Nghề vẽ airbrush thịnh hành trong giới trẻ

Airbrush là tên của một dụng cụ vẽ được phát triển bởi nhà phát minh chuyên nghiệp và tài năng Abner Peeler "để vẽ tranh bằng màu nước và các mục đích nghệ thuật khác nhau" vào năm 1878. Nó sử dụng một máy nén khí vận hành bằng tay để cung cấp không khí liên tục. Tại Việt Nam, airbrush bắt đầu trở thành một nghề từ khoảng năm 2007, chủ yếu phát triển ở các thành phố lớn như Sài Gòn và Hà Nội, với hai trường phái: custom paint (ứng dụng hiệu ứng màu sơn) và artwork (vẽ mỹ thuật).

Con đường vào nghề của một airbrusher chuyên nghiệp

18 tuổi, Thạch nhập ngũ, và khi còn là sinh viên trường cao đẳng nghề quân khu 7, anh vẫn không từ bỏ đam mê vẽ tranh từ nhỏ. Suốt thời gian đó, để có được những khoản tiền đóng học phí theo học thêm ở những trung tâm dạy vẽ, anh đã phải làm thêm nhiều công việc thời vụ khác nhau như đóng giả mascot (người hình nhân thú nhồi bông), giữ xe cho một chung cư cũ, làm thêm ở một tiệm game... Tưởng chừng, sau khi tốt nghiệp cao đẳng điện tử ở trường, người nhà nghĩ anh sẽ trở thành một người thợ điện tử. Nhưng anh cảm thấy mình không thật sự phù hợp với công việc đó mặc dù đã được đi làm ở một vài cửa hàng điện tử một thời gian. 

Anh đã phải nói dối bố mẹ, để họ không lo lắng khi quyết định theo đuổi nghề vẽ trang trí airbrush, mà vẫn không để họ biết là mình đã không còn làm ở các cửa hàng điện tử nữa. Tại một vùng quê nghèo tỉnh Bình Thuận, là con của một gia đình nông dân nhưng làm công việc mang tính nghệ thuật được cho là không phù hợp. Nếu không theo nghề sửa điện tử, thì bố mẹ cũng bắt anh theo nghề nông của gia đình.

21 tuổi, loay hoay mọi cách để tồn tại ở Sài Gòn vì muốn theo đuổi sự nghiệp của mình. Anh thường xuyên rơi vào bế tắc vì những khó khăn tài chính và không nhận được lời động viên từ gia đình, trừ bạn bè thân thiết, vì cơ bản airbrush là một khái niệm còn mới lạ với số đông. Năm 2010, đấy là lúc anh vô tình nhìn thấy những clip phỏng vấn họa sĩ nổi tiếng Nguyễn Thế Nhân, airbrusher người Việt đầu tiên làm việc ở Nga và muốn phổ biến airbrush tại Việt Nam. Anh đã không ngần ngại đến gặp chú, thuyết phục nghệ nhân này truyền nghề cho mình.

Trong công việc lẫn trong đời sống, người thầy này đã giúp đỡ anh rất nhiều về tài chính, nguồn khách hàng, mối quan hệ xã hội, kể cả dạy anh cách ứng xử... Từ những bản vẽ thô sơ, phối màu căn bản, hay các bước ban đầu xây dựng nội dung cho sản phẩm, dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy, cho đến hiện tại nhiều người biết đến airbrush đều gọi Thạch là truyền nhân của người đàn ông này.

Sau này, anh thành lập nhóm vẽ Wolfpack House cùng 3 học viên, trong đó anh là trưởng nhóm, chịu trách nhiệm vẽ chính và cân đối chi phí dịch vụ cho bảng vẽ, tìm kiếm khách hàng, mở lớp đào tào học viên...

Điều gì chứng tỏ con đường anh đi là đúng đắn?

"Trải qua gần 11 năm với airbrush, dù từng bị nhiều phản đối và nghi ngờ về sự lựa chọn của chính mình, nhưng tôi chưa bao giờ muốn từ bỏ và bền bỉ chứng minh đó là con đường đúng đắn", Thạch trải lòng. "Trong sự nghiệp của mình, tôi chứng kiến nhiều người có tài năng nhưng không phải ai cũng thành công. Nhưng câu hỏi là làm thế nào? liệu bạn có thực hiện được nó không? Và tôi đã tìm được sự khác biệt, không phải nằm ở cách con người ta đối mặt khi mọi việc đều thuận lợi, mà cái khoảnh khắc quan trọng nhất là khi cuộc đời nói "Không" với mình", anh nói tiếp mắt vẫn đăm đăm vào bản vẽ.

Anh đã phải đối mặt với những hoá đơn tiền nhà, điện nước, chi phí chi tiêu cho gia đình nhỏ và ước mơ của mình và còn nhiều điều rất muốn nhưng chưa thể làm cho những người thân thương nhất. Điều duy nhất anh có thể làm là tin tưởng vào đôi bàn tay trần. Thạch nói, "tôi hiểu rõ ranh giới của sự cô độc và nhàm chán bình thường, và tôi muốn làm gì đó vượt giới hạn bản thân. Mỗi hộp thư từ chối từ phía khách hàng đều giúp tôi phải nổ lực hơn, khát vọng lớn hơn".

Ở thời điểm ban đầu, tất cả mọi thứ thật sự mới mẻ. Để có tài liệu tham khảo, anh dịch những tài liệu tiếng Anh trên mạng qua phần mềm Google dịch. Tất cả những từ ngữ và diễn giải kiến thức về airbrush lúc đó với Thạch còn khá hạn chế. Anh quyết tâm biến những lý thuyết mơ hồ ấy thành hiện thực.

Trong ảnh là một đuôi xe Harley Davidson được vẽ airbrush. Khách hàng cho ý tưởng ban đầu và nhóm phát triển thành các tác phẩm artwork đa dạng, thể hiện cá tính sở thích của khách hàng. Ảnh: Wolfpack House.

Cái khó của Thạch là phổ biến nghệ thuật vẽ airbrush và tiếp cận khách hàng. Người ta chưa hình dung được airbrush là gì và ứng dụng như thế nào trong nhu cầu trang trí. Cũng bởi lẽ đó, hầu hết những người làm nghề mặc dù rất đam mê nhưng không giữ được nhiệt huyết lâu. Họ rất dễ bỏ cuộc vì những khó khăn trong cuộc sống, airbrusher hơn 10 năm trong nghề bộc bạch.

Làm nghề này cần có thiết bị bảo hộ lao động như mặt nạ phòng độc, kính chống hóa chất... Bút vẽ airbrush hiện đại hơn cọ vẽ truyền thống. Khi sử dụng bút vẽ, airbrusher cần một máy nén khí mini vận hành liên tục luồng khí nén. Phải thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất và vật liệu màu sắc chuyên dụng là điều airbrusher yêu nghề phải chấp nhận. Thạch cũng cho biết, có thời gian anh phải dừng công việc vì bệnh lao phổi, đến từ thói quen thức khuya, và hút thuốc khi vẽ của mình. Anh bảo, hóa đơn tiền thuốc còn cao hơn tiền mua vật liệu.

Chi phí mua các vật dụng như sơn và dung dịch thinner hay máy bơm mini khá cao. Đôi khi anh phải gối đầu đơn hàng, hay vay mượn tiền bạn bè người thân để mua vật dụng hoặc để có tiền chi tiêu trước khi hoàn thành đơn hàng và nhận tiền từ khách.

Thêm nữa, người thân không hiểu những gì mình đang làm, nhiều người không coi trọng nghệ thuật nên công việc này ở thời điểm đầu có mức lương còn khá khiêm tốn. Nhiều khi phải làm việc một mình trong nhiều giờ, nhiều mối quan hệ bị đứt gãy. Buồn vui gì cũng chỉ một mình chỉ mong kịp chạy deadline đơn hàng cho khách, anh nói thêm.

Một trong những học trò giỏi nhất của Thạch, Hồ Thanh Sơn, sinh năm 1994, theo học airbrush từ Thạch tròn 2 năm, cho biết rất đam mê airbrush. Sơn bỏ ra tầm 4-6 ngày đễ hoàn thành một bức tranh chân dung. Sơn quyết tâm theo đuổi đam mê này và biến nó thành một công việc nghiêm túc. Ảnh: Thanh Thu.

Thạch nhấn mạnh để trở thành một họa sĩ airbrush, học viên trước tiên phải luyện tập được đức tính kiên trì, nhẫn nại. Niềm đam mê nhiệt huyết của một họa sĩ thể hiện qua từng đường nét trên tác phẩm, càng chỉnh chu cầu toàn, tinh tế kỳ công càng nhận được đánh giá cao từ phía khách hàng lẫn giới chuyên môn khó tính.

Nói thêm về các dự án đã thực hiện, Thạch hồ hởi chia sẻ về sự sáng tạo nhân vật gần đây cho các tác phẩm của mình. Một khách hàng ở Quận 9 có một xe bán tải và yêu cầu nhóm Thạch vẽ về concept thị trấn cao bồi như trong các phim về miền viễn tây nước Mỹ. Nhân vật chính là khách hàng. Khi chiếc xe lưu thông trên đường, trong sự trầm trồ của nhiều người, vị khách rất tự hào.

Ngoài vẽ airbrush (air: khí, brush: cọ), nhóm vẽ Wolfpack House của Thạch còn đảm nhận vẽ tranh tường và sự kiện.

Thạch trưởng thành từ đường phố. Anh mang hết thảy những gì mình quan sát và cảm nhận được vào những tác phẩm của mình, khiến chúng trở nên sinh động hơn. Anh cũng tìm được những người bạn hoạt động các ngành nghề mang tính chất underground để cùng chia sẽ. Điều anh trăn trở nhất trong hơn 10 năm qua là làm thế nào để phổ biến rộng rãi airbrush trong ứng dụng thực tiễn. Ảnh: Wolfpack House.

Thạch nhận xét, airbrush so với những ngày đầu tiên rất khác. Nó trở thành một ngành nghề mà xã hội chấp nhận và sử dụng rộng rãi và đã được ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực nghệ thuật như trang trí mô hình đồ chơi, laptop, điện thoại, ô tô, mô tô phân khối lớn, sự kiện, tranh 3D, makeup... Các chất liệu rất đa dạng như tường xi măng, gỗ, kim loại, thủy tinh, gốm…

Airbrush dần chinh phục được mọi khách hàng khó tính nhất. Khách hàng bắt đầu sành điệu hơn, tôn trọng những nét tinh tế thủ công hơn, nên nhóm anh dần có nhiều đơn đặt hàng hơn trước. Họ không còn lăn tăn với nhiều câu hỏi như "Vẽ airbrush liệu có đẹp, có bền không? Khác biệt của việc trang trí vẽ tranh airbrush như thế nào?". Điều đó minh chứng rằng, xã hội đã dần công nhận airbrush.

Nhu cầu trang trí ô tô và mô tô phân khối lớn những năm gần đây phát triển mạnh. Nhóm đã có nhiều đơn đặt hàng trong và ngoài nước. Anh cũng nhận được nhiều lời mời cộng tác của nhiều quốc gia trên thế giới như Dubai, Canada, Mỹ, Nhật Bản, Thái Lan cùng với những lời mời hợp tác làm việc tại các nước đó. Hơn nữa, có thêm cơ hội giao lưu học hỏi với nhiều họa sĩ airbrush trên thế giới. Điều vui nhất là anh được gia đình và bạn bè hiểu được nghề vẽ airbrush là một công việc nghiêm túc cần phải có tay nghề cao và đam mê thật sự.