời nhà Đường và thời Ngũ đại, khí hậu Trung Quốc bắt đầu bước vào thời kỳ chuyển giao giữa lạnh và ấm, lượng mưa trên diện rộng đã trở thành quy luật ở trung lưu sông Hoàng Hà. Điều này làm cho nước sông Hoàng Hà thường xuyên dâng cao và phá vỡ đê nhiều lần, và một lượng lớn phù sa đổ vào Đại Dã Trạch. Bên này của Đại Dã Trạch được bồi thì bên kia bị lở và dần dần đã đẩy Đại Dã Trạch di chuyển từ nam lên bắc bao vây núi Lương Sơn ở phía bắc và Lương Sơn Bạc bắt đầu hình thành.

Hai lần Hoàng hà dâng cao vào năm Thiên Hi thứ ba (1019) và năm Hi Ninh thứ 10 (1077) trong triều đại Bắc Tống đã làm cho Hồ Lương Sơn cuối cùng đạt đến đại cảnh 800 dặm, từ đó người ta gọi là "Lương Sơn Bạc là vùng 800 dặm nước".

Vào thời Nam Tống, Chu Hy đã ghi lại trong "Thông Giám cương mục" rằng đã có 16 lần sông Hoàng Hà dâng cao như đại hồng thủy từ thời cổ đại, mà 9 lần trong số đó tập trung vào nửa thế kỷ ngắn ngủi của thời Ngũ Đại. Đến thời Bắc Tống tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn. Chính vì sự thay đổi mạnh mẽ của khí hậu mà sông Hoàng Hà nhiều lần bị nắn dòng và chuyển hướng, khiến một lượng lớn nước sông Hoàng Hà đổ vào Đại Dã Trạch và cuối cùng hình thành nên Lương Sơn Bạc.

Sau thời Nam Tống, khi khí hậu ổn định và nước sông Hoàng Hà được chuyển hướng sang sông Hoài để đổ ra biển. Hệ quả là Lương Sơn Bạc bị mất nguồn cung cấp nước và dần dần bị thu hẹp. Ngày nay, 800 dặm nước ở Lương Sơn không còn thấy nữa, chỉ còn lại một hồ Đông Bình nhỏ.

Tống Giang không hề ở Lương Sơn nhưng thảo khấu thì rất nhiều

Thực ra theo chính sử thì Tống Giang không hề cố thủ ở Lương Sơn mà là một nhóm cướp “hoành hành Hà Bắc và Kinh Đông”. Nhưng Lương Sơn tuy không phải là đại bản doanh của Tống Giang thì cũng là nơi trú ngụ của giặc cướp thời đó thật vì có khá nhiều ghi chép về cuộc nổi dậy ở Lương Sơn trong lịch sử nhà Tống. Khi triều Tống di xuống phía nam, Lương Sơn Bạc rơi vào tay nhà Kim, và ngư dân tên Trương Vinh đã tập hợp tàu bè ở đây để chống lại quân Kim.

Cần nhớ Lương Sơn Bạc thuộc Kinh đông lộ, và chỉ cách trung tâm kinh thành trù phú Khai Phong hơn 400 dặm. Đó là lý do mà triều đình nhà Tống hay Kim sẽ không dung thứ cho một ổ trộm cướp ngay dưới chân thiên tử. Vậy tại sao Lương Sơn Bạc lại liên tục nổi dậy trong triều đại Bắc Tống mãi cho đến khi nó cạn?

Từ thời cổ đại, vấn đề chính đầu tiên trong các cuộc nổi dậy là làm thế nào để có chỗ cố thủ chống lại sự đàn áp của triều đình. Vì vậy, có một căn cứ vừa dễ phòng thủ, vừa khó tấn công là điều kiện tiên quyết để nổi dậy. Về mặt này, Lương Sơn được thiên nhiên vô cùng ưu ái. Trong Thủy Hử, Tiều Cái và những người khác từ thôn Thạch Kiệt đã đánh bại 500 đội quân người của triều đình nhờ Lương Sơn rộng khiến quan quân không thể tập trung lực lượng. Sau đó, các anh hùng của Lương Sơn đã đánh bại quan quân Tế Châu, 2 lần chiến thắng Đồng Quán và ba phen đánh bại Cao Cầu cũng vì quân triều đình không thể tác chiến theo binh pháp.

Nước bao quanh là một yếu tố quan trọng hạn chế quy mô của cuộc bao vây và thảo phạt của Triều Đình. Trong "Thủy hử", Sài Tiến nói: "Để đến Lương Sơn Bạc, tuy chỉ có vài dặm nhưng là đường thủy, không có đường bộ, muốn đi thì phải đi thuyền".

Nếu triều đình muốn đánh Lương Sơn thì phải có thuyền. Theo yếu tố này, quan binh đến tróc thảo khấu Lương Sơn sẽ không thể dựa vào việc triều đình có thể cử bao nhiêu người, mà là triều đình có bao nhiêu chiến thuyền. So với việc huấn luyện binh lính, thời gian chuẩn bị cho một chiến thuyền lâu hơn. Điều này đã hạn chế đáng kể quy mô của quân đội triều đình tham chiến và giúp quân Lương Sơn có thêm thời gian để chuẩn bị cho việc phòng thủ. Nếu việc trấn áp gặp bất lợi, triều đình không thể tổ chức ngay đợt phản kích lần hai, thậm chí phải chọn cách phòng thủ bị động khi tổn thất rất cao.

Địa hình của Lương Sơn bạc là đồng nước lắm đầm lầy nhiều lau sậy. Còn đường thủy cho tàu thuyền đi lại như một con đường ngoằn ngoèo ẩn hiện trong đám lau sậy. Nếu không có hoa tiêu dẫn đường, thuyền rất dễ bị lạc. Trong một số trận chiến trong "Thủy hử", các anh hùng Lương Sơn lợi dụng sự thông thuộc đường thủy, dưới tán lau sậy dẫn quan quân vào sâu trong bến hẹp mà họ mai phục.

Ngoài ra, những cây sậy cao bằng đầu người cũng trở thành tấm áo tàng hình đương nhiên của quân Lương Sơn. Trong cuốn "Tôn công đàm phố" của Lưu Diên Thế, có viết rằng các quan chức quận đã dựng một cái đài cao để dò xét sự di chuyển giữa những đám lau sậy ở Lương Sơn Bạc. Chi tiết này cho thấy không dễ để quan sát động tĩnh của quân Lương Sơn khi họ hoạt động. Một khi quân thảo khấu đã chui vào lớp lau sậy, rất khó để quan quân lần được dấu vết của họ.

Để tiêu diệt thảo khấu chiếm núi làm phản, ngoài việc trực tiếp xông vào, triều đình thường áp dụng chiến thuật bao vây, khiến quân bị bao vây phải ra hàng khi lương thảo cạn kiệt. Nhưng chiến thuật này gần như vô giá trị trong Lương Sơn Bạc.

Trước hết, Lương Sơn Bạc vốn là một cái hồ lớn nên không lo về nguồn nước như khi đóng quân cố thủ trên núi. Không chỉ vậy, tự vùng nước 800 dặm rất dồi dào về sản phẩm. Từ củ sen và các loại thực vật khác, đến nhiều loại cá, tôm, sông nước đều có thể đáp ứng được những nguồn cung cấp sinh hoạt cơ bản. Thứ hai, vùng hồ rộng lớn này với lau sậy rậm rạp, đường thủy dọc ngang ngoằn ngoèo khó tìm, không biết có bao nhiêu cảng cóc, đường mòn lối mở. Do vậy, việc ngăn nguồn tiếp tế cho bên trong là việc quá sức với quân triều đình thời xưa vốn không có UAV hay ảnh chụp vệ tinh.

Và cái khó nhất cản Lương Sơn hình thành thảo khấu là không ngăn được khao khát đi làm cướp ở khu vực này.

Trong bất kỳ thời đại nào, dân đói khổ bị dồn vào đường cùng cũng có thể trở thành cướp. Nguyên nhân sâu xa khiến bọn cướp hoành hành ở Lương Sơn Bạc ở đây là do người dân không thể sống tiếp.

Có những thảm họa thiên tai và thảm họa nhân tai ở đây. Về thiên tai, vào thời Bắc Tống, sông Hoàng Hà bốn lần đập vỡ đê, nước chảy ào ạt chảy vào Lương Sơn. Mỗi lần như thế, người dân lại mất sạch. Đất đai canh tác mà họ dựa vào để kiếm sống bị nhấn chìm, nhà cửa trôi theo dòng nước. Ví dụ, sông Hoàng Hà bị vỡ vào năm Hy Ninh thứ 10 đã phá hủy hàng chục nghìn ngôi nhà và làm ngập lụt 300.000 khoảnh ruộng.

Sau trận lụt, diện tích nước ở Lương Sơn Bạc mở rộng nhanh chóng cũng đồng nghĩa với việc diện tích đất canh tác giảm mạnh, và một số lượng lớn nông dân bị phá sản và trở thành lưu dân. Trong các triều đại trước đây, lưu dân bất ổn là lực lượng chính của các cuộc nổi dậy và phản loạn.

Về nhân tai, vào năm Chính hòa nguyên niên, Tống Huy Tông ban hành chỉ dụ thành lập "Tây thành quát điền sở " để đánh thuế thật nặng những người đánh cá ở Lương Sơn Bạc dựa theo kích thước thuyền. Ai không chấp hành sẽ bị trừng phạt như kẻ cướp. Việc triều đình đánh thuế nặng “hàng ngày, hàng tháng, không mệt mỏi” cuối cùng đã đẩy những người đánh cá ở Lương Sơn Bạc kiểu 3 anh em họ Nguyễn vào ngõ cụt và họ bỏ vào Lương Sơn làm cướp.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Cao thủ "lười biếng" của Kim Dung: Sở hữu 7 tuyệt kỹ vô địch nhưng không luyện tập vì lý do này

Cao thủ này có nhiều cơ hội để trở thành người đứng đầu thiên hạ nhưng lại từ bỏ.
2

Bên trong ‘trang trại cày lượt view’ trên các mạng xã hội

Đài CNN cho biết năm ngoái, nhiếp ảnh gia người Anh Jack Latham dành ra 1 tháng ở Hà Nội để ghi lại hoạt động của 5 cơ sở chuyên giúp tăng lượt truy cập và mức độ tương tác trên mạng xã hội.
3

6 sự thật về thế giới khó tin đến nỗi chưa ai từng nghĩ đến

Thiên nhiên, con người và động vật trên thế giới luôn ẩn chứa những sự thật làm chúng ta không khỏi ngạc nhiên.
4

Cao thủ kỳ lạ của Kim Dung: 70 tuổi bắt đầu luyện võ, 120 tuổi trở thành vô địch thiên hạ

Nhiều fan nguyên tác cho rằng cao thủ này có thể sánh ngang với Trương Tam Phong.
5

Nhân vật duy nhất trong Tây Du Ký có 7 tên gọi khác nhau là ai và có ý nghĩa gì?

Tây Du Ký là một trong những bộ phim có ý nghĩa lớn trong lòng độc giả.

Vụ cô đồng bổ cau 'đúng nhận sai cãi' nóng trên mạng

Chính quyền thị xã Kinh Môn (tỉnh Hải Dương) sáng 8/2 vào cuộc xác minh vụ người phụ nữ tự nhận "cô đồng", vừa ngồi bổ cau vừa nói về "lá số tử vi" của người khác với câu kết "đúng nhận sai cãi".

Hình ảnh động vật nổi bật tuần qua: Mèo phản ứng nhanh trước cú mổ cự ly gần của rắn

Dù bị rắn tung ra cú mổ ở cự ly gần, mèo vẫn có thể phản ứng cực nhanh để tránh và phản đòn. Đoạn clip khiến nhiều người kinh ngạc vì tốc độ phản xạ của mèo.

Động vật khi buồn chán có biết thở dài như con người hay không?

Con người không phải là loài duy nhất thở dài - người ta cho rằng tất cả các loài động vật có vú đều như vậy - và có thể là do tiếng thở dài có một chức năng sinh học quan trọng bên cạnh phẩm chất biểu cảm của nó.

Chuyện chú chó giàu nhất hành tinh sở hữu khối tài sản 9.000 tỷ và trò bịp khiến cả thế giới mắc lừa

Nếu hỏi về chú chó giàu có nhất hành tinh, người ta không còn lạ lẫm với cái tên Gunther. Bởi lẽ tên của chú chó chăn cừu Đức này đã xuất hiện trên khắp các mặt báo, chẳng khác gì một ngôi sao nổi tiếng.

Vì sao người thuận tay trái thường có tính cách khác phần đông?

Nhà nghiên cứu Elizabeth Gilbert đã nêu khá nhiều công bố thú vị liên quan đến những người thuận tay trái.

Những câu trả lời ngô nghê của ChatGPT khiến dân mạng không thể nhịn cười

Được đánh giá là trí tuệ nhân tạo thông minh nhất hiện nay, tuy nhiên, đôi khi ChatGPT lại đưa ra những câu trả lời hết sức ngô nghê và hài hước, khiến nhiều người phải bật cười.

Nổi bật tuần qua: Người phụ nữ và trẻ nhỏ bị vạ lây bởi va chạm giao thông

Đang ngồi chơi bên lề đường, người phụ nữ và 2 trẻ nhỏ bất ngờ bị vạ lây bởi một tình huống va chạm giao thông ở gần đó. Đoạn clip ghi lại là một trong những khoảnh khắc giao thông nổi bật tuần qua.

Clip nổi bật tuần qua

Cô gái chuẩn bị thực hiện một màn nhảy xuống nước đầy ấn tượng trước máy quay, nhưng không ngờ lại gặp sự cố. Đó là một trong những khoảnh khắc nổi bật nhất mạng xã hội tuần qua.

Cô gái cứu khách nước ngoài đột quỵ trong nhà hàng Đà Nẵng kể lại khoảnh khắc sinh tử "như trong phim"

Phong cách sống - Bích Chi - 28/03/2024 13:00
Đang ăn tối cùng bạn, thấy người đàn ông nước ngoài có dấu hiệu đột quỵ, chị Đặng Thị Hạ không nghĩ nhiều mà lập tức thực hiện cấp cứu ngưng tuần hoàn.

Đạo diễn Lê Hoàng: ‘Tôi nể các cô gái thuộc nhiều thơ hơn là cô gái có nhiều áo đẹp’

Truyền hình - Tiểu Vũ - 28/03/2024 12:00
Theo đạo diễn Lê Hoàng thì không người Việt Nam nào không thuộc thơ, vì vậy anh nói: “Tôi nể các cô gái thuộc nhiều thơ hơn là cô gái có nhiều áo đẹp”.

Lời tâm sự xót xa của bạn bè nam sinh bị đánh chết não: Gấp 1.000 chú hạc giấy mong phép màu xuất hiện

Truyền cảm hứng - PV - 28/03/2024 11:00
Rất nhiều người đang cầu chúc cho nam sinh lớp 8 N.H.Đ. (Hà Nội) vượt qua cơn nguy kịch.

Muốn con thành công, Đặng Lê Nguyên Vũ, Bill Gates, Rockefeller áp dụng 3 điều mà ai cũng nên tham khảo

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 28/03/2024 10:00
Đây đều là những phương pháp giáo dục con cái mà các bậc cha mẹ nên tham khảo để giúp con cái thành công, hạnh phúc trên đường đời.

Đắc nhân tâm - Một giọt mật ngọt hơn thùng nước đắng

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 28/03/2024 09:00
Có thể bạn chưa bao giờ bị gọi đến để giải quyết một vụ đình công hay nói chuyện với một hội đồng. Nhưng nếu bạn muốn được giảm tiền thuê nhà thì thái độ tiếp cận thân mật có thể giúp được bạn không?

Tu giữa đời thường - Điều tồi tệ nhất đối với tình trạng căng thẳng kinh niên là gì?

Từ sách - Phim - Quìn - 28/03/2024 08:00
Nhịp sống hiện đại khiến chúng ta không thật sự ở trong chế độ “nghỉ ngơi và tiêu hóa” đủ để có thể trở lại trạng thái cân bằng vốn có. Chính vì vậy chúng ta luôn sống trong trạng thái căng thẳng kinh niên.

Bất chấp nguy hiểm, cô gái nặng 45kg một mình đi thuyền vòng quanh thế giới

Phong cách sống - Ngô Trung Dũng - 27/03/2024 12:00
Cole Brauer (29 tuổi) đã vượt qua quãng đường khoảng 48.280km để trở thành người phụ nữ Mỹ đầu tiên đi vòng quanh thế giới bằng thuyền.

Đằng sau việc 'tải lậu' phim bom tấn 3 Body Problem của Netflix tăng đột biến ở Trung Quốc

Điện ảnh - Sơn Vân - 27/03/2024 11:00
Sự gia tăng đột biến việc vi phạm bản quyền trực tuyến series phim 3 Body Problem của Netflix ở Trung Quốc phản ánh sự quan tâm mãnh liệt của người dân nước này về việc hãng phát trực tuyến Mỹ xử lý như thế nào với tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nổi tiếng trên toàn cầu.

50 tư duy của tỷ phú Jeff Bezos đế chế Amazon, ai cũng có thể học lỏm

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 27/03/2024 10:00
Tỷ phú Jeff Bezos đã áp dụng một số nguyên tắc nhất định trong cuộc sống, công việc để đạt được kết quả tốt.

‘Từ bỏ’ - Chìa khóa giúp bạn buông đúng lúc, bỏ đúng việc để thành công

Từ sách - Phim - FN - 27/03/2024 09:00
Có một niềm tin đã ăn sâu rằng người thắng cuộc không bao giờ bỏ cuộc và người bỏ cuộc sẽ chẳng đi đến đâu. Và chúng ta đang trả giá cho niềm tin đó, khi cân nhắc từ bỏ một công việc tồi tệ hay rời bỏ một mối quan hệ độc hại...

Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong: Đứa trẻ tổn thương sẽ trở thành người lớn đau khổ

Từ sách - Phim - YÊN VŨ - 27/03/2024 08:00
Nếu không được chữa lành, phần tổn thương sẽ luôn chực chờ để bộc lộ ra, thay bạn nắm quyền kiểm soát và liên tục đưa ra những quyết định bốc đồng mà sau này phần người lớn có trách nhiệm phải giải quyết hậu quả.

Là thầy giáo

Blog GS John VU - GS John Vu - 26/03/2024 12:00
Là thầy giáo là một chọn lựa và tất cả chúng ta đều làm chọn lựa đó khi chúng ta quyết định theo đuổi nghề này.

Thành lập Nhóm nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 26/03/2024 11:00
Tưởng nhớ 23 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (2001 - 2024), gia đình nhạc sĩ vừa thông báo thành lập Nhóm nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc Trịnh Công Sơn để phát huy và lan tỏa những giá trị di sản của ông.

Cô Văn Thùy Dương dặn dò con gái chuyện làm vợ làm dâu

Suy ngẫm - Bảo Châu - 26/03/2024 10:00
Con gái cưng đi lấy chồng, cô Văn Thuỳ Dương viết tâm thư dặn dò con gái, gửi con rể và thông gia khiến nhiều người xúc động.

Đắc nhân tâm - Nghệ thuật biến thù thành bạn

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 26/03/2024 09:00
Khi đang trong cơn giận dữ mà ta có thể trút mọi bực tức vào kẻ đã gây ra nó thì chắc chắn chúng ta sẽ hả hê rất nhiều! Nhưng đối phương thì sao? Họ sẽ chẳng thể nào chấp nhận giọng điệu gay gắt và thái độ hằn học của ta.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 29/03/2024