Sóng và đáy sông

Thanh Thảo29/08/2021 23:30
Sóng và đáy sông

Chuyện kể (theo Wikipedia) vào năm 1609 có một vị Tướng quân (Shogun) Nhật Bản khi đến làm khách ở triều đình Tây Ban Nha đã khoe khoang rằng trang phục của người Nhật không hề thay đổi qua hàng nghìn năm.

Vâng, người ta vẫn có thể tự hào về sự bất biến, dẫu nó có là sự trì trệ hay lạc hậu, dẫu nó có bị gọi là “lỗi mốt” chăng nữa. Đơn giản, vì người Nhật, hay người Trung Quốc, dĩ nhiên cả người Việt Nam ở thế kỷ 17 chưa hề có bất cứ ý niệm nào về “mốt thời trang” (fashion mode).

Phải nói, mốt thời trang là sản phẩm của phương Tây, nó có thể bắt nguồn từ trang phục được thiết kế cho diễn viên sân khấu từ giữa thế kỷ 14, nhưng nó chỉ thực sự được gọi là “mốt thời trang” từ thế kỷ 19, còn trước đó, nó chỉ được gọi chung là “kiểu dáng” hay “phong cách” (style) như “phong cách Tây Ban Nha” ở thế kỷ 17.

Qua thời gian miên viễn, nước trên dòng sông cứ chảy, sóng trên dòng sông lớp này vỗ tràn lên lớp khác, nhưng đáy sông sâu vẫn lặng lẽ. Thời trang cũng vậy. Khả biến và bất biến. Bây giờ, ở thế kỷ 21, mỗi năm chỉ riêng trang phục cho phụ nữ đã bao lần đổi mốt, theo thời tiết, theo thời cuộc, theo thời…trang.

Dường như nhiều khi ta thấy sự thay đổi chỉ với mục đích duy nhất là làm thỏa mãn chính nó, chính sự thay đổi. Không thể dùng bất cứ những lý do nào ngoài thời trang để giải thích cho sự đổi mốt, cho những khả biến trong thời trang.

Công nghiệp thời trang, những trường phái thiết kế, những tài năng thiết kế thời trang đã nổi bật lên trong sinh hoạt của thế giới. Có cảm tưởng những nghệ sĩ ở lĩnh vực này đang lấn át sự nổi tiếng của những nghệ sĩ trong các lĩnh vực nghệ thuật khác.

Mặc dù, theo tôi nghĩ, những “mốt thời trang” vẫn mang tính trình diễn nhiều hơn là nó thực sự “đi vào cuộc sống” và trở thành thời trang của đời thường.

kimononhat2.jpeg
Trải qua hàng trăm năm, trong xã hội hiện đại, người Nhật vẫn tôn vinh trang phục truyền thống kimono vào những dịp trang trọng

Hoặc nó đi một cách chậm rãi hơn, nhiều đắn đo hơn so với những cuộc trình diễn thời trang như nấm mọc sau mưa khắp trên thế giới ngày nay. Tính khả biến của thời trang nhiều khi khiến người ta chỉ chú mục vào nó mà bỏ qua tính bất biến cũng trong chính thời trang. Thực ra thì thời trang - giống như dòng sông - vẫn có “đáy sông” của nó. Dĩ nhiên, cũng không tránh khỏi có “sóng dưới đáy sông”, nhưng nhiều hơn cả vẫn là sóng trên mặt sông.

Là người làm thơ, tôi có cảm giác thời trang và sự thay đổi mốt của nó rất gần với thơ, gần với những tìm tòi thay đổi trong hình thức thơ. Nhiều người không chịu được những thay đổi trong hình thức thơ theo kiểu “thay đổi thời trang”, nhiều khi chỉ cốt làm thoả mãn nhà thơ hơn là thỏa mãn người đọc. Thì đúng là như thế!

Nhưng cũng như thời trang, thơ hiện đại không chỉ chấp nhận mà còn yêu cầu những sự tìm tòi hình thức, những “đổi mốt” liên tục, kể cả đưa ra những hình thức “thơ trình diễn”, “thơ sắp đặt”, “thơ vision” với tất cả sự màu mè và rối rắm như ở các cuộc trình diễn thời trang hiện đại.

Tất cả, trước tiên, là để thỏa mãn nhu cầu tìm kiếm hình thức, nhu cầu được thay đổi của chính người nghệ sĩ. Sau đó mới hy vọng làm thoả mãn một bộ phận công chúng nào đó. Và cuối cùng, điều này quan trọng hơn, là những lượn sóng dù là lăn tăn như thế sẽ góp phần tạo nên những ngọn sóng lớn, tạo nên những chuyển dịch tận lòng sông.

Ngay ở thế kỷ 21, không phải mọi phụ nữ trẻ đều ăn mặc theo thời trang, theo “mốt”. Cũng như ở thế kỷ 21, không phải mọi nhà thơ trên thế giới đều làm thơ sắp đặt, thơ trình diễn, thơ video-art.

Nhưng hãy nhìn trang phục bình thường của họ: dấu ấn của thời trang hiện đại in rất rõ trong từng trang phục họ hàng ngày. Và xin hãy đọc thơ hiện đại: có bao nhiêu là khác biệt so với thơ cổ điển, dù bản chất của thơ - như đáy lòng song - cứ tưởng như không hoặc rất ít thay đổi. Thì có sao! Những kiểu “đổi mốt”liên tục trong thời trang cũng như trong thơ cuối cùng để tạo nên những dấu vết của sóng hằn in xuống đáy sông. Và đáy sông chính là nơi chắt lọc, sàng lọc, lưu giữ, nơi lặng lẽ đổi thay, lặng lẽ biến dịch.

Cũng như thơ, thời trang chấp nhận “chết đi sống lại”, chấp nhận kết thúc để tái hiện dưới những hình hài khác, tâm thế khác. “Ngàn con sóng chết cuối đêm/sinh ngàn con sóng trước thềm rạng đông” (thơ tôi). Chúng ta đã biết hiện tượng những con sông “đổi dòng” qua rất nhiều năm tháng. Sự biến dịch dù tiệm tiến, đã xảy ra. Trong thơ cũng vậy mà trong thời trang cũng vậy.

Nếu vị Tướng quân (Shogun) người Nhật từng đến làm khách ở Tây Ban Nha thế kỷ 17 kia được đầu thai ở thế kỷ 21 này, khi thiết chế Shogun đã mất từ quá lâu rồi ở đất nước “mặt trời mọc”, hẳn ông ta sẽ ngạc nhiên: trang phục “hàng nghìn năm không thay đổi” của người Nhật đã thay đổi đến không thể nhận ra.

Nhưng vẫn còn đó bộ kimono truyền thống của phụ nữ Nhật được dệt bằng tơ sợi lấy từ thân cây chuối đúng như thời ông còn là một Shogun, dù giá cả có thể khiến ông phải "sững sờ": 50.000 USD/bộ.

Ông cũng có thể phấn khởi vì thơ Haiku - một thể thơ có tuổi thọ ngang với kimono - vẫn được tôn vinh ở quê hương ông, và không chỉ quê hương ông, mà trên toàn thế giới. Có điều, thơ Haiku hiện đại cũng phảng phất “mốt” hiện đại. Dù số phận con người, tâm trạng con người thì không bao giờ có “mốt” và cũng chưa bao giờ “lỗi mốt”.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Nước mắt "thánh nữ" Maria Ozawa: "Người ta chỉ nhìn thấy tôi trên màn ảnh, nhưng không biết tôi là ai khi tắt máy quay"

Trên khuôn mặt trái xoan là cái mũi dọc dừa và đôi mắt ma mị. Maria Ozawa có thể “giết chết” trái tim đàn ông chỉ bằng một ánh mắt. Nhưng phía sau máy quay, chẳng ai tin "nữ hoàng" cũng phải khóc.

Nhạc sĩ Vũ Thành An và tác phẩm 'Sài Gòn buồn' của Đỗ Vẫn Trọn

Bài thơ “Sài Gòn buồn” của nhà thơ Đỗ Vẫn Trọn được nhạc sĩ tài hoa Vũ Thành An phổ thành bản nhạc cùng tên đã gây xúc động cho nhiều người nghe.

Áo dài 'Cảm ơn Sài Gòn' của Nguyễn Công Trí bán đấu giá 700 triệu đồng gây quỹ thiện nguyện

Một chiếc áo dài trong bộ sưu tập "Cảm ơn Sài Gòn" của nhà thiết kế Nguyễn Công Trí đã được mua với giá cao nhất, 700 triệu đồng trong phiên đấu giá gây quỹ “Từ trái tim tới trái tim – Từ thời trang thành hơi thở”.

Trước scandal, Triệu Vy đã âm thầm rút tài sản ra khỏi nhiều công ty

Đây được xem là động thái tháo chạy của Triệu Vy trước khi tên tuổi và sự nghiệp nữ diễn viên "Tiểu Yến Tử" bị cấm hoàn toàn ở Trung Quốc.

Triệu Vy và Trịnh Sảng bị cắt quyền phát ngôn trên mạng xã hội

Mới đây, làng giải trí Hoa ngữ được phen xôn xao khi Triệu Vy và Trịnh Sảng trở thành cái tên tiếp theo những người có nguy cơ mất trắng sự nghiệp.

Cậu bé 4 tháng tuổi kiện nhóm Nirvana vì hình ảnh 'khiêu dâm' sau 30 năm

Cậu bé xuất hiện trên bìa album "Nevermind" của nhóm nhạc rock Nirvana đã vừa đệ đơn kiện vì bị "trục lợi" từ hình ảnh khỏa thân có tính chất "khiêu dâm".

Văn chương 'Tiểu thuyết điện thoại di động'

Tiểu thuyết điện thoại di động là thể loại văn chương xuất phát từ Nhật Bản chưa đầy hai thập niên gần đây, người Nhật gọi là Keitai shousetsu (Huề đới tiểu thuyết), còn Trung Quốc gọi là 手機小說 (Thủ cơ tiểu thuyết).

Liu Wen: Hành trình vươn tới ngôi vị 'siêu mẫu số một châu Á'

Liu Wen là người mẫu Á Đông đầu tiên sải bước trên sàn catwalk của Victoria's Secret và cũng được truyền thông quốc tế ngợi ca là "siêu mẫu số một châu Á".

Soạn giả Bạch Mai không phải qua đời vì COVID-19

Soạn giả Bạch Mai qua đời không phải do COVID-19, đó là thông tin do gia đình nghệ sĩ Bạch Mai xác nhận trưa nay, 26.8.

TikTok ra mắt công cụ AI tạo video quảng cáo từ văn bản

Kỹ năng - Anh Tú - 23/06/2025 13:00
Trong khuôn khổ Liên hoan quảng cáo Cannes Lions tại Pháp ngày 16.6, TikTok đã ra mắt các công cụ quảng cáo mới sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), cho phép các nhà tiếp thị tạo video quảng cáo từ văn bản hoặc hình ảnh.

Là "trùm", suốt ngày bắt nạt người khác, nhưng Chaien mới là đứa trẻ đáng thương nhất!

Điện ảnh - Đông - 23/06/2025 12:00
Chaien không hề đáng ghét, mà thậm chí còn là đứa trẻ đáng thương.

Cô nàng siêu robot Sophia từng tuyên bố “sẽ hủy diệt loài người” bây giờ ra sao?

Thư giãn - PV - 23/06/2025 11:00
Trong thời điểm AI bùng nổ, lời nói năm xưa của Sophia có đáng lo sợ?

Quét não người dùng ChatGPT suốt 4 tháng, các nhà khoa học phát hiện sự thật kinh hoàng

Suy ngẫm - Nguyễn Hải - 23/06/2025 10:00
Cho dù có thể giúp người dùng cải thiện năng suất làm việc trong ngắn hạn, nghiên cứu chỉ ra rằng việc lệ thuộc vào ChatGPT có thể gây hại lâu dài cho não bộ của người dùng.

Cô gái trẻ "người chuột chũi" chui lên từ miệng cống khiến nhiều người ám ảnh là ai?

Phong cách sống - Huy Hoàng - 23/06/2025 09:00
Khoảnh khắc một cô gái trẻ từ từ chui lên từ miệng cống ngầm ở thành phố Makati (Philippines) khiến nhiều người bị ám ảnh. Danh tính của cô gái cũng được nhiều người quan tâm.

Khai mở cảm xúc - Lo âu và sợ hãi giúp bạn an toàn và sống sót

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/06/2025 08:00
Lo âu là cái tên mà ta dùng để gọi nhiều phản ứng của cơ thể và tâm trí, chẳng hạn như những suy nghĩ dồn dập hoặc cảm giác nôn nao ở dạ dày.

Adobe ra mắt ứng dụng đắc lực cho dân chụp ảnh bằng iPhone

Kỹ năng - Anh Tú - 22/06/2025 12:00
Nếu bạn yêu thích chụp ảnh bằng iPhone, ứng dụng mới của Adobe có thể nhanh chóng trở thành công cụ ưa thích của bạn.

Kim Dung giải thích vì sao Kiều Phong 1 chưởng đánh Vô Danh Thần Tăng gãy xương mà không giết nổi con hổ?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/06/2025 11:00
Sự khác biệt về thực lực của Kiều Phong được giải thích thế nào?

Nước mắt "thánh nữ" Maria Ozawa: "Người ta chỉ nhìn thấy tôi trên màn ảnh, nhưng không biết tôi là ai khi tắt máy quay"

Giải trí - Nguyễn Phượng - 22/06/2025 10:00
Trên khuôn mặt trái xoan là cái mũi dọc dừa và đôi mắt ma mị. Maria Ozawa có thể “giết chết” trái tim đàn ông chỉ bằng một ánh mắt. Nhưng phía sau máy quay, chẳng ai tin "nữ hoàng" cũng phải khóc.

Đường vào thiền - Nhờ mối phân tâm này mà bạn không nhìn thấy nỗi đau bên trong

Từ sách - Phim - FN - 22/06/2025 09:00
Hãy nhìn vào những gì bạn đang làm: bạn có tìm cách quên đi nỗi đau không? Nếu tất cả cách thức mà bạn đang sử dụng để quên đi nỗi đau đó bị tước mất, bạn sẽ càng đau khổ hơn.

Vượt lên nghịch cảnh – Chiến thắng con quỷ bên trong chính mình

Từ sách - Phim - Quìn - 22/06/2025 08:00
Trong cuốn sách "Chiến thắng con Quỷ bên trong" (Outwitting the Devil: The Secret to Freedom and Success), Napoleon Hill không chỉ vạch trần những nỗi sợ hãi vô hình mà còn chỉ ra một sự thật sâu sắc: nghịch cảnh không phải là kẻ thù, mà là người thầy vĩ đại nhất.

Tôi đọc người đọc mỗi ngày - Làm báo chân chính là cần đối thoại với người đọc mỗi ngày

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 21/06/2025 14:00
"Tôi đọc người đọc mỗi ngày" là một câu chuyện nghề nghiệp, tinh lọc từ sổ tay biên tập của nhà báo Huỳnh Sơn Phước, sau 40 năm hành nghề tại báo Tuổi Trẻ.

Hàng chục nghìn webcam kết nối Internet đang vô tình 'phản chủ'

Kỹ năng - Anh Tú - 21/06/2025 13:00
Theo một nghiên cứu mới từ công ty an ninh mạng Bitsight, hơn 40.000 webcam trên toàn thế giới đang ở trong tình trạng có thể truy cập công khai qua Internet – thường là mà chủ nhân không hề hay biết.

Xem "Sex Education", tôi bẽ bàng nhận ra lý do con luôn quý bạn hơn quý mẹ

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 21/06/2025 12:00
Tôi cố hết sức để gần gũi, tâm sự với con. Nhưng đáp lại, con chỉ thích đi chơi với bạn.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 24/06/2025