Ra đời cách đây 5 năm, nhóm "Art VN" có 3 chàng trai người Bắc Giang là: Phạm Văn Tiến (28 tuổi, trú tại xã Quảng Minh, huyện Việt Yên), Hoàng Văn Huân (28 tuổi, trú tại xã Yên Lư, huyện Yên Dũng) và Nguyễn Phú Dân (38 tuổi, trú tại xã Trung Sơn, huyện Việt Yên), chuyên đắp phù điêu 3D xi măng. Không chỉ tạo nên những bức tranh về các chủ đề khác nhau như cây tùng, hoa cúc, chim hạc, chim công, phượng hoàng, rồng, vinh quy bái tổ… nhóm còn làm cả hoa văn trang trí nhà ở, đình chùa.
Theo học chuyên ngành kỹ sư ô tô của Đại học Bách khoa Hà Nội, sau khi tốt nghiệp, Tiến làm việc tại một công ty phân phối ô tô hạng sang thương hiệu Đức trong 3 năm. Nhưng vốn có niềm đam mê với nghệ thuật nên từ thời đi học, chàng trai 9X đã lập nhóm chuyên thiết kế đồ họa trang trí nhà cửa.
Huân thì tốt nghiệp ngành kỹ sư điện tử nhưng không theo đuổi nghề đã học mà rẽ hướng sang làm thợ đắp hoa văn đình chùa theo tiếng gọi của trái tim. Niềm đam mê nghệ thuật đã dẫn lối cho Tiến và Huân gặp anh Dân - một thợ xây khéo tay, có thâm niên trong nghề đắp hoa văn trang trí nhà cửa. Cả 3 người đã quyết định lập thành một nhóm chuyên làm công việc đắp phù điêu 3D bằng xi măng cho các công trình xây dựng ở Bắc Giang, Bắc Ninh.
Khi mọi người có nhu cầu làm phù điêu, Tiến sẽ gặp để tìm hiểu cụ thể và đưa ra tư vấn về các mẫu tranh, hoa văn phù hợp với mong muốn của gia chủ, không gian và phong thủy của từng nhà. Tiến cho biết, tất cả các tác phẩm đều đắp nổi với nguyên liệu là xi măng và cát đen lọc mịn.
Những bức phù điêu đắp nổi trực tiếp vào bề mặt tường nên phải đóng đinh bê tông vào. Nếu những bức phù điêu có bề mặt dày phải đóng loại đinh 6 phân to hơn vào tường, chỉ đóng sâu khoảng 1/3 đinh trước khi đắp để đảm bảo bức phù điêu để lâu ngày vẫn giữ được chắc chắn mà không bị rơi khỏi tường.
Để đắp được phù điêu, nhóm của Tiến lựa chọn một loại xi măng có độ bám dính tốt, sau khi pha trộn để lâu vẫn dẻo và cát đen phải được sàng lọc thật kỹ, đảm bảo độ mịn, sạch để khi tạo họa tiết nhỏ nhất vẫn đẹp. Dụng cụ để tạo các họa tiết trên phù điêu là những chiếc bay Huế đủ kích cỡ, kiểu dáng. Những bức tranh ở bên ngoài trời được phủ một lớp sơn bóng để khỏi dính bụi bẩn, phai màu do nắng mưa.
Tùy theo độ khó, diện tích của từng bức phù điêu mà có thời gian hoàn thành và chi phí khác nhau. Nhóm "Art VN" đã từng thực hiện những bức tranh đắp nổi bằng xi măng kéo dài trong khoảng 3 tuần mới xong với chi phí hơn 60 triệu đồng. Các bức phù điêu sau khi làm xong đều có chế độ bảo hành.
Thời gian đầu làm việc, cả nhóm chưa có nhiều kinh nghiệm nên một số bức tranh chưa được đẹp như ý muốn. Vừa làm vừa mày mò, học hỏi, tìm các giải pháp để nâng cao tay nghề, nhóm Tiến ngày càng tạo được những tác phẩm phù điêu đẹp mắt. Có những bức tranh xi măng đắp nổi cảnh chim hạc, cây cổ thụ đẹp tới mức trẻ con tưởng thật chạy vào "bắt chim", "bẻ cành" khiến tác phẩm bị hỏng phải đến sửa. Thậm chí, có nhà phải cử người trông trẻ, không cho chơi gần tranh sợ làm gãy cổ chim.
Qua tìm hiểu được biết, trước đây, nhu cầu đắp phù điêu 3D của người dân ở Bắc Giang, Bắc Ninh chưa nhiều, mới chỉ phổ biến trong khoảng 5 năm trở lại đây. "Thông thường khách ở Bắc Giang chủ yếu đặt làm hoa văn để trang trí biệt thự. Những bức tranh xi măng đắp nổi chiếm số ít bởi chi phí cao và thời gian làm lâu hơn", Tiến chia sẻ.
Tiếng lành đồn xa, nhóm "Art VN" ngày càng được nhiều người biết đến và thuê, làm không hết việc. Hiện có không ít khách ở các tỉnh xa đặt làm nhưng khả năng của nhóm mới chỉ tập trung đáp ứng được nhu cầu của người dân trong tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh. "Ở Hà Nội có khoảng 20 khách đặt làm tranh xi măng, thậm chí cả khách ở TPHCM liên lạc nhưng chúng tôi phải hẹn sau Tết Nguyên đán 2022 vì đang quá nhiều việc. Hiện giờ nhóm phải tập trung làm hoa văn cho các công trình ở tải Bắc Giang".
Nhóm Tiến quay lại video về quá trình làm việc, đăng lên các trang mạng xã hội như: Facebook, Youtube, Tiktok đã nhận được sự quan tâm của đông đảo người xem. Trong khi kênh Youtube đã giành được nút bạc, kênh Tiktok của nhóm đã có gần 140.000 người theo dõi với hơn 1,2 triệu lượt "thả tim". Có những video thu hút tới gần 7,5 triệu lượt xem. Không chỉ có khán giả trong nước quan tâm, nhiều khán giả ở khắp nơi trên thế giới cũng để lại những bình luận bày tỏ sự thích thú, ngưỡng mộ tài năng của những "nghệ nhân tay ngang" đến từ Việt Nam này.
Trí Thành