Viết và Sống
Anne Lamott xuất bản cuốn sách “Viết và Sống” (Bird by bird) năm 1994, chỉ một năm trước khi Internet bùng nổ toàn cầu, làm thay đổi vĩnh viễn thói quen đọc, viết và tiêu thụ văn hóa của nhân loại.
Chồng tôi năm nay 37 tuổi. Anh có việc làm thu nhập cao, là một người trầm ổn, kiên cường và rắn rỏi. Anh là một "trụ cột" đúng nghĩa trong gia đình, khiến tôi cảm giác chỉ cần có anh thì mọi việc đều được giải quyết ổn.
Tính cách mạnh mẽ của chồng tôi có lẽ do những trải nghiệm trong thời thơ ấu. Mẹ chồng tôi mất sớm, anh phải phụ bố nuôi các em. Đến khi bố mất, anh lại trở thành chỗ dựa duy nhất cho 2 đứa em.
Tôi sẽ luôn nghĩ chồng mình mạnh mẽ, cho đến một ngày, cả hai cùng nhau xem một bộ phim. Đó là khi chúng tôi thử xem bộ phim Sex Education - một bộ phim về chủ đề giáo dục giới tính trên Netflix. Tôi rủ chồng cùng xem để xem có rút ra được điều gì dạy con cái sau này không.
Mọi việc rất bình thường cho đến khi chúng tôi xem đến một phân cảnh, khi cậu bé Otis nói với người bạn Ruby của mình: "Grief hits people in different ways". (Nỗi đau ập đến với mỗi người theo những cách khác nhau). Lúc này, Ruby đang phải đối mặt với nỗi đau mất người thân.
Otis và Ruby
Tôi không hiểu sao khi xem đến đó, chồng tôi tự nhiên khóc nức nở, khóc như một đứa trẻ. Nhưng dù tôi hỏi thế nào, anh cũng không nói gì. Cho đến tối hôm sau, anh mới can đảm kể lại cho tôi nỗi đau tuổi thơ của mình. Anh kể rằng, khi mẹ bị ốm, rồi đến khi mẹ mất, anh đau lòng vô cùng nhưng không dám khóc. Vì bố dặn con trai không được khóc, không được ủy mị, phải vững vàng để làm chỗ dựa cho các em. Thế là anh gồng mình lên như lời bố dặn.
Đến khi bố mất sau này, anh cũng phải nén nỗi đau, không thể khóc một trận to, không thể giãi bày với các em anh đau khổ ra sao khi không còn sự bảo ban của bố.
Bao năm qua, anh vẫn luôn gánh vác mọi thứ, cảm xúc trong lòng anh như một chiếc lò xo, bị nén càng lúc càng chặt, và rồi đến một ngày, nó nảy bung lên theo cách không ngờ.
"Anh cũng chẳng mạnh mẽ lắm. Anh luôn muốn khóc, muốn kể cho những người thân thiết nỗi lo, nỗi sợ của mình. Khi phải thay mẹ, thay bố chăm lo cho các em, anh cũng rất mệt mỏi, kiệt sức", chồng tôi tâm sự.
Những lời chồng nói khiến tôi cũng bật khóc theo anh. Tôi tự hứa với lòng mình, từ nay về sau, tôi sẽ không bao giờ dạy cậu con trai 3 tuổi của mình những câu như "con trai không được khóc", hay "con trai phải mạnh mẽ lên",... nữa.
Con trai hay con gái, con nào cũng có cảm xúc hỉ nộ ái ố mà thôi...
Thực tế, nhiều phụ huynh thường quan niệm con trai phải mạnh mẽ và tuyệt đối không được khóc lóc bởi đó là biểu hiện của sự yếu đuối. Tuy nhiên theo các nhà tâm lý học, việc không được thể hiện cảm xúc sẽ khiến các bé trai gặp phải nhiều vấn đề về tâm lý vì trưởng thành.
Do đó, bố mẹ cần để cho con thể hiện, phát triển tự nhiên về mặt cảm xúc. Dưới đây là những nguyên nhân tại sao:
1. Con trai hay con gái đều có cảm xúc như nhau
Không ít người quan niệm rằng, khóc lóc chỉ hợp với con gái bởi con gái luôn yếu đuối và có tâm hồn mong manh, nhiều cảm xúc hơn so với con trai.
Thực tế, cả con trai và con gái đều phải đối phó với những cảm xúc giống nhau. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Tạp chí Greater Good, các cậu bé thường bị hạn chế về mặt cảm xúc. Chỉ một số cảm xúc của con trai được bố mẹ cho phép thể hiện như vui mừng, tức giận,… Còn nỗi buồn, sự tổn thương thì thường bị xem nhẹ và bỏ qua.
2. Kìm nén cảm xúc có thể dẫn đến những hành vi tiêu cực
Việc phải kìm chế cảm xúc, cố gắng che giấu tâm trạng có thể khiến con trai gặp phải những vấn đề về sức khỏe tinh thần như uất ức, trầm cảm. Không chỉ vậy, một số nghiên cứu cho thấy những người đàn ông phải kìm nén cảm xúc lâu ngày thường có xu hướng bạo lực, lạm dụng chất gây nghiện.
Điều này là bởi người đàn ông thiếu hụt kỹ năng điều chỉnh cảm xúc trong quá trình trưởng thành. Một số công trình nghiên cứu gần đây của các nhà tâm lý học đã chỉ ra những lợi ích khi con người được trải nghiệm đa dạng cảm xúc, cả tiêu cực và tích cực.
Theo đó, tâm trí con người giống như một hệ sinh thái trừu tượng. Hệ sinh thái càng đa dạng thì chúng ta càng được lợi. Kết quả từ những người trưởng thành tham gia nghiên cứu cho thấy: Ai có trải nghiệm cảm xúc đa dạng thì ít xuất hiện triệu chứng trầm cảm hơn. Có thể nói, cảm xúc đa dạng đóng vai trò kim chỉ nam trên bản đồ trải nghiệm của con người.
3. Ức chế cảm xúc ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tâm thần
Tiến sĩ, nhà trị liệu tâm lý học nổi tiếng người Mỹ James O'Neil đã thực hiện một nghiên cứu về cuộc sống của những người đàn ông trong nhiều năm. Kết quả cho thấy, những người bị hạn chế về mặt cảm xúc thường gặp phải rất nhiều vấn đề về sức khỏe tinh thần như: căng thẳng, lòng tự trọng thấp, trầm cảm, luôn tỏ ra lo lắng trước mọi thứ xung quanh. Không chỉ vậy, họ còn có thái độ tiêu cực khi tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác.
4. Khóc sẽ giúp xây dựng khả năng phục hồi cảm xúc
Tiến sĩ tâm lý học người Canada - Deborah MacNamara – tác giả cuốn sách nổi tiếng "Nghỉ ngơi, Chơi, Phát triển: Tạo cảm giác cho trẻ mẫu giáo" cho rằng: Việc cho trẻ nhỏ đối mặt với nhiều loại cảm xúc sẽ giúp chúng học được cách phục hồi tâm lý. Trẻ sẽ học cách đối phó với những cảm xúc tiêu cực, sự căng thẳng và các vấn đề trở ngại trong cuộc sống.
