Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Vũ Trung Kiên22/04/2025 12:00
Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Việc đầu tiên đại tướng Dương Văn Minh làm trên cương vị tổng thống là ông đã giao cho Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thông báo với phía Mỹ về việc “không phản đối việc Mỹ phải ra đi trong 24 giờ”.

Chính quyền Sài Gòn đã gửi thư cho Đại sứ Mỹ Graham Martin. Văn thư chính thức mang số 033TT/VT, đề ngày 28.4.1975: “Tôi trân trọng yêu cầu ông đại sứ vui lòng ra chỉ thị cho các nhân viên cơ quan tùy viên quân sự DAO rời khỏi Việt Nam trong 24 giờ đồng hồ kể từ ngày 29.4.1975 để vấn đề hòa bình Việt Nam sớm được giải quyết1”.

Bài diễn văn nhậm chức của ông Dương Văn Minh kết thúc lúc 17 giờ 50 ngày 28.4.1975. Trong diễn văn này, ông Dương Văn Minh với cương vị Tổng thống chính quyền Sài Gòn chính thức công nhận trên thực tế Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam với “đề nghị ngưng bắn ngay và họp hội nghị hòa bình trong khuôn khổ Hiệp định Paris với tinh thần chấm dứt chiến tranh2”.

anh-man-hinh-2025-04-09-luc-12.14.36.png
Nội các Dương Văn Minh trưa 30.4.1975, từ phải qua: ông Nguyễn Văn Huyền, ông Dương Văn Minh, ông Vũ Văn Mẫu - Ảnh: Tư liệu

Tổng thống Dương Văn Minh cũng hứa thành lập chính phủ có nhiều nhân vật độc lập, nhất quyết hòa hợp. Ông Dương Văn Minh khẳng định: “Việc tôi làm trước hết là thả những người bị bắt giam vì lý do chính trị3”. Cùng lúc ông Dương Văn Minh đã cử 2 phái đoàn vào trại David trong sân bay Tân Sơn Nhất để thương lượng việc bàn giao chính quyền cho phía Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Đoàn đi buổi sáng do kỹ sư Tô Văn Cang (tình báo của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam), trong đoàn có các ông Nguyễn Đình Đầu, Nguyễn Văn Diệp. Đoàn buổi chiều do luật sư Trần Ngọc Liễng dẫn đầu và trong đoàn có linh mục Chân Tín, giáo sư Châu Tâm Luân.

Chiều 29.4.1975, Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thay mặt Tổng thống Dương Văn Minh phát đi nhiều lần trên Đài phát thanh Sài Gòn một tuyên bố ủng hộ Tuyên bố ngày 26.4.1975 của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.

Sáng 29.4.1975, Đại sứ Pháp Merillon đến thông báo với hai ông Dương Văn Minh, Nguyễn Văn Huyền về việc Bộ Ngoại giao Pháp đã liên hệ với Hà Nội về việc thương thuyết và Hà Nội đã trả lời “quá trễ”. Mặc dù vậy, Tổng thống Dương Văn Minh vẫn tiếp tục thăm dò việc thương thuyết và lệnh “phải giữ cho được trung tâm phát tín Quán Tre để liên lạc với phía Mặt trận Dân tộc giải phóng4”.

10 giờ (giờ Hà Nội) ngày 29.4.1975, ông Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Trung ương Đảng Lao động Việt Nam thay mặt Bộ Chính trị Đảng Lao động Việt Nam gửi điện cho lực lược quân giải phóng Miền Nam Việt Nam (với tên BA) cho biết “Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đang họp thì được tin Dương Văn Minh ra lệnh ngừng bắn, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương chỉ thị… tiếp tục tiến công vào Sài Gòn theo kế hoạch (…); giải phóng và chiếm lĩnh toàn bộ thành phố, tước vũ khí quân đội địch, giải tán chính quyền các cấp của địch…6”.

5 giờ sáng 30.4.1975, quân giải phóng mở màn trận cuối cùng của chiến dịch Hồ Chí Minh.

phut-cuoi-cua-tong-thong-72-gio-duong-van-minh-1044-1556555658-width667height500.jpg
Trưa 30.4.1975, quân giải phóng tiến vào Sài Gòn, ông Dương Văn Minh đã chấp nhận đầu hàng vô điều kiện và ngay lập tức lên Đài phát thanh Sài Gòn đọc tuyên bố đầu hàng - Ảnh: Tư liệu

8 giờ sáng 30.4.1975, tại Phủ thủ tướng chính quyền Việt Nam Cộng hòa, Tổng thống Dương Văn Minh, Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền và Thủ tướng Vũ Văn Mẫu thống nhất triệu tập cuộc họp để quyết định đơn phương ra tuyên bố thành phố Sài Gòn bỏ ngỏ để giao chính quyền cho Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Tại cuộc họp này, Tổng thống Dương Văn Minh đã phát biểu: “Để tránh cho người dân Sài Gòn những tai họa đã xảy ra như tại Đà Nẵng, mà có thể còn tồi tệ hơn, tôi quyết định trao quyền cho Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam6”.

Lúc 9 giờ 30 ngày 30.4.1975, Đài phát thanh Sài Gòn phát đi lời tuyên bố của Tổng thống Dương Văn Minh: “Đường lối chủ trương của chúng tôi là hòa giải và hòa hợp dân tộc để cứu sinh mạng đồng bào. Tôi tin tưởng sâu xa vào sự hòa giải của người Việt Nam để khỏi thiệt hại xương máu của người Việt Nam. Vì lẽ đó, tôi yêu cầu tất cả anh em chiến sĩ Việt Nam Cộng hòa hãy bình tĩnh, ngưng nổ súng và ở đâu ở đó. Chúng tôi cũng yêu cầu anh em Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam ngưng nổ súng. Chúng tôi ở đây chờ gặp Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam để cùng nhau thảo luận bàn giao chánh quyền trong vòng trật tự, tránh sự đổ máu vô ích cho đồng bào7”.

Chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh - lúc này gần như là quyền Tổng tham mưu trưởng quân đội Sài Gòn bởi trước đó Tổng tham mưu trưởng Vĩnh Lộc đã di tản - đã đề nghị và được Tổng thống Dương Văn Minh chấp thuận ra “nhật lệnh” cho quân đội Sài Gòn đơn phương ngừng bắn, án binh bất động: “Thưa quý vị tư lịnh sư đoàn, quân binh chủng, địa phương quân, nhân dân tự vệ. Tôi, chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh, Phụ tá Tổng tham mưu trưởng, thay mặt trung tướng Vĩnh Lộc (Tổng tham mưu trưởng, vắng mặt), yêu cầu tất cả quý vị tướng lãnh và quân nhân các cấp hãy triệt để thi hành lệnh của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa về ngừng bắn. Các cấp chỉ huy quân lực Việt Nam Cộng hòa hãy sẵn sàng liên lạc với các cấp chỉ huy quân đội của Chánh phủ Lâm thời miền Nam Việt Nam để thực hiện ngưng bắn một cách không đổ máu8”.

Sau khi phát tuyên bố, Tổng thống Dương Văn Minh, Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền, Thủ tướng Vũ Văn Mẫu cùng nội các đến dinh Độc Lập (phủ tổng thống) để chờ bàn giao chính quyền cho cách mạng. 11 giờ 30 ngày 30.4.1975, quân giải phóng miền Nam Việt Nam hạ cờ của chính quyền Sài Gòn và treo cờ Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trên nóc dinh Độc Lập.

phut-cuoi-cua-tong-thong-72-gio-duong-van-minh-1046-1556555658-width680height408.jpg
Ông Dương Văn Minh (ngồi, phải) chuẩn bị tuyên bố đầu hàng tại Đài phát thanh Sài Gòn trưa 30.4.1975 - Ảnh: Tư liệu

Lúc 13 giờ 30 ngày 30.4.1975, Đài phát thanh Sài Gòn chính thức phát đi lời tuyên bố đầu hàng vô điều kiện của Tổng thống Dương Văn Minh: “Tôi, đại tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn, kêu gọi quân lực Việt Nam Cộng hòa hạ vũ khí đầu hàng không điều kiện quân giải phóng miền Nam Việt Nam. Tôi tuyên bố chính quyền Sài Gòn từ trung ương đến địa phương phải giải tán hoàn toàn, từ trung ương đến địa phương trao lại cho Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam9”.

Sau phát biểu của Tổng thống Dương Văn Minh, luật sư Vũ Văn Mẫu, Thủ tướng của chính quyền Sài Gòn phát biểu trực tiếp trên Đài phát thanh Sài Gòn: “Trong tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc, tôi, Giáo sư Vũ Văn Mẫu, Thủ tướng kêu gọi tất cả các tầng lớp đồng bào vui vẻ chào mừng ngày hòa bình của dân tộc và trở lại sinh hoạt bình thường. Các nhân viên của các cơ quan hành chính quay trở về vị trí cũ theo sự hướng dẫn của chính phủ cách mạng10”.

Đại diện quân giải phóng miền Nam Việt Nam, trung tá Bùi Văn Tùng, Chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203 phát biểu chấp thuận lời đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh: “Tôi, đại diện lực lượng quân giải phóng miền Nam Việt Nam long trọng tuyên bố thành phố Sài Gòn đã được hoàn toàn giải phóng, chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của tướng Dương Văn Minh - Tổng thống chính quyền Sài Gòn11”.

Cuộc kháng chiến chống xâm lược ròng rã 30 năm vì mục tiêu đôc lập dân tộc và thống nhất Tổ quốc Việt Nam hoàn thành.

Tối 2.5.1975, tại dinh Độc Lập đã diễn ra buổi lễ trả tự do cho nội các Dương Văn Minh. Trong buổi lễ này, ông Trần Văn Trà, Chủ tịch Ủy ban Quân quản Sài Gòn - Gia Định của phía quân giải phóng đã phát biểu: “Trong cuộc chiến đấu lâu dài này không có ai là thắng, ai là kẻ bại… Toàn quân và toàn dân Việt Nam là người chiến thắng12”.

Sau tuyên bố này, ông Trần Văn Trà cũng tuyên bố 16 thành viên của Chính phủ Dương Văn Minh được tự do trở về nhà. Đáp lại tấm chân tình này, ông Dương Dương Văn Minh phát biểu: “Ngày hôm nay, đại diện cho các anh em có mặt tại đây, tôi nhiệt liệt hoan nghênh sự thành công của Chính phủ cách mạng trong công cuộc vãn hồi hòa bình cho đất nước. Với kỷ nguyên mới này, tôi mong rằng tất cả anh em có mặt tại đây, cũng như các tầng lớp đồng bào, sẽ có dịp đóng góp tích cực cho công cuộc xây dựng đất nước… Tôi nghĩ rằng với hành động của mình, tôi đã góp phần tránh một cuộc đổ máu vô ích cuối cùng cho Sài Gòn. Đó là phần đóng góp cụ thể của tôi trong cuộc chiến đấu này. Riêng cá nhân tôi, hôm nay tôi rất hân hoan khi được 60 tuổi, trở thành một công dân của một nước Việt Nam độc lập13”.

Không chỉ tin vào việc mình làm, ông Dương Văn Minh còn đặt niềm tin vào những người chiến thắng. Trưa 30.4.1975, khi gặp nhà báo người Đức Borries Gallasch - phóng viên nước ngoài duy nhất có mặt ở dinh Độc Lập, đại tướng Dương Văn Minh đã nói với nhà báo Đức rằng: “Anh sẽ chứng kiến sự chuyển đổi đất nước tôi vào tay những người xứng đáng hơn14”.

Lịch sử 21 năm chia cắt đất nước Việt Nam đã đặt các gia đình người Việt ở miền Nam Việt Nam có cả người phía bên này và phía bên kia. Bà Nguyễn Thị Bình cho biết ở miền Nam Việt Nam “ước tính 90% gia đình có người ở cả hai phía16”. Ngay trong gia đình ông Dương Văn Minh “có người em ruột là đại tá quân đội nhân dân Việt Nam; ông Trần Văn Hương, Tổng thống chế độ Sài Gòn có con trai là đại úy quân đội nhân dân Việt Nam và đã từng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ…17”.

Có lẽ, khát vọng hòa bình và thống nhất đã viết nên những trang sử đẹp, hạn chế đến mức thấp nhất mất mát, hy sinh trong những ngày tháng 4.1975, kết thúc chiến tranh Việt Nam.

 

Tài liệu tham khảo:
[1] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 963
[2] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 962
[3] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 962
[4] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 974
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Đại thắng mùa Xuân 1975 - Văn kiện Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 324
[6] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 979
[7] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 980
[8] Trần Bạch Đằng (2010), sđd, tr. 980
[9] Lịch sử Đảng bộ Thành phố hồ Chí Minh (1930-1975), sđd, tr. 913-914 (có sửa vài chữ để đúng với băng ghi âm)
[10] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, tr. 994
[11] Lịch sử Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh, sđd, tr. 914
[12] Nguyễn Hữu Thái (2018), Sài Gòn có một thời như thế, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, tr. 301
[13] Nguyễn Hữu Thái, sđd, tr. 302
[14] Lịch sử Nam bộ kháng chiến, sđd, tr. 991
[15] Nguyễn Thị Bình, sđd, NXB Tri thức, tr. 211
[16] Vũ Trung Kiên, tlđd, tr. 4


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.

TP.HCM tổ chức trình diễn nghệ thuật 3D mapping dịp lễ 30.4

Chiều 17.4, ông Nguyễn Tấn Kiệt, Trưởng phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TP.HCM đã thông tin về chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 1: Ông Dương Văn Minh và con đường công danh, binh nghiệp

Nhân ngày kỷ niệm trọng đại, Một Thế Giới giới thiệu loạt bài của TS Vũ Trung Kiên về những con người liên quan đến sự kiện lịch sử vĩ đại của dân tộc diễn ra 50 năm trước.

Chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025), các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ VH-TT-DL tổ chức chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc trên cả nước.

Thông tin cần biết khi xem diễu binh, diễu hành tại TP.HCM ngày 30-4

Lễ diễu binh, diễu hành mừng 50 năm Giải phóng miền Nam - thống nhất đất nước sẽ diễn ra từ 6h30 ngày 30-4 trên đường Lê Duẩn (quận 1, TP.HCM) và tại lễ đài chính phía trước Hội trường Thống Nhất, cùng thời điểm chương trình lễ kỷ niệm.

Hợp luyện diễu binh, diễu hành phục vụ lễ 30-4 tại sân bay Biên Hòa

Sáng 11.4, tại sân bay Biên Hòa, Tiểu ban diễu binh, diễu hành phục vụ Lễ kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đã tổ chức chương trình hợp luyện diễu binh, diễu hành lần thứ nhất với sự tham gia của các khối quân đội, công an.

TP.HCM bắn pháo hoa tại 30 điểm đêm 30.4

Ngoài 2 điểm tầm cao tại khu vực đường hầm sông Sài Gòn và Đền Bến Dược, TP.HCM còn tổ chức bắn pháo hoa tại 28 điểm khắp các quận, huyện trong đêm 30.4.

Xem “Sex Education”, tôi bừng tỉnh, suýt nữa tôi khiến con lớn lên sống đời tầm thường!

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 17/05/2025 13:00
Bộ phim đã thay đổi suy nghĩ của tôi trong cách dạy con, giúp gắn kết cha con.

Cảnh giác chiêu thức lừa đảo mới núp bóng thói quen lướt web hàng ngày

Kỹ năng - T.A - 17/05/2025 12:00
Các chuyên gia an ninh mạng cảnh báo về một hình thức lừa đảo trực tuyến mới, được triển khai thông qua một hành vi phổ biến của người dùng Internet.

Dương Quá bí mật nhận 7 đồ đệ: Một người trong số đó gần như hủy diệt giới võ thuật Trung Nguyên

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 17/05/2025 11:00
7 người đồ đệ của Dương Quá là những ai?

Lo ngại phong trào “nằm thẳng” lan rộng ở nhiều nước châu Á

Phong cách sống - Linh Quy - 17/05/2025 10:00
Xu hướng “nằm yên” và “mặc kệ” đang lan rộng trong một bộ phận người trẻ ở một số nước tại châu Á.

Chiến thắng Con Quỷ bên trong - Bắt đầu từ việc bạn dám nói 'không' với ham muốn nhỏ nhất

Từ sách - Phim - 17/05/2025 09:00
Nếu bạn đã từng đọc "Chiến thắng Con Quỷ bên trong" (Outwitting the Devil: The Secret to Freedom and Success) của Napoleon Hill, bạn sẽ nhận ra rằng ham muốn là một trong những cái bẫy thầm lặng của "Con Quỷ".

Muôn kiếp nhân sinh - Tàng thức bất tử và hành trình vô tận của kiếp người

Từ sách - Phim - Quìn - 17/05/2025 08:00
Tàng thức là dòng chảy liên tục không gián đoạn, vượt ngoài giới hạn của một kiếp người. Điều này cũng lý giải vì sao một số người sinh ra đã có thiên hướng, tài năng, hay tính cách đặc biệt, vì những dấu ấn từ vô số kiếp trước vẫn đang âm thầm tác động.

Cập nhật mới trên Zalo khiến hàng triệu người dùng có thể mất sạch tin nhắn quan trọng

Kỹ năng - Nhật Hạ - 16/05/2025 13:00
Theo đó, với những ai sử dụng Zalo trên trình duyệt web, lịch sử tin nhắn sẽ chỉ được lưu trữ trong 14 ngày

Xem Sex Education, tôi hiểu ra cha mẹ có thể hủy hoại con cái nếu yêu thương sai cách

Điện ảnh - Minh Anh - 16/05/2025 12:00
Có những hành động xuất phát từ tình thương nhưng không mang lại hiệu quả như các bậc phụ huynh mong muốn.

TikTok ra mắt tính năng "hô biến" ảnh tĩnh thành video

Kỹ năng - Nam Đoàn - 16/05/2025 11:00
TikTok vừa chính thức giới thiệu AI Alive, một tính năng đột phá cho phép người dùng dễ dàng biến những bức ảnh tĩnh thành các video hoạt hình ấn tượng nhờ sức mạnh của trí tuệ nhân tạo (AI).

Tung Tung Tung Sahur và Brainrot tràn ngập mạng xã hội khiến phụ huynh ngơ ngác

Phong cách sống - Tiểu Ngạn - 16/05/2025 10:00
Tung Tung Tung Sahur - một trào lưu "hack não" đang lan tràn trên các nền tảng MXH khiến phụ huynh đau đầu.

‘Không còn bệnh tim’ – 3 bước đơn giản giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch

Từ sách - Phim - FN - 16/05/2025 09:00
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết oxit nitric (NO), chất độc trong công nghiệp lại có thể trở thành “phân tử kỳ diệu” cứu sống hàng triệu người.

Tự do – như chim tung cánh: Tự do không đến một mình, nó luôn đi cùng với trách nhiệm

Từ sách - Phim - Quìn - 16/05/2025 08:00
Trên hành trình đi tìm tự do, đôi khi ta lại quên mất một điều rất quan trọng: tự do thật sự không thể có nếu ta không dám chịu trách nhiệm với chính cuộc đời mình.

Địa chỉ trụ sở 102 phường, xã mới của TP.HCM sau sáp nhập12

Kỹ năng - THẢO LÊ - 15/05/2025 13:00
TP.HCM sẽ sắp xếp 273 phường, xã, thị trấn thành 102 phường, xã. Dưới đây là trụ sở làm việc dự kiến của các đơn vị mới.

Xem Sex Education, tôi không hề xấu hổ với cảnh nóng: Mẹ đã biến tôi thành "Otis phiên bản đời thực"

Điện ảnh - Minh Anh - 15/05/2025 12:00
Cách giáo dục của mẹ đã cho tôi những góc nhìn hoàn toàn khác.

Nhắn tin nhầm, chiêu lừa đảo mới nhắm vào tiền tiết kiệm cả đời trong tài khoản ngân hàng

Kỹ năng - Minh Tiến - 15/05/2025 11:00
Nhắn tin nhầm số: ‘Mỏ vàng’ mới của những kẻ lừa đảo
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 17/05/2025