Gửi bình luận
Hủy
Gửi
Vào năm 1971, nhà tâm lý học Philip Zimbardo đã cùng cộng sự thực hiện một nghiên cứu tâm lý kiểm nghiệm tính hung bạo trong môi trường nhà tù. Ông chia 21 sinh viên tham gia thành hai nhóm, 10 người làm tù nhân, 11 người làm canh tù, và cho xây một nhà tù giả tại tầng hầm Đại học Stanford. Ông này cũng đóng vai quản ngục để tự kiểm chứng xem tính hung bạo là do môi trường tù tội hay do sự tàn ác của cai ngục.
Mới đầu, người ta dàn cảnh đưa những người tham gia vào cuộc thử nghiệm y như thật. "Tù nhân" bất ngờ bị bắt rồi bị lột sạch đồ, không có gì ngoài quần áo của trại và mã số in trên áo. Cai ngục cũng cầm dùi cui, mặc đồng phục, đeo huy hiệu và còi trước ngực như thật. Họ được chỉ dẫn "không cho phép bạo lực xảy ra, ưu tiên thi hành luật pháp và trật tự nhà tù."
Chỉ 2 ngày sau, đám tù nhân nổi loạn, tự xé mã số của mình, gây bạo động đến mức xếp giường phá cửa. Quản ngục phải dùng đến súng để đe dọa họ. Bạo lực leo thang và tất cả cai ngục đều hoảng sợ.
"Thí nghiệm với đám thanh niên này thật kinh khủng!"
Một nhà tâm lý học đã phải hét lên như vậy khi cô đến thăm nhà tù thí nghiệm. Trong vòng 36 tiếng nhiều tù nhân đã được phóng thích vì bị kích động quá mức, la hét điên cuồng và có biểu hiện rối loạn cảm xúc. Thử nghiệm dự kiến diễn ra trong 2 tuần nhưng đã bị đình chỉ sau ngày thứ 6.
Sau này Zimbardo nhớ lại: "Mãi về sau tôi mới nhận ra lúc đó tôi nhập vai quá. Tôi chỉ biết mình là một quản ngục, không nhớ ra mình còn là một nhà tâm lý học đang làm thí nghiệm nữa"
Thay quần áo, đổi hành vi
Chúng ta rất dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Môi trường xung quanh và cộng đồng sẽ quyết định bạn nhìn nhận thế nào là bình thường. Thí nghiệm Nhà tù Stanford đã cho thấy thậm chí quần áo bạn đang mặc cũng ảnh hưởng rất lớn đến hành vi.
Có một thí nghiệm khác đỡ kinh dị hơn, người ta chia một số người thành hai nhóm:
- Nhóm A mặc quần áo bình thường.
- Nhóm B mặc quần áo bình thường và áo khoác trắng của phòng thí nghiệm.
Khi làm bài kiểm tra IQ, nhóm mặc áo khoác trắng làm sai ít hơn nhóm kia.
Còn một thí nghiệm khác tương tự cho cả hai nhóm mặc áo khoác phòng thí nghiệm:
- Nhóm A được biết họ đang mặc áo của họa sĩ.
- Nhóm B được biết họ đang mặc áo khoác của bác sĩ.
Kết quả của một bài kiểm tra trí não cho thấy nhóm B ghi điểm cao hơn nhóm A.
Các nhà nghiên cứu gọi hiện tượng kỳ lạ này là ‘Nhận thức về quần áo đang mặc’.
Tác động kinh ngạc của hiện tượng "Nhận thức về quần áo"
"Nhận thức về quần áo" nôm na là tác động của loại quần áo đang mặc lên tâm lý của người mặc.
Các nhà khoa học tin rằng nhận thức về quần áo sinh ra do ý nghĩa biểu tượng của bộ đồ và cảm giác của người mặc nó. Ăn mặc như tù nhân thì bạn sẽ tự hóa thành kẻ phục tùng. Ăn mặc như lính canh thì bạn lại cứng rắn và hung hăng hơn. Mặc đồ của họa sĩ thì bạn cư xử như nghệ sĩ. Mặc đồ của bác sĩ bạn sẽ chăm chú và cẩn thận hơn (nên điểm số khi chơi mấy trò cân não cũng cao hơn).
Do vậy, bạn "lên đồ" kiểu gì thì sẽ cư xử theo tính chất của bộ đồ đó. Nghĩa là hành vi và kết quả cũng sẽ thực sự thay đổi.
Bạn hãy thử thay đổi quần áo đang mặc. Đó có thể là cách bắt đầu đơn giản, rõ ràng và trực tiếp nhất để trở thành con người mình mơ ước.
Bạn muốn trở thành ai? Bạn muốn có khả năng gì? Bạn muốn mình có năng lực nào? Bạn không có lý do gì phải trì hoãn đến khi "công thành danh toại" mới bắt đầu ăn mặc như người bạn muốn trở thành đâu. Hãy học tập phong thái chuẩn mực của một người có phẩm chất và năng lực mà bạn hâm mộ rồi áp dụng ngay và luôn cho mình.
Tôi đảm bảo với bạn câu này: Thay quần áo, đổi hành vi- Hãy ăn mặc giống người bạn hâm mộ, tự nhiên bạn sẽ cư xử ngang đẳng cấp của họ.
Dĩ nhiên, bạn đâu ngây thơ để tin ngay rằng quần áo có phép thần thông quảng đại có thể biến mình thành người phong cách và điêu luyện. Nhưng bạn yên tâm, nó có tác dụng khiến não bộ nhận thức và hình thành dần dần những kỹ năng bạn muốn.
Thế nên hãy học cách "lên đồ" để tiến tới thành công! Nói như nhà văn Paulo Coelho: "Anh phải là con người anh chưa bao giờ dám trở thành. Dần dần anh sẽ nhận ra mình đẳng cấp kém gì họ đâu? Nhưng trước khi tỉnh ra, anh phải biết diễn và tự sáng tạo phong cách của mình".
(Medium) - Theo Trí Thức Trẻ
