Nhớ Phùng Quán

Nguyễn Văn Mỹ19/01/2023 10:00
Nhớ Phùng Quán

Bài viết của tác giả Nguyễn Văn Mỹ nhân lần giỗ thứ 28 của nhà văn, nhà thơ Phùng Quán.

Tôi gặp nhà văn – nhà thơ Phùng Quán (1932 – 1995) chậm hơn, dù thuộc lòng thơ ông từ trước 1975. Thời đó, anh em phong trào Sinh viên Sài Gòn thường chuyền tay nhau bài thơ Hôn. Tôi rất thích vì tứ thơ lạ, lãng mạn và lý tưởng, xem đó là phương châm để dấn thân. Mấy chục năm sau đó tôi mới biết là thơ của Phùng Quán.

Hôn

Trời đã sinh ra em
Để mà xinh mà đẹp
Trời đã sinh ra anh
Để yêu em tha thiết

Khi người ta yêu nhau
Hôn nhau trong say đắm
Còn anh, anh yêu em
Anh phải ra mặt trận

Yêu nhau ai không muốn
Gần nhau và hôn nhau
Nhưng anh, anh không muốn
Hôn em trong tủi sầu

Em ơi rất có thể
Anh chết giữa chiến trường
Đôi môi tươi đạn xé
Chưa bao giờ được hôn

Nhưng dù chết em ơi
Yêu em anh không thể
Hôn em bằng đôi môi
Của một người nô lệ.

Đất nước đổi mới, nhiều oan khiên được gỡ bỏ, tôi gặp nhà văn, nhà thơ Phùng Quán trong mấy chương trình giao lưu nhưng chỉ dám “mon men” đứng gần hóng chuyện. Lúc nào ông cũng tóc búi tó, chòm râu bạc, guốc mộc, bộ nâu sòng; nói năng từ tốn nhưng giọng đọc thơ truyền cảm, đầy lửa. Sau ngày ông mất, tôi có có dịp đọc các tác phẩm của ông như Tuổi thơ dữ dội, Vượt Côn Đảo, Ba phút sự thật, Trăng Hoàng cung, Phùng Quán thơ… Càng đọc càng mê mẩn.

Tìm hiểu thêm, càng ngỡ ngàng bởi khí phách, cốt cách và văn phong độc đáo. Cả Văn và Người đều mẫu mực, xưa nay hiếm, thậm chí chưa có. Nhìn bề ngoài, ông bình dị, chân chất, tự tại kiểu “Thủ bạc, tâm thanh” nhưng khí chất mạnh mẽ, rạch ròi, quyết đoán, thậm chí, có phần cực đoan. Với Phùng Quán, "người sao thì thơ" vậy.

Tôi mê thơ Phùng Quán với nhiều phát hiện cực kỳ thú vị về Hoa sen, Hoa cứt lợn, Cây xương rồng, Trường ca cây Cà, Lời mẹ dặn, Chống tham ô lãng phí… Mỗi bài là một tuyên ngôn thơ về phẩm giá và phẩm hạnh; bất chấp thời gian, vẫn vẹn nguyên giá trị thời sự. Hình như ông xem thơ là một thứ tôn giáo bảo vệ đạo đức cuộc sống?

phungquan1.jpg
Nhà văn, nhà thơ Phùng Quán (1932 - 1995)

Nhờ Phạm Xuân Nguyên chỉ, tôi đến thăm nhà, gặp cô Bội Trâm (1932 – 2010), người vợ kiên cường, tảo tần, cả đời bền bỉ sát cánh với ông, đặc biệt là thời "cá trộm, rượu chịu, văn chui". Tôi thắp nhang trước bàn thờ ông với tất cả lòng thương cảm và ngưỡng mộ. Tôi mời cô Bội Trâm vào Sài Gòn, đi du lịch với công ty của tôi nhưng cô cứ lần lữa vì bận bịu việc nhà với em Quân, con út. Tôi chưa gặp Quyên, con gái đầu, đang sinh sống ở Lào, chỉ mấy lần nói chuyện qua điện thoại.

Qua cô Bội Trâm, tôi gặp và quen thân với nhà văn Xuân Đài (1934 - 2022) đang ở Sài Gòn, một trong “Tứ hữu” dự “đám cưới gian nan” chỉ có 6 người, bao gồm cả chú rể Phùng Quán và cô dâu Bội Trâm.

Trên bàn thờ gia đình của nhà văn Xuân Đài, ngoài cha mẹ, là di ảnh của Nguyễn Hữu Đang (1913 – 2007), Phùng Cung (1928 – 1997), Phùng Quán… dù không họ hàng. Nhà văn Xuân Đài bật mí với tôi nhiều chuyện về “Tam kiệt Bắc hà”, còn hơn cả một giai thoại.

Những lần đưa khách ra Hà Nội, tôi thường tranh thủ ghé thăm cô Bội Trâm và thắp nhang viếng nhà thơ. Tôi rất thích bài thơ Hoa sen nhưng trộm nghĩ “không cực đoan như ông”, khi đòi “Đuổi câu phản trắc này khỏi kho báu dân gian”. Hoa sen không có lỗi. Người viết những câu tụng ca hoa sen cũng không “phản trắc” (vì sen chê bùn hôi dù bùn nuôi dưỡng sen). Cũng không ai cấm người đọc nghĩ khác người viết.

Năm 2008, trước bàn thờ ông, có cô Bội Trâm chứng giám, tôi xin phép kết bài thơ Hoa sen theo cách nghĩ của mình, “không chê bùn hôi, không loại bỏ bài”, chỉ xin thay câu kết:

"Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh"                                                                       

"Nhờ bùn nuôi dưỡng, ngát thơm hương đời” (câu kết của tác giả)

Nghe xong, cô Bội Trâm gật gù, cười mỉm, ra dấu chỉ sự đồng lòng. Từ đó, bài thơ được tôi dùng mở đầu các buổi dạy hoặc chuyên đề với mong ước thay đổi tư duy người nghe.

Khi về Đồng Tháp làm tư vấn du lịch, Bí thư Tỉnh ủy Lê Minh Hoan (hiện nay là Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) rất tâm đắc câu kết mới và tự hào “Đồng Tháp là vùng đất sen hồng. sen Đồng Tháp không chê bùn hôi mà luôn biết ơn bùn đã nuôi dưỡng để sen dâng tặng đời hương hoa thơm ngát”, đức Phật cũng chọn đài sen để ngự.

Nhà thơ Phùng Quán đã giúp tôi (và nhiều người khác) “ngộ” ra nhiều thứ hơn cả bình thường mà cao cả về cuộc sống và nhân sinh.

Nếu cuộc đời có thần tượng, thì có lẽ Phùng Quán là thần tượng của tôi.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Mỹ nhân luyện kiếm từ 6 tuổi, được mệnh danh 'nữ thần võ thuật' Trung Quốc

Với khả năng sử dụng 26 loại binh khí khác nhau, cô gái Trương Hàm Lượng được cư dân mạng Trung Quốc gọi với biệt danh "nữ thần kungfu”.
2

"Cô gái váy hoa" gây sốt MXH Trung Quốc vì lý do cực mới mẻ

Một cô gái bình thường đã trở thành "nữ anh hùng" trong mắt netizen sau khi có một quyết định gây chú ý.
3

Thế hệ cợt nhả tiêu tiền “ngược đời” không giống ai

Tiêu dùng ngược trong mắt người khác cũng chẳng sao, chỉ cần bản thân thấy “xuôi” là được rồi vì tiền là của mình cơ mà.
4

Xóa gấp bức ảnh ông cụ bán xôi ở vỉa hè sau 5 ngày vì quá nhiều tiền được gửi về tài khoản

"Hóa ra chuyện này có thật ngoài đời ư?”, một netizen bình luận.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Công Hiển: 80 tuổi vẫn leo núi Himalaya, tác phẩm đậm hình ảnh quê hương

Năm 2023, ở độ tuổi 80, Vũ Công Hiển muốn tranh thủ đi nhiều hơn để tận hưởng cuộc sống và muốn được nhìn thấy nhiều hơn trước khi sức khỏe không còn cho phép.

Cuối năm ham việc, bạn trẻ quên rằng Tết của bố mẹ chính là mình

Tết của bố mẹ chỉ thực sự bắt đầu khi chúng ta trở về. Đừng ôm việc đến 30 Tết mới về nhà, bởi họ không trông chờ bạn mang về bao nhiêu tiền, họ chỉ chờ bạn.

Từ cậu bé nhặt ve chai trở thành streamer triệu người theo dõi

Streamer chơi game nổi tiếng khuyên: "Mình biết chơi game là chuyện các bạn trẻ rất thích, nhưng mấy bạn phải cân nhắc đừng bỏ bê việc học. Công việc này rất cực và gian nan".

Cô gái vẽ Henna hút khách trên phố ông đồ

Gian hàng vẽ Henna của cô gái trẻ trên phố ông đồ Nhà Văn hóa Thanh Niên TP.HCM trở thành địa điểm hút khách trong dịp Tết Quý Mão 2023.

Bi kịch của người đàn ông vẽ tranh khỏa thân đắt giá nhất trong lịch sử hội họa

Danh họa người Ý Amedeo Modigliani nổi tiếng với những bức chân dung khỏa thân mang phong cách hiện đại. Modigliani là người đã làm sống dậy chủ đề khỏa thân trong hội họa thế kỷ 20.

Nghệ sĩ nối tiếng này từng bị tâm thần vì cách dạy dỗ cực đoan của cha mẹ

Yayoi Kusama là một nghệ sĩ đương đại nổi tiếng Nhật Bản và thế giới, người có hàng loạt tác phẩm nghệ thuật bán giá "triệu đô", được mệnh danh là "nữ hoàng chấm bi".

Ai có thể kiểm soát được buổi sáng thì có thể kiểm soát được cuộc đời

“Chế ngự được buổi sáng, là chế ngự được sinh mệnh.”

Tác giả Rừng Na Uy Haruki Murakami bật mí lối tắt tư duy của người thành công

Người hiểu được bản chất của cuộc sống, sẽ biết cách tàn nhẫn với chính mình.

Xóa gấp bức ảnh ông cụ bán xôi ở vỉa hè sau 5 ngày vì quá nhiều tiền được gửi về tài khoản

Phong cách sống - Trần Hà - 25/07/2025 10:00
"Hóa ra chuyện này có thật ngoài đời ư?”, một netizen bình luận.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Cha mẹ độc hại ảnh hưởng ra sao đến sự trưởng thành của một đứa trẻ?

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 25/07/2025 09:00
Sẽ thế nào nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi ngán ngẩm nhìn sang chồng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 25/07/2025 08:00
Tôi không nghĩ đến, có ngày mình rơi vào hoàn cảnh này.

Những câu chuyện đầy xúc động trong tiệm sách cũ

Giải trí - AN VI - QUỲNH QUỲNH - TTO - 24/07/2025 13:00
Kính tặng, thương tặng, gửi người không bao giờ tôi gặp lại… - bút tích trên trang sách nhuốm màu thời gian trong các cửa hàng sách cũ chứa đựng bao câu chuyện đầy xúc động.

Cùng con trai xem “Sex Education”, tôi khéo léo dạy con tính khiêm tốn mà chẳng cần nặng lời!

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 24/07/2025 12:00
Giống như một hạt giống cần đất để nảy mầm, tôi đã tìm ra cách gieo vào con trai mình giá trị của sự khiêm nhường.

Giáo sư khuyên: Mỗi ngày nói 6 câu này, bạn sẽ không còn quát mắng con nữa

Kỹ năng - Hiểu Đan - 24/07/2025 11:00
Con cái sẽ không nhớ bạn đã quát gì, nhưng sẽ mãi mãi khắc ghi ánh mắt, gương mặt bạn khi quát mắng.

Thế hệ cợt nhả tiêu tiền “ngược đời” không giống ai

Phong cách sống - Ngọc Linh - CFB - 24/07/2025 10:00
Tiêu dùng ngược trong mắt người khác cũng chẳng sao, chỉ cần bản thân thấy “xuôi” là được rồi vì tiền là của mình cơ mà.

Trở về từ cõi chết

Tủ sách - FN - 24/07/2025 09:00
Trở về từ cõi chết là quyển tự truyện sâu sắc của tác giả Anita Moorjani, kể về hành trình phi thường của cô từ cõi chết trở về và những bài học quý giá mà cô đã học được từ trải nghiệm cận tử.

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 4: Bài học từ cuộc đại khủng hoảng Covid-19

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 24/07/2025 08:00
Bất chấp tình hình kinh tế cuối năm u ám, thị trường chứng khoán vẫn đạt được các đỉnh mới nhờ căng thẳng địa-chính trị được cải thiện và quan trọng nhất là nhờ những loại vắc-xin Covid-19 đầu tiên được chấp thuận.

Thái độ xấu

Blog GS John VU - GS John Vu - 23/07/2025 13:00
Ớ Ấn Độ, nhiều người lập trình đi làm với thái độ xấu bởi vì họ biết rằng họ có thể dễ dàng kiếm được việc làm với các công ti khác vì tình trạng thiếu hụt công nhân phần mềm.

Hỏi DeepSeek 6 điều ‘đau đầu’ nhất về cách dạy con: Câu trả lời khiến tôi bừng tỉnh

Kỹ năng - Diệu Đan - CFB - 23/07/2025 11:00
Trước những băn khoăn, tôi tìm đến DeepSeek, và câu trả lời của DeepSeek khiến tôi bừng tỉnh. Hoá ra bấy lâu nay, tôi đã dạy con sai cách!

Tình người Nhật Bản trong thiên tai: Siêu thị bán hàng miễn phí, tiệm quần áo giữ sáng đèn trong đêm đen

Suy ngẫm - Băng Băng - 23/07/2025 10:00
Mỗi khi thiên tai diễn ra thì tình người của một quốc gia, một dân tộc lại được thử thách.

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 3: Mở cửa phục hồi

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/07/2025 09:00
Ngày 04/5/2020 Ý đã mở cửa lại các cơ sở sản xuất và các nước châu Âu khác cũng bắt đầu nới lỏng một số biện pháp hạn chế.

7 chiến lược để sống sung túc và hạnh phúc - Triết lý sống giúp hàng triệu người vươn lên từ con số 0

Từ sách - Phim - Quìn - 23/07/2025 08:00
Không ai sinh ra đã hoàn hảo. Thậm chí người từng bị gắn mác "vô dụng" vẫn có thể bắt đầu đọc một cuốn sách hay, làm điều gì đó mới mẻ và thay đổi cuộc đời họ bắt đầu từ hôm nay.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 25/07/2025