Trong dự án màn ảnh rộng ‘The Assistant’, một phụ nữ trẻ phải chật vật chịu đựng hành vi bắt nạt từ người sếp, một nhà sản xuất phim quyền lực, trong khi không ai tiếp nhận lời kêu cứu của cô. ‘The Morning’ xoay quanh cuộc sống bỗng chốc ‘sa lầy’ bởi scandal cưỡng hiếp của một cựu phát thanh viên nổi tiếng. Mùa mới series truyền hình ăn khách ‘Curb Your Enthusiasm’, khán giả chứng kiến danh hài Larry David cuốn vào ‘cuộc chiến’ chính trị chốn văn phòng và áp lực yêu đương đồng nghiệp giữa kỉ nguyên #MeToo.
Trung tuần tháng 3 vừa qua, khi Harvey Weinstein nhận án 23 năm tù giam sau hàng loạt cáo buộc quấy rối tình dục, ‘cột mốc’ mới trong cuộc cách mạng về văn hóa tư duy tại Hollywood được xác lập. Sự sụp đổ của ‘đế chế’ Weinstein vốn khởi đầu cho làn sóng #MeToo, kéo theo nhiều vấn đề về bảo vệ nhân quyền - đạo đức trong môi trường làm việc, đặc biệt là ngành nghệ thuật thứ bảy, đang được tích cực khai thác trước ống kính.
“Hollywood giờ đây đang tự phản ánh tiếng nói riêng, dõng dạc hơn cả, về thực trạng tồi tệ này”, Robert Thompson, giáo sư chuyên ngành Văn hóa đại chúng, đại học Syracuse (New York), nhận định.
Hơn 2 năm trôi qua kể từ khi #MeToo bùng nổ, nhiều dự án phim ảnh đang nỗ lực mô tả những khía cạnh đa dạng liên quan đến hành vi xâm hại tình dục. Theo đó, đàn ông không phải luôn mang hình tượng ‘quái vật’ và phụ nữ không đơn thuần đóng vai trò nạn nhân.
Mang yếu tố hư cấu lẫn dựa trên sự kiện có thật, dòng phim #MeToo đang tạo ra một ‘kỷ lục’ văn hóa đủ sức duy trì dài lâu kể cả khi vụ án Weinstein bị quên lãng.
Julia Garner trong ‘The Assistant’ (2019) (Ảnh: IMDb)
“Phong trào #MeToo đóng vai trò then chốt buộc mọi người nhận thức tốt hơn trước vấn nạn quấy rối. Về sau, nó lại được phổ biến rộng khắp thông qua phim ảnh, vốn khán giả có thể tiếp tục theo dõi trong nhiều năm liền theo cách rất khác việc dõi theo những tin tức cập nhật về #MeToo”, Thompson cho biết.
Nữ văn sĩ, đạo diễn Kitty Green nói về tác phẩm của cô, ‘The Assistant’, hiện đang công chiếu tại hệ thống rạp Bắc Mỹ, như lời ‘tố cáo’ nhắm vào những người lãnh đạo với hành vi thù địch. Green tiết lộ cô lấy ý tưởng kịch bản sau khi phỏng vấn hơn 100 phụ nữ làm việc trong ngành sản xuất phim, xây dựng và công nghệ thông tin.
“Rất nhiều nam giới (sau khi xem phim) đã cảm thấy không thoải mái”, Green chia sẻ. “Tôi nghĩ phản ứng khó chịu này đại diện cho mong muốn thay đổi của chúng ta”.
Carey Mulligan trong ‘Promising Young Woman’ (2020) (Ảnh: IMDb)
Đề cử chính kịch kinh dị ‘Promising Young Woman’, có lịch ra mắt vào tháng 4 năm nay, lại chủ trương phản ánh vấn đề từ hướng khác. Phim là câu chuyện hài gai góc, với ngôi sao Carey Mulligan trong vai chính - một phụ nữ tàn nhẫn tìm mọi cách trả đũa những kẻ đồi bại, nam lẫn nữ.
Đạo diễn Emerald Fennell, người đồng thời là biên kịch dự án, bày tỏ: hơn cả dấu ấn #MeToo, phim mong muốn phác họa một cái nhìn bao quát hơn về thứ văn hóa kỳ thị giới tính vốn đã được duy trì hàng thập niên.
“Không có chi tiết nào trên phim thật sự lạ lẫm”, Fennell nói. “Trong quá trình hoàn thành tác phẩm, tôi chủ yếu hứng thú với những yếu tố văn hóa. Tôi tự hỏi, vì sao chúng ta có thể mắc kẹt giữa ‘nút thắt’ hỗn độn này, thứ chúng ta đang rất cần tháo gỡ?”
Jennifer Aniston và Steve Carell trong series ‘The Morning Show’ (2019) của Apple TV+ (Ảnh: IMDb)
Tương tự, ‘The Morning Show’, sản xuất và dàn dựng bởi nhóm nhà làm phim nữ, thuật lại scandal làm xáo trộn sự nghiệp và đời tư của một phát thanh viên tên tuổi ở một đài truyền hình quốc gia. Một trong những nạn nhân của vụ việc đã tự sát sau khi tố cáo hành vi bất chính nhưng lại bị ‘bịt miệng’ bởi phía giám đốc đài.
“Câu chuyện là về đấu tranh cho bình đẳng giới, cho quyền lợi người lao động, phản ứng trước nạn bạo hành, không chỉ về sự lạm dụng tình dục”, minh tinh Jennifer Aniston, người đóng vai đồng sự và bạn thân của nhân vật chính (do Steve Carell thủ vai), bày tỏ.
Larry David và Teri Polo trong ‘Curb Your Enthusiasm’ mùa 10, lên sóng từ tháng 1.2020 (Ảnh: Amazon)
Mặt khác, series phim hài dài tập ăn khách ‘Curb Your Enthusiasm’ chọn cách tiếp cận những vấn đề nhạy cảm ở góc độ trào phúng.
Danh hài Larry David, hóa thân vào phiên bản ‘bẳn tính’ khác của chính ông – một nhà sản xuất chương trình truyền hình kỳ cựu, bất đắc dĩ phải đối diện hàng loạt tình huống thiếu đứng đắn với những phụ nữ xung quanh. Cùng lúc đó, quản lý của David, Jeff Garlin thủ vai, liên tục bị hiểu nhầm là Weinstein.
Những dự án phim nổi bật khác lấy cảm hứng từ #MeToo bao gồm ‘Bombshell’, với ngôi sao Charlize Theron, và series truyền hình ‘The Loudest Voice’, với tài tử Russell Crowe trong vai Roger Ailes - nhà sáng lập Fox News, người bị truất quyền điều hành hãng năm 2016 sau khi là tâm điểm của chuỗi cáo buộc quấy rối tình dục chấn động. Ailes chối bỏ toàn bộ tố cáo và qua đời một năm sau đó.
Giáo sư Thompson tin rằng, những đề cử phim kể trên chỉ là khởi nguồn cho một trào lưu có sức ảnh hưởng sâu rộng.
“Vẫn còn rất nhiều, rất nhiều điều để kể về chủ đề này”, ông nhận xét.
Như Ý (theo Reuters)
