Dấu ấn 30 năm Việt Nam tham gia Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU
Cuộc thi Viết thư Quốc tế dành cho giới trẻ hay còn gọi là viết thư quốc tế UPU đã không còn xa lạ đối với các em học sinh. Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU được Tổng cục Bưu điện (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) tổ chức lần đầu tại Việt Nam năm 1987, đến nay hơn 30 năm. Tham gia Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU, các bạn trẻ không chỉ rèn luyện kỹ năng viết văn mà còn thỏa sức thể hiện tư duy và tình cảm của mình thông qua những chủ đề mang tầm vóc thời đại. Đây cũng là sân chơi bổ ích để cho các em thiếu nhi Việt Nam vốn rất thông minh và nhân ái có cơ hội thể hiện và đua tài cùng bạn bè năm châu.
“Những bức thư giải Nhất Việt Nam” là cuốn sách giới thiệu nội dung các bức thư đoạt giải Nhất Quốc gia trong 30 năm Việt Nam tham gia Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU. Trong số đó, 12 bức thư xuất sắc đoạt giải quốc tế, mang lại vinh quang cho đất nước với 02 giải Nhất - Huy chương Vàng, 01 giải Nhì - Huy chương Bạc, 02 giải Ba - Huy chương Đồng và 06 giải Khuyến khích. Năm 2016, bức thư đoạt giải Nhất quốc tế của em Nguyễn Thị Thu Trang, lớp 9B, Trường THCS Nguyễn Trãi, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương đã được đọc tại phiên toàn thể Đại hội Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) lần thứ 26 tổ chức tại Istanbul – Thổ Nhĩ Kỳ. Bức thư đã gây xúc động mạnh cho hơn 1.500 đại biểu đến từ hơn 150 nước tham dự Đại hội.
Cuốn sách bao gồm 27 bức thư đoạt giải Nhất Quốc gia. Cùng với mỗi bức thư đoạt giải Nhất Quốc gia, cuốn sách đã tổng hợp, cập nhật thông tin, hình ảnh và chia sẻ cảm nghĩ của tác giả bức thư; bên cạnh đó là những đánh giá, phân tích và bình luận sâu sắc của các nhà văn, nhà thơ, nhà báo về ý nghĩa, giá trị nhân văn và những thông điệp tác giả đã gửi gắm.
Từ chủ đề “mở” đến những thông điệp nhân văn, thời đại và giáo dục sâu sắc
Có thể khẳng định rằng, đề tài của Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU hằng năm là những đề tài khá đặc biệt và ý nghĩa. Đề tài của Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU là dạng đề tài “mở” và mang ý nghĩa thời đại sâu sắc. Những vấn đề nóng bỏng, cấp thiết của thế giới, của nhân loại: môi trường tự nhiên, xã hội, cuộc sống con người trong quá khứ, hiện tại hoặc tương lai hay những vấn đề gần gũi hơn trong cuộc sống của các em: quê hương đất nước, ngôi trường em đang học, bạn bè, thầy cô, gia đình…đều được thể hiện qua đề tài hằng năm của cuộc thi. Những ngày kỷ niệm lớn, những “Năm quốc tế” do Liên hợp quốc tổ chức đều thể hiện thông qua đề tài của cuộc thi. Có nghĩa là, cuộc thi Viết thư quốc tế UPU dành cho trẻ em đều không đứng ngoài những vấn đề thời đại của nhân loại, của thế giới. UPU đã khéo léo đưa trẻ em “tập” giải quyết những vấn đề thuộc trách nhiệm của người lớn, của “nhân loại” khi các em viết một bức thư dự thi. Đây là cách UPU “tập” cho các em các bạn trẻ làm người lớn trước tuổi một cách khôn ngoan và phù hợp với xu thế phát triển của thời đại – tập làm công dân thời đại.
Đề tài rộng nhưng lại buộc người dự thi phải thể hiện ngắn gọn trong một bức thư không quá 1.000 từ với hơn 2 trang giấy A4, sự đánh đố này chính là yếu tố đặc biệt và rất có ý nghĩa, rèn luyện cho các em thiếu nhi lối tư duy ngắn gọn, mạch lạc và có chọn lọc. Muốn viết một bức thư hay, buộc các em phải có lối viết tu từ và một tư duy mạch lạc, giàu hình ảnh, giúp các em rèn luyện khả năng viết văn hiện đại.
Mỗi chủ đề cuộc thi không chỉ mang tính giáo dục mà còn khuyến khích sự sáng tạo tìm tòi của các bạn trẻ tham gia viết thư để nói lên quan điểm của mình, đề xuất ý tưởng về những vấn đề nóng, đang được xã hội quan tâm. Mỗi một bức thư là một cách cảm nhận, một lối suy nghĩ, một cách thể hiện sinh động của các “tác giả nhí” trước những đề tài mang tầm vóc thời đại, chứa đựng trong đó thông điệp thật ý nghĩa, hướng người đọc tới những suy nghĩ và hành động tích cực, nhân văn. Song, toát lên từ tất cả các trang viết ấy vẫn là những tâm hồn trong sáng, những tấm lòng thiết tha, đầy yêu thương trước con người và cuộc sống xung quanh; là mong muốn về một cuộc sống hòa bình, tốt đẹp hơn của các em.
Cuốn sách không chỉ giáo dục các em học sinh về nhân cách, trí tuệ, nâng cao ý thức trách nhiệm với cộng đồng mà còn là tài liệu quí giúp các em trau dồi khả năng cảm thụ văn học, khuyến khích sự sáng tạo tìm tòi, tư duy phong phú, nói lên những suy nghĩ, quan điểm vì sự tiến bộ của xã hội.
“Những bức thư giải Nhất Việt Nam” là một trong những cuốn sách quý đầu tiên thuộc chương trình “Phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2020-2030” nhằm nâng cao văn hóa đọc trong cộng đồng do Bộ Thông tin & Truyền thông phối hợp cùng Trung Nguyên Legend và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thực hiện. “Những bức thư giải Nhất Việt Nam” đã phát hành rộng khắp cả nước với hàng chục nghìn điểm bưu điện văn hóa xã, các thư viện…