Bên tách cà phê: Trường đại học ẩn hình trong hàng quán cà phê Anh

02/07/2020 14:30
Bên tách cà phê: Trường đại học ẩn hình trong hàng quán cà phê Anh

Hàng quán cà phê ở Anh từ khi xuất hiện đã định hình là không gian hoạt động mang tính hàn lâm và kinh tế, nơi thống lĩnh những luận lý tư duy của Tây Âu.

           

Quán cà phê – Trường đại học một hào

Cà phê du nhập vào Tây Âu từ thế kỷ 17 cùng lúc với thời kỳ khai sáng (Age of Enlightenment). Anh là một trong những quốc gia đầu tiên được tiếp cận năng lượng sáng tạo, tỉnh thức của loại thức uống đặc biệt này. Tuy nhiên, nếu như ở Paris (Pháp), Viên (Áo)… quán cà phê tọa lạc tại các đại lộ trung tâm thì ở Anh, hàng quán cà phê lại hình thành trên những trục đường có phần khuất bóng, gần các trường đại học London, Oxford, Edinbourg…

Sự khác biệt ấy diễn ra hoàn toàn hợp lý khi đặt trong diễn trình lịch sử của thời kỳ này. Vào thế kỷ 17-18, Pháp, Bồ Đào Nha, Hà Lan… có thuộc địa là các quốc gia trồng cà phê, còn vương quốc Anh lại là quốc mẫu giàu có nhờ các thuộc địa trồng trà. Bằng sự toan tính thực dụng, giới quý tộc, Hoàng gia Anh đã chọn trà là thức uống mang đến niềm tự hào cho “vương quốc trà” nhằm thúc đẩy tiêu thụ loại thức uống này. Ngược lại, nếu cà phê trở thành một loại thức uống phổ quát như các quốc gia Tây Âu khác thì đồng nghĩa với việc vương quốc Anh phải mua sản phẩm của thế lực cạnh tranh. Việc này không được giới quý tộc Hoàng gia ủng hộ. Chính vì vậy hàng quán cà phê ở Anh đành ẩn mình quanh cách trường đại học.

Không được giới vương giả coi trọng, tuy nhiên hình thức hoạt động của quán cà phê lại cung cấp một không gian lý tưởng cho việc học tập, nghiên cứu. Sinh viên, các học giả có chung chí hướng truy cầu tiến bộ tri thức dành hàng giờ ngồi tại quán cà phê để trao đổi một cách nghiêm túc về các vấn đề triết lý cuộc sống, thế sự nhân gian và những phát kiến có giá trị. Từ đây, hàng quán cà phê Anh được vinh danh là “Penny Universities” – Trường đại học một hào.

Tên gọi “Penny Universities” bắt nguồn từ giá mỗi ly cà phê và chỗ ngồi trong một buổi (sáng-chiều-tối) tại quán cà phê. Trái với phòng trà hay quán rượu, hàng quán cà phê là mảnh đất màu mỡ cho những hoạt động mang tính hàn lâm lẫn thực nghiệp trong nhiều lĩnh vực: khoa học, kinh tế, nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp… Nhiều minh chứng lịch sử cho thấy, tại những “đại học ẩn hình” ở Anh đã khởi xuất hàng loạt học thuyết hàn lâm trong nhiều lĩnh vực có ảnh hưởng tới sự phát triển của nhân loại.

Học thuyết của nhân loại và các tổ chức toàn cầu bắt đầu từ quán cà phê

Đầu tiên phải kể đến câu lạc bộ cà phê của Đại học Oxford. Trong không gian quán cà phê ở đây, cha đẻ của nền kinh tế học - Adam Smith hoài thai những tác phẩm kinh điển như: The Theory of Moral Sentiments (Lý thuyết về tình cảm đạo đức), The Wealth of Nations (Sự thịnh vượng của các quốc gia), Học thuyết về nền kinh tế tư bản… có giá trị ảnh hưởng sâu rộng tới nền kinh tế thị trường hiện đại cũng như các tư tưởng triết học đạo đức ngày nay.

Năm 1660, quán cà phê Tilliard’s là nơi thành lập Hội Hoàng Gia (Royal Society) quy tụ các nhà khoa học hàng đầu bấy giờ. Hội Hoàng Gia là tiền thân của viện Hàn lâm Khoa học Vương quốc Anh - học viện khoa học uy tín nhất thế giới, phát triển tới hơn 8.000 thành viên cho tới ngày nay, với các tên tuổi lớn như: Isaac Newton, Charles Darwin, Benjamin Franklin, Albert Einstein, Steven Hawking…

Trong khi đó, từ quán cà phê ở đại học Edinbourg, triết gia, nhà kinh tế học, nhà sử học David Hume đã viết nhiều tác phẩm có tầm ảnh hưởng tới ngành triết học hiện đại như: A Treatise of Human Nature (Tiểu luận về bản chất con người), An Enquiry Concerning Human Understanding (Một cuộc điều tra liên quan đến sự hiểu biết của con người), An Enquiry Concerning the Principles of Morals (Một cuộc điều tra liên quan đến các nguyên tắc đạo đức)…

Không chỉ là nơi khởi nguồn cho các học thuyết hàn lâm mà các “Trường đại học ẩn hình” ở Anh còn là nơi thành lập của các tập đoàn, tổ chức kinh tế và tài chính vang danh. Ở London, tập đoàn bảo hiểm Lloyd’s được thành lập tại quán cà phê Lloyds Coffee-house; sàn giao dịch chứng khoán Hoàng gia-Royal Exchange của Anh có gốc gác từ quán cà phê Jonathan’s; tổ chức chứng khoán hàng hải của London - London Shipping Exchange ra đời ở quán cà phê Baltic… Còn quán Will's Coffee House được gọi là “ngôi nhà văn học” khi trở thành nơi gặp gỡ, thảo luận của các tên tuổi lớn trong nền văn chương như: Jonathan Swift, Alexander Pope, Joseph Addison…

Có thể nói cà phê Có thể nói cà phê đã phát triển ở Anh quốc theo một diễn trình khác so với các quốc gia ở lục địa Tây Âu, nhưng nhờ vậy mà đã mở hướng cho cà phê góp phần vào khát vọng thời đại bởi những thành tựu khai sáng nhân văn trong các “Trường đại học một hào”.

Đón đọc kỳ sau: Isaac Newton và nền móng cách mạng khoa học từ hàng quán cà phê

P.V


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Chi Pu tung teaser 'nóng' gây sốt cộng đồng mạng

Sau thành công vang dội từ bài hit Cung đàn vỡ đôi, Chi Pu tiếp tục gây bão khi trình làng teaser đầy bí ẩn, hé lộ nhan sắc mặn mà khiến fan “điêu đứng”.

Hồ bơi to kỷ lục thế giới, phải đi thuyền buồm mới khám phá hết kỳ quan kiến trúc này

Crystal Lagoon, một hồ bơi nằm trong khuôn viên resort San Alfonso del Mar, Algarrobo Chile gây ấn tượng nhất khu vực Nam Mỹ và thế giới vì là bể bơi rộng nhất thế giới, kích thước bằng 11 sân bóng đá cộng lại.

Netflix góp sức thúc đẩy bình đẳng sắc tộc

Netflix cam kết sẽ quyên góp 100 triệu USD trợ giúp cho cộng đồng người da đen.

Sân khấu kịch Broadway đóng cửa đến hết năm 2020 vì COVID-19

Đây là khoảng thời gian đóng cửa kỷ lục trong lịch sử sân khấu Broadway.

Những bức ảnh đẹp trong cuộc thi nhiếp ảnh thế giới Creative Photo Awards 2020

Những bức ảnh thắng giải trong cuộc thi Creative Photo Awards do tổ chức Siena Photo Awards vừa công bố được chọn lọc từ 24.000 bài dự thi của các nhiếp ảnh gia chuyên và không chuyên đến từ hơn 200 quốc gia.

Nhạc sĩ Phú Quang say đắm trong những bản tình ca cho đêm nhạc riêng mình

Nhắc tới nhạc sĩ Phú Quang, có lẽ khán giả yêu nhạc quá quen thuộc với những bài hát nằm lòng của ông như: Biển nỗi nhớ và em, Có một vài điều anh muốn nói với em, Nỗi nhớ mùa đông, Dạ khúc cho tình nhân, Biển nỗi nhớ và em, Còn tuổi nào cho em...

Đừng lãng quên Marsha P. Johnson – người phụ nữ chuyển giới được Google vinh danh hôm nay

Hôm nay 30.6, Google Doodle đã vinh danh Marsha P. Johnson (1945-1992) – một trong những nhà hoạt động quyền LGBTQ nổi tiếng nhất tại Mỹ vào cuối thế kỷ trước. Động thái này diễn ra trong lúc Tháng tự hào (tháng 6 hằng năm) của cộng đồng LGBTQ sắp kết thúc.

Ngành công nghiệp giải trí tìm kiếm sự cứu trợ sau dịch COVID-19

Các hãng phim Hollywood đã gửi một lá thư tới Quốc hội kêu gọi có các biện pháp hỗ trợ hồi sinh ngành công nghiệp giải trí bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh.

Cuộc hội thoại thú vị của tỷ phú Elon Musk – Hoá ra đây là tư duy của người giàu, biến nguy thành cơ

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 03/09/2025 13:00
Đây đều là bí quyết giúp Elon Musk làm được những điều vĩ đại.

Xem Sex Education, tôi bật khóc khi nghĩ tới người bạn thân: Thật sai lầm khi đã im lặng!

Điện ảnh - Lam Chi - 03/09/2025 12:00
Xem phim “Sex Education” giúp tôi rút ra được những bài học cho cuộc sống.

Nếu có 1 cậu con trai thuộc Gen Alpha, bố mẹ nên nuôi dạy con thế nào?

Kỹ năng - Mạn Ngọc - 03/09/2025 11:00
Đây là thế hệ “công dân số” thực thụ, thông minh, nhạy bén nhưng cũng dễ chịu tác động từ môi trường xung quanh. Vì vậy, bố mẹ cần định hướng thật khéo léo để con phát triển toàn diện.

Khoảnh khắc Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, hát về Tổ quốc ở đại lễ 2/9 gây sốt

Truyền cảm hứng - Quỳnh Tâm - 03/09/2025 10:24
Giữa Quảng trường Ba Đình lịch sử, Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, cất vang tiếng hát đầy tự hào. Khoảnh khắc này nhanh chóng lan tỏa trong đại lễ Quốc khánh 2/9.

Cô gái 9x miệt mài 6 năm lặn lội sông suối tìm cách khôi phục nghề cổ 500 năm

Phong cách sống - Diệp Anh - 03/09/2025 10:00
Từ bỏ cuộc sống công sở, không kết hôn cũng chẳng giao thiệp nhiều, Giang Hân (sinh năm 1992) dấn thân vào hành trình phục dựng những tuyệt tác gốm sứ cổ.

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 03/09/2025 09:00
Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...

X6 Điệp viên hoàn hảo - Tình yêu và giấc mơ của một nhà báo, tình báo huyền thoại

Từ sách - Phim - Thu An - 03/09/2025 08:00
“X6 Điệp viên hoàn hảo”- thiếu tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn - có lẽ không quá xa lạ trong sự hiểu biết của nhiều người. Nhưng chắc rằng, chưa ai có thể hiểu được tận cùng con người và cuộc đời hoạt động tình báo huyền thoại của ông.

Đan Mạch miễn thuế sách vì 1/4 học sinh 15 tuổi ‘yếu’ khả năng đọc hiểu văn bản đơn giản

Suy ngẫm - Băng Băng - 02/09/2025 13:00
Từng là nước áp mức thuế VAT với sách cao nhất Châu Âu, Đan Mạch đang phải thay đổi vì khủng hoảng đọc ở giới trẻ.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng

Suy ngẫm - NLĐ - 02/09/2025 12:19
Tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng, dân tộc ta trường tồn, phát triển

Tại sao người lớn trong Doraemon luôn mờ nhạt? - Tiết lộ của tác giả có thể sẽ khiến bạn bất ngờ

Điện ảnh - Trang Vũ - 02/09/2025 12:00
Không chỉ là bộ truyện của trẻ con, Doraemon còn mang nhiều ý nghĩa sâu xa khác.

AI thay đổi cách con người lên kế hoạch du lịch như thế nào?

Kỹ năng - Nhật Hạ - 02/09/2025 11:00
Ngành du lịch toàn cầu đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà định hình hành trình khám phá thế giới của mỗi du khách.

Tiến sĩ Mai Liêm Trực và 'cái vỗ vai' và quyết định lịch sử đưa Internet vào Việt Nam

Truyền cảm hứng - Nam Đoàn, Thế Anh - Dân Trí - 02/09/2025 10:00
Việc chính thức kết nối Internet toàn cầu vào năm 1997 được xem là một trong những dấu mốc quan trọng nhất trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Nguyễn Hoa - Bookademy - 02/09/2025 09:00
Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Từ sách - Phim - Quìn - 02/09/2025 08:00
Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.

Để trở thành người mẹ tốt, hi sinh không phải là cách duy nhất để yêu thương

Phong cách sống - Tích Thành - 01/09/2025 13:00
Trong hành trình làm mẹ, nhiều phụ nữ đánh mất chính mình vì nghĩ rằng hi sinh là điều hiển nhiên. Nhưng sự thật là: Mẹ hạnh phúc thì gia đình mới hạnh phúc. Và điều đó bắt đầu từ việc biết giữ lại chính mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 04/09/2025