Bên tách cà phê: Cà phê thức tỉnh nhân tình – Tâm thức Viên

02/04/2020 16:51
Bên tách cà phê: Cà phê thức tỉnh nhân tình – Tâm thức Viên

Cà phê và hàng quán cà phê có sự tương hợp đến lạ kỳ trong dòng chảy lịch sử và ước vọng hướng thượng của nước Áo tạo nên điều được gọi là “Tâm thức Viên”.

           

Bản thân Viên là thiên sử thi tráng lệ. Thiết lập vào thế kỷ 6 TCN, với tên gọi “Thành phố trắng” (Vindobona) bởi người Celtes, một hệ tộc Ấn - Âu. Từng là tiền đồn của đế chế La Mã, trấn ngự cương vực giữa Tây và Đông Âu. Sang thời kỳ hiện đại, Viên vang danh như là thành phố âm nhạc, thành phố của những giấc mơ và là trung tâm văn hóa của châu Âu.

Lịch sử văn hóa cà phê Viên có mối liên hệ chặt chẽ với chiến thắng giải phóng thành phố năm 1683. Sau khi phá trận bao vây của đế chế Thổ Nhĩ Kỳ, Viên trở thành cứ điểm trọng yếu trong quá trình cà phê thâm nhập vào Tây Âu. Cà phê và hàng quán cà phê thành Viên ra đời chứa chan trong mình những đặc tính lịch sử và địa dư ấy.

Từ quán cà phê đầu tiên, Viên đã nhiệt thành sáng tạo cách thưởng lãm cà phê phức hợp đồng thời hai tính chất đặc thù hết sức độc đáo. Đầu tiên là những loại loại cà phê được pha chế không đậm lắm, tương đối ngọt với khá nhiều sữa và kem tươi. Đặc tính thứ hai là những loại bánh ngọt đi kèm vô cùng phong phú. Bởi thế, cà phê Viên thường được phục vụ cùng đồ ngọt thành Viên (Viennoiseries hay Viennese pastries) bao gồm không dưới 30 loại bánh khác nhau từ đẳng cấp thượng lưu nhất là Original sacher-torte (bánh trộn kem cacao và hạnh nhân) cho đến bình dân nhất là Apfelstrudel (bánh nhân táo).

Hàng quán cà phê là một phần không thể thiếu trong kết cấu xã hội thành Viên. Với phong cách trang trí lộng lẫy và nhân viên phục vụ lịch sự, không gian quán cà phê trở thành nơi biểu trưng cho cuộc sống thời thượng, đáng để khao khát. Người dân thành Viên đến quán cà phê như quay về ngôi nhà thứ hai của họ - nơi họ thoải mái thể hiện quan điểm, ý tưởng sáng tạo mới và có thể ngồi ở đấy hàng giờ.

Chính trong chiều hướng ấy mà không gian hàng quán cà phê Viên thường chia thành nhiều loại hình khuôn viên. Nếu như loại hình “cà phê cờ vua”, “cà phê billard” là không gian thoáng đạt, bàn xếp liền kề để mọi người cùng tham dự những trận tranh tài; thì “cà phê thư viện báo”, “cà phê hòa nhạc”, “cà phê bánh” là những ốc đảo cho mỗi người có thể sống với thế giới của riêng mình. Từ đây, hai loại hình cà phê tiêu biểu cho “Tâm thức Viên” chính là phải khá lớn đủ để dung chứa mọi khuôn viên, hoặc phải trở thành chuyên biệt riêng cho một hoặc hai khuôn viên tương hợp, thường được gọi là “Vorstadt – Kaffeehaus”.

Những dòng hợp lưu của sự “bùng nổ văn hóa” ở Viên kể từ nửa cuối thể kỷ 19 làm tăng thêm tính chất đặc trưng của các hàng quán cà phê. Gần như liên tục nối tiếp nhau, biết bao cội nguồn của những tư tưởng và trường phái nhân văn lừng danh trong lịch sử đã khởi xuất từ Viên: Từ Phân tâm học của Sigmund Freud đến triết học ngôn ngữ luận lý của Ludwig Wittgenstein; Từ hội họa biểu tượng của Gustav Klimt đến đường nét phá cách của Egon Schiele và màu sắc diễn ngôn của Oskar Kokoschka; Từ phong trào ly khai trong hình thể kiến trúc của Josef Maria Olbright đến sự phá bỏ tính rườm rà trong trang trí của Adolf Loos; Từ lang thang trần giới trong thơ văn của Rainer Maria Rilke đến mộng du giữa ban ngày của Peter Altenberg và mơ về hình bóng con người của Robert Musil hay Gustav Meyrinck; Từ giữ lại hồn xưa của những dòng thơ đầy tiếng nhạc của Hogo Von Hofmansthal đến chẳng còn gì để hoài mong trong tự truyện Steafan Zweig,… Tất cả đều đã góp phần củng cố và phát triển những đặc tính bất hủ của hàng quán cà phê Viên.

Quả vậy, quán cà phê là nơi chốn chứa đầy “ẩn tích của chúa sơn lâm” (Vestigum Leonis). Rất nhiều tên tuổi tài danh đã chọn quán cà phê là “ốc đảo của bản thân”, khi thì là nơi tiếp bạn tâm giao hoặc thậm chí là nơi trú ngụ thường kỳ. Trong vòng gần 100 năm, từ giữa nửa cuối thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20, Viên đã hình thành một lớp văn nhân thức giả lớn mạnh gọi là “Caféinomane/ Coffee Addict” - người nghiện cà phê. Thuật ngữ này được hiểu theo ý nếu không có cà phê và hàng quán cà phê, thì không chắc đã có một lượng lớn tác phẩm của những danh tài ấy. Hay có thể nói, nhờ những sinh hoạt tại hàng quán cà phê ở Viên mà ý niệm “Nobilitas Litteraria” - sự quý phái thật sự phát xuất từ sự quý phái của tư duy đã được xác minh, làm nổi bật trội tính của hàng quán cà phê Viên. Cũng vì thế, hàng quán cà phê Viên vang danh là nơi chốn của điều được gọi là “Cultura Animi” - văn hóa của hồn người.

Đón đọc kỳ sau: Cà phê và tinh thần chiến binh của người hùng Franciszek Kulczycki

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Đặc sắc tour du lịch lễ 30-4, 1-5

Trong kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, TPHCM sẽ có thêm nhiều tour tuyến hấp dẫn phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến vui chơi, nghỉ dưỡng, bao gồm cả tour ngày và tour đêm.
2

Nghe nhạc Trịnh: Vẫn thấy bên đời còn có em

"Vẫn có em bên đời” không chỉ là một bản tình ca, mà còn là một lời tự sự đầy hoài niệm của Trịnh Công Sơn, người nhạc sĩ tài hoa của nền tân nhạc Việt Nam. Giai điệu nhẹ nhàng, ca từ sâu lắng đưa người nghe vào những xúc cảm tinh tế về tình yêu, sự chia xa và những dư âm còn vương trong ký ức.
3

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ qua đời

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ, một trong những cây đại thụ của nền âm nhạc Việt Nam đã tạ thế vào ngày 29.3. Ông đã để lại một di sản âm nhạc vô giá gắn liền với lịch sử văn hóa đất nước.
4

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn: Thổi hồn vào nhạc Trịnh bằng câu chuyện của đời mình

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn không chỉ thổi hồn vào những bản nhạc của Trịnh mà qua những giai điệu ấy anh đã kể câu chuyện của đời mình khi có một tình yêu thủy chung và một tình bạn rất đẹp.
5

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly tình tri kỷ

Dù không phải tình nhân nhưng giữa Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại tồn tại một tình tri kỷ mà không bóng hồng nào có được khi bước qua đời ông.

Cúm Tây Ban Nha từng ảnh hưởng Hollywood như thế nào?

Cách đây 102 năm, một đại dịch đã xóa sổ 3-5% dân số thế giới và khiến Hollywood phải lao đao. Khi ấy, nhiều người đã cho rằng “đây chính là sự khởi đầu cho kết thúc”.

Phim từ "Tủ sách hạt giống tâm hồn" lên sóng truyền hình

Chuỗi phim xúc động nhân văn tình người truyền cảm hứng Hạt Giống Tâm Hồn lên sóng truyền hình giữa đại dịch Covid19.

Những bóng thiếu nữ qua nhạc Trịnh Công Sơn...

17 tuổi, tôi bắt đầu nghe nhạc Trịnh Công Sơn. Và cả thời thiếu nữ của tôi đã chìm đắm trong âm nhạc của ông. Để rồi không biết có một phần nào đó vận vào cuộc đời tôi hay không?!

Google gửi thông điệp tri ân đến nhân viên y tế toàn cầu

Để ghi nhận nỗ lực của những nhân viên y tế toàn cầu trong cuộc chiến chống dịch COVID-19, Google đã thực hiện đoạn video ngắn gửi đi thông điệp tri ân các bác sĩ, y tá đang chiến đấu với dịch bệnh.

Black Widow và Mulan sẽ được chiếu trên nền tảng trực tuyến

Với việc phải hủy chiếu do dịch COVID-19, Disney đang có kế hoạch tung sớm cả Black Widow và Mulan lên mạng để giảm thiểu thiệt hại tài chính.

Kỷ niệm ngày mất cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn diễn ra trực tuyến

Ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19, hàng loạt hoạt động kỷ niệm 19 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn diễn ra trực tuyến.

Đây là lúc chúng ta suy ngẫm về những bức tranh ‘nỗi buồn phố thị’

Edward Hopper (1882 - 1967) - danh họa người Mỹ chuyên khắc họa cuộc sống nơi thành thị đượm vẻ buồn vắng, chưa bao giờ tranh ông tạo được sự đồng cảm như... lúc này.

Kiệt tác của danh họa Van Gogh bị đánh cắp tại Hà Lan

Một kiệt tác trị giá đến 5 triệu bảng Anh của danh họa người Hà Lan, Vincent Van Gogh đã bị đánh cắp trong đêm khiến cho nhiều người bị sốc.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn: Thổi hồn vào nhạc Trịnh bằng câu chuyện của đời mình

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 14:00
Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn không chỉ thổi hồn vào những bản nhạc của Trịnh mà qua những giai điệu ấy anh đã kể câu chuyện của đời mình khi có một tình yêu thủy chung và một tình bạn rất đẹp.

Xem Địa đạo: 'Tôi phát khóc khi nghĩ đến những người du kích, tuổi trẻ thời ấy khủng khiếp'

Điện ảnh - Lê Giang - TT - 02/04/2025 13:04
Các bạn trẻ ơi, các bạn có thể nghĩ phim này khó coi. Không phải đâu. Phim này rất hấp dẫn vì chân thật chưa từng thấy! Nghệ sĩ Cao Minh nói trong buổi ra mắt phim Địa đạo.

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly tình tri kỷ

Giải trí - Long Phạm - 02/04/2025 13:00
Dù không phải tình nhân nhưng giữa Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại tồn tại một tình tri kỷ mà không bóng hồng nào có được khi bước qua đời ông.

Nghe nhạc Trịnh: ‘Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ’

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 12:00
"Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ”, có lẽ là một trong những câu hát sâu sắc và đặc biệt nhất trong ca từ của Trịnh Công Sơn.

OpenAI, Google, Anthropic với các động thái AI mới gây bất ngờ

Kỹ năng - Sơn Vân - 02/04/2025 11:00
Tuần qua là một tuần sôi động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) khi các công ty hàng đầu giới thiệu hàng loạt công cụ, mô hình và nghiên cứu mới.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 2: Những thương hiệu đi cùng năm tháng

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:55
Trong tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có viết: “Hồi đó, tôi chỉ thích có 3 món: mì gói, mì gói và dĩ nhiên mì gói”.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 1: Khó khăn, thách thức và đổi mới

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:51
Sau năm 1975, nước ta đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế bị tàn phá nặng nề sau nhiều năm chiến tranh, cơ sở hạ tầng lạc hậu, sản xuất đình trệ và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn...

Đặc sắc tour du lịch lễ 30-4, 1-5

Giải trí - THI HỒNG - 02/04/2025 09:45
Trong kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, TPHCM sẽ có thêm nhiều tour tuyến hấp dẫn phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến vui chơi, nghỉ dưỡng, bao gồm cả tour ngày và tour đêm.

Xem Khi cuộc đời cho bạn quả quýt, tôi thấm câu nói: "Con ơi, hãy ước mơ thay phần mẹ"

Điện ảnh - Đông - 02/04/2025 09:00
Ngày mẹ ra đi, câu nói này cứ ám ảnh lấy tôi.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 02/04/2025 08:00
Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Người trẻ hát nhạc Trịnh: Làm mới nhưng vẫn giữ hồn xưa

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 14:00
Nhạc Trịnh dù thể hiện dưới bất cứ hình thức nào thì vẫn giữ nguyên những giá trị cốt lõi của người nhạc sĩ tài hoa.

Thể Thiên: Hành trình cách tân nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 13:00
Thể Thiên có một hành trình cách tân nhạc Trịnh vô cùng ấn tượng để khẳng định dấu ấn cá nhân, đã thu hút sự chú ý của công chúng lẫn báo chí quốc tế.

Chàng trai TP.HCM biến bánh kem thành tác phẩm nghệ thuật đẹp đến không nỡ ăn

Phong cách sống - Nhật Thùy - 01/04/2025 12:00
Nhiều chiếc bánh kem của Anh Triết trông như tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ, hoặc mô phỏng túi hàng hiệu y như thật, khiến khách hàng luyến tiếc không nỡ ăn.

Gemini lại "vượt mặt" ChatGPT với tính năng mới

Kỹ năng - Tuấn Anh - 01/04/2025 11:00
Gemini AI vừa có một tính năng mới mà ChatGPT chưa thể sánh kịp.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/04/2025