Trong bối cảnh COVID-19 hoành hành khắp nơi, "kẻ thù” của ngành công nghiệp điện ảnh là hình thức streaming đang thừa thắng xông lên. Chưa bao giờ mà lượng người ở nhà đông đến như vậy. Và hầu hết trong số đó giải trí bằng cách xem nội dung trên các kênh streaming như Netflix, Disney+ hay Amazon Prime. Chúng tiện lợi, phù hợp với bối cảnh hiện tại và hợp túi tiền.
Chưa hết, nhiều bộ phim ngoài rạp đã xuất hiện nhanh chóng trên streaming với tốc độ nhanh chưa từng có. Cột mốc 90 ngày vốn được xem là “bất khả xâm phạm” từ 10 năm nay đã bị xóa bỏ. Điển hình là Onward của Disney. Ra rạp vào 6.3, phim hoạt hình này đã có mặt trên Disney+ vào 3.4. Điều này đã tạo áp lực rất lớn lên Hollywood và khiến nó phải nghĩ ra cách để thích nghi trong tương lai khi COVID-19 kết thúc.
Theo số liệu thống kê của Nielsen, việc sử dụng các kênh streaming đã tăng 60% trong mùa dịch. Con số này ở lĩnh vực game là 75% - theo Verizon. Tại châu Âu, nhu cầu Internet đã tăng cao đến mức Liên minh châu Âu đã yêu cầu Netflix, Amazon, Apple và Disney giảm chất lượng phát nội dung của họ nhằm tránh nghẽn băng thông.
"COVID-19 sẽ mở rộng khoảng cách giữa những người tụt hậu và dẫn đầu trong quá trình chuyển đổi sang phân phối kỹ thuật số và các mô hình kinh doanh", nhà đầu tư mạo hiểm Matthew Ball - cựu giám đốc chiến lược của Amazon Studios - nói.
"Các dịch vụ truyền dữ liệu trực tuyến sẽ tăng mạnh trong khi truyền hình trả phí sẽ mất nội dung có giá trị nhất của mình là thể thao và chứng kiến sự sụt giảm nhanh chóng về số lượng đăng ký và doanh thu quảng cáo. Các công viên giải trí và rạp chiếu phim thì bị đình trệ trong khi các công ty game đạt đỉnh mới trong việc sử dụng”.
Các studio đã ngừng sản xuất mọi dự án điện ảnh lẫn truyền hình nhằm tránh nCoV lây lan trong cộng đồng. Điều này khiến các công ty đang gặp khó khăn về tài chính nay còn tệ hơn như ViacomCBS, Endeavor, AMC Entertainment hay Disney – một công ty phụ thuộc nhiều vào những công viên giải trí theo chủ đề. Họ bắt đầu sa thải nhân viên hoặc giảm lương để có thể tồn tại.
Câu hỏi đặt ra lúc này: Liệu Hollywood có thể trở về như xưa sau khi COVID-19 kết thúc hay đại dịch này sẽ mang đến một Hollywood hoàn toàn mới?
Universal đã tung bản DVD/Bluray của The Invisible Man và The Hunt chỉ sau 3 tuần ra mắt. CEO Jason Blum của Blumhouse – đơn vị sản xuất hai bộ phim này cho biết: "Tôi ủng hộ quyết định của Universal. Đó là một quyết định rất khó khăn. Trong thời kỳ khủng hoảng, bạn phải thích nghi và nhìn về phía trước”.
Với kinh phí 9 triệu USD, The Invisible Man đã thu về 123,6 triệu USD tiền vé trước khi rạp đóng cửa. Trong cuối tuần đầu tiên ra mắt bản DVD/Bluray, nó đứng đầu danh sách các bộ phim được thuê nhiều nhất của Fandago.
Universal cho biết chiến lược này chỉ là cách đối phó tạm thời trong lúc khủng hoảng nhưng đồng thời cũng giúp họ tìm hiểu thêm về thói quen hiện nay của khán giả. Phải chăng họ đã nhận ra sự tiện lợi của các kênh streaming hay vẫn chuộng việc ra rạp, vừa xem phim vừa ăn bắp rang? “Không ai biết được câu trả lời”, Blum nói.
Disney, Sony, Paramount nhanh chóng nối gót Universal nhưng thay vì cho thuê, họ bán bản quyền cho các kênh streaming trực thuộc công ty mẹ. Ngoại trừ Paramount đã bán The Lovebirds cho bên thứ 3 là Netflix.
Rất có thể sau khi đại dịch được khống chế, khán giả đã quen với việc được thưởng thức những bộ phim mới cóng tại nhà vào bất cứ lúc nào. Bên cạnh đó, họ sẽ hủy bỏ việc đăng ký các kênh truyền hình trả phí trị giá hàng chục USD mỗi tháng trong thời gian sắp tới vì chẳng còn cuộc thi đấu thể thao nào để xem và suy thoái kinh tế gần như chắc chắn xảy ra.
Mặc dù vậy, có không ít người trong ngành phản bác luận điểm trên.
“Mọi người vẫn muốn tham dự các sự kiện giải trí, thể thao, hòa nhạc và rạp chiếu phim”, tỉ phú Mark Cuban – chủ sở hữu cũ của hệ thống rạp Landmark Theatres nói.
“Netflix không phải giải pháp dài hạn, đặc biệt là cho những thiếu niên đang muốn hẹn hò. Mọi người sẽ trở lại thói quen cũ của mình một khi họ tin rằng mọi thứ đã an toàn. Chúng tôi từng có những cuộc khủng hoảng trước đây nhưng mọi người vẫn luôn quay lại. Tôi không nghĩ lần này sẽ khác”.
Chủ tịch Sony Pictures Tom Rothman cho rằng con người được tạo ra để kết nối lẫn nhau và đó là bản chất tự nhiên có từ thời tiền sử: “Cảm xúc được ở bên cạnh nhau sẽ bùng nổ. Tôi nghĩ họ sẽ rất nhớ những gì họ đã bỏ lỡ”.
Tuy nhiên, việc đóng cửa các rạp chiếu phim vì COVID-19 đã tạo cơ hội cho các studio tìm hiểu hành vi của người tiêu dùng mà họ đã muốn khám phá trong nhiều năm.
Năm 2011, Universal đã thử nghiệm với Tower Heist, đề xuất bộ phim này được thuê với giá 59,99 USD cho 500.000 hộ tại Atlanta và Portland thông qua hệ thống VOD của Comcast sau khi chiếu tại rạp 3 tuần. Kế hoạch này đã bị hủy bỏ vì các chuỗi rạp chiếu phim nổi loạn và đe dọa tẩy chay Tower Heist. Bây giờ, họ đã có thể làm vậy nhưng trong một tình huống bất khả kháng.
John Fithian - người đứng đầu Hiệp hội các chủ sở hữu rạp chiếu phim quốc gia – trả lời tờ Hollywood Reporter rằng ông sẽ không bao giờ quên hành động phản bội của Universal. MGM đã hoãn ngày ra mắt No Time to Die. A Quiet Place Part II của Paramount dời ngày công chiếu. Warners lên lịch lại cho Wonder Woman 1984. Disney thì hoãn Mulan và Black Widow. Trong khi đó, Universal kiên quyết rút phim hoạt hình Trolls World Tour khỏi rạp (ngày ra mắt dự kiến là 10.4) và chuyển sang hình thức giải trí gia đình.
"Mọi hãng phim khác đã thể hiện sự hợp tác và niềm tin vào mô hình rạp chiếu phim trong thời gian khủng hoảng này trừ Universal", Fithian nói.
Universal đã không giải thích về lý do tại sao làm vậy nhưng một nguồn tin trong ngành nói rằng phần lớn tiền quảng cáo cho Trolls World Tour đã được sử dụng hết và trên lịch thì không có ngày nào hấp dẫn để chọn.
Nói một cách dễ hiểu, Universal đang để dành tiền cho các dự án lớn hơn như Fast & Furious 9 và Minions: The Rise of Gru – vốn đều bị trì hoãn ngày ra mắt. Trolls World Tour với kinh phí 90 triệu USD khiến nó tương đương với những bộ phim được thực hiện cho hình thức streaming.
"Những bộ phim cực kỳ đắt tiền phải được phát hành tại rạp vì đó là cách duy nhất bạn có thể kiếm lại số tiền đó", Paul Dergarabedian của Comscore nói. "Hãy nhìn vào Avengers: Endgame. Làm thế nào bạn có thể kiếm được 2,7 tỉ USD nếu chiếu streaming hay cho thuê tại gia?”.
Các talkshow trên truyền hình do không thể ghi hình tại trường quay đã chuyển sang hình thức ghi hình tại nhà (work from home) nhưng vẫn bảo đảm nội dung cho khán giả. Hình thức này đang được hưởng ứng mạnh mẽ bởi nó có thể được thực hiện từ một ekip có thành viên rải rác khắp đất nước nhờ vào phương pháp dữ liệu đám mây.
"Chúng ta đã thấy những điều tương tự như vậy trong kinh doanh nói chung mọi lúc", Adam Schweitzer - giám đốc của ICM - nói. "Bạn buộc phải làm một việc không phải là thông lệ. Nó kết thúc bằng việc tiết kiệm rất nhiều USD dù vẫn đạt hiệu quả tương tự. Và rồi mọi người nói: Ôi Chúa ơi, tại sao chúng ta không làm điều này trước đây?”.
Mai Thảo
