'Cú hích - Phiên bản cuối cùng' - Thay đổi nhỏ, tác động lớn

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao bản thân dễ bị thu hút bởi những đợt khuyến mãi trong “khung giờ vàng” hơn các chương trình giảm giá không giới hạn thời gian không? Đây hoàn toàn không phải một thói quen ngẫu nhiên mà là ví dụ điển hình cho “cú hích” - một khái niệm khoa học hành vi do Richard H. Thaler và Cass R. Sunstein đề cập lần đầu vào năm 2008.

Theo đó, hai giáo sư cắt nghĩa: “Cú hích là bất cứ nhân tố nào làm thay đổi một cách có ý nghĩa hành vi của con người”. Nghĩa là, thay vì ép buộc người khác, ta có thể giúp họ đưa ra quyết định tốt hơn bằng cách điều chỉnh các yếu tố trong môi trường. Hình thức khuyến mãi trong “khung giờ vàng” chính là sự thay đổi nhỏ nhằm đánh vào tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO - Fear of Missing Out) của khách hàng và thúc đẩy họ “chốt đơn” nhanh chóng hơn.

Không chỉ là một công cụ hữu ích trong kinh doanh và bán hàng, cú hích còn có thể ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Trong cuốn sách “Cú hích - Phiên bản cuối cùng”, Richard H. Thaler và Cass R. Sunstein lập luận: “Nếu chúng ta có thể thiết kế các lựa chọn để cải thiện hành vi của con người, chúng ta có thể giúp họ sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn”.

Chẳng hạn như các căn-tin trường học có thể đặt trái cây ở vị trí ngang tầm mắt, còn đồ ăn vặt ở vị trí ít bắt mắt hơn để khuyến khích các em học sinh lựa chọn thức ăn lành mạnh. Hay việc thiết kế các bảng hiệu rõ ràng tại khu vực đổ rác cũng có thể thúc đẩy mọi người phân loại rác theo đúng quy định tái chế. Những cú hích đơn giản này nếu được áp dụng đúng cách sẽ có thể cải thiện cuộc sống con người theo hướng tích cực và bền vững hơn.

Bạn hoàn toàn có thể “thao túng tâm lý” bản thân bằng cách áp dụng các cú hích có lợi. Như ví dụ về việc đặt các quầy thức ăn trong căn-tin trường hoc, bạn cũng có thể đặt những thực phẩm lành mạnh ở vị trí dễ lấy trong tủ lạnh nhà bạn, đồng thời giấu các loại đồ ăn vặt ở nơi khó lấy hơn. Hoặc nếu muốn hình thành thói quen tập thể dục mỗi sáng, bạn có thể để sẵn bộ đồ tập ngay cạnh giường ngủ. Chỉ với những thay đổi nhỏ như trên, chúng ta sẽ có thể thúc đẩy hành vi của bản thân, góp phần xây dựng thói quen tích cực và những tác động lâu dài trong cuộc sống.

“Cú hích - Phiên bản cuối cùng” không chỉ là một cuốn sách về tâm lý con người mà còn là cẩm nang thực tiễn giúp chúng ta hiểu và khai thác sức mạnh của môi trường để cải thiện cuộc sống. Tự bản thân cuốn sách cũng là một “cú hích” truyền cảm hứng và đưa ra các lời khuyên thực tế giúp cuộc sống con người trở nên tốt đẹp và hoàn thiện hơn.