Vì sao Lương Sơn Bạc lừng danh trong Thủy Hử giờ biến mất?

An Tu09/02/2023 10:00
Vì sao Lương Sơn Bạc lừng danh trong Thủy Hử giờ biến mất?

Sau thời Nam Tống, khi khí hậu ổn định và nước sông Hoàng Hà được chuyển hướng sang sông Hoài để đổ ra biển. Hệ quả là Lương Sơn Bạc bị mất nguồn cung cấp nước và dần dần bị thu hẹp.

Lương Sơn Bạc là một địa danh mà nhắc đến là mọi người nghĩ ngay đến nơi 108 anh hùng tề tựu, ăn thịt bằng cân, uống rượu bằng vò trong tác phẩm Thủy hử. Triều đình gọi đó là sào huyệt của bọn cướp, nhiều lần đòi quét sạch Lương Sơn, lấp Thủy Bạc để “bắt sống Cập Thời Vũ, trói chặt Trí Đa Tinh” nhưng đánh mãi mà không thắng. Cứ cử đoàn quân nào đến đây thì chẳng những mất sạch quân mà còn theo về tụ nghĩa ở Lương Sơn như Đại Đao Quan Thắng, Song Chiên Hô Diên Chước, Thánh Thủy tướng quân Đan Đình Khuê, Thần hỏa tướng quân Ngụy Định Quốc, Oanh thiên lôi Lăng Chấn…

Do biến đổi khí hậu, thay đổi thủy văn

Trong tác phẩm của Thi Nại Am, Thủy bạc quanh Lương Sơn rộng tới 800 dặm. Vậy Lương Sơn đâu, Thủy bạc đâu? Vào thời Bắc Tống cũng chính thời vùng nước Lương Sơn Bạc đạt mức cực đại về mặt diện tích mà tại sao giờ không còn?

Nhưng cảnh tượng hùng vĩ này không phải từ thời cổ đại, mà có liên quan đến cấu trúc của Lương Sơn Bạc. Gọi đây là vũng nước khổng lồ cũng được vì mực nước lên xuống trong hồ hoàn toàn phụ thuộc vào lượng nước sông bơm vào. Con sông tiếp dòng nước cho Lương Sơn Bạc chính là sông Hoàng Hà với nguồn nước vô tận.

Tiền thân của Lương Sơn Bạc, là Đại Dã Trạch nguyên là một khu vực ngăn lũ của sông Hoàng Hà, nơi nhận một lượng lớn nước sông Hoàng Hà qua con kênh Cổ Tế hằng năm. Đến cuối thời nhà Đường và thời Ngũ đại, khí hậu Trung Quốc bắt đầu bước vào thời kỳ chuyển giao giữa lạnh và ấm, lượng mưa trên diện rộng đã trở thành quy luật ở trung lưu sông Hoàng Hà. Điều này làm cho nước sông Hoàng Hà thường xuyên dâng cao và phá vỡ đê nhiều lần, và một lượng lớn phù sa đổ vào Đại Dã Trạch. Bên này của Đại Dã Trạch được bồi thì bên kia bị lở và dần dần đã đẩy Đại Dã Trạch di chuyển từ nam lên bắc bao vây núi Lương Sơn ở phía bắc và Lương Sơn Bạc bắt đầu hình thành.

Hai lần Hoàng hà dâng cao vào năm Thiên Hi thứ ba (1019) và năm Hi Ninh thứ 10 (1077) trong triều đại Bắc Tống đã làm cho Hồ Lương Sơn cuối cùng đạt đến đại cảnh 800 dặm, từ đó người ta gọi là "Lương Sơn Bạc là vùng 800 dặm nước".

Vào thời Nam Tống, Chu Hy đã ghi lại trong "Thông Giám cương mục" rằng đã có 16 lần sông Hoàng Hà dâng cao như đại hồng thủy từ thời cổ đại, mà 9 lần trong số đó tập trung vào nửa thế kỷ ngắn ngủi của thời Ngũ Đại. Đến thời Bắc Tống tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn. Chính vì sự thay đổi mạnh mẽ của khí hậu mà sông Hoàng Hà nhiều lần bị nắn dòng và chuyển hướng, khiến một lượng lớn nước sông Hoàng Hà đổ vào Đại Dã Trạch và cuối cùng hình thành nên Lương Sơn Bạc.

Sau thời Nam Tống, khi khí hậu ổn định và nước sông Hoàng Hà được chuyển hướng sang sông Hoài để đổ ra biển. Hệ quả là Lương Sơn Bạc bị mất nguồn cung cấp nước và dần dần bị thu hẹp. Ngày nay, 800 dặm nước ở Lương Sơn không còn thấy nữa, chỉ còn lại một hồ Đông Bình nhỏ.

Tống Giang không hề ở Lương Sơn nhưng thảo khấu thì rất nhiều

Thực ra theo chính sử thì Tống Giang không hề cố thủ ở Lương Sơn mà là một nhóm cướp “hoành hành Hà Bắc và Kinh Đông”. Nhưng Lương Sơn tuy không phải là đại bản doanh của Tống Giang thì cũng là nơi trú ngụ của giặc cướp thời đó thật vì có khá nhiều ghi chép về cuộc nổi dậy ở Lương Sơn trong lịch sử nhà Tống. Khi triều Tống di xuống phía nam, Lương Sơn Bạc rơi vào tay nhà Kim, và ngư dân tên Trương Vinh đã tập hợp tàu bè ở đây để chống lại quân Kim.

Cần nhớ Lương Sơn Bạc thuộc Kinh đông lộ, và chỉ cách trung tâm kinh thành trù phú Khai Phong hơn 400 dặm. Đó là lý do mà triều đình nhà Tống hay Kim sẽ không dung thứ cho một ổ trộm cướp ngay dưới chân thiên tử. Vậy tại sao Lương Sơn Bạc lại liên tục nổi dậy trong triều đại Bắc Tống mãi cho đến khi nó cạn?

Từ thời cổ đại, vấn đề chính đầu tiên trong các cuộc nổi dậy là làm thế nào để có chỗ cố thủ chống lại sự đàn áp của triều đình. Vì vậy, có một căn cứ vừa dễ phòng thủ, vừa khó tấn công là điều kiện tiên quyết để nổi dậy. Về mặt này, Lương Sơn được thiên nhiên vô cùng ưu ái. Trong Thủy Hử, Tiều Cái và những người khác từ thôn Thạch Kiệt đã đánh bại 500 đội quân người của triều đình nhờ Lương Sơn rộng khiến quan quân không thể tập trung lực lượng. Sau đó, các anh hùng của Lương Sơn đã đánh bại quan quân Tế Châu, 2 lần chiến thắng Đồng Quán và ba phen đánh bại Cao Cầu cũng vì quân triều đình không thể tác chiến theo binh pháp.

Nước bao quanh là một yếu tố quan trọng hạn chế quy mô của cuộc bao vây và thảo phạt của Triều Đình. Trong "Thủy hử", Sài Tiến nói: "Để đến Lương Sơn Bạc, tuy chỉ có vài dặm nhưng là đường thủy, không có đường bộ, muốn đi thì phải đi thuyền".

Nếu triều đình muốn đánh Lương Sơn thì phải có thuyền. Theo yếu tố này, quan binh đến tróc thảo khấu Lương Sơn sẽ không thể dựa vào việc triều đình có thể cử bao nhiêu người, mà là triều đình có bao nhiêu chiến thuyền. So với việc huấn luyện binh lính, thời gian chuẩn bị cho một chiến thuyền lâu hơn. Điều này đã hạn chế đáng kể quy mô của quân đội triều đình tham chiến và giúp quân Lương Sơn có thêm thời gian để chuẩn bị cho việc phòng thủ. Nếu việc trấn áp gặp bất lợi, triều đình không thể tổ chức ngay đợt phản kích lần hai, thậm chí phải chọn cách phòng thủ bị động khi tổn thất rất cao.

Địa hình của Lương Sơn bạc là đồng nước lắm đầm lầy nhiều lau sậy. Còn đường thủy cho tàu thuyền đi lại như một con đường ngoằn ngoèo ẩn hiện trong đám lau sậy. Nếu không có hoa tiêu dẫn đường, thuyền rất dễ bị lạc. Trong một số trận chiến trong "Thủy hử", các anh hùng Lương Sơn lợi dụng sự thông thuộc đường thủy, dưới tán lau sậy dẫn quan quân vào sâu trong bến hẹp mà họ mai phục.

Ngoài ra, những cây sậy cao bằng đầu người cũng trở thành tấm áo tàng hình đương nhiên của quân Lương Sơn. Trong cuốn "Tôn công đàm phố" của Lưu Diên Thế, có viết rằng các quan chức quận đã dựng một cái đài cao để dò xét sự di chuyển giữa những đám lau sậy ở Lương Sơn Bạc. Chi tiết này cho thấy không dễ để quan sát động tĩnh của quân Lương Sơn khi họ hoạt động. Một khi quân thảo khấu đã chui vào lớp lau sậy, rất khó để quan quân lần được dấu vết của họ.

Để tiêu diệt thảo khấu chiếm núi làm phản, ngoài việc trực tiếp xông vào, triều đình thường áp dụng chiến thuật bao vây, khiến quân bị bao vây phải ra hàng khi lương thảo cạn kiệt. Nhưng chiến thuật này gần như vô giá trị trong Lương Sơn Bạc.

Trước hết, Lương Sơn Bạc vốn là một cái hồ lớn nên không lo về nguồn nước như khi đóng quân cố thủ trên núi. Không chỉ vậy, tự vùng nước 800 dặm rất dồi dào về sản phẩm. Từ củ sen và các loại thực vật khác, đến nhiều loại cá, tôm, sông nước đều có thể đáp ứng được những nguồn cung cấp sinh hoạt cơ bản. Thứ hai, vùng hồ rộng lớn này với lau sậy rậm rạp, đường thủy dọc ngang ngoằn ngoèo khó tìm, không biết có bao nhiêu cảng cóc, đường mòn lối mở. Do vậy, việc ngăn nguồn tiếp tế cho bên trong là việc quá sức với quân triều đình thời xưa vốn không có UAV hay ảnh chụp vệ tinh.

Và cái khó nhất cản Lương Sơn hình thành thảo khấu là không ngăn được khao khát đi làm cướp ở khu vực này.

Trong bất kỳ thời đại nào, dân đói khổ bị dồn vào đường cùng cũng có thể trở thành cướp. Nguyên nhân sâu xa khiến bọn cướp hoành hành ở Lương Sơn Bạc ở đây là do người dân không thể sống tiếp.

Có những thảm họa thiên tai và thảm họa nhân tai ở đây. Về thiên tai, vào thời Bắc Tống, sông Hoàng Hà bốn lần đập vỡ đê, nước chảy ào ạt chảy vào Lương Sơn. Mỗi lần như thế, người dân lại mất sạch. Đất đai canh tác mà họ dựa vào để kiếm sống bị nhấn chìm, nhà cửa trôi theo dòng nước. Ví dụ, sông Hoàng Hà bị vỡ vào năm Hy Ninh thứ 10 đã phá hủy hàng chục nghìn ngôi nhà và làm ngập lụt 300.000 khoảnh ruộng.

Sau trận lụt, diện tích nước ở Lương Sơn Bạc mở rộng nhanh chóng cũng đồng nghĩa với việc diện tích đất canh tác giảm mạnh, và một số lượng lớn nông dân bị phá sản và trở thành lưu dân. Trong các triều đại trước đây, lưu dân bất ổn là lực lượng chính của các cuộc nổi dậy và phản loạn.

Về nhân tai, vào năm Chính hòa nguyên niên, Tống Huy Tông ban hành chỉ dụ thành lập "Tây thành quát điền sở " để đánh thuế thật nặng những người đánh cá ở Lương Sơn Bạc dựa theo kích thước thuyền. Ai không chấp hành sẽ bị trừng phạt như kẻ cướp. Việc triều đình đánh thuế nặng “hàng ngày, hàng tháng, không mệt mỏi” cuối cùng đã đẩy những người đánh cá ở Lương Sơn Bạc kiểu 3 anh em họ Nguyễn vào ngõ cụt và họ bỏ vào Lương Sơn làm cướp.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
2

Võ công của Hoàng Thường mạnh tới mức khiến Trương Vô Kỵ cũng phải thua

Hoàng Thường, tác giả bí kíp võ công Cửu Âm Chân Kinh, sở hữu võ công cái thế nào?
4

Những cặp vợ chồng kỳ quặc nhất thế giới

Những cặp vợ chồng này hoặc lấy nhau khi đã hơn 100 tuổi, hoặc chênh lệch đến 86cm chiều cao, hay hơn kém nhau gần 600kg cân nặng, điểm giống nhau là đều hạnh phúc.
5

Hiệu ứng giãn nở thời gian: Khi nào thì 1 giây kéo dài thành cả phút?

Khi chúng ta bước vào trạng thái "siêu tiếp nhận", chúng ta đồng thời cũng nhảy vào một dòng thời gian khác trong tâm trí. Và dòng thời gian này trôi chậm hơn rất nhiều so với dòng thời gian thực.

Vụ cô đồng bổ cau 'đúng nhận sai cãi' nóng trên mạng

Chính quyền thị xã Kinh Môn (tỉnh Hải Dương) sáng 8/2 vào cuộc xác minh vụ người phụ nữ tự nhận "cô đồng", vừa ngồi bổ cau vừa nói về "lá số tử vi" của người khác với câu kết "đúng nhận sai cãi".

Hình ảnh động vật nổi bật tuần qua: Mèo phản ứng nhanh trước cú mổ cự ly gần của rắn

Dù bị rắn tung ra cú mổ ở cự ly gần, mèo vẫn có thể phản ứng cực nhanh để tránh và phản đòn. Đoạn clip khiến nhiều người kinh ngạc vì tốc độ phản xạ của mèo.

Động vật khi buồn chán có biết thở dài như con người hay không?

Con người không phải là loài duy nhất thở dài - người ta cho rằng tất cả các loài động vật có vú đều như vậy - và có thể là do tiếng thở dài có một chức năng sinh học quan trọng bên cạnh phẩm chất biểu cảm của nó.

Chuyện chú chó giàu nhất hành tinh sở hữu khối tài sản 9.000 tỷ và trò bịp khiến cả thế giới mắc lừa

Nếu hỏi về chú chó giàu có nhất hành tinh, người ta không còn lạ lẫm với cái tên Gunther. Bởi lẽ tên của chú chó chăn cừu Đức này đã xuất hiện trên khắp các mặt báo, chẳng khác gì một ngôi sao nổi tiếng.

Vì sao người thuận tay trái thường có tính cách khác phần đông?

Nhà nghiên cứu Elizabeth Gilbert đã nêu khá nhiều công bố thú vị liên quan đến những người thuận tay trái.

Những câu trả lời ngô nghê của ChatGPT khiến dân mạng không thể nhịn cười

Được đánh giá là trí tuệ nhân tạo thông minh nhất hiện nay, tuy nhiên, đôi khi ChatGPT lại đưa ra những câu trả lời hết sức ngô nghê và hài hước, khiến nhiều người phải bật cười.

Nổi bật tuần qua: Người phụ nữ và trẻ nhỏ bị vạ lây bởi va chạm giao thông

Đang ngồi chơi bên lề đường, người phụ nữ và 2 trẻ nhỏ bất ngờ bị vạ lây bởi một tình huống va chạm giao thông ở gần đó. Đoạn clip ghi lại là một trong những khoảnh khắc giao thông nổi bật tuần qua.

Clip nổi bật tuần qua

Cô gái chuẩn bị thực hiện một màn nhảy xuống nước đầy ấn tượng trước máy quay, nhưng không ngờ lại gặp sự cố. Đó là một trong những khoảnh khắc nổi bật nhất mạng xã hội tuần qua.

Chăm sóc bản thân thật sự - 4 nguyên tắc giúp phụ nữ chăm sóc bản thân đúng nghĩa

Trong nhịp sống hối hả, nhiều phụ nữ quen đặt nhu cầu của người khác lên trước, quên đi chính mình. Nhưng chăm sóc bản thân không phải là một sự nuông chiều nhất thời – đó là cách để bạn duy trì sự cân bằng, hạnh phúc và sức mạnh nội tâm.

Chăm sóc bản thân thật sự - 4 nguyên tắc giúp phụ nữ chăm sóc bản thân đúng nghĩa

Từ sách - Phim - Quìn - 22/02/2025 08:00
Trong nhịp sống hối hả, nhiều phụ nữ quen đặt nhu cầu của người khác lên trước, quên đi chính mình. Nhưng chăm sóc bản thân không phải là một sự nuông chiều nhất thời – đó là cách để bạn duy trì sự cân bằng, hạnh phúc và sức mạnh nội tâm.

Kịch bản '7 ngày đốn tim' của đường dây tội phạm chuyên nhắm vào phụ nữ cô đơn

Kỹ năng - Minh Đức - 21/02/2025 13:00
Lời khai ban đầu của các đối tượng khiến không ít người giật mình về kịch bản tinh vi  “7 ngày xây dựng lòng tin” đánh vào tâm lý, lòng tham của nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ độc thân.

Trào lưu diện chiếc váy hồng hot nhất mạng khiến nhiều người lo kẻ xấu lợi dụng

Thư giãn - Hoàng Hà - 21/02/2025 12:00
Trong khi nhiều người đua nhau dùng app BeautyCam tạo ảnh mình mặc "chiếc váy hồng hot nhất cõi mạng", nhiều người lo bị kẻ gian lợi dụng khi đua theo trào lưu này.

Trước ‘câu hỏi muôn thuở’ AI có tiêu diệt con người không: Deepseek đưa câu trả lời gây bão mạng

Suy ngẫm - Tiểu Lam - 21/02/2025 11:00
Câu trả lời của ứng dụng AI này khiến nhiều người phải bất ngờ.

Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong - Không phải vì người khác, mà vì chính bạn

Từ sách - Phim - Ngọc Thúy - 21/02/2025 10:00
Tôi đã từng nghĩ rằng, khi lớn lên, quá khứ cũng chỉ là một câu chuyện cũ kỹ không còn ảnh hưởng. Nhưng khi cầm cuốn “Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong” (Healing Your Lost Inner Child) của Robert Jackman, tôi nhận ra mình đã nhầm.

Con đường chính trực – Học cách xuyên qua nỗi đau và thoát ra ở cuối con đường

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 21/02/2025 09:00
Năm tháng trôi qua, tôi bắt đầu bớt bám giữ những niềm tin gây đau khổ cho mình. Tôi đặt nghi vấn về chúng. Tôi nghi ngờ chúng.

Quên hôm qua - Sống cho ngày mai: Học cách buông bỏ và tha thứ

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 21/02/2025 08:00
Ở lần tái bản này, First News đã làm mới hình thức cuốn sách “Quên hôm qua - Sống cho ngày mai”, từ việc thiết kế bìa cho đến thay đổi khổ sách, nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn mới mẻ và gần gũi hơn với những điều mà Tiến sĩ Tian Dayton đã chia sẻ.

Chuyên gia tâm lý “đọc vị” vì sao hầu hết người mượn tiền đều không muốn trả lại

Phong cách sống - Trang Đào - 20/02/2025 13:00
Tại sao hầu hết những người vay tiền không muốn trả lại? Đây là câu trả lời hay nhất mà bạn từng nghe!

Trò chuyện với AI: Câu trả lời của DeepSeek 'chấn động' đến mức nào khiến cộng đồng mạng rơi lệ

Suy ngẫm - Minh Nguyệt - 20/02/2025 12:00
Một cô gái đã chia sẻ cuộc trò chuyện đầy cảm xúc với DeepSeek lên MXH, tiết lộ rằng cô đã bật khóc trước những câu trả lời của AI này.

Tự do - Như chim tung cánh: Con đường đi đến tự do đích thực

Từ sách - Phim - YÊN VŨ - 20/02/2025 10:00
Con đường đi đến tự do không phải là "tự do khỏi" một điều gì đó hay "tự do làm bất cứ điều gì mình muốn", mà là tự do được là chính mình.

Con đường chính trực - Hóa giải ý nghĩ địa ngục của bạn

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 20/02/2025 09:00
Một khi niềm mong mỏi được thoát khỏi nỗi đau khổ, lấn át nỗi sợ tiến về phía trước của bạn, hãy đi theo con đường chính trực qua những bước sau đây.

Tối ưu hóa tiềm lực cho những mục tiêu mới

Tủ sách - Đan Thanh - 20/02/2025 08:00
"Đắc nhân tâm", "Quẳng gánh lo đi và vui sống", "Kích hoạt tiềm năng" và "Biến tiềm năng thành tài năng" là những cuốn sách kinh điển, mang đến những lời khuyên bổ ích và bài học ý nghĩa để tiếp thêm sức mạnh cho người đọc chinh phục những mục tiêu mới.

Học kỹ nghệ phần mềm mất bao lâu?

Blog GS John VU - GS John Vu - 19/02/2025 13:00
Trong cuộc viếng thăm Trung Quốc tháng trước, một giáo sư toán học đã hỏi tôi: “Học kĩ nghệ phần mềm phải mất bao lâu?”

Xem phim Sex Education, tôi nhận ra lỗi sai kinh điển đẩy con vào tình cảnh đáng thương

Từ sách - Phim - Ứng Hà Chi - 19/02/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi cuối cùng cũng nhận ra một sai lầm mà bản thân đã mắc phải nhiều lần trong việc nuôi dạy con cái.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 22/02/2025