Khai mở hạnh phúc
“Khai mở hạnh phúc” (A toolkit for happiness) đặt ra cho chúng ta một câu hỏi lớn: Hạnh phúc là gì? Chúng ta có nhất thiết phải liên tục hạnh phúc, mãi mãi hạnh phúc không?
Khi Gen Z đang bước vào tuổi trưởng thành và dần khẳng định vị trí trên thị trường lao động, một thế hệ khác – trẻ hơn, trầm lặng hơn nhưng cũng vô cùng thú vị – đang âm thầm thay đổi cách chúng ta hiểu về mạng xã hội. Đó chính là Gen Alpha, thế hệ sinh từ năm 2010 trở đi, lớn lên cùng iPad, YouTube Kids, và những video ASMR dịu êm đến mức có thể khiến cả người lớn cũng phải "đổ gục".
Nếu Gen Z từng bị "gắn mác" là thế hệ sống ảo, thì Gen Alpha còn hơn thế – các em sinh ra trong thế giới ảo . Không phải là kiểu sống hai cuộc đời online – offline, mà là hòa làm một: online cũng là thật, thậm chí thật hơn cả thật .
Với Gen Alpha, ranh giới giữa đời sống số và đời sống thực gần như đã mờ nhòe. Một buổi đi học ở lớp có thể nhàm chán, nhưng một buổi "học" trong Minecraft, nơi các bạn cùng nhau xây trường học, cùng chat, cùng chơi thì lại là niềm vui đích thực. Còn mạng xã hội? Không chỉ là nơi để chia sẻ ảnh hay viết caption – với Gen Alpha, mạng xã hội phải là một thế giới nhập vai, nơi các em có thể "sống thật" nhất theo cách của riêng mình.
Một điểm khác biệt cực kỳ thú vị ở Gen Alpha khi sử dụng mạng xã hội là… niềm say mê đặc biệt với âm thanh. Trong khi Gen Z gắn liền với hình ảnh bắt mắt, visual bắt trend, thì Gen Alpha lại có xu hướng yêu thích những nội dung kích thích thính giác – đặc biệt là các âm thanh nhẹ nhàng, lặp đi lặp lại và tạo cảm giác dễ chịu, điển hình như thì thầm, gõ mic, cắt xà phòng, kéo slime… Nói cách khác, ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) chính là "thế giới ngầm" mà Gen Alpha đang âm thầm chiếm lĩnh.
ASMR là viết tắt của từ Autonomous Sensory Meridian Response, có thể tạm dịch là "Phản ứng cực khoái độc lập". Cụm từ này chỉ phản ứng rùng mình ở đầu hoặc cổ sau khi tiếp nhận một số các kích thích như những âm thanh êm ả hoặc âm thanh lặp lại tuần hoàn.
Những tác nhân tạo nên hiệu ứng ASMR rất đa dạng và đều khá quen thuộc trong cuộc sống, từ những vật hữu hình đến vô hình. Hiệu ứng ASMR phổ biến nhất thường đến từ âm thanh. Nhưng âm thanh này phải đặc biệt tác động đến xúc giác của con người, tạo ra cảm giác thoải mái như:
- Tiếng thì thầm của một người nào đó: Đây là âm thanh tạo nên hiệu ứng ASMR phổ biến nhất và cũng mang lại cảm giác rõ ràng nhất
- Tiếng gõ hoặc cào nhẹ lên các bề mặt: Những người làm video thường gõ nhẹ lên bàn, sách và ly nước hoặc cào nhẹ lên mic
- Tiếng lật sách: Âm thanh này tạo ra hiệu ứng khá tốt nhưng khá nhiều người lại không thích loại âm thanh này
- Ngoài ra, cũng có thể đến từ các âm thanh như: tiếng mưa, tiếng rót nước, âm thanh lúc nhai thức ăn, tiếng lá khô xào xạc,…
Với nhiều người lớn, việc một đứa trẻ 7 tuổi có thể ngồi hàng tiếng chỉ để xem người khác… thì thầm vào mic hoặc nhấn tay vào một cục slime có thể là chuyện khó hiểu. Nhưng với Gen Alpha, đó là một cách để xoa dịu tâm trí, để kết nối với bản thân trong một thế giới ồn ào và luôn đầy kích thích. Sinh ra trong thời đại mà thông tin cập nhật từng giây, mọi thứ đều chuyển động nhanh – các em lại chọn tìm về những điều nhỏ, chậm và dịu dàng .
Không chỉ đơn thuần là sở thích, việc yêu thích ASMR còn cho thấy Gen Alpha đang có một kiểu tiếp nhận và xử lý thông tin rất khác . Các em không bị hấp dẫn bởi nội dung giật gân hay drama như thế hệ trước, mà tìm đến những trải nghiệm mang tính cá nhân, gợi cảm giác an toàn. Với Gen Alpha, TikTok không chỉ là nơi để giải trí, mà còn là nơi để… nghe tiếng rót nước, tiếng lật sách, hay tiếng gãi mic – những thứ tưởng chừng vô nghĩa nhưng lại có sức hút vô cùng đặc biệt.
Cùng với đó, Gen Alpha cũng đang "lập địa bàn" của mình ở những nơi khác biệt – nơi mà các thế hệ trước có thể chưa từng đặt chân tới. Đó là các nền tảng như Roblox, Minecraft – nơi mạng xã hội và trò chơi được tích hợp vào làm một.
Trong thế giới này, các em không đơn thuần là người dùng, mà là người kiến tạo. Các em có thể xây nhà, mở trường, tổ chức concert, đi picnic cùng bạn bè – tất cả đều diễn ra trong không gian ảo. Và điều đặc biệt là: các em hoàn toàn chấp nhận đó là "thật". Không phải bản sao của đời sống, mà chính là đời sống. Cái hay là ở chỗ, Gen Alpha không cần chụp ảnh để chứng minh mình đang sống vui – các em sống luôn trong chính "bài đăng" đó, dưới dạng avatar.
Nếu Gen Z từng được mệnh danh là thế hệ của video ngắn và tính giải trí nhanh, thì Gen Alpha lại yêu cầu tính tương tác cao và sự nhập vai toàn diện. Một video hay sẽ không đủ. Phải là một thế giới mà các em có thể tham gia, trò chuyện, lựa chọn, thay đổi – như một nhân vật chính thật sự. Đó là lý do vì sao những video có giọng nói nhẹ nhàng, hỏi han như "Hôm nay con ổn không?" hay "Giờ mình cùng nhau thở sâu nhé!" lại có hàng triệu lượt xem – vì nó cho Gen Alpha cảm giác được chăm sóc, được kết nối, dù là qua màn hình.
Từ việc thích những tiếng động nhẹ nhàng đến việc đắm chìm trong thế giới ảo, Gen Alpha đang khiến chúng ta phải nhìn mạng xã hội bằng một lăng kính hoàn toàn khác. Đó không còn là nơi để "sống ảo" nữa, mà là nơi sống thật, theo một định nghĩa mới – nơi cảm xúc được lắng nghe, nơi trải nghiệm được cá nhân hóa, và nơi mỗi em nhỏ có thể là chính mình theo cách riêng, dù chỉ là trong một đoạn video ASMR hay một buổi tối xây nhà trên Minecraft.
Vậy nên, nếu bạn có dịp bắt gặp một em bé đang chăm chú nghe tiếng gõ bàn phím hoặc ngồi hàng giờ trong thế giới Roblox, đừng vội kết luận là "nghiện màn hình". Biết đâu, đó chính là cách mà Gen Alpha đang tìm kiếm sự yên bình, kết nối và sáng tạo, theo cách rất riêng.
Theo Native
.jpg "Xu hướng sách phi hư cấu thế kỷ 21 bộc lộ bản chất con người")
