Ngày 14.1.2022, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã buổi gặp gỡ với báo giới TP.HCM để giới thiệu cuốn sách mới nhất Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng. Đây là tác phẩm được nhà văn Nguyễn Nhật Ánh viết trong những ngày Sài Gòn bốn bề bị phong tỏa, cách ly bởi đại dịch COVID-19.
“Trong thời gian dịch bệnh, cuộc sống trở nên trầm uất, nặng nề, mọi sinh hoạt đều xáo trộn, lại thêm những đau thương, mất mát khiến tất cả chúng ta đều thấy lòng hoang mang, nặng trĩu, bất an. Nhưng cho dù hoàn cảnh nghiệt ngã đến mấy, chúng ta vẫn phải sống tiếp. Người nông dân tiếp tục trồng trọt, người công nhân tiếp tục sản xuất. Nhạc sĩ sáng tác ca khúc, họa sĩ vẽ tranh, nhà văn viết văn... Đó là cách chúng ta vượt qua khó khăn, là cách chúng ta chiến thắng dịch bệnh để cuộc sống luôn tiến về phía trước. Chúng ta đâu có thể ngưng sống, ngưng làm việc để chờ dịch bệnh qua đi. Khi cặm cụi trên những trang văn, tôi chỉ nghĩ giản dị như vậy”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ.
Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng ra đời trong hoàn cảnh như vậy, tuy nhiên nếu giở từng trang sách của Nguyễn Nhật Ánh ra đọc, chúng ta sẽ thấy đại dịch COVID-19 không hề tác động bút lực hay văn phong của nhà văn. Nguyễn Nhật Ánh đã mang đến cho bạn đọc một tinh thần lạc quan, yêu đời bằng những trang văn trong trẻo, tràn đầy tình yêu thương mát lành, ông dẫn bạn đọc đến thăm những khu vườn đầy hoa lá nằm ẩn mình giữa làng quê thanh bình yên ả. Nhân vật của Nguyễn Nhật Ánh cũng như vậy, tất cả đều có một tâm hồn trong trẻo dễ thương đến không ngờ. Nhân vật trong truyện Con chó và giỏ hoa hồng của Nguyễn Nhật Ánh nói “Ba chị Ni thường nói tâm hồn con người ta cũng cần vitamin, và sách - nhất là sách viết về động vật - là loại vitamin tuyệt vời nhất. Vì nếu con người ta biết yêu thương một con chó thì hiển nhiên người ta sẽ biết yêu thương con người; xã hội nhờ vậy sẽ bớt đi những chuyện đau lòng”.
Xuyên suốt tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, chúng ta sẽ còn gặp được những nhân vật “siêu dễ thương” như con chuột Chuông Rè “hát hay không bằng hay hát”, chú dế đêm đêm vẫn kéo đàn dưới gốc nhãn, đến con vịt Gì Cũng Biết thích viết văn… Tác phẩm có ba con gà tuổi mới lớn (trong đó có hai con thích nhau), ba bố con nhà chuột, mẹ con nhà cáo, một bác ngựa, một cô bói cá, một cô ngỗng, một cô hải âu… và nhiều hơn thế nữa. Mỗi nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh ai cũng đầy ắp lòng thương yêu, tính lương thiện, trung thành, bao dung và không thiếu lòng lòng dũng cảm để chung tay đẩy lùi cái ác, cái xấu ra khỏi xã hội.
Về nhân vật của mình, Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ: “Tôi viết tác phẩm này từ tháng 3. Tôi chọn viết về các con vật để tìm thấy sự bình yên, mặc dù trước đó tôi đã nghĩ đến một cuốn sách khác. Thế giới hồn nhiên, rộn ràng, tươi vui của các con vật ngộ nghĩnh giúp tâm hồn tôi lấy lại thăng bằng. Đối với tôi, đó giống như một liệu pháp tinh thần. Tôi hy vọng bạn đọc khi đọc cuốn sách này cũng sẽ thấy bình yên và ấm áp hơn trong những ngày tháng này. Hơn nữa, truyện về các con vật cũng là thể loại phù hợp với trẻ em. Đến mức nhiều người vẫn gọi truyện về đề tài này là “truyện đồng thoại”, mặc dù nghĩa ban đầu của “truyện đồng thoại” là “chuyện kể cho trẻ em” (chứ không chỉ là “chuyện về các con vật”), cũng như “đồng dao” là “câu hát cho trẻ em” vậy”.
Khi được hỏi dịch COVID-19 vừa qua tác động thế nào đến trang viết của mình, Nguyễn Nhật Ánh trả lời: “Xưa nay tôi vẫn viết đều đặn mỗi ngày. Trong mùa dịch, nhịp sáng tác của tôi không bị ảnh hưởng nhiều về mặt thời gian. Nhưng về tinh thần thì đúng là rất khó giữ sự điềm tĩnh. Khi nhà thơ - họa sĩ tài hoa Lê Thánh Thư, một người bạn thân thiết của tôi đột ngột qua đời vì COVID-19, tôi đã bị sốc một thời gian dài. Lúc đó, tôi không thể bình tĩnh để làm bất cứ chuyện gì. Nhưng rồi tôi biết mình không thể để nỗi buồn cầm chân mãi. Nếu tôi không nhúc nhích một ngón tay nào thì không ai có thể giúp tôi nhấc mình lên khỏi nỗi buồn được. Thế là tôi lại ngồi vào bàn. Tôi tin làm việc là cách tốt nhất để chữa lành vết thương trong tâm hồn mình".
Nhận định về tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, nhà văn Ý Nhi viết: “Cái khả năng ‘hô biến’ của nhà văn thật kỳ lạ. Đã bao lần, qua những trang sách của mình, Nguyễn Nhật Ánh đã làm cho những ngõ xóm, những khu chợ, những ngọn đồi, những vòm cây, thậm chí một góc nhỏ trong ngôi nhà… thành một xứ thần tiên. Nguyễn Nhật Ánh là một nhà thơ, một nhà thơ từ trong bản chất, trong tâm thái. Chính tư chất thi sĩ này đã làm nên thành công cho những áng văn xuôi thơ mộng của anh. Nguyễn Nhật Ánh từng nói: “Yếu tố quyết định của một nhà văn viết cho trẻ em nằm ở chỗ tác giả có thể chạm vào tâm hồn của trẻ em hay không”. Tôi nghĩ, khi chạm được vào tâm hồn trẻ em cũng là khi nhà văn đã chạm vào tâm hồn của người lớn”.
Sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sẽ chính thức phát hành trên toàn quốc vào ngày 16.1.2022. Trong dịp này, NXB Trẻ phối hợp với Thảo Cầm Viên Sài Gòn tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa. Chương trình sẽ tặng 200 bộ huy hiệu có in hình các nhân vật của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh – đây là những bức hình do họa sĩ Đỗ Hoàng Tường vẽ minh họa cho tác phẩm. Bên cạnh đó, NXB Trẻ sẽ cùng bạn đọc tặng thực phẩm, chung tay chăm sóc các chú Voọc Chà Vá (là loài linh trưởng đặc hữu quý hiếm tại Việt Nam) tại Thảo Cầm Viên từ nay cho đến Tết Nguyên Đán Nhâm Dần.
Ngôn ngữ của Nguyễn Nhật Ánh đầy khả năng thuyết phục và lôi cuốn, với sự trau chút bền bỉ dành cho những chi tiết liên quan đến thế giới tự nhiên, trong vẻ đẹp được gọi tên chính xác của thế giới ấy. Thế giới hư cấu của Nguyễn Nhật Ánh dường như được sinh và dưỡng bởi mạch đất quê - là những gì thế giới ấy vun trồng và được vun trồng trên đó.
Dẫu không từng lang bang bước chân thơ trên những mảnh đất này, tôi có cảm giác mình vẫn trải nghiệm những luồng hơi ấm mơ màng của hoài nhớ. Trang viết của Nguyễn Nhật Ánh mang lại cho ta những ngỡ ngàng ấy - cho bạn, những người có thể đã sống qua những nơi chốn ông viết về, và cho tôi, kẻ biết nhiều hơn từ một sự đọc nghiền ngẫm.
Sau rất nhiều tháng chìm trong những câu chuyện của Nguyễn Nhật Ánh, tôi biết rằng chuyện trải nghiệm niềm hoài nhớ cho một nơi chốn ta chưa từng ở là có thể và hữu thực. Và hơn thế, có thể là thiết yếu.”
Kaitlin Rees (Nhà thơ - dịch giả người Mỹ)
.png "'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ")
