Sức mạnh của người thấu cảm
Có bao giờ bạn phủ nhận cảm xúc của mình để làm hài lòng người khác, luôn nói “có” dẫu trong lòng muốn nói “không”, tự ép bản thân vào khuôn mẫu để không bị xem là khác biệt?
* Bài viết có thể tiết lộ một số chi tiết trong phim, bạn hãy cân nhắc trước khi đọc.
Ai từng xem Sex Education hẳn không quên được Michael Groff, ông hiệu trưởng lạnh lùng, cứng nhắc và khắc nghiệt. Cách ông đối xử với con trai, với học sinh, với vợ cũ khiến ai cũng thấy ông thật sự rất tàn ác. Nhưng càng về cuối phim, khi nhìn sâu vào câu chuyện của ông, tôi nhận ra: Đằng sau vẻ ngoài khó chịu đó là một con người đáng thương nhiều hơn là đáng trách.
Michael Groff là một người có tính cách kiểm soát cực đoan, nhất là với con trai mình – Adam Groff. Ông luôn ép con phải sống theo khuôn khổ của mình, không được phạm sai lầm, không được thể hiện cá tính riêng.
Mỗi lần khi Adam gặp khó khăn trong học tập, thay vì động viên hay giúp con tìm ra phương pháp học phù hợp, Michael chỉ biết trách mắng và làm cậu mất tự tin. Ông thường gọi Adam vào phòng hiệu trưởng của mình mỗi lần thấy không hài lòng về học hành hay mối quan hệ với bạn bè, và lần nào, Adam cũng cảm thấy mình là kẻ thất bại.
Ngay cả sở thích cá nhân của Adam cũng bị cha xem thường. Khi Adam tỏ ra thích nấu ăn, thay vì ủng hộ con trai, Michael chế giễu, khiến Adam cảm thấy xấu hổ vì dám thích một thứ không "nam tính". Chính sự kiểm soát này đã khiến Adam mất phương hướng, không biết mình thực sự muốn gì, giỏi gì, hay thậm chí có xứng đáng để theo đuổi đam mê hay không.
Michael Groff thường xuyên khiến Adam cảm thấy bị kiểm soát, là kẻ thất bại. Ảnh: Reddit
Tức nước vỡ bờ, một lần trong một buổi lễ của trường trung học Moordale, Adam bất thình lình bóp cổ ông ngay trước mặt các bạn, một lúc sau mới từ từ buông tay. Nhưng kể cả như vậy, những chuỗi ngày dài sau đó, người cha hà khắc này không cải thiện cách nhìn, cư xử với Adam.
Không chỉ trong gia đình, Michael cũng áp đặt tư duy cứng nhắc vào công việc. Ông quản lý trường Moordale như một doanh trại quân đội, không cho phép học sinh và giáo viên có tiếng nói riêng. Điều này khiến cả trường học mất đi sự sáng tạo, thậm chí cuối cùng chính ông cũng bị sa thải khỏi vị trí hiệu trưởng.
Nhưng điều đáng nói nhất là dù ông làm mọi thứ với mục đích "tốt cho con", "tốt cho trường", nhưng kết quả thì hoàn toàn trái ngược. Adam thì trầm uất, ngỗ ngược và xa cách cha; đồng nghiệp thì chán ghét, vợ ông, bà Maureen cuối cùng cũng chọn cách ly hôn.
Gần về cuối của series 4 phần, một số chi tiết đã cho thấy thì ra Michael không hoàn toàn cố ý trở thành con người như vậy. Ông là “sản phẩm” của một tuổi thơ đầy tổn thương. Cha ông là một người đàn ông hà khắc, không bao giờ khen ngợi con trai, chỉ biết áp đặt và sỉ nhục. Không chỉ vậy, chính anh trai của Michael cũng thường xuyên bắt nạt ông, biến ông thành một người luôn cảm thấy mình yếu kém và không đủ tốt.
Khi lớn lên, Michael vô thức áp dụng đúng cách mà cha và anh trai đã đối xử với mình lên Adam. Ông tin rằng sự nghiêm khắc sẽ giúp Adam mạnh mẽ, nhưng thực chất, ông chỉ đang lặp lại sai lầm của thế hệ trước.
Việc bà Groff ly dị khiến Michael bừng tỉnh ngộ. Ảnh: Screen Rant
Theo nghiên cứu Parental Psychological Control: Revisiting a Neglected Construct của Brian K. Barber, được công bố trên Child Development, cha mẹ kiểm soát tâm lý con cái quá mức có thể dẫn đến lo âu, trầm cảm và mất tự tin, thậm chí là dễ đẩy con vào con đường phạm tội hơn. Michael không đánh đập con, nhưng bằng lời nói, ông khiến Adam cảm thấy mình lúc nào cũng sai, lúc nào cũng kém cỏi.
Trong cuốn sách Treating Complex Trauna in Childhood and Adolescence, nhóm tác giả Ruth A. Lanius chỉ ra rằng những đứa trẻ lớn lên trong môi trường gia đình độc hại có thể bị ảnh hưởng đến cách bộ não phát triển, khiến chúng gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc và hành vi khi trưởng thành. Michael chính là ví dụ sống động cho điều này. Ông là một người cha độc hại, với sự áp đặt, khắc nghiệt và không bao giờ thể hiện tình cảm yêu thương con.
Cả đời Michael Groff bị mắc kẹt trong cái vòng luẩn quẩn của sự kiểm soát - bị kiểm soát và rồi kiểm soát người khác, trong đó có chính con mình.
Mọi chuyện chỉ thực sự thay đổi khi Michael mất tất cả: công việc, gia đình, danh dự. Ông bị đẩy đến bước đường cùng và buộc phải thay đổi.
Một trong những dấu hiệu thay đổi đầu tiên là khi ông quyết định học nấu ăn – điều mà trước đây ông từng coi là thứ vặt vãnh, không đáng quan tâm. Nhưng giờ đây, nấu ăn trở thành cách ông kết nối với chính mình, vì đó là sở thích của bản thân nhưng ông từng bị cấm đoán.
Ông chủ động sửa chữa mối quan hệ với Maureen. Dù không thể quay lại như trước, nhưng ít nhất, ông đã học cách đối xử với bà như một người bình đẳng, thay vì là người luôn kiểm soát.
Đặc biệt, ông cố gắng hàn gắn với Adam, như biết xin lỗi con, dạy con lái xe, chấp nhận con dù là giới tính gì. “Người ta nói Alexandre Đại đế cũng là một người song tính” - Michael nói khi Adam cho biết về xu hướng giới tính của bản thân.
Michael Groff đã chấp nhận giới tính của con trai mình. Ảnh: Daily Mail
Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất là khi ông đến gặp Adam tại trang trại cưỡi ngựa. Lần đầu tiên trong đời, ông xin lỗi và ôm Adam, thậm chí sau đó trở thành “học trò” để Adam dạy cưỡi ngựa. Có lẽ, đó là những điều mà Adam đã chờ đợi suốt cả tuổi thơ.
Michael Groff có thể từng là một người cha tệ hại, nhưng khi nhìn sâu vào cốt truyện, tôi thấy ông vừa đáng trách nhưng cũng vô cùng đáng thương.
Dù vậy, câu chuyện của ông cũng là lời cảnh tỉnh. Chúng ta có thể nghĩ rằng mình đang làm điều tốt nhất cho con, nhưng đôi khi, điều con thực sự cần chỉ là được lắng nghe, được chấp nhận và được yêu thương theo cách của chúng.
