Vụ phản đối đặt tên đường: Suy nghĩ về một bản kiến nghị

29/11/2019 14:31
Vụ phản đối đặt tên đường: Suy nghĩ về một bản kiến nghị

Đó là bản kiến nghị của mười hai nhà học giả, khoa bảng có tiếng gửi chính quyền thành phố Đà Nẵng phản đối đặt tên đường Francisco De Pina và Alexandre De Rhodes.

1.

Trong bản kiến nghị, đoạn nói về ông Alexandre de Rhodes thì tôi thấy không cần bổ sung gì. Là một phần trong kiến nghị phản bác sự tôn vinh ông Alexandre de Rhodes, đoạn đó trong khi ra sức thuyết phục rằng ông Alexandre de Rhodes không xứng đáng về mặt công lao, ngộ nghĩnh thay, lại cho thấy khá rõ công lao của ông.

Ông không phải là người đầu tiên, nhưng cho tới giai đoạn của ông, ông lại là người tổng kết và phổ biến hữu hiệu chữ Quốc Ngữ. Rõ ràng về phương diện này, ông Đắc Lộ xứng đáng là người đại diện cho công cuộc sáng tạo chữ Quốc Ngữ.

Đoạn này còn cho thấy tính trung thực tri thức của ông Alexandre de Rhodes: ông viết rõ công trình do ai khởi đầu, việc của ông tiếp theo những công trình trước đó như thế nào. Tính trung thực tri thức này thực đáng được xiển dương, nhất là khi trong vòng vài chục năm nay đạo đức học thuật của nước ta xuống cấp trầm trọng với không ít các tố cáo đạo văn của nhiều vị giáo sư, trí thức, trong đó có cả những tiếng xầm xì về ông bộ trưởng bộ Giáo Dục đương nhiệm.

2.

Về ý đồ của ông Alexandre de Rhodes thì chắc nhiều người thấy rõ là dùng chữ Quốc Ngữ để truyền giáo. Đạo Thiên Chúa là một đạo rất lớn của nhân loại, văn minh Thiên Chúa Giáo là nền văn minh duy lý và chính xác làm nền cho khoa học kỹ thuật cũng như các tư tưởng triết học lớn của nhân loại hiện nay.

Tôi không thấy đạo Thiên Chúa, văn minh Thiên Chúa giáo truyền vào Việt Nam có gì sai trái. Trái lại, tôi cho rằng Việt Nam, như nhiều nước khác, hưởng nhiều lợi ích của việc du nhập, lan toả đạo Thiên Chúa cũng như nền văn minh của đạo này trong dân chúng. Đạo Thiên Chúa tới Việt Nam trễ hơn đạo Phật, nhưng cùng với đạo Phật làm cho nền văn minh của người Việt giàu có hơn, tiến bộ hơn, nhân bản hơn, hội nhập với thế giới hơn. Xin mở ngoặc điểm này: đạo Thiên Chúa khác với một số thành viên trong đạo. Nếu một người theo đạo Thiên Chúa hay đạo Phật có lỗi thì không nên nói đạo đó có lỗi.

Ông Alexandre de Rhodes tới hoạt động tại Việt Nam trên 200 năm trước khi liên quân Pháp – Tây Ban Nha nổ súng vào Đà Nẵng. Tôi cho rằng nói ông có ý đồ thực dân là khiên cưỡng. Hơn nữa, nói người cần xét ta, lúc đó là thời gian Việt Nam trong giai đoạn đánh chiếm nước Chiêm Thành. Chỉ vài chục năm trước khi Pháp – Tây Ban Nha tấn công Việt Nam, nghĩa là sau khi thời gian ông ĐL tới Việt Nam một thế kỷ rưỡi, chính Việt Nam cũng chiếm đất và cai trị một phần Cam Bốt. Nói vậy để cho thấy thời cuộc lúc đó, mối tương giao giữa các quốc gia lúc đó là vậy, xin đừng tự nghĩ tốt về ta và nhìn xấu về người. Quan điểm không công bằng này có giới hạn người Việt học hỏi nền văn minh của thế giới để tiến bộ không?

3.

Các nhà quản trị Phương Tây quan tâm tới Hiệu Quả việc làm chứ không để ý tới Ý Đồ. Người ta có thể phân tích Ý Đồ để tìm hiểu và dự đoán sự việc, còn khi Tưởng Thưởng, Công Nhận (R&R = Reward and Recognition) thì người ta chú ý tới hiệu quả công việc, mang lại lợi ích gì, cho ai.

Bản Kiến Nghị viết: “Người Việt Nam đã tận dụng chữ quốc ngữ… thành lợi khí của chính mình để phát triển văn hóa dân tộc”, tức công nhận chữ Quốc Ngữ là một công cụ phát triển văn hóa dân tộc. Điều này chỉ lập lại đánh giá của gần như TẤT CẢ các bậc thức giả tinh hoa của Việt Nam trong vòng trăm năm nay, dù theo đường lối chính trị nào, cũng đều nhìn thấy trong chữ Quốc Ngữ một lợi khí sắc bén cho người Việt. Huỳnh Tịnh Của, Trương Vĩnh Ký, Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh, Hoàng Xuân Hãn... Người đại diện xứng đáng cho công cuộc chế tạo công cụ sắc bén vô cùng có lợi ấy cho dân Việt, ông Alexandre De Rhodes và ông Francisco De Pina, lại không được đặt tên đường thì có gì vô lý hơn? có gì bội bạc hơn, kém văn minh hơn?

Trong điểm này, có lẽ nên nhấn mạnh một ý của bản Kiến Nghị “Người Việt Nam đã tận dụng chữ quốc ngữ… để chuyển tải một cách đầy hiệu lực những tư tưởng yêu nước và những phương thức đấu tranh nhằm lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp”.

Đúng là người Việt có dùng chữ Quốc Ngữ để tuyên truyền, kêu gọi kháng chiến chống Pháp. Nhưng, về phương diện văn hóa, do chữ Quốc Ngữ dùng mẫu tự La-tinh nên tác dụng lớn nhất về mặt độc lập dân tộc không phải với Pháp, mà là với Trung Quốc có chữ viết theo kiểu tượng hình.

Ông cha ta, trong ngàn năm, dù ngoan cường chống Trung Quốc xâm lăng và đồng hóa, vẫn có tâm trạng tiểu quốc trước Tàu. Khi Pháp tới, càng tiếp cận văn minh Phương Tây, người Việt chẳng những rũ bỏ tâm lý sợ Tàu mà còn tự tin và tự hào về mình. Chữ Quốc Ngữ góp phần rất lớn trong công cuộc này.

Xin thế hệ hiện nay sáng suốt, quý trọng, bảo vệ công cụ của tiền nhân giúp người Việt ngẩng đầu đón gió văn minh, triệt bỏ mầm mống lệ thuộc thiên triều.

Đặt tên đường Alexandre De Rhodes và Francisco De Pina không chỉ vinh danh, cám ơn các ông, mà quan trọng hơn là khẳng định con đường tiến lên văn minh và bảo vệ lãnh thổ cha ông.

Lê Học Lãnh Vân


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Ngành xuất bản chuyển mình thế nào trong kỷ nguyên số?

Trước những thay đổi nhanh chóng của ngành xuất bản toàn cầu dưới tác động của công nghệ số và AI, Việt Nam đang đứng trước nhu cầu cấp thiết phải đổi mới để thích ứng với hành vi tiêu dùng nội dung hiện đại.

Đà Nẵng: Triển lãm ‘Câu chuyện bên bờ sông’

Triển lãm “Câu chuyện bên bờ sông” là một phần trong kết quả của dự án nghiên cứu "Di sản nghề chài và cuộc sống mưu sinh tại Đà Nẵng” do GS. Graeme Were làm chủ nhiệm đề tài.

Nhà văn, nhà viết kịch Nguyễn Anh Biên qua đời ở tuổi 83

Mới đây, đạo diễn Trần Lực đã thông báo nhà văn, nhà viết kịch Nguyễn Anh Biên đã từ trần lúc 5 giờ ngày 26.11, hưởng thọ 83 tuổi.

Những ai kiến nghị Đà Nẵng không đặt tên đường 'ông tổ' chữ Quốc ngữ?

Ngoài PGS.TS Lê Cung đến từ Khoa Lịch sử Trường Đại học Sư phạm Huế, còn có 11 người khác tham gia ký tên vào bản kiến nghị gửi lãnh đạo thành phố Đà Nẵng đề nghị không đặt tên đường 2 "ông tổ" chữ Quốc ngữ là Alexandre de Rhodes và Francisco De Pina.

NTK Việt lên tiếng phản đối mạnh mẽ khi Trung Quốc mạo nhận mẫu áo dài Việt

Mới đây, một bộ sưu tập của nhà thiết kế Trung Quốc trông y chang áo dài của Việt Nam và công chúng Việt tỏ rõ sự phẫn nộ về vấn đề này.

Áo dài Việt Nam xuất hiện trong bộ sưu tập của NTK Trung Quốc?

Áo dài, vốn được xem như đặc sản của Việt Nam, vừa xuất hiện trong một bộ sưu tập của nhà thiết kế Trung Quốc.

'Dạ cổ hoài lang' qua 100 năm vẫn vang trong lòng người Nam Bộ

Tỉnh Bạc Liêu tổ chức buổi tọa đàm “Bản Dạ cổ hoài lang - Góc nhìn người làm báo” chiều 19.11 tại khu tưởng niệm cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu. Sự kiện này nằm trong chuỗi hoạt động của Tuần Văn hóa - Du lịch Bạc Liêu 2019.

Nét tĩnh lặng giữa Sài Gòn sôi động

Giao mùa” của ba chàng họa sĩ gồm Nguyễn Văn Đức, Nguyễn Nhật Dũng, Lê Trần Hậu Anh đến từ đất Bắc đang mang đến cho Sài Gòn cảm giác bình yên bởi những sắc màu của xuân, hạ, thu, đông…

Cầu sừng vàng, thiết kế vượt thời gian của thiên tài Leonardo da Vinci

Thiết kế cầu không dùng gạch vữa vẫn trụ vững trong động đất là bằng chứng cho thấy đầu óc thiên tài của da Vinci.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Hành trình viết lại cuộc đời bằng yêu thương

Không phải ngẫu nhiên mà tình yêu thương luôn được đặt ở vị trí trung tâm của mọi giá trị sống, vượt qua mọi thời đại và nền văn hóa. Bởi trong thế giới nhiều bất an này, yêu thương không chỉ giúp con người tồn tại, mà còn là thứ duy nhất có thể cứu rỗi họ.

Xem "Sex Education" tôi rút ra bài học để thay đổi cậu con trai hư hỏng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 18/07/2025 13:00
Tại sao tôi lại không xem bộ phim "Sex Education" sớm hơn. Như vậy thì gia đình đã không phải trải qua những ngày tháng mệt mỏi.

Hành trình giông bão của người mẹ đơn thân nuôi con bại não thành Thạc sĩ Harvard

Truyền cảm hứng - Ứng Hà Chi - 18/07/2025 12:00
Từ cậu bé bại não, cậu bé ấy trở thành Thạc sĩ Harvard nhờ nghị lực và tình yêu bền bỉ của mẹ.

Trước khi có internet và Wi-Fi, những đứa trẻ của thập niên 1980 download game bằng cách nghe Radio

Kỹ năng - Nguyễn Hải - 18/07/2025 11:00
Đây cũng là hình thức đầu tiên của việc truyền dữ liệu không dây đến cho mọi người khi chưa có internet và Wifi.

Vũ trụ "thối não": Coi mấy thứ dị dạng này bảo sao học kém, phụ huynh EQ cao không nói câu này

Suy ngẫm - S.A - CFB - 18/07/2025 10:00
Thái độ của cha mẹ quyết định rất nhiều đến tính cách của con cái.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Hành trình viết lại cuộc đời bằng yêu thương

Từ sách - Phim - Đoàn Huy - 18/07/2025 09:00
Không phải ngẫu nhiên mà tình yêu thương luôn được đặt ở vị trí trung tâm của mọi giá trị sống, vượt qua mọi thời đại và nền văn hóa. Bởi trong thế giới nhiều bất an này, yêu thương không chỉ giúp con người tồn tại, mà còn là thứ duy nhất có thể cứu rỗi họ.

Đơn giản mà nói - Cái bẫy của sự phức tạp trong marketing hiện đại

Từ sách - Phim - Quìn - 18/07/2025 08:00
Trong cuốn sách "Đơn giản mà nói" (Simply Put), tác giả Ben Guttmann đưa ra một quan điểm tưởng chừng đơn giản nhưng vô cùng quan trọng: giữa thế giới quá tải thông tin, thương hiệu nào càng rõ ràng, dễ hiểu, thương hiệu đó có cơ hội tồn tại.

Nghề phần mềm

Blog GS John VU - GS John Vu - 17/07/2025 13:00
Nhiều sinh viên đã hỏi tôi họ có thể làm gì sau khi làm việc như người phát triển phần mềm trong nhiều năm. Có nhiều con đường nghề nghiệp mà người phát triển có kinh nghiệm có thể lựa chọn. Sau đây là một số con đường:

Xem "Sex Education", tôi nghỉ chơi với bạn thân nhờ nhận ra tình bạn độc hại

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 17/07/2025 12:00
Nhờ bộ phim, tôi nhận ra bấy lâu nay mình luôn là "cái bóng" của bạn thân, chưa thực sự sống là chính mình.

Những người lương cao chia sẻ: Thiếu kỹ năng mềm này sẽ kìm hãm bạn khỏi sự thăng tiến

Kỹ năng - Diệp Anh - 17/07/2025 11:00
Bạn có tham vọng thăng tiến lên vị trí lãnh đạo cấp cao hay muốn tăng lương tới mức hấp dẫn? Khả năng phán đoán chính là kỹ năng mềm quan trọng nhất quyết định thành công của bạn.

Tâm lý học: Đây là trạng thái năng lượng tiêu cực khiến cuộc đời tụt dốc không phanh

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 17/07/2025 10:00
Những người hay bồn chồn lo lắng thường dễ dàng bị đánh bại bởi chính mình.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Điểm ACE: Chỉ số ám ảnh hay chìa khóa để chữa lành sang chấn tuổi thơ?

Từ sách - Phim - TĐ - 17/07/2025 09:00
Bài viết được trích lược từ cuốn "Nơi vết thương ánh sáng rọi vào" (What My Bones Know: A Memoir of Healing from Complex Trauma) - Hành trình chữa lành sang chấn phức tạp của tác giả Stephane Foo.

'Khai mở cảm xúc' và 'Khai mở hạnh phúc' - 5 gợi ý giúp bạn đưa ra quyết định đúng với chính mình

Từ sách - Phim - Quìn - 17/07/2025 08:00
Chúng ta đang sống trong một thời đại có quá nhiều lựa chọn, và chính điều đó khiến không ít người rơi vào cảm giác mất phương hướng. Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản “Mình nên chọn điều gì?”, lại trở thành nỗi trăn trở thường trực.

Xem Sex Education, mặt tôi đỏ như gấc, cứ ngỡ đang xem chuyện nhà mình

Điện ảnh - Thanh Hương - 16/07/2025 13:00
Tôi đã nhận ra những bài học cực đắt giá trong việc nuôi dạy con cái.

Hướng dẫn dùng ChatGPT tạo ảnh căn cước

Kỹ năng - Quang Huy - DT - 16/07/2025 12:00
Bạn muốn chụp một bức ảnh căn cước trong trang phục văn phòng lịch sự để sử dụng khi nộp hồ sơ trực tuyến hoặc cho một mục đích nào đó? Bài viết sau sẽ giúp bạn tạo ra hình ảnh như vậy bằng ChatGPT.

"Logo sống" đọc sách trên cao hút du khách: Công việc kỳ lạ, lương cao ngất ngưởng không ngờ

Thư giãn - Phạm Trang - 16/07/2025 11:00
Chỉ cần ngồi yên trên chiếc ghế cao cả mét, đọc sách giữa dòng người qua lại, chàng trai trẻ ở khu du lịch Vũ Nữ Châu đang khiến dân mạng Trung Quốc phát sốt với mức lương hơn 10.000 nhân dân tệ mỗi tháng, kèm theo bao ăn ở.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 18/07/2025