Động vật khi buồn chán có biết thở dài như con người hay không?

Anh Tú (dịch)06/02/2023 09:00
Động vật khi buồn chán có biết thở dài như con người hay không?

Con người không phải là loài duy nhất thở dài - người ta cho rằng tất cả các loài động vật có vú đều như vậy - và có thể là do tiếng thở dài có một chức năng sinh học quan trọng bên cạnh phẩm chất biểu cảm của nó.

Một hơi thở dài và sâu có thể diễn tả nhiều điều: buồn bã, nhẹ nhõm, cam chịu, khao khát, kiệt sức. Nhưng con người chúng ta không phải là loài duy nhất thở dài - người ta cho rằng tất cả các loài động vật có vú đều như vậy - và có thể là do tiếng thở dài có một chức năng sinh học quan trọng bên cạnh phẩm chất biểu cảm của nó.

Nếu bạn may mắn sống đến 80 tuổi, bạn sẽ hít thở tới một tỉ lần trong suốt cuộc đời, hít vào và thở ra lượng không khí đủ để lấp đầy khoảng 50 quả khinh khí cầu cỡ lớn. Chúng ta hít thở khoảng 20.000 lần mỗi ngày, hút oxy để cung cấp năng lượng cho các tế bào và mô của chúng ta, đồng thời loại bỏ khí carbon dioxide tích tụ trong cơ thể do quá trình chuyển hóa tế bào. Hơi thở rất cần thiết cho sự sống đến nỗi mọi người thường chết trong vòng vài phút nếu nhịp thở dừng lại.

thodai.jpg

Thở là một hành vi tự động đến mức chúng ta có xu hướng coi đó là điều hiển nhiên. Nhưng hơi thở là một điều kỳ diệu về mặt sinh lý - vừa cực kỳ đáng tin cậy vừa cực kỳ linh hoạt. Nhịp thở của chúng ta có thể thay đổi gần như ngay lập tức để đáp ứng với căng thẳng hoặc kích thích và thậm chí trước khi gia tăng hoạt động thể chất. Và hơi thở được phối hợp nhuần nhuyễn với các hành vi khác như ăn, nói, cười và thở dài đến nỗi bạn có thể chưa bao giờ nhận thấy hơi thở của mình thay đổi như thế nào để thích ứng với chúng. Hơi thở cũng có thể ảnh hưởng đến trạng thái tâm trí của bạn, bằng chứng là các bài tập thở có kiểm soát của yoga và các truyền thống thiền định cổ xưa khác.

Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã bắt đầu làm sáng tỏ một số cơ chế thần kinh cơ bản của hơi thở và nhiều ảnh hưởng của nó đối với cơ thể và tâm thức. Vào cuối những năm 1980, các nhà thần kinh học đã xác định được một mạng lưới các tế bào thần kinh trong thân não tạo ra nhịp hô hấp. Khám phá đó là bàn đạp cho các cuộc điều tra về cách não kết hợp hơi thở với các hành vi khác. Đồng thời, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy hơi thở có thể ảnh hưởng đến hoạt động trên nhiều vùng não, bao gồm cả những vùng có vai trò quan trọng trong cảm xúc và nhận thức.

Jack L. Feldman, một nhà thần kinh học tại Đại học California, Los Angeles, đồng thời là đồng tác giả của một công trình nghiên cứu gần đây về tác động qua lại giữa hơi thở và cảm xúc trong Tạp chí Hàng năm về Khoa học Thần kinh, cho biết: “Việc thở bao gồm rất nhiều công việc. Điều đó rất phức tạp vì chúng ta liên tục thay đổi tư thế và quá trình trao đổi chất của mình, và chuyện đó phải được phối hợp với tất cả các hành vi khác”.

Mỗi hơi thở là một bản giao hưởng của phổi, cơ, não

Mỗi khi bạn hít vào, phổi của bạn chứa đầy không khí giàu oxy, sau đó khuếch tán vào máu để phân phối khắp cơ thể. Một cặp phổi bình thường của con người chứa khoảng 500 triệu túi nhỏ gọi là phế nang, thành phế nang là nơi khí đi qua giữa đường thở và dòng máu. Tổng diện tích bề mặt tiếp xúc này là khoảng 70 mét vuông — ngang diện tích một căn hộ trung bình.

Feldman nói: “Điều đáng chú ý về động vật có vú, trong đó gồm cả con người chúng ta, là có diện tích bề mặt tiếp xúc (của phổi) rất lớn trong lồng ngực của mình. Diện tích bề mặt nhiều hơn có nghĩa là nhiều khí được trao đổi hơn mỗi giây.

Nhưng phổi không thể làm điều đó một mình. Về cơ bản, chúng là những túi khí mềm. Feldman nói: “Để quá trình hô hấp hoạt động, phổi phải được bơm giống như ống bễ. Và chúng - với mỗi lần hít vào, cơ hoành ở dưới cùng của khoang ngực co lại, di chuyển xuống dưới khoảng hơn 1 cm. Đồng thời, các cơ liên sườn giữa các xương sườn di chuyển lồng ngực lên và ra ngoài — tất cả đều làm nở phổi và hút không khí vào".

Thở ra là quá trình thụ động khi các cơ giãn ra và phổi xẹp xuống. Trong khi tập thể dục, các nhóm cơ khác nhau co lại để chủ động đẩy không khí ra ngoài và tăng tốc độ hô hấp.

Không giống như cơ tim, nơi có các tế bào điều hòa nhịp tim thiết lập nhịp điệu của nó, các cơ kiểm soát hơi thở nhận mệnh lệnh từ não. Do tầm quan trọng hỗ trợ sự sống của những tín hiệu não đó, phải mất một thời gian dài đáng ngạc nhiên để theo dõi chúng. Một trong những người đầu tiên suy ngẫm về nguồn gốc của chúng là Galen, một bác sĩ người Hy Lạp, người đã nhận thấy rằng những đấu sĩ bị gãy cổ trên một mức độ nhất định sẽ không thể thở bình thường. Các thí nghiệm sau đó đã chỉ ra thân não, và vào những năm 1930, nhà sinh lý học người Anh Edgar Adrian đã chứng minh rằng thân não bị mổ xẻ của một con cá vàng tiếp tục tạo ra tín hiệu điện nhịp nhàng, mà ông tin là tín hiệu tạo ra mô hình cơ bản cho quá trình hô hấp.

Nhưng vị trí chính xác của bộ tạo mô hình hô hấp ở thân não vẫn chưa được biết cho đến cuối những năm 1980, khi Feldman và các đồng nghiệp thu hẹp nó thành một mạng lưới khoảng 3.000 tế bào thần kinh trong thân não loài gặm nhấm (ở người, nó chứa khoảng 10.000 tế bào thần kinh). Bây giờ bộ phận được gọi là Tổ hợp preBötzinger (preBötC). Các tế bào thần kinh ở đó thể hiện một cách tự nhiên các đợt hoạt động điện có nhịp điệu, được chuyển tiếp qua các tế bào thần kinh trung gian, điều khiển các cơ kiểm soát hơi thở.

Trong nhiều năm, một số người cho rằng Bötzinger phải là tên một nhà giải phẫu học nổi tiếng, có lẽ là người Đức hoặc người Áo. Nhưng trên thực tế, cái tên đó ra đời một cách chớp nhoáng trong một bữa ăn tối tại một hội nghị khoa học. Tại đó, Feldman cụng ly để đề nghị nâng cốc chúc mừng và gợi ý đặt tên cho vùng não theo tên loại rượu được phục vụ, loại rượu đến từ khu vực xung quanh Bötzingen, Đức. Có lẽ vì ngất ngây bởi loại rượu nói trên, những người khác đồng ý với cái tên đó. Feldman nói: “Các nhà khoa học cũng kỳ lạ như bất kỳ ai khác. Chúng tôi thấy rất thoải mái khi làm những việc như thế này.”

Xác định nhịp điệu của hơi thở

Phần lớn nghiên cứu sau đó của Feldman tập trung vào việc tìm hiểu chính xác cách thức tế bào thần kinh trong preBötC tạo ra nhịp thở. Công trình này cũng đã đặt nền móng cho phòng thí nghiệm của ông và những người khác nghiên cứu cách bộ não điều phối tác động qua lại giữa hơi thở và các hành vi khác đòi hỏi sự thay đổi trong hơi thở.

Thở dài là một ví dụ thú vị. Một hơi thở dài và sâu có thể diễn tả nhiều điều: buồn bã, nhẹ nhõm, cam chịu, khao khát, kiệt sức. Nhưng con người chúng ta không phải là loài duy nhất thở dài - người ta cho rằng tất cả các loài động vật có vú đều như vậy - và có thể là do tiếng thở dài có một chức năng sinh học quan trọng bên cạnh phẩm chất biểu cảm của nó. Con người thở dài vài phút một lần, và mỗi tiếng thở dài bắt đầu bằng một lần hít vào lấy lượng không khí gấp đôi so với một hơi thở bình thường.

Các nhà khoa học cho rằng điều này giúp mở các phế nang bị xẹp, các khoang nhỏ trong phổi nơi diễn ra quá trình trao đổi khí, giống như việc thổi vào một chiếc găng tay cao su làm mở các ngón tay. Một số bằng chứng ủng hộ ý tưởng này: Ví dụ, máy thở của bệnh viện được lập trình để kết hợp thở dài định kỳ, đã được chứng minh là cải thiện chức năng phổi và duy trì nồng độ oxy trong máu của bệnh nhân.

Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2016 trên tạp chí Nature, Feldman và các đồng nghiệp đã xác định được bốn quần thể tế bào thần kinh nhỏ dường như chịu trách nhiệm tạo ra tiếng thở dài ở loài gặm nhấm. Hai trong số các nhóm tế bào thần kinh này nằm trong vùng thân não gần preBötC và chúng gửi tín hiệu đến hai nhóm còn lại nằm bên trong preBötC.

Khi các nhà nghiên cứu tiêu diệt các tế bào thần kinh preBötC này bằng một loại độc tố có tính chọn lọc cao, những con chuột ngừng thở dài nhưng hơi thở của chúng vẫn mạnh mẽ như thường. Mặt khác, khi các nhà khoa học tiêm neuropeptide kích hoạt tế bào thần kinh, những con chuột thở dài thường xuyên hơn gấp 10 lần. Về bản chất, các nhà nghiên cứu kết luận, bốn nhóm tế bào thần kinh này tạo thành một mạch báo cho preBötC làm gián đoạn chương trình thở bình thường thông thường của nó và thiết lập một hơi thở sâu hơn.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Đằng sau MV gây sốt của 4 mỹ nhân ảo trong metaverse

Cách đây hơn 1 tháng, MV Pandora của MAVE (4 nữ ca sĩ ảo xinh đẹp Hàn Quốc) đã gây sốt, đạt hơn 2 triệu lượt xem trên YouTube và tạo tiền đề cho thành công tiềm năng trên toàn cầu.
2

Bảng xếp hạng người dân có nét đẹp hấp dẫn nhất thế giới: Số 1 vô cùng bất ngờ

Bảng xếp hạng với hình ảnh AI đại diện cho nét đẹp từng nước được công bố đã gây nhiều tranh luận sôi nổi.
3

Hình ảnh động vật nổi bật: Sư tử bất ngờ vồ diễn viên trong màn xiếc thú

Khoảnh khắc sư tử kích động bất ngờ tấn công người dạy thú khi đang diễn xiếc khiến nhiều khán giả kinh hãi, là một trong những hình ảnh động vật nổi bật tuần qua.
4

'Tây du ký' tiết lộ về hủ tục hiến tế thời xưa

Giờ đây, nhiều kỹ thuật mới đang giúp việc nghiên cứu sâu vật hiến tế ngày càng dễ dàng hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực khảo cổ sinh học, nghiên cứu hài cốt người và động vật. Thế nhưng, những câu chuyện dân gian vẫn có tác dụng bổ trợ nhiều.
5

Clip "màn ảo thuật nổi tiếng bị lật tẩy" nổi bật tuần qua

Đoạn video lật tẩy bí mật của màn diễn ảo thuật nổi tiếng là một trong những clip nổi bật nhất mạng xã hội tuần qua.

Chuyện chú chó giàu nhất hành tinh sở hữu khối tài sản 9.000 tỷ và trò bịp khiến cả thế giới mắc lừa

Nếu hỏi về chú chó giàu có nhất hành tinh, người ta không còn lạ lẫm với cái tên Gunther. Bởi lẽ tên của chú chó chăn cừu Đức này đã xuất hiện trên khắp các mặt báo, chẳng khác gì một ngôi sao nổi tiếng.

Vì sao người thuận tay trái thường có tính cách khác phần đông?

Nhà nghiên cứu Elizabeth Gilbert đã nêu khá nhiều công bố thú vị liên quan đến những người thuận tay trái.

Những câu trả lời ngô nghê của ChatGPT khiến dân mạng không thể nhịn cười

Được đánh giá là trí tuệ nhân tạo thông minh nhất hiện nay, tuy nhiên, đôi khi ChatGPT lại đưa ra những câu trả lời hết sức ngô nghê và hài hước, khiến nhiều người phải bật cười.

Nổi bật tuần qua: Người phụ nữ và trẻ nhỏ bị vạ lây bởi va chạm giao thông

Đang ngồi chơi bên lề đường, người phụ nữ và 2 trẻ nhỏ bất ngờ bị vạ lây bởi một tình huống va chạm giao thông ở gần đó. Đoạn clip ghi lại là một trong những khoảnh khắc giao thông nổi bật tuần qua.

Clip nổi bật tuần qua

Cô gái chuẩn bị thực hiện một màn nhảy xuống nước đầy ấn tượng trước máy quay, nhưng không ngờ lại gặp sự cố. Đó là một trong những khoảnh khắc nổi bật nhất mạng xã hội tuần qua.

Câu đố từng đánh bại người đạt giải Olympic Toán quốc tế: "A mua bò giá 10 triệu, bán giá 12 triệu... Hỏi lãi hay lỗ?"

Câu đố tưởng chừng như chỉ dùng phép tính của học sinh lớp 1, thế nhưng không phải ai cũng giải được đâu nha!

Nguồn gốc ra đời tượng mèo Maneki-neko may mắn nổi tiếng của Nhật Bản

Ngày nay, maneki-neko đã có mặt ở khắp nơi trên toàn thế giới nhưng ít ai biết rằng biểu tượng may mắn này của đất nước Nhật Bản có từ thế kỷ 17 và phía sau đó là một câu chuyện cực kỳ thú vị.

Thích 'ngủ suốt ngày' vào mùa đông là đặc tính tốt giúp con người vượt nghịch cảnh

Theo nhà nghiên cứu Bridget B. Baker, việc thích ngủ nhiều vào mùa đông giúp các loài động vật máu nóng trong đó có con người tiết kiệm năng lượng và trao đổi chất để vượt qua nghịch cảnh.

Học hỏi 3 kiểu tư duy của Lưu Bá Ôn, phát tài dễ như trở bàn tay!

Suy ngẫm - Trần Anh - 20/03/2023 11:00
Khi người ta không kiếm được tiền thì có rất nhiều nguyên do. Có thể là do không nghề nghiệp, học thuật hoặc vì bệnh tật nên không thể đi làm, lười biếng... Nhưng vì sao có người rõ ràng đã rất nỗ lực phấn đấu mà vẫn không kiếm được tiền?

12 cách đối nhân xử thế giúp vượt qua thị phi, cuộc đời bớt chông gai

Suy ngẫm - Trung Hạ - 20/03/2023 10:00
Nếu không cần thiết, hãy cố gắng không bình phẩm người khác, ngay cả khi họ sai, bởi vì điều này liên quan đến một vấn đề thể diện và sự tôn trọng.

Học viện thành công – ‘Khiêu vũ’ với căng thẳng

Từ sách - Phim - Thảo Ngô - 20/03/2023 09:00
Theo Tiến sĩ Harry Johnson trong “Học viện thành công”, căng thẳng là một loại năng lượng tâm lý cần được giải phóng. Chúng không những tốt về mặt tinh thần mà còn giúp cơ thể đón nhận những cảm xúc tích cực.  

'Lagom - The Swedish Art of Balanced Living' - Biết đủ là tự do

Từ sách - Phim - Giang Trà - 20/03/2023 08:00
Lagom của Thụy Điển "vừa đủ" đến một cách ngỡ ngàng, ngỡ ngàng đến mức phong cách sống của mình trong hai năm trở lại đây chính xác là "biết đủ là tự do".

Thời đại của Big data

Blog GS John VU - GS John Vu - 19/03/2023 12:00
“Em muốn xin vào học bằng thạc sĩ về Khoa học máy tính nhưng sau khi đọc blog của thầy, em không biết khu vực nào sẽ là tốt cho em vì thầy khuyên rằng em nên hội tụ vào các kĩ năng chuyên ngành.”

10 Quy luật cuộc sống - Cuốn sách thay đổi cuộc đời tôi

Từ sách - Phim - Lê Hoàng Hân - 19/03/2023 11:00
Quyển sách "10 Quy Luật Cuộc Sống", tựa đề tiếng Anh: The Laws Of Lifetime Growth, của hai tác giả Dan Sullivan và Catherine Nomura là một quyển sách tuyệt vời như thế.

Người phương Tây rút được 5 điều thiết thực trong 'Đạo đức kinh' của Lão Tử

Suy ngẫm - Anh Tú - 19/03/2023 10:00
Nghịch lý là bản chất của "Đạo đức kinh", đến mức ngay cả những học giả có nền tảng vững chắc về Hán học cổ điển cũng không thể chắc chắn rằng họ đã lĩnh hội hết.

Học viện thành công - Thế nào là hạnh phúc

Từ sách - Phim - ZN - 19/03/2023 09:00
Người ta luôn tin rằng mình sẽ hạnh phúc khi đạt được mục tiêu nhất định nào đó. Đôi khi là vậy, nhưng thường là không.

Rồi ai cũng tìm được lối đi riêng, hãy Hiểu về trái tim mình

Từ sách - Phim - Trần Phương Hiếu - 19/03/2023 08:00
(hatgiongtamhon.vn) -

Học công nghệ: Cảnh quan của sinh viên

Blog GS John VU - GS John Vu - 18/03/2023 12:00
Jenifer là một trong những sinh viên của tôi đã tốt nghiệp năm ngoái và hiện thời làm việc tại Cisco. Cô ấy đã viết cho tôi và muốn chia sẻ kinh nghiệm của cô ấy với các sinh viên khác:

‘Định luật 2 phút’: Đừng để bản thân qua đời ở tuổi 25 và được chôn cất ở tuổi 75!

Suy ngẫm - Trần Anh - 18/03/2023 11:00
Người xưa có câu: 'Dục tốc bất đạt', nhưng cũng có câu: 'Binh quý ở chỗ thần tốc'. Dường như những kinh nghiệm của người xưa có chút mâu thuẫn, khiến chúng ta tự hỏi, rốt cục nhanh tốt hay chậm mới tốt?

Chiêm ngưỡng loài động vật săn mồi kỳ lạ dưới biển sâu

Thư giãn - Phạm Hường - 18/03/2023 10:00
Vùng biển bờ Tây của Bắc Mỹ đang đứng trước nguy cơ trở thành vùng biển chết, và chỉ có thể được giải cứu nếu loài động vật ăn thịt này phục hồi.

Đầu tư thông minh - Tôi nên đầu tư tiền của mình vào đâu?

Từ sách - Phim - FN - 18/03/2023 09:00
Theo sách "Đầu tư thông minh" của Anthony Robbins, câu hỏi lớn nhất về tài chính trong tâm trí chúng ta ngày nay là: “Tôi nên đặt tiền của mình vào đâu?"

Muôn kiếp nhân sinh - Nếu chúng ta ăn thịt ít đi

Từ sách - Phim - Nguyễn Thị Minh - 18/03/2023 08:00
Vậy thì, sẽ ra sao nếu chúng ta ăn thịt ít đi? Rất có thể, chúng ta sẽ tạo nên sức mạnh làm thay đổi vận mệnh thế giới. Khoảnh khắc tôi nhận ra điều này, bên trong tôi, hình như đã có một tia sáng được thắp lên.

Big data và quan hệ khách hàng

Blog GS John VU - GS John Vu - 17/03/2023 12:00
Ngày nay người mua hàng trực tuyến nên không có mối quan hệ giữa khách hàng và người chủ cửa hàng. Do đó, khách hàng có thể mua các thứ ở bất kì chỗ nào họ muốn vì không có sự trung thành với bất kì cửa hàng nào.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 20/03/2023