“Từ chối kiệt sức” – chiến thuật mới của gen Z để sống thật, làm việc hiệu quả

Cẩm Hà03/06/2025 10:00
“Từ chối kiệt sức” – chiến thuật mới của gen Z để sống thật, làm việc hiệu quả

Không còn xem im lặng là vàng, gen Z đang lan tỏa trào lưu “loud living” - lên tiếng để được lắng nghe, từ chối kiệt sức, và tái thiết lại thành công theo cách riêng.

Trong guồng quay hối hả của công việc hiện đại, hình ảnh những nhân viên trẻ tuổi cống hiến hết mình, làm việc quên thời gian, thậm chí coi sự kiệt sức (burnout) như một "huy hiệu danh dự" đã trở nên quá quen thuộc. Alli Kushne từng là một người như vậy, kiểu nhân viên mà các sếp yêu quý nhưng lại khiến các nhà trị liệu phải lắc đầu lo lắng. Cô làm việc muộn không cần ai yêu cầu, trả lời email ngay cả trong kỳ nghỉ, và coi mọi tin nhắn công việc lúc 11 giờ đêm như thể "thiên thạch sắp đâm vào Trái đất".

Danh tính của nhiều người trong chúng ta, đặc biệt là gen Z và millennials, dường như gắn chặt với năng suất làm việc. Chúng ta đã vô tình "ký" vào một bản hợp đồng bất thành văn rằng thành công phải đánh đổi bằng sự hy sinh - thời gian, sức khỏe, các mối quan hệ cá nhân đều có thể đặt lên bàn cân để đổi lấy sự công nhận và thăng tiến.

Nhưng cái giá của sự "thành công" này ngày càng trở nên đắt đỏ. Báo cáo toàn cầu mới nhất của Gallup cho thấy mức độ gắn kết của nhân viên toàn cầu đã giảm 2 điểm phần trăm, xuống chỉ còn 21%. Đáng báo động hơn, mức độ gắn kết của các nhà quản lý còn sụt giảm mạnh mẽ hơn. Con số này như một hồi chuông cảnh tỉnh: mô hình làm việc truyền thống đang dần đánh mất sức hấp dẫn và hiệu quả.

Từ "nghỉ việc trong im lặng" đến khát vọng "sống lớn tiếng"

Trước áp lực và sự mất cân bằng, một bộ phận không nhỏ người lao động đã tìm đến "quiet quitting" - âm thầm giảm bớt nỗ lực trong công việc, chỉ làm những gì tối thiểu được yêu cầu, như một cách phản kháng thầm lặng. Dữ liệu từ McKinsey và Understanding Society ước tính có khoảng 20 - 40% lực lượng lao động đang trong trạng thái này. Đây là một giải pháp tình thế, nhưng liệu có phải là con đường tối ưu?

Alli Kushner, sau khi trở thành một người mẹ, nhận ra rằng việc "cố gắng vượt qua" mọi thứ không chỉ khó khăn mà còn không thể duy trì lâu dài. Thời gian không còn là tài sản cô có thể tùy ý phung phí. Cô bắt đầu những thay đổi nhỏ: từ chối các cuộc họp muộn, tắt thông báo sau 18 giờ, dành chiều thứ sáu tập trung làm việc sâu để cuối tuần có thể thực sự nghỉ ngơi. Mỗi hành động nhỏ này như một cuộc "nổi loạn" tí hon chống lại niềm tin cố hữu rằng một chuyên gia giỏi là phải luôn sẵn sàng, bất chấp mọi giới hạn cá nhân.

Ban đầu, cô cũng định chọn con đường "nghỉ việc trong im lặng". Nhưng rồi, cô quyết định đi ngược lại đám đông. Thay vì âm thầm rút lui, cô chọn "loud living" - sống lớn tiếng.

"Loud living" không phải là làm ít đi, mà là hiện diện tốt hơn, với sự tập trung và rõ ràng hơn. Đó là việc mạnh dạn lên tiếng về những gì mình cần để làm việc hiệu quả và duy trì sự tỉnh táo.

Kushner bắt đầu thông báo với đồng nghiệp khi cô chuẩn bị kết thúc ngày làm việc và thực sự làm vậy. Cô thẳng thắn phản biện lại các deadline phi thực tế và đề xuất những giải pháp thay thế, vừa đảm bảo chất lượng công việc, vừa giữ gìn sức khỏe tinh thần. Quan trọng nhất, cô ngừng việc phải xin lỗi mỗi khi thiết lập ranh giới cho bản thân.

Đây không phải là biểu hiện của sự thiếu tham vọng. Ngược lại, đó là một kiểu tham vọng mới - tham vọng đạt được thành công mà không phải hy sinh mọi khía cạnh khác của cuộc sống. Đó là khát vọng về một sự nghiệp bền vững, nơi công việc và cuộc sống cá nhân có thể hòa hợp, bổ trợ lẫn nhau.

“Từ chối kiệt sức” – chiến thuật mới của gen Z để sống thật, làm việc hiệu quả - 1

Trong guồng quay hối hả của công việc hiện đại, nhiều nhân viên trẻ tuổi cống hiến hết mình, làm việc quên thời gian, thậm chí coi sự kiệt sức (burnout) như một "huy hiệu danh dự" (Minh họa: Thalia Plata).

Từ “kiệt sức” đến “bền vững”: Hành trình sống thật với “loud living”

Giữa vòng xoáy công việc và kỳ vọng xã hội, ngày càng nhiều người trẻ nhận ra rằng: thành công kiểu cũ với những cuộc họp liên miên, email lúc nửa đêm và cảm giác cạn kiệt năng lượng không còn phù hợp. Alli Kushner, người khởi xướng trào lưu “loud living”, đã đề xuất một lối sống mới: thành công không phải là làm nhiều hơn, mà là sống rõ ràng hơn, có chủ đích hơn.

Dưới đây là những nguyên tắc của “loud living” - bí quyết giúp chuyển hóa từ một cuộc sống “kiệt sức” sang “bền vững”.

Tái định nghĩa thành công theo cách của bạn

Thành công không còn được đo bằng lương thưởng hay danh hiệu, mà bằng việc bạn có còn sức để tận hưởng những điều quan trọng: một bữa tối trọn vẹn với gia đình, một đêm ngủ đủ giấc, hay đơn giản là thời gian yên tĩnh cho bản thân. Kushner khuyến khích bạn tự hỏi: Mình có đang hoàn thành công việc mà không đánh đổi sức khỏe hay các mối quan hệ không?

Thành công cá nhân hóa không làm giảm tham vọng – ngược lại, nó giúp bạn tập trung, làm việc có mục tiêu và lý do rõ ràng để bảo vệ năng lượng của mình khỏi những kỳ vọng áp đặt.

Sắp lịch có chủ đích, thay vì chỉ ghi “bận”

Nhiều người, trong đó có Kushner, từng dùng từ “busy” để né tránh yêu cầu hoặc tạo cảm giác bận rộn. Nhưng “bận” không nói lên được bạn đang ưu tiên điều gì. Thay vào đó, hãy ghi cụ thể như "làm việc tập trung", "đón con", "nghỉ trưa" hay "suy nghĩ chiến lược". Việc này không chỉ giúp bạn kiểm soát thời gian tốt hơn, mà còn truyền đi thông điệp rằng mọi hoạt động, từ họp hành đến nghỉ ngơi, đều có giá trị.

Khi bạn làm rõ được cách mình phân bổ thời gian, đồng nghiệp và cấp trên cũng sẽ hiểu, tôn trọng và phối hợp hiệu quả hơn.

Thiết lập những “nguyên tắc không thể thương lượng”

Bạn có thể thấy ngại ngần khi nói: “Tôi không thể họp trước 9 giờ vì đưa con đi học” hay “Tôi cần kết thúc công việc lúc 18 giờ để dành thời gian cho gia đình”. Nhưng việc xác lập những giới hạn này không khiến bạn kém chuyên nghiệp mà cho thấy bạn hiểu rõ điều gì giúp mình duy trì sự bền bỉ lâu dài.

Rõ ràng và nhất quán về những nguyên tắc cá nhân sẽ giúp bạn tránh hiểu lầm, căng thẳng ngầm và làm gương cho một môi trường làm việc lành mạnh hơn.

“Bật chế độ vắng mặt” ngay cả khi không đi nghỉ

Không cần chờ đến kỳ nghỉ chính thức, bạn hoàn toàn có thể sử dụng tính năng Out of Office (OOO) cho những thời điểm cần hồi phục, chẳng hạn như khi chăm con ốm, khi quá tải tinh thần hoặc chỉ đơn giản là cần một buổi chiều tĩnh lặng. Kushner đã áp dụng điều này và ngạc nhiên khi nhận được sự cảm thông thay vì phán xét.

Hành động nhỏ này góp phần bình thường hóa việc nghỉ ngơi và giúp mọi người hiểu rằng: sự hồi phục là thiết yếu – không phải đặc quyền.

Đặt những câu hỏi “khó” với bản thân và đồng nghiệp

Thay vì áp đặt chính sách từ trên xuống, Kushner gợi ý bắt đầu bằng những câu hỏi chân thành: Thời gian nào trong ngày bạn sáng tạo nhất? Bạn không muốn bỏ lỡ điều gì trong tuần - một buổi tập yoga, bữa tối với gia đình, hay thời gian đọc sách? Những dữ liệu tưởng như nhỏ nhặt này lại giúp cả nhóm phối hợp tốt hơn và xây dựng văn hóa làm việc dựa trên sự đồng cảm.

Khi bạn nhìn nhận đồng nghiệp như những con người toàn diện, chứ không chỉ là những “chức danh”, hiệu suất không giảm đi, mà sự gắn kết và thấu hiểu sẽ tăng lên rõ rệt.

Học cách nói “không” mà không thấy áy náy

Trong văn hóa “hustle” (văn hoá làm việc vội vã, coi trọng số lượng hơn chất lượng), từ chối thường bị gắn với sự yếu đuối. Kushner từng cảm thấy tội lỗi mỗi khi đặt ra giới hạn, nhưng dần nhận ra: từ chối đúng lúc là cách bạn giữ gìn chất lượng công việc và bảo vệ chính mình.

Một câu trả lời rõ ràng và chuyên nghiệp như: “Hiện tại tôi không thể nhận thêm việc, nhưng có thể xem xét lại vào thứ ba tuần sau” hiệu quả hơn rất nhiều so với việc ôm đồm rồi kiệt sức.

“Loud living” không phải là sống ồn ào, mà là sống có ý thức, rõ ràng và đầy chủ đích. Đó là lời khẳng định: tôi chọn sống theo điều gì thực sự có ý nghĩa và tôi không cần xin lỗi vì điều đó.

“Từ chối kiệt sức” – chiến thuật mới của gen Z để sống thật, làm việc hiệu quả - 2

“Loud living” không phải là sống ồn ào, mà là sống có ý thức, rõ ràng và đầy chủ đích (Minh họa: shrm.org).

Tương lai của công việc: Ranh giới rõ ràng, hy sinh giảm bớt

Bạn có biết rằng “cân bằng công việc - cuộc sống” không còn là tiêu chuẩn duy nhất mà chúng ta hướng tới nữa? Thay vì cố gắng chia tách rạch ròi giữa công việc và cuộc sống cá nhân, xu hướng hiện nay là “hòa hợp công việc - cuộc sống”, tức là sự nghiệp và cuộc sống có thể cùng tồn tại, hỗ trợ và thích nghi với nhau một cách linh hoạt hơn.

Dù không phải công việc nào cũng cho phép bạn làm việc ở bất cứ đâu hay bất cứ lúc nào, ngay cả những nghề cần phải có mặt đúng giờ hoặc làm theo ca kíp vẫn có thể xây dựng sự minh bạch trong giao tiếp. Khi mỗi người biết rõ giới hạn, năng lực và ưu tiên của bản thân, cả nhóm sẽ vận hành suôn sẻ và hiểu nhau hơn. Không cần phải hoàn hảo, chỉ cần thành thật và rõ ràng thôi!

Khác với suy nghĩ “loud living” là một đặc quyền xa xỉ, thực tế đây là một công cụ giúp chúng ta làm việc hiệu quả hơn và sống trọn vẹn hơn trong thế giới luôn thay đổi. Thay vì xem những ranh giới giữa công việc và cuộc sống là rào cản, hãy coi đó là những chiếc la bàn dẫn đường giúp bạn tiến bước vững chắc, bền bỉ và vui vẻ.

Đã đến lúc thôi chịu đựng âm thầm và kiệt sức. Hãy “sống lớn tiếng”, tạo ra một tương lai công việc vừa nhân văn, vừa hiệu quả, để mỗi người đều có thể thành công mà không mất đi chính mình.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Mỹ nhân Việt từng được gọi là “quả bom sex": tuổi 42 vẫn độc thân

Từng gây sốc với những vai diễn gợi cảm trên màn ảnh Việt, Quách An An sau nhiều năm chọn rút lui khỏi showbiz, sống kín tiếng và hoàn toàn vắng bóng truyền thông.
2

65 tuổi, tôi ước mình biết 5 điều này ở tuổi 20: Làm được cả 5, về già bớt hẳn bệnh tật

Nhìn chung, tôi cảm thấy vô cùng biết ơn vì mình vẫn khỏe mạnh và cân đối, mặc dù đã đối xử không tốt với cơ thể khi còn trẻ.
4

Viết thư pháp trên quả vải thiều, chàng trai gen Z Hà Nội gây sốt mạng

Thay cho giấy dó và lụa, Việt Út viết thư pháp lên quả vải thiều; hình ảnh mang nét đẹp vừa truyền thống vừa mới lạ này khiến cư dân mạng sửng sốt và thích thú.
5

Quán quân Olympia có sự nghiệp rộng mở ở nước ngoài vẫn từ chối lương cao để về nước

Sau khoảng thời gian học tập và làm việc tại Úc và Anh, Quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 9 quyết định về nước công tác tại ĐH Huế.

Người đàn ông rong ruổi các tỉnh miền Tây chụp biển địa giới trước sáp nhập

Nghe tin các tỉnh miền Tây quê mình dự kiến sáp nhập, anh An dành 3 ngày chạy xe máy đến từng biển địa giới chụp ảnh lưu giữ kỷ niệm.

Gen Alpha - Thế hệ học trên TikTok, ôn thi qua hashtag

Thế hệ này đã biến việc học thành xu hướng, biến bài giảng thành nội dung viral.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

'Nữ quái kiệt' 86 tuổi một mình du lịch nước ngoài 42 lần trong 10 năm

Là "con nghiện du lịch", mới đây cụ bà 86 tuổi người Anh đặt chuyến đi nước ngoài thứ 42 trong 10 năm qua, bà luôn đi một mình trong những hành trình này.

Chàng trai làm hoa bằng bánh kem 'thật còn hơn cả hoa thật'

Ngắm bông hồng bạch bằng kem mà Nguyễn Đình Lương làm, nhiều người không tin đó không phải hoa thật, thậm chí có cảm giác mình sẽ ngửi được mùi hoa hồng quyến rũ.

Đằng sau hiện tượng zombie công sở: Đừng trách giới trẻ lười nhác, hãy trách lãnh đạo yếu kém!

Không phải giới trẻ ngày nay lười biếng hơn, mà là lãnh đạo đã không biết cách khuyến khích, thúc đẩy họ làm việc.

Hội chứng "mơ hồ đi làm": Đáng sợ nhất không phải là thất nghiệp, mà là mất phương hướng

Có những người trẻ sau khi tốt nghiệp, họ không thất nghiệp, nhưng cũng không biết mình đang làm gì

Chàng trai làm mô hình hổ Belgan giống thật khiến người trên phố hết hồn

Khi chú hổ Bengal của Đức Dự xuất hiện trong con hẻm, nhiều người giật bắn mình trước khi nhận ra đây là mô hình được làm theo tỷ lệ 1:1, giống y như thật.

Chăm sóc bản thân thật sự - Tại sao những gì bạn gọi là “self-care” lại khiến bạn thấy tệ hơn?

Từ sách - Phim - Quìn - 13/07/2025 09:00
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà cụm từ “chăm sóc bản thân” tràn ngập mạng xã hội. Từ những bài tập yoga cho đến các kỳ nghỉ dưỡng được gắn thẻ #SelfCare. Nhưng giữa những hào nhoáng ấy, đã bao giờ bạn tự hỏi: chăm sóc bản thân thật sự là gì?

Xem Tây Du Ký: Người thường muốn trở thành Tôn Ngộ Không, người khôn ngoan sẽ chọn nhân vật khác

Điện ảnh - Ánh Lê - 13/07/2025 08:00
Nhiều người trải đời rồi mới hiểu ra rằng sống thong dong như Trư Bát Giới mới là lựa chọn khôn ngoan.

Xem "Sex Education", tôi hối hận tột cùng: Tương lai mờ mọt chỉ vì lỗi lầm ngớ ngẩn này

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 12/07/2025 13:00
Tôi cứ nhìn mình mãi trong gương, sau đó thì bật khóc nức nở vì hối hận. Bộ phim "Sex Education" đã khiến tôi nhận ra mình sống tệ hại thế nào?

Những điều cần biết trên VNeID

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 12/07/2025 12:00
VNeID sẽ cung cấp 5 dịch vụ mới, bao gồm chứng thư chữ ký số, dịch vụ ngân hàng, ví điện tử, mua vé máy bay và tra cứu thông tin sử dụng điện.

Top 3 cao thủ chưa từng lộ diện trong truyện Kim Dung, Độc Cô Cầu Bại chỉ xếp thứ 2

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 12/07/2025 11:00
Bài viết này sẽ hé lộ danh tính và xếp hạng ba vị đại cao thủ "ẩn dật" này.

7 nguyên tắc của Einstein để có cuộc sống tốt đẹp hơn

Suy ngẫm - TĐ - 12/07/2025 10:00
Einstein cũng là người thoải mái trong việc đưa ra lời khuyên về cuộc sống cho bạn bè, người quen và những người cùng thời với ông. Những lời khuyên thông thái và giàu lòng trắc ẩn ấy vẫn còn phù hợp với cuộc sống ngày nay.

Đại địa chấn kinh tế - Vì sao một đồng tiền có thể sụp đổ chỉ sau một đêm?

Từ sách - Phim - Quìn - 12/07/2025 09:00
Chúng ta thường nghĩ đồng tiền quốc gia là thứ vững chắc, được chống lưng bởi cả một chính phủ. Nhưng thực tế, có những lúc chỉ một động thái bán tháo ồ ạt của giới đầu cơ cũng đủ khiến đồng tiền mất giá, thị trường hoảng loạn, người dân rơi vào khủng hoảng.

Hạnh phúc tuổi trẻ - Khủng hoảng 1/4 cuộc đời, khi tuổi trẻ không giống những gì ta tưởng

Từ sách - Phim - Quìn - 12/07/2025 08:00
Tuổi đôi mươi, ai cũng từng nghĩ đó sẽ là những năm tháng rực rỡ nhất: mình sẽ sống hết mình với đam mê, tự do theo đuổi điều mình yêu thích, và thành công sẽ đến nếu cố gắng đủ nhiều. Nhưng rồi, khi thực sự bước vào đời, mọi thứ lại khác xa.

Vì sao "Hồng Tỷ" lừa tình được gần 1.700 trai đẹp: Câu trả lời khiến người ta hoảng hốt nhưng "không thể cãi"

Suy ngẫm - VV - 11/07/2025 13:00
Câu trả lời nằm ở tâm lý học xã hội và nhu cầu cảm xúc bị đánh trúng tâm lý nam giới hiện đại.

Nhờ phim Sex Education mà tôi kịp bình tĩnh khi phát hiện kho tàng nhạy cảm của con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 11/07/2025 12:00
Con trai tôi đã khen bố mẹ văn minh và tinh tế.

Tra cứu mã vùng điện thoại cố định của 34 tỉnh thành

Kỹ năng - PT - 11/07/2025 11:00
Theo đó, mã vùng điện thoại cố định của 11 tỉnh, thành phố không thay đổi. Các quy định về định tuyến, quay số và tính cước giữ nguyên như hiện hành.

Google Maps vô tình ghi lại chuyện tình 10 năm cuối đời của đôi vợ chồng già khiến hơn 391.000 người dừng bước

Suy ngẫm - Phạm Trang - 11/07/2025 10:00
Mới đây, một bài đăng cảm động đang lan truyền nhanh chóng, ghi lại cuộc sống của một cặp vợ chồng lớn tuổi ở Philippines qua ống kính Google Maps đã chạm đến trái tim của hàng trăm nghìn người.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Từ sách - Phim - FN - 11/07/2025 09:00
Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Hạnh phúc tuổi trẻ - “Điều tốt cũng có thể hủy hoại bạn”, nghe vô lý nhưng chính bạn đang làm điều đó mỗi ngày

Từ sách - Phim - Quìn - 11/07/2025 08:00
Chúng ta lớn lên với niềm tin rằng phải giữ lấy điều tốt và loại bỏ điều xấu, như thể đó là cách duy nhất để sống hạnh phúc. Nhưng vì sao càng chạy theo những lựa chọn ấy, tâm trí lại càng mệt mỏi, càng đầy xung đột và lo lắng?

Mẹo nhỏ khi kết hợp tệp âm thanh với OpenAI

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 13:00
Việc sử dụng các dịch vụ AI của OpenAI một cách nhanh chóng có thể khiến bạn tốn kém. Tuy nhiên, có một mẹo hữu ích giúp tiết kiệm chi phí: sử dụng API để tổng hợp các bản ghi âm.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Chủ nhật, 13/07/2025