"Cửa tiệm hạnh phúc" của người tự kỷ - Nơi công việc là chìa khóa giúp mở cánh cửa hòa nhập với cộng đồng

Nguyễn Phượng17/06/2025 09:00
"Cửa tiệm hạnh phúc" của người tự kỷ - Nơi công việc là chìa khóa giúp mở cánh cửa hòa nhập với cộng đồng

Trong “cửa tiệm hạnh phúc”, có 10 đứa trẻ đặc biệt đang ngày càng thay đổi, hoàn thiện và có thể tự kiếm tiền nuôi sống bản thân mình.

Mô hình kinh tế đặc biệt này do anh Nguyễn Đức Trung sáng lập không chỉ giúp họ hòa nhập, mà còn mở ra hy vọng về một con đường bền vững cho cộng đồng người tự kỷ.

Trong căn nhà nhỏ ba tầng trên phố Mai Anh Tuấn (quận Đống Đa, Hà Nội) có một cơ sở kinh doanh đặc biệt được gọi với cái tên thân thương "cửa tiệm hạnh phúc". Đây là dự án mô hình kinh tế cho người tự kỷ (Vietnam’s Autism Projects - VAPs) được anh Nguyễn Đức Trung (48 tuổi) sáng lập từ năm 2017.

12h30', thông báo "Có khách" từ bộ đàm vang lên, tất cả nhân viên chuyển từ trạng thái nghỉ trưa sang phục vụ khách. Đức, 19 tuổi không cần quá một phút để sắp xếp ca trực. Cậu nắm rõ ai có thế mạnh ở đâu, ai đủ ngôn ngữ để đi kèm với người hạn chế. "Bếp trưởng" Hưng được ghép với Trâm để gọi món. Minh được Lâm hỗ trợ oder đồ uống. Những người còn lại bày giấy ăn, tương ớt lên bàn.

Anh Nguyễn Đức Trung (hàng đầu, thứ hai từ phải sang) với các nhân viên tại Mô hình kinh tế dành cho người tự kỷ Việt Nam - Ảnh: VAPs

Đức, Hưng, Lâm, Trâm, Quang Anh là những người tự kỷ đang làm việc tại "cửa tiệm hạnh phúc" - nơi công việc là chìa khóa giúp họ mở cánh cửa hòa nhập với cộng đồng.

Cửa hàng của công ty VAPs sẽ bắt đầu mở cửa đón khách từ 8h hàng ngày. Mỗi ngày, VAPs chỉ nhận từng nhóm khách nhỏ dưới 10 người, có lịch hẹn trước để bảo đảm phục vụ tốt nhất.

Mặc dù hạn chế về khả năng giao tiếp, ngôn ngữ và kỹ năng xã hội, nhưng những nhân viên ở đây lại rất chuyên nghiệp và chu đáo, luôn tạo được thiện cảm với khách hàng.

Được biết, anh Nguyễn Đức Trung không có người thân nào tự kỷ, chưa từng làm việc trong ngành giáo dục đặc biệt, nhưng một lần va chạm định mệnh 12 năm trước đã khiến cuộc đời anh rẽ hướng.

Hôm đó, trong một khu nghỉ dưỡng, bất ngờ có một đứa trẻ chạy tới đập mạnh vào đầu anh. Đau điếng, choáng váng, chưa kịp phản ứng thì anh nghe người mẹ luống cuống xin lỗi: "Cháu bị tự kỷ".

Đó là lần đầu tiên Trung nghe hai chữ này. "Tại sao đứa trẻ lại hành động như vậy? Thế giới của chúng như thế nào? Vì sao ít ai nói về chúng?", rất nhiều câu hỏi khiến anh băn khoăn.

Từ lúc đó, anh nghiên cứu các mô hình giáo dục đặc biệt, y tế, kỹ năng sống, cuối cùng thấy "chỉ có con đường làm kinh tế là bền vững nhất".

Quang Anh và Đức (ảnh trái) và Hưng, Lâm (phải) - Ảnh: VAPs

Anh bắt đầu tạo ra môi trường đó bằng chuỗi tiệm tạp hóa, quán cà phê, nhà sách và homestay. Tại đây, có em chỉ cần vài ngày để học cách lau bàn, nhưng cũng có người mất hàng tháng chỉ để làm quen với việc cầm cây chổi, bật công tắc bếp. Có bạn phải đeo dây thun quanh cổ tay hay nghe nhạc cổ điển mới tập trung học và làm việc được.

“Điểm khó lớn nhất của các bạn ấy là tư duy cố định và lặp lại. Não bộ của người tự kỷ khác hoàn toàn với não của người thường. Vì vậy chúng ta phải rất hiểu não bộ trước khi chúng ta đào tạo hay sử dụng phương pháp nào đó. Làm thế nào để giữ được tâm lý của cả tổ chức, thì bài toán của chúng tôi đó là cào bằng”, anh Trung nói.

Làm việc ở đây 4 năm, Quang Anh là người có khả năng giao tiếp và thuyết trình tương đối tốt. Cậu có thể nấu ăn, pha chế, bán hàng và quản lý thư viện.

Kể về công việc của mình, về những tình huống đã trải qua trong cuộc sống, ít ai biết rằng để có được sự bình tĩnh như hiện tại, Quang Anh đã phải trải qua một quá trình dài đầy khó khăn.

Ngày Quang Anh bước vào công ty bốn năm trước, mái tóc bạc cậu quá nửa vì khủng hoảng tinh thần. Những ngày đầu, cậu chửi bới, đập phá, tè bậy. Hỏi lý do, cậu nói "Em thích cái xấu. Cái xấu thì không bị tổn thương".

Để huấn luyện nhân viên mới này, anh Trung chọn cách vào vai chính cậu. Nếu Quang Anh chửi, anh im lặng. Nếu cậu bé tè bậy, ném đồ, anh Trung cũng nhẹ nhàng nói chuyện.

Sự nhất quán của một người bị tổn thương mà vẫn không trả đũa dần được ghi đè trong bộ não vốn vận hành bằng logic lặp lại của người tự kỷ. Hai năm trong im lặng và nhẫn nại, rồi một ngày Quang Anh thay đổi.

Hôm nay, ở tuổi 22, Quang Anh là một chàng trai điềm đạm, có khả năng làm MC và dẫn dắt đồng nghiệp cất lên tiếng nói của người trong cuộc.

"Trước đây, Quang Anh không thể giao tiếp với xã hội, có những hành vi tiêu cực như lảng tránh, mất kiềm chế. Nhưng giờ đây, Quang Anh luôn nghĩ về những điều tốt đẹp để có thể mở lòng hơn", cậu bé chia sẻ.

Gần 10 năm qua, mọi mô hình VAPs xây dựng đều là không gian mở để tự kỷ có thể học cách sống, làm việc và hòa nhập. Đến nay, đã có hơn 10.000 lượt khách; có 23 bạn trẻ từng đặt chân tới đây, hiện còn 10 người gắn bó, độ tuổi từ 18 đến 31.

Đặc biệt, tiền lương sẽ được chia theo từng ngày sau khi trừ đi các chi phí duy trì quán. Ngoài khoản lương ấy, các em còn có thêm thu nhập từ nhiều nguồn như phụ huynh trả cho nhau, kinh phí từ những buổi tập huấn chuyển giao mô hình, hay phần lời cuối năm.

Anh Nguyễn Đức Trung hy vọng mô hình kinh tế này sẽ được nhân rộng. "Con đường chúng tôi đi có thể nhỏ, nhưng nếu có thêm sự chung sức, đồng hành, chúng ta có thể kiến tạo nên đại lộ rộng lớn cho người tự kỷ", anh nói.

Theo Việc Tử Tế - Quỹ Hy Vọng


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Em bé đầu tiên trên thế giới sinh ra nhờ AI hỗ trợ: Cách thức không như nhiều người nghĩ

Hiện tại, bé đã 7 tháng tuổi và trở thành đứa trẻ đầu tiên được thụ thai nhờ AI.

Người phụ nữ tay trắng bị phụ bạc, 20 năm sau, thành công nhờ một quý nhân đặc biệt

Sau khi trải qua nhiều biến cố cuộc đời, người phụ nữ Trung Quốc đã tìm ra hướng đi riêng để phát triển.

Cất 100.000-150.000 đồng/ngày trong suốt 2 năm để "phát lương hưu" cho bố mẹ

Cũng là để dành tiền nhưng lại không phải tiết kiệm cho bản thân, chia sẻ của cô gái này thật sự quá đáng yêu!

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Cô gái Phú Thọ mất tay chân, 'hồi sinh' nhờ tình yêu của mẹ

Người mẹ Phú Thọ như sinh con ra một lần nữa nhưng lần này, hành trình làm mẹ của bà gian nan và nhiều nước mắt hơn.

Warren Buffett rời ghế CEO ở tuổi 94 nhưng tuyên bố không nghỉ hưu

Warren Buffett sẽ rời vị trí CEO của Berkshire Hathaway vào cuối năm nay, nhưng điều đó không có nghĩa là ông sẽ ngừng làm việc.

Câu chuyện đằng sau bức ảnh tốt nghiệp gây xúc động

Hơn 50 học sinh của Trường Trung học Yilong (Tứ Xuyên, Trung Quốc) đã đến thăm người bạn cùng lớp mắc ung thư giai đoạn cuối để chụp ảnh tốt nghiệp. Ngày hôm sau, cậu thiếu niên qua đời.

Những điều cần biết trên VNeID

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 12/07/2025 12:00
VNeID sẽ cung cấp 5 dịch vụ mới, bao gồm chứng thư chữ ký số, dịch vụ ngân hàng, ví điện tử, mua vé máy bay và tra cứu thông tin sử dụng điện.

Top 3 cao thủ chưa từng lộ diện trong truyện Kim Dung, Độc Cô Cầu Bại chỉ xếp thứ 2

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 12/07/2025 11:00
Bài viết này sẽ hé lộ danh tính và xếp hạng ba vị đại cao thủ "ẩn dật" này.

7 nguyên tắc của Einstein để có cuộc sống tốt đẹp hơn

Suy ngẫm - TĐ - 12/07/2025 10:00
Einstein cũng là người thoải mái trong việc đưa ra lời khuyên về cuộc sống cho bạn bè, người quen và những người cùng thời với ông. Những lời khuyên thông thái và giàu lòng trắc ẩn ấy vẫn còn phù hợp với cuộc sống ngày nay.

Đại địa chấn kinh tế - Vì sao một đồng tiền có thể sụp đổ chỉ sau một đêm?

Từ sách - Phim - Quìn - 12/07/2025 09:00
Chúng ta thường nghĩ đồng tiền quốc gia là thứ vững chắc, được chống lưng bởi cả một chính phủ. Nhưng thực tế, có những lúc chỉ một động thái bán tháo ồ ạt của giới đầu cơ cũng đủ khiến đồng tiền mất giá, thị trường hoảng loạn, người dân rơi vào khủng hoảng.

Hạnh phúc tuổi trẻ - Khủng hoảng 1/4 cuộc đời, khi tuổi trẻ không giống những gì ta tưởng

Từ sách - Phim - Quìn - 12/07/2025 08:00
Tuổi đôi mươi, ai cũng từng nghĩ đó sẽ là những năm tháng rực rỡ nhất: mình sẽ sống hết mình với đam mê, tự do theo đuổi điều mình yêu thích, và thành công sẽ đến nếu cố gắng đủ nhiều. Nhưng rồi, khi thực sự bước vào đời, mọi thứ lại khác xa.

Vì sao "Hồng Tỷ" lừa tình được gần 1.700 trai đẹp: Câu trả lời khiến người ta hoảng hốt nhưng "không thể cãi"

Suy ngẫm - VV - 11/07/2025 13:00
Câu trả lời nằm ở tâm lý học xã hội và nhu cầu cảm xúc bị đánh trúng tâm lý nam giới hiện đại.

Nhờ phim Sex Education mà tôi kịp bình tĩnh khi phát hiện kho tàng nhạy cảm của con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 11/07/2025 12:00
Con trai tôi đã khen bố mẹ văn minh và tinh tế.

Tra cứu mã vùng điện thoại cố định của 34 tỉnh thành

Kỹ năng - PT - 11/07/2025 11:00
Theo đó, mã vùng điện thoại cố định của 11 tỉnh, thành phố không thay đổi. Các quy định về định tuyến, quay số và tính cước giữ nguyên như hiện hành.

Google Maps vô tình ghi lại chuyện tình 10 năm cuối đời của đôi vợ chồng già khiến hơn 391.000 người dừng bước

Suy ngẫm - Phạm Trang - 11/07/2025 10:00
Mới đây, một bài đăng cảm động đang lan truyền nhanh chóng, ghi lại cuộc sống của một cặp vợ chồng lớn tuổi ở Philippines qua ống kính Google Maps đã chạm đến trái tim của hàng trăm nghìn người.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Từ sách - Phim - FN - 11/07/2025 09:00
Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Hạnh phúc tuổi trẻ - “Điều tốt cũng có thể hủy hoại bạn”, nghe vô lý nhưng chính bạn đang làm điều đó mỗi ngày

Từ sách - Phim - Quìn - 11/07/2025 08:00
Chúng ta lớn lên với niềm tin rằng phải giữ lấy điều tốt và loại bỏ điều xấu, như thể đó là cách duy nhất để sống hạnh phúc. Nhưng vì sao càng chạy theo những lựa chọn ấy, tâm trí lại càng mệt mỏi, càng đầy xung đột và lo lắng?

Mẹo nhỏ khi kết hợp tệp âm thanh với OpenAI

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 13:00
Việc sử dụng các dịch vụ AI của OpenAI một cách nhanh chóng có thể khiến bạn tốn kém. Tuy nhiên, có một mẹo hữu ích giúp tiết kiệm chi phí: sử dụng API để tổng hợp các bản ghi âm.

Xem 'Sex Education', tôi học được hoá ra sống không vì chính mình sẽ khiến cuộc đời lao dốc

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 10/07/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận ra bấy lâu nay mình luôn sống một cuộc đời tẻ nhạt, thiếu ý nghĩa cuộc sống.

ChatGPT có bao nhiêu mô hình và bạn nên chọn loại nào là 'chân ái'?

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 11:00
Lần đầu tiên, OpenAI cung cấp một bảng so sánh toàn diện 6 mô hình hiện có và đưa ra khuyến nghị rõ ràng về việc nên dùng mô hình nào trong từng trường hợp.

Bí ẩn người phụ nữ kể vanh vách chuyện "kiếp trước", gần 100 năm khoa học vẫn chưa thể lý giải

Suy ngẫm - Mộc Miên - 10/07/2025 10:00
Khi mới 4 tuổi, cô bé Shanti Devi ở New Delhi, Ấn Độ, đã bắt đầu kể chi tiết về cuộc đời " kiếp trước" của mình tại một thị trấn cách nhà hơn 100km.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 12/07/2025