"Cửa tiệm hạnh phúc" của người tự kỷ - Nơi công việc là chìa khóa giúp mở cánh cửa hòa nhập với cộng đồng

Nguyễn Phượng17/06/2025 09:00
"Cửa tiệm hạnh phúc" của người tự kỷ - Nơi công việc là chìa khóa giúp mở cánh cửa hòa nhập với cộng đồng

Trong “cửa tiệm hạnh phúc”, có 10 đứa trẻ đặc biệt đang ngày càng thay đổi, hoàn thiện và có thể tự kiếm tiền nuôi sống bản thân mình.

Mô hình kinh tế đặc biệt này do anh Nguyễn Đức Trung sáng lập không chỉ giúp họ hòa nhập, mà còn mở ra hy vọng về một con đường bền vững cho cộng đồng người tự kỷ.

Trong căn nhà nhỏ ba tầng trên phố Mai Anh Tuấn (quận Đống Đa, Hà Nội) có một cơ sở kinh doanh đặc biệt được gọi với cái tên thân thương "cửa tiệm hạnh phúc". Đây là dự án mô hình kinh tế cho người tự kỷ (Vietnam’s Autism Projects - VAPs) được anh Nguyễn Đức Trung (48 tuổi) sáng lập từ năm 2017.

12h30', thông báo "Có khách" từ bộ đàm vang lên, tất cả nhân viên chuyển từ trạng thái nghỉ trưa sang phục vụ khách. Đức, 19 tuổi không cần quá một phút để sắp xếp ca trực. Cậu nắm rõ ai có thế mạnh ở đâu, ai đủ ngôn ngữ để đi kèm với người hạn chế. "Bếp trưởng" Hưng được ghép với Trâm để gọi món. Minh được Lâm hỗ trợ oder đồ uống. Những người còn lại bày giấy ăn, tương ớt lên bàn.

Anh Nguyễn Đức Trung (hàng đầu, thứ hai từ phải sang) với các nhân viên tại Mô hình kinh tế dành cho người tự kỷ Việt Nam - Ảnh: VAPs

Đức, Hưng, Lâm, Trâm, Quang Anh là những người tự kỷ đang làm việc tại "cửa tiệm hạnh phúc" - nơi công việc là chìa khóa giúp họ mở cánh cửa hòa nhập với cộng đồng.

Cửa hàng của công ty VAPs sẽ bắt đầu mở cửa đón khách từ 8h hàng ngày. Mỗi ngày, VAPs chỉ nhận từng nhóm khách nhỏ dưới 10 người, có lịch hẹn trước để bảo đảm phục vụ tốt nhất.

Mặc dù hạn chế về khả năng giao tiếp, ngôn ngữ và kỹ năng xã hội, nhưng những nhân viên ở đây lại rất chuyên nghiệp và chu đáo, luôn tạo được thiện cảm với khách hàng.

Được biết, anh Nguyễn Đức Trung không có người thân nào tự kỷ, chưa từng làm việc trong ngành giáo dục đặc biệt, nhưng một lần va chạm định mệnh 12 năm trước đã khiến cuộc đời anh rẽ hướng.

Hôm đó, trong một khu nghỉ dưỡng, bất ngờ có một đứa trẻ chạy tới đập mạnh vào đầu anh. Đau điếng, choáng váng, chưa kịp phản ứng thì anh nghe người mẹ luống cuống xin lỗi: "Cháu bị tự kỷ".

Đó là lần đầu tiên Trung nghe hai chữ này. "Tại sao đứa trẻ lại hành động như vậy? Thế giới của chúng như thế nào? Vì sao ít ai nói về chúng?", rất nhiều câu hỏi khiến anh băn khoăn.

Từ lúc đó, anh nghiên cứu các mô hình giáo dục đặc biệt, y tế, kỹ năng sống, cuối cùng thấy "chỉ có con đường làm kinh tế là bền vững nhất".

Quang Anh và Đức (ảnh trái) và Hưng, Lâm (phải) - Ảnh: VAPs

Anh bắt đầu tạo ra môi trường đó bằng chuỗi tiệm tạp hóa, quán cà phê, nhà sách và homestay. Tại đây, có em chỉ cần vài ngày để học cách lau bàn, nhưng cũng có người mất hàng tháng chỉ để làm quen với việc cầm cây chổi, bật công tắc bếp. Có bạn phải đeo dây thun quanh cổ tay hay nghe nhạc cổ điển mới tập trung học và làm việc được.

“Điểm khó lớn nhất của các bạn ấy là tư duy cố định và lặp lại. Não bộ của người tự kỷ khác hoàn toàn với não của người thường. Vì vậy chúng ta phải rất hiểu não bộ trước khi chúng ta đào tạo hay sử dụng phương pháp nào đó. Làm thế nào để giữ được tâm lý của cả tổ chức, thì bài toán của chúng tôi đó là cào bằng”, anh Trung nói.

Làm việc ở đây 4 năm, Quang Anh là người có khả năng giao tiếp và thuyết trình tương đối tốt. Cậu có thể nấu ăn, pha chế, bán hàng và quản lý thư viện.

Kể về công việc của mình, về những tình huống đã trải qua trong cuộc sống, ít ai biết rằng để có được sự bình tĩnh như hiện tại, Quang Anh đã phải trải qua một quá trình dài đầy khó khăn.

Ngày Quang Anh bước vào công ty bốn năm trước, mái tóc bạc cậu quá nửa vì khủng hoảng tinh thần. Những ngày đầu, cậu chửi bới, đập phá, tè bậy. Hỏi lý do, cậu nói "Em thích cái xấu. Cái xấu thì không bị tổn thương".

Để huấn luyện nhân viên mới này, anh Trung chọn cách vào vai chính cậu. Nếu Quang Anh chửi, anh im lặng. Nếu cậu bé tè bậy, ném đồ, anh Trung cũng nhẹ nhàng nói chuyện.

Sự nhất quán của một người bị tổn thương mà vẫn không trả đũa dần được ghi đè trong bộ não vốn vận hành bằng logic lặp lại của người tự kỷ. Hai năm trong im lặng và nhẫn nại, rồi một ngày Quang Anh thay đổi.

Hôm nay, ở tuổi 22, Quang Anh là một chàng trai điềm đạm, có khả năng làm MC và dẫn dắt đồng nghiệp cất lên tiếng nói của người trong cuộc.

"Trước đây, Quang Anh không thể giao tiếp với xã hội, có những hành vi tiêu cực như lảng tránh, mất kiềm chế. Nhưng giờ đây, Quang Anh luôn nghĩ về những điều tốt đẹp để có thể mở lòng hơn", cậu bé chia sẻ.

Gần 10 năm qua, mọi mô hình VAPs xây dựng đều là không gian mở để tự kỷ có thể học cách sống, làm việc và hòa nhập. Đến nay, đã có hơn 10.000 lượt khách; có 23 bạn trẻ từng đặt chân tới đây, hiện còn 10 người gắn bó, độ tuổi từ 18 đến 31.

Đặc biệt, tiền lương sẽ được chia theo từng ngày sau khi trừ đi các chi phí duy trì quán. Ngoài khoản lương ấy, các em còn có thêm thu nhập từ nhiều nguồn như phụ huynh trả cho nhau, kinh phí từ những buổi tập huấn chuyển giao mô hình, hay phần lời cuối năm.

Anh Nguyễn Đức Trung hy vọng mô hình kinh tế này sẽ được nhân rộng. "Con đường chúng tôi đi có thể nhỏ, nhưng nếu có thêm sự chung sức, đồng hành, chúng ta có thể kiến tạo nên đại lộ rộng lớn cho người tự kỷ", anh nói.

Theo Việc Tử Tế - Quỹ Hy Vọng


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Sinh con trai bị bại não, người mẹ giúp con trở thành thạc sĩ Harvard: "Đêm dài nào rồi cũng sẽ qua”

Từng bị chẩn đoán bại não, liệt nửa người, bố chối bỏ, cánh cửa cuộc đời của cậu bé Ding Zheng năm ấy dường như đã đóng lại. Nhưng rồi, tình yêu và sự kiên trì không bao giờ từ bỏ của mẹ anh đã viết nên điều kỳ diệu.

Người phụ nữ tay trắng bị phụ bạc, 20 năm sau, thành công nhờ một quý nhân đặc biệt

Sau khi trải qua nhiều biến cố cuộc đời, người phụ nữ Trung Quốc đã tìm ra hướng đi riêng để phát triển.

Cất 100.000-150.000 đồng/ngày trong suốt 2 năm để "phát lương hưu" cho bố mẹ

Cũng là để dành tiền nhưng lại không phải tiết kiệm cho bản thân, chia sẻ của cô gái này thật sự quá đáng yêu!

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Cô gái Phú Thọ mất tay chân, 'hồi sinh' nhờ tình yêu của mẹ

Người mẹ Phú Thọ như sinh con ra một lần nữa nhưng lần này, hành trình làm mẹ của bà gian nan và nhiều nước mắt hơn.

Warren Buffett rời ghế CEO ở tuổi 94 nhưng tuyên bố không nghỉ hưu

Warren Buffett sẽ rời vị trí CEO của Berkshire Hathaway vào cuối năm nay, nhưng điều đó không có nghĩa là ông sẽ ngừng làm việc.

Câu chuyện đằng sau bức ảnh tốt nghiệp gây xúc động

Hơn 50 học sinh của Trường Trung học Yilong (Tứ Xuyên, Trung Quốc) đã đến thăm người bạn cùng lớp mắc ung thư giai đoạn cuối để chụp ảnh tốt nghiệp. Ngày hôm sau, cậu thiếu niên qua đời.

Thánh kinh marketing – Cẩm nang giúp bạn làm chủ cuộc chơi tiếp thị hiện đại

Thị trường thay đổi, khách hàng thay đổi, còn bạn đã thay đổi cách làm marketing chưa? Nếu vẫn còn loay hoay, “Thánh kinh marketing” (The 21st Century Sales Bible) của Yaniv Zaid sẽ giúp bạn: Kết nối thật - giá trị thật - và chiến lược thông minh.

Trụ sở phường Sài Gòn thu hút người dân đến check-in3

Thư giãn - KỲ PHONG - 07/07/2025 11:00
Bảng tên phường Sài Gòn, TP.HCM đang trở thành nơi check-in thu hút người dân và du khách.

'Vua dầu mỏ' Rockefeller: Người thông minh sẽ từ bỏ 3 thứ này để sớm giàu có, hưng thịnh

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 07/07/2025 10:00
Vị tỷ phú cho rằng, khoảng cách thực sự giữa người nghèo và người giàu không thể được giải quyết bằng cái gọi là “làm việc chăm chỉ”.

65 tuổi, tôi ước mình biết 5 điều này ở tuổi 20: Làm được cả 5, về già bớt hẳn bệnh tật

Phong cách sống - PV - 07/07/2025 09:00
Nhìn chung, tôi cảm thấy vô cùng biết ơn vì mình vẫn khỏe mạnh và cân đối, mặc dù đã đối xử không tốt với cơ thể khi còn trẻ.

Thánh kinh marketing – Cẩm nang giúp bạn làm chủ cuộc chơi tiếp thị hiện đại

Từ sách - Phim - Quìn - 07/07/2025 08:00
Thị trường thay đổi, khách hàng thay đổi, còn bạn đã thay đổi cách làm marketing chưa? Nếu vẫn còn loay hoay, “Thánh kinh marketing” (The 21st Century Sales Bible) của Yaniv Zaid sẽ giúp bạn: Kết nối thật - giá trị thật - và chiến lược thông minh.

Cảnh báo 'tội phạm tình dục kỹ thuật số' tăng chóng mặt bởi video AI

Kỹ năng - Anh Tú - 06/07/2025 13:00
Hàn Quốc cho biết các nhà cung cấp dịch vụ internet trong và ngoài nước như Naver, Google và Kakao trong năm 2024 đã xóa và chặn 180.000 video quay lén bất hợp pháp, gồm cả video khiêu dâm giả mạo do AI tạo ra.

Xem Sex Education tôi nhận ra lỗi lầm khiến con trai bỏ nhà đi suốt 20 năm nay

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 06/07/2025 12:00
Tôi đã đối xử tệ với con trai nhưng lại không hay biết. Cho đến khi xem phim "Sex Education", tôi mới bừng tỉnh.

3 cao thủ khiến Trương Tam Phong thua xa: Có người chỉ dùng kiếm trúc tước hết vũ khí của 2.000 binh sĩ

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 06/07/2025 11:00
Ai vượt mặt Trương Tam Phong về võ công trong thế giới kiếm hiệp Kim Dung?

Mỹ nhân Việt từng được gọi là “quả bom sex": tuổi 42 vẫn độc thân

Phong cách sống - Cam Tuyền - 06/07/2025 10:00
Từng gây sốc với những vai diễn gợi cảm trên màn ảnh Việt, Quách An An sau nhiều năm chọn rút lui khỏi showbiz, sống kín tiếng và hoàn toàn vắng bóng truyền thông.

Tưởng người thương, hóa ra ChatGPT: AI đang thao túng hẹn hò thế nào?

Suy ngẫm - Hoàng Vũ - 06/07/2025 09:00
Ngày càng nhiều người dùng AI để "tút" lại tin nhắn trên ứng dụng hẹn hò.

Ánh sáng trong ta - Tác dụng phụ của việc gắn nhãn bản thân

Từ sách - Phim - Quìn - 06/07/2025 08:00
"Ánh sáng trong ta" (The Light We Carry) của Michelle Obama là minh chứng rằng: chiếc nhãn từ người khác, hoặc từ chính bạn không thể ngăn chặn tiềm năng thực sự bên trong con người bạn.

Xem 'Sex Education', tôi hiểu vì sao con gái ghét bà ngoại - Bi kịch đến từ câu nói tưởng chừng vô hại

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 05/07/2025 13:00
Tôi bàng hoàng nhận ra rằng những lời dạy dỗ tưởng chừng vô hại của người lớn có thể để lại vết thương sâu sắc trong tâm hồn con trẻ.

Công cụ tra cứu địa chỉ mới sau sáp nhập

Kỹ năng - Mạnh Hùng - 05/07/2025 12:00
Một số nền tảng công nghệ đã được triển khai để hỗ trợ người dân kiểm tra địa chỉ mới, đảm bảo không ảnh hưởng tới công việc, cuộc sống.

Vì sao MV “Rực rỡ ngày mới” chạm đến cảm xúc nghệ sĩ và khán giả?

Giải trí - Quỳnh Tâm - 05/07/2025 11:20
Sau khi ra mắt, MV "Rực rỡ ngày mới" nhận được nhiều phản hồi tích cực, những bình luận xúc động từ nghệ sĩ và khán giả.

Cừu Thiên Nhận suýt giết chết Hoàng Dung, vì sao Đông Tà không trả thù?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 05/07/2025 11:00
Nhiều người tự hỏi vì sao Hoàng Dung bị Cừu Thiên Nhận suýt lấy mạng nhưng Hoàng Dược Sư không báo thù.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 07/07/2025