Quy trình phần mềm

GS John Vu01/07/2024 12:00
Quy trình phần mềm

Tuần trước, một sinh viên nói với tôi: “Phần mềm quá phức tạp và không thể nào loại bỏ mọi lỗi được. Em càng thử phần mềm, càng tìm ra nhiều lỗi hơn, và càng chữa các lỗi đó, lại càng nhiều lỗi xuất hiện thêm”.

Tôi hiểu thất vọng của sinh viên này bởi vì không thể nào loại bỏ được các lỗi dựa trên việc kiểm thử.

Tôi làm việc trong công ti hàng không và tôi có thể nói với bạn rằng máy bay là hệ thống phần cứng và phần mềm phức tạp. Mặc dầu không ai có thể chứng minh được rằng máy bay không có khiếm khuyết nhưng công ti chúng tôi nhận trách nhiệm về mọi khiếm khuyết. Tuy nhiên, chúng tôi không dựa vào việc kiểm thử sản phầm để loại bỏ khiếm khuyết bởi vì chúng tôi biết rằng kiểm thử là cách rất tốn kém và không hiệu quả để khử bỏ khiếm khuyết.

Chúng tôi tập trung vào tuân theo các qui trình phát triển và chế tạo đã được xác định rõ, chúng tôi dùng các thủ tục đo được và các phương pháp thống kê để xây dựng mọi thứ đúng đắn ngay từ đầu. Tất nhiên chúng tôi làm kiểm thử sản phẩm của mình nhưng kiểm thử là nỗ lực cuối cùng để đảm bảo sản phẩm có chất lượng rất cao.

Câu hỏi của tôi là tại sao công nghiệp phần mềm không thể áp dụng điều mà công nghiệp chế tạo đã từng làm trong nhiều năm rồi? Điều đó đưa tôi tới một câu hỏi nền tảng khác tại sao người làm phần mềm lại không được dạy về qui trình phần mềm? Tại sao phần lớn các đại học vẫn dạy sinh viên về ngôn ngữ lập trình và kiểm thử mà không dạy về qui trình phát triển phần mềm?

Qui trình là dãy các bước được thực hiện theo một lí do nào đó. Qui trình tích hợp con người, thủ tục và công cụ để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Sản phẩm có thể là máy bay, xe hơi, điện thoại di động hay phần mềm máy tính. Qui trình là điều mọi người làm, dùng các thủ tục, phương pháp, công cụ và trang thiết bị để biến đổi vật liệu thô như gỗ, kim loại thành sảnh phẩm như nhà, xe hơi. Qui trình phần mềm là tập các bước  (kể cả thủ tục, phương pháp và công cụ) mà mọi người tuân theo để phát triển sản phẩm phần mềm. Khái niệm then chốt ở đây là chỗ chất lượng của sản phẩm được xác định bằng chất lượng của qui trình được dùng để phát triển nó.

Cho nên khi sản phẩm có lỗi, bạn phải quay lại qui trình và nhận diện cái gì là nguyên nhân, nó xảy ra ở đâu trong qui trình và sửa nó để cho nó sẽ không xảy ra nữa. Bằng việc áp dụng phương pháp thống kê để đo mọi bước trong qui trình, người kĩ sư có thể tạo ra một miền có hiệu quả các kết quả được trông đợi mà có thể đạt tới được bằng việc tuân thủ theo qui trình phần mềm. Bằng việc cải tiến liên tục qui trình và loại bỏ nguyên nhân lỗi, người kĩ sư phần mềm có thể tạo ra sản phẩm phần mềm với ít khiếm khuyết hơn. Tôi thận trọng không nói “không lỗi” ở đây bởi vì khó chứng minh được điều đó nhưng phần mềm với thật ít lỗi thì tốt hơn là phần mềm đầy lỗi.

Khái niệm về qui trình là yếu tố then chốt trong giáo trình phần mềm mới có tên là Kĩ nghệ phần mềm. Trong lĩnh vực này, sinh viên sẽ học việc áp dụng cách tiếp cận có kỉ luật và có định lượng vào việc phát triển phần mềm. Kỉ luật này bao gồm tri thức, công cụ và phương pháp xác định yêu cầu, kiến trúc hệ thống phần mềm, thiết kế và thực hiện sản phẩm phần mềm, tiến hành kiểm thử và kiểm chứng rằng sản phẩm đáp ứng yêu cầu. Triết lí của bộ môn này là chất lượng phần mềm thuộc vào trách nhiệm của người làm phần mềm, người tạo ra sản phẩm phần mềm. Tuy nhiên, nếu người làm phần mềm không cải tiến kĩ năng của mình, không phân biệt giữa “kĩ nghệ phần mềm” và “lập trình phần mềm” thì ngành công nghiệp phần mềm không thể đi rất xa được. Chừng nào mà người làm phần mềm vẫn cứ khăng khăng rằng chất lượng không phải là trách nhiệm của họ, thì chất lượng không thể được cải thiện.

English version

Process

Last week, one student told me: “Software is so complex and it is impossible to remove all defects. The more I tested software, the more defects I found and the more I fixed those defects, the more defects appeared”. I understand his frustration because it is not possible to remove defects based on testing alone.

I work in an aerospace company and I can tell you that an aircraft is a complex hardware and software systems. Although no one can prove that the aircraft has zero defects but our company does take full responsibility for any defects. However, we do not rely on product testing to remove defects because we know that testing is very expensive and ineffective way to eliminate defects. We focus on following a well defined development and manufacturing processes, we use measured procedures and statistical methods to build everything corrected from the beginning. Of course we do test our products but testing is the last resort to ensure the products are of very high quality.

My question is why software industry can not apply what the manufacturing industry has been doing for years? That brings me to another fundamental question why software people are not taught about software process? Why most universities are still teaching students about programming languages and testing but not the process of develop software?

Process is a sequence of steps performed for a given reason. Process integrates people, procedures and tools to create a final product. The product can be an aircraft, a car, a mobile phone or computer software.  Process is what people do, using procedures, methods, tools, and equipments to transform raw materials such as wood, metal into a product such as a house, a car. A software process is a set of steps (including procedures,
methods and tools) that people follow to develop software product. The key concept here is that the quality of the product is determined by the quality of the process used to develop it. So when the product has defect, you must go back to the process and identify what is the cause, where does it happen in the process and fix it so it will not happen again. By apply statistical method to measure every process steps, engineer can effective create a range of expected results that can be achieved by following a software process. By continuously improve the development process and remove the cause of defects, a software engineer can produce software product with much fewer defects. I am carefully not to say “Zero defects” here because it is difficult to prove it but software with much fewer defects is better than software full of defects.

The concept of process is the key element in a new software curriculum called Software Engineering. In this field, students will learn the application of a disciplined and quantifiable approach to the development of software. This discipline consists of knowledge, tools, and methods for defining requirements, architect a software system, design and implement software products, conduct testing and verify that the product meet
requirements. The philosophy of this discipline is software quality is the responsible of software people who create the software product. However, if software people do not improve their skills, do not distinguish between the “engineering of software” and the “programming of software” then the software industry cannot go very far. As long as software people insist that quality is not their responsibility, quality cannot be improved.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Chảy não

Với toàn cầu hoá hiện tượng “chảy não” kéo tới.
2

Thái độ xấu

Ớ Ấn Độ, nhiều người lập trình đi làm với thái độ xấu bởi vì họ biết rằng họ có thể dễ dàng kiếm được việc làm với các công ti khác vì tình trạng thiếu hụt công nhân phần mềm.
3

Nghề phần mềm

Nhiều sinh viên đã hỏi tôi họ có thể làm gì sau khi làm việc như người phát triển phần mềm trong nhiều năm. Có nhiều con đường nghề nghiệp mà người phát triển có kinh nghiệm có thể lựa chọn. Sau đây là một số con đường:
4

Quản lý dự án

Quản lí dự án phần mềm là khó bởi vì yêu cầu và công nghệ bao giờ cũng thay đổi và phần lớn những người quản lí không được đào tạo chính thức nào về cách quản lí dự án phần mềm.
5

Công nghiệp phần mềm ở Ấn Độ

Trong cuộc viếng thăm của tôi ở Ấn Độ, Ts. Prasad một giáo sư về kĩ nghệ phần mềm đã chia sẻ với tôi một cuộc điều tra ông ấy đã tiến hành tháng trước.

Người quản lý dự án phần mềm

Hàng nghìn năm trước đây, triết gia Hi Lạp Socrates đã dạy học trò của mình “Tự biết mình”. Ngày nay, tôi muốn dùng cùng cách tiếp cận đó trong kĩ nghệ phần mềm bằng việc gợi ý rằng người quản lí dự án phần mềm.

Học tập

Khái niệm về học tập đang đối diện với những thay đổi nền tảng do sự thay đổi trong công nghệ và nền kinh tế toàn cầu.

Người kỹ sư phần mềm giỏi nhất

Bạn tôi hỏi tôi: Làm sao anh biết người kĩ sư phần mềm giỏi nhất so với người trung bình? Sau đây là ý kiến cá nhân của tôi:

Kỹ nghệ: Ham muốn đột nhiên xảy tới cho sinh viên tốt nghiệp đại học

Khi cuộc khủng hoảng tài chính sâu sắc thêm, sinh viên tốt nghiệp khoa học và toán học, những người đã có thời lũ lượt kéo vào Kinh doanh, Tài chính và Ngân hàng, bây giờ đang xem xét việc làm trong kĩ nghệ phần mềm.

Cần hỗ trợ cho nền kinh tế dựa trên tri thức

Khi thế giới bước vào thế kỉ 21, nền kinh tế toàn cầu trở thành nền kinh tế dựa trên tri thức.

Nền kinh tế dựa trên tri thức

Có một báo cáo đại học nói rằng 34% thanh niên giữa độ tuổi 18 tới 32 đang hoặc lập kế hoạch để khởi đầu doanh nghiệp hay đã làm việc đó rồi.

Nền kinh tế tri thức-5

Ngày nay, dẫn lái chính cho tăng trưởng kinh tế là trong miền công nghệ cao.

Nền kinh tế tri thức-4

Là một giáo sư lịch sử, bạn tôi rất tò mò về điều đã xảy ra ở Ấn Độ cho nên ông ấy hỏi: “Theo quan điểm của ông thì Ấn Độ rất thành công trong việc xây dựng xã hội tri thức bằng việc bỏ qua pha công nghiệp nhưng tại sao họ đã làm loại quyết định đó?”

Công nghiệp phần mềm ở Ấn Độ

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/07/2025 13:00
Trong cuộc viếng thăm của tôi ở Ấn Độ, Ts. Prasad một giáo sư về kĩ nghệ phần mềm đã chia sẻ với tôi một cuộc điều tra ông ấy đã tiến hành tháng trước.

Con người nói chuyện ngày càng giống ChatGPT

Suy ngẫm - Nam Đoàn - 25/07/2025 12:00
Nghiên cứu mới đây tiết lộ một xu hướng đáng kinh ngạc: Thay vì AI học cách giao tiếp như con người, chính chúng ta lại đang dần "nói chuyện giống ChatGPT".

Người dùng Meta AI đang bị khai thác dữ liệu nhạy cảm mà không hề biết

Kỹ năng - Nam Đoàn - 25/07/2025 11:00
Hãy tưởng tượng một cảnh phim kinh dị thế kỷ 21: Lịch sử duyệt web cá nhân của bạn bị công khai mà bạn không biết, đây chính là cảm giác mà nhiều người dùng đang trải qua với ứng dụng Meta AI.

Xóa gấp bức ảnh ông cụ bán xôi ở vỉa hè sau 5 ngày vì quá nhiều tiền được gửi về tài khoản

Phong cách sống - Trần Hà - 25/07/2025 10:00
"Hóa ra chuyện này có thật ngoài đời ư?”, một netizen bình luận.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Cha mẹ độc hại ảnh hưởng ra sao đến sự trưởng thành của một đứa trẻ?

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 25/07/2025 09:00
Sẽ thế nào nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi ngán ngẩm nhìn sang chồng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 25/07/2025 08:00
Tôi không nghĩ đến, có ngày mình rơi vào hoàn cảnh này.

Những câu chuyện đầy xúc động trong tiệm sách cũ

Giải trí - AN VI - QUỲNH QUỲNH - TTO - 24/07/2025 13:00
Kính tặng, thương tặng, gửi người không bao giờ tôi gặp lại… - bút tích trên trang sách nhuốm màu thời gian trong các cửa hàng sách cũ chứa đựng bao câu chuyện đầy xúc động.

Cùng con trai xem “Sex Education”, tôi khéo léo dạy con tính khiêm tốn mà chẳng cần nặng lời!

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 24/07/2025 12:00
Giống như một hạt giống cần đất để nảy mầm, tôi đã tìm ra cách gieo vào con trai mình giá trị của sự khiêm nhường.

Giáo sư khuyên: Mỗi ngày nói 6 câu này, bạn sẽ không còn quát mắng con nữa

Kỹ năng - Hiểu Đan - 24/07/2025 11:00
Con cái sẽ không nhớ bạn đã quát gì, nhưng sẽ mãi mãi khắc ghi ánh mắt, gương mặt bạn khi quát mắng.

Thế hệ cợt nhả tiêu tiền “ngược đời” không giống ai

Phong cách sống - Ngọc Linh - CFB - 24/07/2025 10:00
Tiêu dùng ngược trong mắt người khác cũng chẳng sao, chỉ cần bản thân thấy “xuôi” là được rồi vì tiền là của mình cơ mà.

Trở về từ cõi chết

Tủ sách - FN - 24/07/2025 09:00
Trở về từ cõi chết là quyển tự truyện sâu sắc của tác giả Anita Moorjani, kể về hành trình phi thường của cô từ cõi chết trở về và những bài học quý giá mà cô đã học được từ trải nghiệm cận tử.

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 4: Bài học từ cuộc đại khủng hoảng Covid-19

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 24/07/2025 08:00
Bất chấp tình hình kinh tế cuối năm u ám, thị trường chứng khoán vẫn đạt được các đỉnh mới nhờ căng thẳng địa-chính trị được cải thiện và quan trọng nhất là nhờ những loại vắc-xin Covid-19 đầu tiên được chấp thuận.

Thái độ xấu

Blog GS John VU - GS John Vu - 23/07/2025 13:00
Ớ Ấn Độ, nhiều người lập trình đi làm với thái độ xấu bởi vì họ biết rằng họ có thể dễ dàng kiếm được việc làm với các công ti khác vì tình trạng thiếu hụt công nhân phần mềm.

Hỏi DeepSeek 6 điều ‘đau đầu’ nhất về cách dạy con: Câu trả lời khiến tôi bừng tỉnh

Kỹ năng - Diệu Đan - CFB - 23/07/2025 11:00
Trước những băn khoăn, tôi tìm đến DeepSeek, và câu trả lời của DeepSeek khiến tôi bừng tỉnh. Hoá ra bấy lâu nay, tôi đã dạy con sai cách!
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 25/07/2025