Đạo diễn Lý Hải - người dẫn dắt 'hiện tượng mạng xã hội' lên màn ảnh

Trong kỷ nguyên kỹ thuật số, ranh giới giữa các nền tảng giải trí đang dần mờ nhạt. Những gương mặt từng được xem là “hiện tượng mạng”, vốn nổi lên nhờ sự lan truyền nhanh trên TikTok, YouTube, đang có xu hướng dịch chuyển vào lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp, trong đó có điện ảnh. Ở nhiều nền điện ảnh lớn như Hàn Quốc, Trung Quốc hay Mỹ, việc tuyển chọn diễn viên từ MXH không còn là hiện tượng lạ. Tuy nhiên, thách thức lớn vẫn nằm ở việc làm sao để chuyển hóa một cá nhân có sức ảnh hưởng thành một diễn viên thực thụ, có khả năng đảm đương vai diễn và hòa nhập vào cấu trúc sáng tạo của một tác phẩm điện ảnh hoàn chỉnh.

Tại Việt Nam, Lý Hải là một trong những đạo diễn hiếm hoi trả lời được câu hỏi ấy bằng thực tiễn làm nghề. Trong loạt phim Lật mặt của anh, khán giả có thể nhận thấy sự hiện diện ngày càng nhiều của những gương mặt đến từ mạng xã hội, không phải để câu view, mà là để thử sức, để trưởng thành và để trở thành một phần của lực lượng diễn viên mới mà điện ảnh Việt đang thiếu.

Một ví dụ tiêu biểu được đạo diễn Lý Hải đưa từ MXH lên màn ảnh là Tiktoker Tín Nguyễn. Sinh năm 1997, Nguyễn Thị Đắc Tín từng là giáo viên mầm non, sau đó chuyển hướng làm dancer và gây dựng hình ảnh trên kênh TikTok Tín Nguyễn với hơn 3,8 triệu người theo dõi. Khi được Lý Hải giao vai Tư Thắm trong Lật mặt 7: Một điều ước, cô không chỉ thay đổi ngoại hình bằng cách nhuộm da, ăn mặc giản dị, mà còn học cách tiết chế biểu cảm để hóa thân vào nhân vật miền biển chịu thương chịu khó. Diễn xuất của cô được giới chuyên môn đánh giá là chân thực, mềm mại và không bị gồng. Vai diễn này là minh chứng cho một quá trình chuyển mình từ gương mặt mạng thành diễn viên điện ảnh trong môi trường làm phim chuyên nghiệp.

Tiếp nối thành công đó, Lật mặt 8: Vòng tay nắng đánh dấu lần đầu tiên Lê Tuấn Khang, một hiện tượng mạng nổi lên từ loạt video Đám giỗ bên cồn, bước vào điện ảnh. Dù chỉ là vai khách mời, sự góp mặt của anh cho thấy hướng đi mới: biến người sáng tạo nội dung trên mạng thành người kể chuyện điện ảnh nếu được đặt đúng vai và hỗ trợ đúng cách.

Không phải đạo diễn nào cũng sẵn sàng đặt cược vào những người chưa từng học qua trường lớp chính quy về diễn xuất. Nhưng với Lý Hải, quá trình cộng tác với họ là một hành trình đào tạo tại chỗ. Anh đưa ra những yêu cầu cụ thể về thái độ làm việc, khả năng tiếp thu và kỹ năng hợp tác trong môi trường quay phim áp lực cao. Việc tuyển chọn không dựa trên số lượng người theo dõi mà dựa trên tố chất và tinh thần cầu tiến. Qua mỗi bộ phim, có thể thấy dấu ấn của sự kèm cặp, rèn luyện và sự điều tiết phù hợp để những gương mặt mới không trở thành điểm trừ trong tổng thể tác phẩm.

Sự phổ biến ngày càng tăng của các nền tảng chia sẻ video ngắn như TikTok, YouTube Shorts đã thay đổi đáng kể thói quen tiêu dùng nội dung của giới trẻ Việt Nam. Nhiều người trẻ hiện nay dành phần lớn thời gian trực tuyến để xem các video ngắn mang tính giải trí, thay vì vào rạp ngồi hàng giờ để xem một bộ phim điện ảnh. Điều này phản ánh sự chuyển dịch trong hành vi tiếp nhận văn hóa và nội dung hình ảnh. Việc khai thác nhân lực từ các nền tảng số vì thế không còn là chuyện bên lề mà đang dần trở thành chiến lược quan trọng nếu điện ảnh muốn giữ chân khán giả đại chúng, đặc biệt là lớp khán giả trẻ tuổi.

Trong môi trường điện ảnh thị trường, nơi doanh thu vẫn là yếu tố tiên quyết, Lý Hải chọn cách dung hòa giữa yếu tố thương mại và chiến lược phát triển nhân sự dài hạn. Có thể nói, anh đang xây dựng một trường quay huấn luyện không chính quy nhưng đầy hiệu quả, nơi các hiện tượng mạng nếu đủ năng lực sẽ có cơ hội chuyển mình thành diễn viên chuyên nghiệp.

Xu hướng chuyển dịch nhân sự giữa các nền tảng đang trở thành bình thường hóa trong điện ảnh quốc tế. Việc mời YouTuber, TikToker hay streamer góp mặt trong phim ảnh không còn là chiêu trò gây chú ý, mà là chiến lược tiếp cận khán giả. Nhưng ở đó, người đạo diễn phải đóng vai trò như người gác cổng, quyết định ai được bước vào không gian điện ảnh và với điều kiện gì. Lý Hải đang làm đúng vai trò ấy. Với sự mát tay đã được chứng minh qua nhiều năm, anh không chỉ dựng nên những câu chuyện gần gũi, dễ chạm vào cảm xúc số đông, mà còn âm thầm tạo ra những cú chuyển mình cho lực lượng làm phim trong tương lai.

Lý Hải, tên thật là Nguyễn Văn Hải, sinh năm 1968 tại Tiền Giang. Anh bắt đầu sự nghiệp với vai trò ca sĩ và từng nổi tiếng với loạt album Trọn đời bên em đầu thập niên 2000. Từ năm 2015, anh chuyển hướng sang sản xuất và đạo diễn, khởi động loạt phim Lật mặt, thương hiệu điện ảnh giải trí hiếm hoi tại Việt Nam duy trì được sức hút ổn định qua từng năm. Đặc biệt, Lật mặt 7: Một điều ước đã đạt doanh thu 482,5 tỉ đồng sau 3 tháng công chiếu, trở thành phim Việt có doanh thu cao thứ 2 trong lịch sử điện ảnh Việt, chỉ sau phim Mai của Trấn Thành (với 551 tỉ đồng).

Không ồn ào scandal, không phát ngôn gây tranh cãi, Lý Hải chọn cách lặng lẽ, bền bỉ và toàn diện, từ viết kịch bản, đạo diễn, sản xuất đến dẫn dắt những người mới vào nghề. Chính sự lặng lẽ nhưng chắc chắn ấy đã đưa anh trở thành một trong những đạo diễn thị trường có tư duy chiến lược và tầm nhìn dài hạn hiếm thấy của điện ảnh Việt thời nay.