Ánh sáng trong ta
Là một trong 100 quyển sách phải đọc năm 2022 do tạp chí Time bình chọn, cuốn sách này dành cho những ai đang tìm kiếm sức mạnh và sự lạc quan trong thời điểm khó khăn.
Engine AI là công ty khởi nghiệp có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến (Trung Quốc) sở hữu mẫu robot hình người được một nhà khoa học của Nvidia ca ngợi. Engine AI đang hy vọng rằng mức giá thấp hơn sẽ giúp họ chiến thắng trong cuộc cạnh tranh khốc liệt tại Trung Quốc, nơi các công ty phải đối mặt với những thách thức về khả năng sinh lời.
Video robot hình người do Engine AI chế tạo đã lan truyền trên mạng sau khi Jim Fan, nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Nvidia (Mỹ), đăng trên nền tảng mạng xã hội X và hỏi: “Đây có phải thật không?”.
Jim Fan, người cũng dẫn đầu Sáng kiến tác tử AI của Nvidia, cho biết đã thấy các bài đăng về “những bước đi rất tự nhiên của robot hình người” từ công ty Trung Quốc nhưng khó có thể xác định liệu video này có được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo (AI) hay không.
“Bước đi có phong cách, nhưng chúng ta cần những robot này tham gia những nhiệm vụ thực tế hơn càng sớm càng tốt, chẳng hạn chữa cháy”, Jim Fan viết sau khi xác nhận tính xác thực của video.
Tác tử AI (AI Agent) là hệ thống hoặc chương trình AI có khả năng thực hiện các nhiệm vụ tự động và độc lập dựa trên các mục tiêu được xác định trước. Tác tử AI thường được thiết kế để tương tác với môi trường, đưa ra quyết định và thực hiện hành động nhằm đạt được mục tiêu, đôi khi thông qua việc học hỏi từ kinh nghiệm hoặc thích nghi với các điều kiện thay đổi.
Engine AI đăng video này vào tuần trước trên các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc, cho thấy robot có tên SE01 đi bộ trong một khu phức hợp thương mại và thu hút sự chú ý của người qua đường.
Công ty đã công bố SE01 vào tháng 10.2024, định vị nó là một robot công nghiệp và gia đình. Robot cao 1,7m này có thể thực hiện các động tác của con người như ngồi xổm, chống đẩy, đi vòng tròn và cầm nắm đồ vật, được thiết kế để sử dụng trong hơn 10 năm, theo Engine AI.
Được thành lập vào tháng 10.2023, Engine AI đã ra mắt nhiều robot hình người, gồm cả SA01. Đây là robot hai chân, mã nguồn mở, dành cho nghiên cứu khoa học và các trường hợp sử dụng trong giáo dục. SA01 chỉ có giá 38.500 nhân dân tệ (5.250 USD). Mẫu robot hình người PM01 cao 1,38m của Engine AI được định giá cao hơn nhiều, ở mức 88.000 nhân dân tệ.
Engine AI chưa công bố giá cho mẫu SE01 cao cấp hơn. Yao Qiyuan, đồng sáng lập Engine AI, chia sẻ với một tờ báo ở Thâm Quyến rằng công ty đặt mục tiêu giữ giá các robot hình người cỡ lớn trong khoảng từ 150.000 nhân dân tệ đến 200.000 nhân dân tệ.
Vào tháng 11.2024, công ty nói với tờ National Business Daily (Trung Quốc) rằng đang nỗ lực để giữ chi phí sản xuất mỗi robot hình người dưới 100.000 nhân dân tệ.
Engine AI được đồng sáng lập bởi Zhao Tongyang, người từng thành lập một công ty khởi nghiệp robot khác có tên Dogotix. Dogotix đã được tập đoàn ô tô điện Xpeng (Trung Quốc) mua lại vào năm 2020. Sau đó, Zhao Tongyang đồng sáng lập đơn vị robot của Xpeng trước khi rời đi để thành lập Engine AI.
Vào tháng 8.2024, Engine AI đã huy động được vòng vốn hạt giống từ các nhà đầu tư, gồm cả SenseCapital (nhánh đầu tư mạo hiểm của công ty AI SenseTime), theo Crunchbase.
Crunchbase là nền tảng cơ sở dữ liệu trực tuyến cung cấp thông tin chi tiết về các công ty khởi nghiệp, nhà đầu tư, quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà sáng lập, giao dịch đầu tư và xu hướng trong ngành công nghiệp công nghệ. Đây là một nguồn tài nguyên phổ biến cho các nhà đầu tư, doanh nhân, nhà báo và các chuyên gia muốn theo dõi sự phát triển và hoạt động của các công ty công nghệ và đổi mới trên toàn thế giới.
Engine AI nằm trong số nhiều công ty Trung Quốc hy vọng sẽ biến các robot thông minh hình người trở nên hữu ích trong thế giới thực, khi một số công ty đang gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận tài chính sau khoản đầu tư khổng lồ.
UBTech Robotics, nhà sản xuất robot hình người lớn nhất Trung Quốc (niêm yết tại Hồng Kông vào năm 2023), đã báo cáo khoản lỗ hàng năm 1,23 tỉ nhân dân tệ trong 2023, tăng từ mức lỗ 974,8 triệu nhân dân tệ vào 2022. Sau đợt bán tháo gần đây trên thị trường, cổ phiếu UBTech Robotics đã mất hơn một nửa giá trị kể từ khi phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng.
Vào tháng 11.2023, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc cho biết nước này nên hiện thực hóa sản xuất hàng loạt robot hình người vào năm 2025 và biến chúng thành "động lực mới quan trọng cho tăng trưởng kinh tế" trong 2027.
Các hãng công nghệ ở Trung Quốc đại lục đã giới thiệu gần hai tá robot hình người tại triển lãm công nghiệp ở thủ đô Bắc Kinh và thành phố Thượng Hải năm ngoái, nơi Optimus của Tesla (Mỹ) tham gia với tư cách là đối thủ nước ngoài duy nhất.
Trong tháng 12.2024, Trung Quốc đã tăng cường nỗ lực khi một số chính quyền địa phương đang chạy đua để đưa ra các chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành. Chính quyền thành phố Trùng Khánh cam kết trợ cấp 10 triệu nhân dân tệ (1,37 triệu USD) cho các công ty robot.
Làn sóng ủng hộ chính sách địa phương diễn ra trước hội nghị công tác kinh tế trung ương năm nay. Cuộc họp thường niên, đặt ra chương trình nghị sự kinh tế cho năm 2025, nói Trung Quốc nên "thực hiện các bước để đổi mới khoa học và công nghệ, xây dựng một hệ thống công nghiệp hiện đại hóa", theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã.
Robot hình người rất quan trọng với tương lai của Nvidia
Robot hình người đóng vai trò quan trọng trong tầm nhìn về tương lai của Giám đốc điều hành Nvidia - Jensen Huang, giống một số nhân vật công nghệ nổi tiếng khác, gồm cả Elon Musk.
Mặc chiếc áo khoác da đen đặc trưng, Jensen Huang dang rộng cả hai cánh tay, chỉ về phía những robot hình người đứng cạnh mình trong tiếng vỗ tay của khán giả. "Kích cỡ khoảng bằng tôi", Jensen Huang nói đùa trên sân khấu tại triển lãm công nghệ Computex 2024 ở Đài Loan hồi tháng 6.2024.
"Robot ở đây. AI vật lý ở đây. Đây không phải là khoa học viễn tưởng", tỷ phú 61 tuổi người Mỹ gốc Đài Loan nói. Tuy nhiên, những robot này chỉ hình ảnh mô phỏng, được tạo ra trên màn hình lớn. Những gì xuất hiện trên sân khấu là những cỗ máy có bánh xe giống robot giao hàng.
Ngoài màn trình diễn tại Computex, robot hình người đã được đề cập trong hai buổi báo cáo kết quả kinh doanh quý gần nhất của Nvidia.
Hầu hết nhà phân tích đều đồng ý rằng tương lai của Nvidia sẽ được quyết định trong vài năm nữa. Nhu cầu về các GPU (bộ xử lý đồ họa) đã giúp công ty đạt vốn hóa thị trường hơn 3.000 tỉ USD. Song, ngành công nghiệp bán dẫn rất tàn khốc. Việc đầu tư vào các trung tâm dữ liệu, chiếm 87% doanh thu của Nvidia, thường trải qua các chu kỳ bùng nổ và suy thoái. Nvidia cần một thị trường lớn khác.
Tại Computex 2024, Jensen Huang cho biết Nvidia sẽ có hai sản phẩm robot "được sản xuất hàng loạt" trong tương lai. Đầu tiên là ô tô tự lái và thứ hai có thể là robot hình người. Nhờ vào học máy, các công nghệ này đang hội tụ.
Cả hai sản phẩm này đều cần nhận thức giống con người về môi trường xung quanh thay đổi nhanh chóng và phản ứng tức thì với ít chỗ cho sai sót. Chúng cũng đòi hỏi lượng lớn sức mạnh tính toán AI lớn mà Nvidia cung cấp. Thế nhưng, robot chỉ chiếm một phần nhỏ trong doanh thu của Nvidia hiện nay. Việc mở rộng lĩnh vực này không chỉ là vấn đề thời gian.
Nếu Nvidia muốn duy trì vị trí hàng đầu trong ngành công nghệ, Jensen Huang cần thị trường robot trở nên lớn mạnh. Dù câu chuyện về những năm gần đây của Nvidia là minh chứng cho khả năng kỹ thuật, tầm nhìn và thời điểm hoàn hảo, thách thức trong việc biến robot thành sản phẩm gây sốt có thể khó khăn hơn.
AI mở ra một tiềm năng to lớn cho ngành robot. Song để lĩnh vực này phát triển trên quy mô lớn, cần giảm bớt độ phức tạp và chi phí, giúp nhiều người hơn có thể tham gia vào việc phát triển và ứng dụng công nghệ robot.
"AI dành cho robot là phức tạp nhất vì mô hình ngôn ngữ lớn là phần mềm, nhưng robot là vấn đề của kỹ thuật cơ khí, phần mềm và cả vật lý. Nó phức tạp hơn rất nhiều", Raul Martynek, Giám đốc điều hành công ty quản lý trung tâm dữ liệu DataBank, nhận xét.
Hầu hết những người làm việc về robot đều là chuyên gia có bằng tiến sĩ về robot vì yêu cầu kiến thức chuyên sâu. Điều tương tự cũng đúng với AI dựa trên ngôn ngữ cách đây 10 năm. Bây giờ, khi các mô hình nền tảng và máy tính hỗ trợ chúng đã có sẵn rộng rãi, không cần phải có bằng tiến sĩ để xây dựng các ứng dụng AI.
Các công cụ và tài nguyên như phần mềm, thư viện dữ liệu giúp việc sử dụng và phát triển AI trở nên dễ dàng hơn, không cần phải có chuyên môn cao.
Nvidia cần phát triển các công cụ và nền tảng để đơn giản hóa việc chế tạo robot, tương tự cách AI được đơn giản hóa trong các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, vì AI liên quan đến robot phải xử lý các môi trường vật lý phức tạp, việc làm cho các công cụ này dễ tiếp cận với người dùng phổ thông trở nên thách thức hơn.
Bộ công cụ robot của Nvidia hiện khá phức tạp và khó hiểu. Nó giống như đại dương rộng lớn với nhiều nền tảng, thư viện và thuật ngữ khác nhau.
