Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật

25/03/2020 10:26
Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật

Với sự trợ giúp của mạng xã hội và các trang tin tức online, chỉ trong thập kỷ vừa qua, chúng ta đã tạo ra một lượng thông tin khồng lồ. Số lượng tin tức trên Internet được tạo ra chỉ trong 5 năm qua còn lớn hơn tất cả những thông tin được ghi chép lại trong lịch sử loài người trước đó.

Thật không may, rất nhiều thông tin chúng ta được tiếp cận là những tin tức giả, những thông tin sai sự thật, phản khoa học và mang mục đích đánh lạc hướng người đọc tin vào những điều vô căn cứ. Đặc biệt, trong những thời điểm khủng hoảng như, dịch bệnh hay biến động kinh tế - chính trị như hiện nay, số lượng tin giả được tạo ra mỗi ngày tăng lên theo cấp số nhân, gây hoang mang lo lắng và dẫn người đọc đến những quyết định sai lầm. 

Làm thế nào để bóc mẽ một mẩu thông tin là thật hay giả? Làm thế nào để biết điều gì là đáng tin và điều gì là bịa đặt? Dưới đây là 4 dấu hiệu để bạn dễ dàng bắt thóp tin giả. 

Thông tin thật giả lẫn lộn

Một trong những cách phổ biến nhất để đánh lừa người đọc là trộn lẫn tin giả và tin thật. Trong những mẩu tin tức, sẽ có một số thông tin là những sự thật đã được kiểm chứng đại chúng để khiến người đọc lơ là, thiếu cảnh giác và dễ sa vào những thông tin vô căn cứ được trộn lẫn trong đó. 

Ví dụ sau đây là một điển hình cho việc người đọc dễ bị định hướng theo dòng suy luận của nguồn tin giả như thế nào: 

1. Phân tử nước được cấu thành từ hydro và oxy.

2. Kí hiệu hóa học của nước là H2O.

3. Cơ thể chúng ta được cấu thành bởi 60% là nước.

4. Trong máu người, nước chiếm tới 92%.

5. Trong não, nước chiếm tới 75%.

6. Tại nhiều nơi trên thế giới, hiện nay nguồn nước đang bị ô nhiễm nặng nề.

7. Chỉ có ít hơn 1% trữ lượng nước trên thế giới là nước uống được. 

8. Bạn chỉ có thể tin vào chất lượng nước uống của các sản phẩm nước đóng chai.

9. Các chuyên gia sức khỏe hàng đầu đều khuyến cáo sử dụng nước đóng chai, đồng thời phần lớn họ đều đang sử dụng các sản phẩm nước đóng chai. 

Những thông tin ban đầu từ số 1 đến số 7 đều là những kiến thức phổ thông đáng tin cậy. Tuy nhiên, bắt đầu từ điều số 8 và số 9, người đọc bị định hướng một cách phi logic và dễ rơi vào bẫy của người viết. Nếu bạn tinh ý một chút, bạn có thể phát hiện ra một vài điểm vô lý trong mẩu tin tức này: Căn cứ nào khẳng định rằng chỉ có các sản phẩm nước đóng chai là đáng tin cậy? Ai là “các chuyên gia sức khỏe hàng đầu” được nhắc đến ở đây? 

Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật - Ảnh 1.

Các nguồn tin có tên dễ gây nhầm lẫn 

Vào năm 2014, trong một cuộc bầu cử tại Mỹ, một trang web giả được lập ra để lừa những người ủng hộ cho chính trị gia Alex Sink quyên góp, trong khi số tiền thu được lại được dùng để ủng hộ cho đối thủ của bà - chính trị gia David Jolly. Không chỉ dùng tên của Alex Sink để đặt tên miền, website này còn sử dụng hình ảnh của Sink cũng như nhại lại giao diện của website chính thức của bà. 

Điều khác biệt duy nhất là một dòng thông báo trên website rằng họ đang quyên tiền để triệt hạ Sink, nhưng rất ít người thực sự phát hiện ra điểm này và vẫn vô tư quyên góp. Đây là một ví dụ rất điển hình mà nhiều nguồn tin giả hiện nay vẫn thường xuyên sử dụng: sử dụng những cái tên dễ gây hiểu lầm, copy lại hình ảnh và giao diện của những nguồn tin chính thống. 

Do đó, nếu bạn cảm thấy nguồn tin có vẻ không đáng tin cậy, hãy kiểm tra xem ai là người sở hữu nguồn tin đó. Một mẹo kiểm tra khác cũng rất dễ dàng đó là thử Google “link:” kèm tên nguồn tin, bạn sẽ tìm thấy những nguồn tin có liên quan và dễ dàng kiểm chứng độ tin cậy của chúng. 

Đưa ra các con số mà không có chú giải cụ thể

Nếu bạn có tính cả các thảm họa hàng không như vụ khủng bố 11/9 tại Mỹ thì việc di chuyển bằng máy bay vẫn được coi là phương tiện giao thông an toàn nhất hiện nay. Tỉ lệ để bạn gặp tai nạn khi đi máy bay là gần như bằng 0. Thế nhưng, rất nhiều người vẫn sợ hãi đi máy bay và tin vào những tít báo kiểu như “Năm 2014, tỉ lệ người gặp tai nạn máy bay tăng cao so với năm 1960”!

Thực tế, tiêu đề bài báo trên là đúng, nhưng nó không có ý nghĩa gì về mặt thống kê. Đơn giản là vì số lượng các chuyến bay năm 2014 chắc chắn nhiều hơn so với năm 1960, nên số vụ tai nạn cũng sẽ tăng hơn. Điều bạn cần quan tâm không phải là tổng số vụ tai nạn máy bay là bao nhiêu, mà là tỉ lệ tai nạn do máy bay gây ra. 

Điều này áp dụng với nhiều loại số liệu khác bạn sẽ gặp phải khi đọc các tin tức giả. Chỉ cần vận dụng một ít kiến thức phổ thông, bạn hoàn toàn có thể tránh được việc bị đánh lạc hướng bởi những con số vô nghĩa. 

Để sống sót trong thời đại thông tin: Nhớ kĩ 4 dấu hiệu vàng để nhận biết tin giả, tin thật - Ảnh 2.

Sử dụng các nguồn tin không đáng tin cậy

Với số lượng thông tin khổng lồ mà chúng ta đang tiếp xúc mỗi ngày, có khá ít người sẽ để ý kiểm tra những nguồn trích dẫn tin tức. Do đó, những người tung tin giả sẽ lợi dụng điểm này để đưa ra những trích dẫn sai nhằm đánh lừa người đọc. Ví dụ, các công ty thường quảng cáo rằng sản phẩm của họ đạt được chứng nhận này, giải thưởng kia, nhưng ít khi đưa ra được bằng chứng cụ thể. 

Hoặc các bài viết đưa tin giả hay đưa trích dẫn nguồn từ các trang báo, tổ chức uy tín, nhưng họ có thể bóp méo câu chữ hoặc đưa nguồn không liên quan. Vì vậy, chỉ một vài cú click tìm kiếm, bạn hoàn toàn có thể kiểm tra được những trích dẫn được đưa ra có phải là thật hay không.

Theo Trí Thức Trẻ


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

3 thông báo Zalo không bao giờ được bỏ qua, coi chừng tài khoản Zalo bị hack

Kẻ gian vẫn có thể chiếm đoạt tài khoản nếu bạn lơ là trước 3 dạng thông báo quan trọng dưới đây.
2

Điện thoại không bí mật nghe lén như chúng ta tưởng, nhưng sự thật còn nguy hiểm và đáng lo hơn nhiều

Dù không chia sẻ, nhưng những thông tin riêng tư của chúng ta trong điện thoại có thể đã rơi vào tay của một bên thứ ba.
3

6 loại trứng đã không bổ béo còn “phá hủy” nội tạng, mê mấy cũng phải nhịn

Không chỉ dạ dày, nhiều cơ quan nội tạng khác cũng có thể “gặp nguy” nếu bạn ăn phải 6 loại trứng dưới đây.
4

Tuyệt đối không được đăng lên Facebook những thông tin này

Hình ảnh này có thể bị lợi dụng để đánh cắp thông tin, thực hiện các chiêu trò lừa đảo.
5

Cách vô hiệu hóa việc Facebook âm thầm truy cập toàn bộ ảnh trên điện thoại

Người dùng Facebook lo ngại khi Meta tự động bật tính năng cho phép ứng dụng truy cập và phân tích thư viện ảnh, từ siêu dữ liệu đến nội dung hình ảnh, để đưa ra gợi ý cá nhân hóa.

Kiểm soát cảm xúc trong lời nói: Kỹ năng thu phục lòng người của một nhà lãnh đạo tài ba

Chúng ta mất 3 năm đầu tiên cuộc đời để học nói nhưng phải giành cả phần đời còn lại để học giao tiếp. Trong công việc, kẻ thành công không nhất thiết phải giỏi giang nhưng nhất thiết phải biết kiểm soát cảm xúc trong lời nói.

5 món ăn ngon miệng từ 'giải cứu' thanh long

Bánh mì, pizza, bánh cuốn, chả cá… là những món ngon từ cuộc “giải cứu” thanh long từng gây sốt trong thời gian vừa qua.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Hãy nhớ bạn đang làm việc từ xa, chứ không phải nghỉ ở nhà và kết hợp làm việc

Thuật ngữ làm việc từ xa được hiểu là bạn sẽ làm việc trong thời gian làm việc như trước tại một địa điểm ngoài văn phòng, vẫn đảm bảo cung cấp chất lượng công việc như bình thường, phối hợp với đồng nghiệp bằng việc sử dụng công nghệ, đồng thời trả lời các yêu cầu của khách hàng, của cấp trên và nhóm của mình.

Chuyên gia Nguyễn Phi Vân: Nhiều bạn trẻ Việt thiếu kỹ năng giao tiếp và tư duy nghĩ cho người khác

Cả công việc và cuộc sống không thể chỉ độc hành mình ta. Và nếu phải làm việc và đồng hành với người khác thì không thể chỉ nghĩ cho mình, nghĩ xong việc của mình là hết.

Mẹo vặt giúp chị em làm các món ăn nhanh, ngon hơn

Dưới đây là các mẹo làm bếp hay giúp chị em phụ nữ làm các món ăn nhanh, ngon hơn ai cũng nên biết.

Cách khử trùng quần áo tại nhà phòng COVID-19

Trung tâm Nghiên cứu và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc đã đăng tải một đoạn video hướng dẫn một số phương pháp khử trùng quần áo đơn giản giúp tiêu diệt coronavirus.

Loại rau củ trồng trong nước trang trí cho bàn làm việc thêm xinh

Từ các nguyên liệu quen thuộc dễ tìm, cách trồng củ hành tây, khoai lang, cà rốt... trong cốc nước dưới đây sẽ khiến bạn đọc không khỏi thích thú vì có ngay một cây “bonsai” xinh xắn.

Bộ TT-TT triển khai nhiều giải pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Bộ TT-TT khuyến khích các công ty công nghệ sản xuất, phổ biến các phần mềm, chương trình giúp gia đình quản lý và bảo vệ trẻ em sử dụng máy tính truy cập các trang web độc hại; Xây dựng đề án bảo vệ hỗ trợ trẻ em tương tác trên không gian mạng...

Sau 17 phút chết lâm sàng, người phụ nữ tỉnh dậy: “Thế giới bên kia” khác những gì người ta kể

Suy ngẫm - Lam Chi - 27/08/2025 13:00
Người phụ nữ sống lại một cách thần kỳ sau 17 phút bị ngừng tim đột ngột. Cô đã có chia sẻ về những gì mà mình nhìn thấy ở “thế giới bên kia”.

Xem Sex Education, tôi nhận ra mình cũng là bà mẹ "đỉnh" khi áp dụng cách dạy con này

Điện ảnh - Thanh Hương - 27/08/2025 12:00
Dù 2 đứa con đang trong độ tuổi ẩm ương nhưng tôi vẫn có thể thân thiết được với các con.

Giới trẻ đang vật lộn với việc đọc hết một cuốn sách

Kỹ năng - TĐ - 27/08/2025 11:00
Nhiều sinh viên tại các trường đại học hàng đầu ở Mỹ đã thừa nhận rằng họ gặp khó khăn trong việc đọc hết một cuốn sách.

9 quy tắc sinh tồn mọi đứa trẻ buộc phải biết: Nếu cha mẹ không dạy, xã hội sẽ dạy một cách khắc nghiệt

Suy ngẫm - Trang Đào - 27/08/2025 10:00
Đây là những quy tắc sinh tồn mà trường lớp không dạy, nhưng mọi đứa trẻ đều phải biết.

“Mặc kệ họ” nhưng đừng “mặc kệ chính mình”

Từ sách - Phim - Quìn - 27/08/2025 09:00
Ngày nay, thật khó để sống mà không bị ảnh hưởng bởi ánh nhìn và lời bàn tán của người khác. Bạn làm gì, nghĩ gì, thậm chí là yêu ai, đều có ai đó lên tiếng nhận xét.

Bé Bôm, con trai Quốc Tuấn mắc hội chứng hiếm: Các ngón bị dính vào nhau, phải bán nhà để trả viện phí

Truyền cảm hứng - Minh Ngọc - 27/08/2025 08:00
Nam diễn viên từng chia sẻ ước mơ lớn nhất là con có thể tự sinh hoạt, ăn uống như người bình thường.

Quan hệ với Bố Mẹ

Blog GS John VU - GS John Vu - 26/08/2025 13:00
“Tôi có vấn đề với bố mẹ tôi. Tôi không biết làm sao giải quyết được nó vì họ muốn tôi học kĩ sư phần mềm bởi vì nó có tương lai tốt. Tôi thấy nó khó với quá nhiều công việc..."

Xem Sex Education, tôi xấu hổ bởi cách dạy dỗ của người làm bố như tôi thực sự "hỏng"!

Điện ảnh - Thanh Hương - 26/08/2025 12:00
Tôi nhận ra cách giáo dục của mình đã quá phiến diện và tiêu cực.

Cách vô hiệu hóa việc Facebook âm thầm truy cập toàn bộ ảnh trên điện thoại

Kỹ năng - Trung Nam - 26/08/2025 11:00
Người dùng Facebook lo ngại khi Meta tự động bật tính năng cho phép ứng dụng truy cập và phân tích thư viện ảnh, từ siêu dữ liệu đến nội dung hình ảnh, để đưa ra gợi ý cá nhân hóa.

Người bị trầm cảm nhẹ thường nói 4 câu sau, nếu bạn dùng thường xuyên đến gặp bác sĩ gấp!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 26/08/2025 10:00
"Trầm cảm" là căn bệnh gây tử vong lớn thứ hai ở người sau ung thư.

Phạm Xuân Ẩn - “Điệp viên hoàn hảo” trong mắt bạn bè

Từ sách - Phim - 26/08/2025 09:00
Trong lịch sử tình báo Việt Nam, Phạm Xuân Ẩn là một cái tên luôn gợi sự tò mò. Ông được gọi là “điệp viên hoàn hảo” không chỉ bởi tài năng trong chiến tranh, mà còn bởi nhân cách khiến bạn bè, kể cả ở bên kia chiến tuyến, đều dành cho ông sự kính trọng.

Trải nghiệm thế giới bên kia của cô gái Anh: Ánh sáng màu hổ phách ấm áp

Phong cách sống - Nhật Thùy - 26/08/2025 08:00
"Dù không nhìn thấy ai, tôi biết có một dạng tồn tại nào đó bên kia", Nicola kể về trải nghiệm cận tử; cho biết cô cảm nhận được ánh sáng hổ phách ấm áp.

Kỹ năng công nghệ nào được cần tới?

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/08/2025 13:00
Một số trong các bạn đã hỏi tôi về các kĩ năng công nghệ là quan trọng trong kinh doanh ngày nay. Là sinh viên kĩ nghệ phần mềm, bạn muốn biết kĩ năng nào bạn sẽ cần có để kiếm được việc tốt trong thế giới toàn cầu này.

Bị chê là kém tài nhất, Nobita hoá ra lại có một đặc điểm không ai địch nổi

Điện ảnh - Trang Vũ - 25/08/2025 12:00
Là fan của bộ truyện lâu năm liệu bạn đã biết?

Điện thoại không bí mật nghe lén như chúng ta tưởng, nhưng sự thật còn nguy hiểm và đáng lo hơn nhiều

Kỹ năng - Thùy Anh - 25/08/2025 11:00
Dù không chia sẻ, nhưng những thông tin riêng tư của chúng ta trong điện thoại có thể đã rơi vào tay của một bên thứ ba.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 27/08/2025