Sách giả ngày càng lộng hành
Vào năm 1995, trước khi công ước Berne áp dụng tại Việt Nam năm 2004, First News là đơn vị xuất bản đầu tiên ở Việt Nam mua bản quyền với tập đoàn xuất bản Dorling Kindersley, Anh Quốc để xuất bản bộ sách Cẩm Nang Chăm Sóc Bà Mẹ và Em Bé. Ngay từ 22 năm trước, từ năm 1997, First News đã phải chiến đấu với nạn in sách giả và vi phạm luật pháp tại Việt Nam. First News đã trực tiếp tham gia cùng các cơ quan chức năng Việt Nam bắt giữ hàng trăm vụ in sách giả, vi phạm bản quyền khắp cả nước.
Nổi bật nhất là vụ triệt phá tổ chức in lậu lớn nhất Việt Nam tại Thái Nguyên do Bộ Công An đánh vượt tuyến lên Thái Nguyên, bắt giam giám đốc, phó giám đốc Công Ty Cổ Phần In Thái Nguyên và truy nã hình sự toàn quốc chủ nhân của lô hàng in sách giả lên tới trên 100 ngàn bản vào 5 giờ sáng ngày 9.12.2006.
Vụ nổi bật thứ hai, sau 2 tháng First News trực tiếp theo dõi và phối hợp với PC 46 đột kích phá án vụ in lậu có số lượng hơn 10 ngàn bản bao gồm nhiều tựa sách bán chạy như Đắc Nhân Tâm, Quảng Gánh Lo Đi Và Vui Sống, Bảy Thói Quen Cho Bạn Trẻ Thành Đạt tại cơ sở gia công Huy Thi nằm trong khu tập thể nhà máy in Bộ Tổng Tham Mưu Ngọc Hồi - Thanh Trì - Hà Nội vào 3 giờ chiều thứ bảy 12.11.2011. Vụ sách lậu này đã được VTV và hàng chục nhà báo chứng kiến, đưa tin. Sau khi First News từ chối lời đề nghị bồi thường 100 triệu của cơ sở Huy Thi và khởi kiện nhằm cảnh báo thực trạng sản xuât sách giả lúc bấy giờ. Thế nhưng tại phiên tòa phúc thẩm, tòa án nhân dân Hà Nội đã xử First News thua kiện. Huy Thi trắng án với lý do cực kỳ bất vô lý do tòa án phán quyết: “10 ngàn quyển sách đang làm giả tại cơ sở Huy Thi đã bị bắt trước khi tung ra thị trường nên không hề gây bất cứ thiệt hại nào, nên First News thua kiện và phải đóng án phí”.
Vụ thứ ba, sau 2 tháng theo dõi vào lúc 2 giờ chiều ngày chủ nhật 31.5.2015, First News đã phối hợp với Phòng An Ninh Chính Trị Nội Bộ - PA 83 (Công An TP. Hà Nội) kiểm tra khẩn cấp và triệt phá hang ổ xưởng gia công sách lậu công khai của Công Ty THNH in Dương Khánh tại số nhà 28 ngõ 129 đường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Cho tới nay, ông Nguyễn Văn Dũng - giám đốc của nhà in đã trực tiếp gia công làm giả số lượng lên tới hơn 7.000 bản sách Đắc Nhân Tâm của First News vẫn chưa bị xử lý hay chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Mặc dù First News đã có những cố gắng hết sức mình trong việc đương đầu với quốc nạn sách giả trong nhiều năm qua, nhưng tệ nạn in và sản xuất sách giả ngày càng ngang nhiên lộng hành trắng trợn trên toàn quốc đặc biệt tại các thành phố lớn nổi bật nhất như Hà Nội. Hà Nội đã và đang là nơi hoạt động của các trùm in lậu, và từ đây các vòi bạch tuộc phân phối chuyên nghiệp ngang nhiên đưa những khối lượng lớn sách giả phân phối tiêu thụ tại 63 tỉnh thành. Sách giả không chỉ ngang nhiên kinh doanh công khai tại các trục đường lớn trung tâm Hà Nội như Nguyễn Xí, Đinh Lễ, Phạm Văn Đồng, Đường Láng, Trần Quốc Hoàn mà còn đi thẳng vào các nhà sách bán sỉ lẻ cả nước. Nghiêm trọng hơn, sách lậu sách giả được các trùm in lậu tiêu thụ công khai và trực tiếp trên không gian mạng với số lượng không thể thống kê được thông qua các sàn thương mại điện tử có vốn hóa nhiều ngàn tỉ, tiếp cận đánh lận con đen lừa đảo độc giả yêu sách gây tổn hại cho hàng chục triệu bạn đọc cả nước bằng những cuốn sách giả in ấn kém chất lượng, sai sót được giới thiệu bằng hình ảnh các sách thật trên sàn khiến bạn đọc không thể nào nhận biết được.
Tình hình sách giả tại Việt Nam trong vài năm gần đây trở nên nghiêm trọng và có quy mô lan rộng hơn khi First News nhận được ngày càng nhiều thư, email, điện thoại bức xúc than phiền về chất lượng sách, giấy in, lỗi chính tả, lỗi in, chất lượng in, hình ảnh lem nhem từ độc giả đã mua sách First News. Không ngoài dự đoán, sau khi điều tra thì tất cả những chê trách đó đều có nguyên nhân độc giả mua phải sách giả, kể cả tại các nhà sách và trên các công ty bán sách online lớn. Những cuốn sách giả in lậu ngày một tinh vi đến nỗi thậm chí nhiều người trong ngành xuất bản cũng khó phát hiện được vì giống tới 95% so với sách thật - nên chắc chắn - bạn đọc sẽ rất khó phát hiện được khi đặt mua từ các sàn thương mại điện tử hay các nhà sách bán sách giả nếu không so sách trực tiếp với một cuốn sách thật khi nhận hàng.
Ông chủ nhà sách First News, Nguyễn Văn Phước khẳng định: "Sách giả, in lậu tại Việt Nam là một quốc nạn khi ngày một ngang nhiên lộng hành trên quy mô cả nước theo cả chiều rộng - số lượng sách giả và vụ việc in ấn, vận chuyển, tiêu thụ vi phạm pháp luật - cũng như chiều sâu - gia tăng mức độ ngang nhiên vi phạm pháp luật trên mọi khâu từ quan hệ với quản lý nhà in, đóng xén, kho bãi đến khâu tiêu thụ sách như đưa sách giả vào nhà sách, các sàn thương mại điện tử. Quốc nạn đã và đang gây những hệ lụy vô cùng lớn tới toàn bộ tất cả các nhà xuất bản, đơn vị xuất bản, tác giả chân chính cũng như cộng đồng bạn đọc trên toàn quốc”.
Không thể tiếp tay cho sách giả
Sách giả hiện nay đã đạt tới trình độ gần như sách thật khiến chỉ có những người nghề in và xuất bản lâu năm mới phát hiện những chi tiết như bìa mờ nhạt hơn một chút, giấy bìa và ruột sách mỏng hơn vài %, chữ in không sắc nét, mực in không đều, hơi lem nhem chỉ ở những trang có chữ to, trang bìa lót, trang lưu chiểu cuối và những trang có hình ảnh minh họa. Thêm vào, gáy sách giả thường không vuông vức, lệch chỉ một chút. Nếu chỉ nhìn qua bìa các sách giả so sánh với sách thật bên cạnh nhau thì bạn đọc tinh ý có thể so sánh, phân biệt được, nhưng phương pháp này chỉ áp dụng với những sách in lậu tay ngang. Cuốn sách nhìn mỏng và èo uột hơn sách thật một chút. Còn tất cả sách giả đều giống như đúc như sách thật bao gồm cả logo địa chỉ First News - Trí Việt, hiệu ứng chữ nổi hay ép nhũ không hề khác bìa sách thật. Các sách giả in lậu cao cấp muốn phát hiện thì bạn đọc có một cuốn sách chính hãng mở bên trong ruột sách so sánh đối chiếu từng trang từng chi tiết mới phân biệt được thật giả.
Một số sách in lậu như Đắc Nhân Tâm, Quẳng Gánh Lo Đi Mà Vui Sống, Hành Trình về Phương Đông, Hạt Giống Tâm Hồn, Khác Biệt Hay Là Chết, Nghĩ Giàu Làm Giàu... để sắc nét hơn, các trùm in lậu ở Hà Nội đã cho sắp chữ lại hoàn toàn giống sách thật, nhưng khâu đọc lỗi chính tả, morasse quá kém, sai sót ở nhiều trang và chỉ đặt hai cuốn sách giả sách thật đối chiếu từng trang như đã nói ở trên mới có thể phát hiện ra được. Một công việc mà độc giả bình thường không thể có khả năng thực hiện do thiếu thời gian, sách thật đối chứng.
Có nhiều ý kiến, nhận thức từ bạn đọc và không ít người, kể cả các ban ngành vẫn chưa nhận ra tác hại sâu xa từ việc in lậu và phát hành, tiêu thụ sách giả, thậm chí ngoài thái độ bàng quan vô cảm, còn bày tỏ quan điểm ủng hộ sách lậu vì sách giả có xấu một chút, đọc nhức mắt một chút, sai một chút nhưng lại rẻ, có sao đâu?
Trước suy nghĩ này, ông Nguyễn Văn Phước cho biết: “Nếu chúng ta cổ súy hay để mặc cho việc in sách giả - thực chất là ăn cắp, tham nhũng trí tuệ của người khác thì tư duy, cách nghĩ đó rất thiếu hiểu biết.
Một số sách về sơ cấp cứu, sách tra cứu thuốc, chữa bệnh y học thì sai nội dung - dù chỉ một dòng, một chữ cũng vô cùng nguy hiểm đến sức khỏe hay cả tính mạng cho bạn đọc và người thân nếu áp dụng theo sách in lậu trong những tình huống khẩn cấp.
Một lần nữa xin nhắc lại - ngành Xuất Bản dù đóng góp GDP cho một Quốc gia ít nhất - nhưng lại đóng vai trò quan trọng nền móng nhất để phát triển Giáo dục, Trình độ Dân trí và Tinh thần Quốc đạo của một Dân tộc”.
Trí Việt
Theo Một Thế Giới
