Nguyễn Ngọc Tư và 'Tháng Giêng gió bỏ nhà đi'

03/03/2020 13:18
Nguyễn Ngọc Tư và 'Tháng Giêng gió bỏ nhà đi'

Bữa ông già về Quảng giỗ họ, thằng cháu nội cũng đi chung một đoạn đường. Nó nói với anh lơ xe rằng mình đi khu công nghiệp Sóng Thần, thả nó chỗ nào gần đó là được.

“Chuyện nhỏ, ngày nào mà tui không xuống khách ngay đó”, anh lơ xe búng tay. Thằng nhỏ sợ chưa chắc ăn, dặn vói theo, “tui có ngủ quên thì nhớ kêu đó”.

Nó không muốn bỏ lỡ cuộc đi của mình bởi bất cứ lý do gì, ông già nghĩ trong lúc chỉnh lại cái giường, loại ghế họ lắp trên xe đường dài, cảm thấy tư thế nào cũng làm ông bực bội. Rốt cuộc, ông cứ mặc kệ, ngồi xếp bằng không thèm tựa vào đâu, ngó ra cái bến xe rối bời người đi kẻ đến. Rồi xe lăn bánh, có chút xây xẩm khi nghĩ vài hôm nữa quay lại mình chỉ một mình, ông già buột miệng “đã nói đừng đi, ở nhà đâu có thiếu gì”. Ông còn muốn nói thêm nữa, nhưng thằng cháu đã dứt khoát chặn lời khi lấy tai nghe đeo vào. Không phải chuyện này đã bàn xong rồi sao.

Một bữa cơm trước Chạp, thằng cháu nội ông đột ngột nói sẽ đi miền Đông. Ai nấy đều ngừng đũa. Chuyện này rồi sẽ tới, mọi người trong nhà, kể cả ông già đều lường trước, nhưng khi nó thật sự ập vào thì đỡ không nổi cơn choáng váng. “Ở đây thiếu cha gì công chuyện để làm, sao phải đi?”, bữa đó cả nhà xúm thuyết phục thằng nhỏ, nhưng nó chỉ nói thêm một câu khi lùa xong chén cơm, “xóm này tụi nó đi muốn hết, thằng Chín cũng đi rồi”. Chín là bạn thân nó, nhưng cả nhà biết hai đứa không chỉ thân, Chín còn có đứa em gái duyên, da mật. Cô đã cùng đi với anh mình.

Những thanh niên trong xóm Cầu Nâu kéo nhau ngược miền Đông từ vài năm trước. Hồi đầu thì lác đác, nghe tin đứa nhỏ nào bên xóm đó quảy túi bỏ đi, ông già không mảy may nghĩ chuyện đó liên quan tới mình. Nhưng bữa cúng đình, thấy thanh niên thưa thớt, mấy ông già ngồi kiểm đếm coi con cháu nhà nào đang đi - ở, ra một con số không nhỏ. Nếu như con số có mùi vị, thì nó hẳn mang mùi mất mát. Lúc đó ông già bất giác nhìn thằng cháu mình đang làm trà đá đằng góc sân, thấy bần thần.

Trăm năm trước ông bà mình khi chất hành lý lên ghe men theo bờ biển vô Nam khai phá, phía đó còn không có bạn bè chờ sẵn. Trước mặt mịt mù, nhưng họ vẫn dứt dây ghe cái một.

Nhưng cảm giác bất an cộm lên trong lòng ông, từ anh em thằng Chín khăn gói đón xe đi Bình Dương. Thằng cháu ông buổi tối không còn chải tóc vuốt keo láng mướt, hớn hở xách xe chạy đâu đó, giờ nó treo mình trên võng cắm mặt vào điện thoại. Hỏi sao không đi xóm chơi, nó nói nhìn coi cái xóm này còn ai nữa mà chơi. Ngoài đường vắng ngắt, đêm là dành cho đám trẻ, nhưng tụi nó giờ cũng tản mác xứ người, nên đêm của những làng xóm miệt này bị bỏ rơi.

Cả nhà lén lút bàn nhau tìm công chuyện cho thằng nhỏ làm, tay chân bận bịu thì nó bớt ngó phía chân trời. Ông già o bế lại cái đầm tôm bỏ không lâu nay, giao hết cho nó, từ coi giữ, cho ăn, đến mỗi tuần lấy mẫu tôm đi xét nghiệm. Thấy thằng nhỏ chăm chỉ, cả nhà mừng. Lúc đó đâu ai biết nó âm thầm gom mớ vốn cho ấm túi lúc ra đi, tiền sẽ bảo đảm cho cuộc trốn thoát thành công, kể cả nó không nhận được sự cho phép của người lớn.

“Người ta không đất không nghề ngỗng mới bỏ xứ đi, nhưng nhà này đâu tệ”, ông già tức tối nói. Con dâu ông, tức má thằng nhỏ, cũng sụt sịt rằng mình no đủ, làm chủ vẫn hơn làm công. Nước mắt chị không làm thằng nhỏ mủi lòng. Và cái cớ yếu ớt đó, nhưng cũng bị thằng nhỏ bẻ gãy cái một, khi kể tên một lô lốc những đứa trạc tuổi nó, con nhà giàu nhưng bỏ xóm đã lâu. Tụi nó rậm rật đi theo tiếng gọi của bạn bè, của những đứa con trai (con gái) mà mình thầm thương nhớ, của những cơn gió mùa, của những chân trời xa xôi.

“Nhà mình có nòi đi mà, ba quên rồi sao”, anh con lớn, cũng là bác Hai thằng nhỏ, an ủi ông già. Anh nhắc ông nhớ, cái chân bị thương phải chống tó của anh cũng từ ham vui mà ra. Anh theo bạn đăng lính đi biên giới Tây Nam. Cái gọi là lý tưởng, cho tới lúc bỏ lại bàn chân trong một bãi mìn cạnh một chòm thốt nốt xứ người, anh vẫn thấy nó mắc cười. Khi đó chỉ tiếc mình bị thương sớm quá, không đi suốt với mấy thằng bạn thân cho tới lúc tàn chiến cuộc.

Cha thằng nhỏ là một ví dụ khác, học hết cấp hai thì bỏ đi lái máy cày cũng vài ba năm. Rồi cây lúa hết thời, anh day qua chạy đò máy, lại mới sắm thêm xe cuốc đi đào hầm tôm nuôi công nghiệp. Chẳng công việc nào ngồi một chỗ, nhưng anh là thằng con trai duy nhất của ông già không đi xa quá đến mức tăm cá mịt mù. Vợ anh coi như có phước nhất trong đám đàn bà, bởi luôn nhìn thấy mặt chồng khi chạng vạng.

Ông già không nhớ chính xác hồi hai mươi hai tuổi, mình đang theo ghe chở cua lên Sài Gòn hay đi lái trâu bên Miệt Thứ. Mấy năm đó còn chiến tranh, ông đang tuổi lính. Bà chị gả cho một sĩ quan cấp tá, kiếm cho thằng em tấm kim bài miễn quân dịch, với ý định cho ông ở nhà quản mấy chục công ruộng tiếp má, nhưng ông cứ rày đó mai đây. Có khi ông theo ghe gánh hát, lúc lại qua Ba Hòn vô chùa học bốc thuốc nam. Ở nhà thấy ông con lù lù về mới biết còn sống, riết rồi má ông không buồn hỏi quãng rồi đã đi đâu và sắp tới sẽ đi đâu. Thấy đi là biết đã đi, vậy thôi.

Vợ ông hồi tại thế cứ nhắc hoài, vụ con trai chưa giáp thôi nôi ông đã nhảy tàu đi Nam Vang chơi với bạn. Bà nói lúc má chồng trao đôi bông cưới, cứ nhìn con dâu bằng cái nhìn áy náy, bà thấy lạ nhưng rồi sớm hiểu tại sao. Người nhà này có máu giang hồ. Vì tính hay đi mà lúc thằng con lén đi đăng lính, lúc người ta bửa đập dẫn mặn vào đồng, lúc bà bị đau thương hàn suýt bỏ mạng, chồng bà đều tình cờ vắng mặt. Giờ bà mà còn sống, chứng kiến thằng cháu nội sửa soạn cuốn gói, thể nào cũng nói nó giống ông chớ ai.

Nhìn vào mình, ông già biết thằng cháu đi chỉ để mà đi, có trời cản nổi. Nhượng bộ duy nhất của nó là ở nhà cho tới ra Giêng. Cái Tết của nó trôi qua chậm đến phát điên, nhưng với cả nhà thì quá nhanh, vèo cái đã hết. Đúng hôm bà con ngoài Quảng gọi điện rủ về giỗ họ, thằng nhỏ nói ông nội nhớ đặt vé cho con đi cùng. Lúc đó, ông đoán nó cho mình một ân huệ cuối: đi với nhau một đoạn đường. Chắc mấy bữa qua nó thấy ông già trắng tóc lụi cụi ngồi rửa bạt phơi đầm, động thương.

Giờ nó ngủ ngay cạnh giường kế ông đây, sau khi mấy cuộc gọi hẹn bạn đón. Cũng có thể nó giả bộ ngủ, vì sợ quá những dặn dò lặp đi lặp lại phát nhàm. Xe sắp đến ngã ba Sóng Thần mà ông già chưa chấp nhận nổi chuyện chốc lát nữa nó biến mất. Nhìn nắng chiếu qua ria mép non mởn, ông nghĩ nó vẫn là một đứa trẻ. Nhưng nó sắp bay ra khỏi tổ, từ chối mọi sự che chở ân cần.

Hình ảnh sau cùng mà ông nhìn thấy là cái lưng của nó, cả khi rời khỏi xe và khi bước xuống lề đường, nó đều quay lưng lại. Chừng như nó sợ nhìn thấy ông nước mắt lưng tròng. Người già mà khóc, coi thê lương. Nó đã ớn nước mắt lắm rồi. Ba lô chỉ mỗi một cái đeo sau lưng, hành lý gọn đến mủi lòng, thằng nhỏ nói mang vác chi cho cực, thiếu gì mua nấy, bạn nó khoe quanh mấy khu công nghiệp thứ chi cũng có. Thằng nhỏ chưa tới nơi chốn này lần nào, nhưng nó tỉnh trân, “bạn con ở đó đông như quân Nguyên”.

Ông già bỗng nghĩ trăm năm trước ông bà mình khi chất hành lý lên ghe men theo bờ biển vô Nam khai phá, phía đó còn không có bạn bè chờ sẵn. Trước mặt mịt mù, nhưng họ vẫn dứt dây ghe cái một. Hôm ông về Quảng tìm lại gốc gác nhà mình, kịp gặp bà cóc một trăm lẻ chín tuổi. Vẫn minh mẫn, cóc nói mẹ của bà kể rằng lúc xô ghe ra không ai ngoái lại. Mẹ cóc khi ấy còn nhỏ, không nhớ tháng nhớ năm, chỉ nhớ bữa đó buồm họ căng gió Bắc.

Tản văn: Nguyễn Ngọc Tư. Minh họa: Kim Duẩn

(Người Đô Thị)


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Dự án chỉnh trang khu di tích lăng vua Gia Long bộc lộ những vấn đề đáng bàn

Sau lùm xùm xung quanh vấn đề tu bổ Hộ thành hào trong khu di tích Kinh thành Huế bằng cách thay vật liệu cũ bằng vật liệu mới thì dự án đường dẫn vào lăng vua Gia Long lại bộc lộ những vấn đề đáng bàn.

Mật mã thành công của các đế chế hùng mạnh nhất trong lịch sử: Đế chế La Mã

Sự hùng mạnh của một đế chế hay tổ chức không phụ thuộc vào diện tích lớn hay nhỏ, tài nguyên thiên nhiên giàu hay nghèo, dân số ít hay nhiều… mà nhờ một khát vọng vĩ đại, chí hướng lớn và tinh thần chiến binh dũng mãnh trong mọi nghịch cảnh.

TP.HCM thúc tiến độ thi công nhiều công trình văn hóa trọng điểm

TP.HCM yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình văn hóa trọng điểm như Bảo tàng TP.HCM, Nhà hát Giao hưởng-nhạc-vũ kịch, Rạp xiếc và biểu diễn đa năng Phú Thọ, Trung tâm Biểu diễn nghệ thuật đa năng, Trung tâm Thể dục thể thao Phan Đình Phùng…

Tết Nguyên Tiêu: Lễ tình nhân của người Trung Quốc và những điển tích kỳ lạ về các cô gái hiền đức

Tết Nguyên Tiêu đối với người Hoa có nhiều ý nghĩa về văn hóa và xã hội hơn nhiều ngày lễ khác trong năm.

Nhà thờ Bùi Chu sắp được hạ giải

Giáo dân Bùi Chu đã chuyển các đồ trang trí nội thất ra khỏi nhà thờ chính toà, để chuẩn bị hạ giải công trình 135 tuổi này.

E ngại dịch virus corona, “Ngày thơ Việt Nam 2020” bị hoãn vô thời hạn

Theo BTC, đây là quyết định đúng đắn và cần thiết vì hiện nay dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona đang hoành hành và lan rộng.

Tạm ngừng tổ chức Lễ hội chọi trâu Phù Ninh, phòng chống dịch virus Corona

Cục Văn hoá cơ sở - Bộ VHTT&DL vừa ra văn bản về việc tạm ngừng Lễ hội chọi trâu xã Phù Ninh, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ, tập trung phòng chống dịch virus Corona.

Phong tục đón Tết cổ truyền ở một số nước châu Á và Việt Nam

Ở Việt Nam, hái lộc đầu Xuân và lì xì là phong tục truyền thống thú vị. Trong khi đó, tại Hàn Quốc, đêm GIao thừa, người Hàn sẽ không ngủ và ngày Tết, họ sẽ mặc những bộ quần áo đẹp nhất.

Sau 17 phút chết lâm sàng, người phụ nữ tỉnh dậy: “Thế giới bên kia” khác những gì người ta kể

Suy ngẫm - Lam Chi - 27/08/2025 13:00
Người phụ nữ sống lại một cách thần kỳ sau 17 phút bị ngừng tim đột ngột. Cô đã có chia sẻ về những gì mà mình nhìn thấy ở “thế giới bên kia”.

Xem Sex Education, tôi nhận ra mình cũng là bà mẹ "đỉnh" khi áp dụng cách dạy con này

Điện ảnh - Thanh Hương - 27/08/2025 12:00
Dù 2 đứa con đang trong độ tuổi ẩm ương nhưng tôi vẫn có thể thân thiết được với các con.

Giới trẻ đang vật lộn với việc đọc hết một cuốn sách

Kỹ năng - TĐ - 27/08/2025 11:00
Nhiều sinh viên tại các trường đại học hàng đầu ở Mỹ đã thừa nhận rằng họ gặp khó khăn trong việc đọc hết một cuốn sách.

9 quy tắc sinh tồn mọi đứa trẻ buộc phải biết: Nếu cha mẹ không dạy, xã hội sẽ dạy một cách khắc nghiệt

Suy ngẫm - Trang Đào - 27/08/2025 10:00
Đây là những quy tắc sinh tồn mà trường lớp không dạy, nhưng mọi đứa trẻ đều phải biết.

“Mặc kệ họ” nhưng đừng “mặc kệ chính mình”

Từ sách - Phim - Quìn - 27/08/2025 09:00
Ngày nay, thật khó để sống mà không bị ảnh hưởng bởi ánh nhìn và lời bàn tán của người khác. Bạn làm gì, nghĩ gì, thậm chí là yêu ai, đều có ai đó lên tiếng nhận xét.

Bé Bôm, con trai Quốc Tuấn mắc hội chứng hiếm: Các ngón bị dính vào nhau, phải bán nhà để trả viện phí

Truyền cảm hứng - Minh Ngọc - 27/08/2025 08:00
Nam diễn viên từng chia sẻ ước mơ lớn nhất là con có thể tự sinh hoạt, ăn uống như người bình thường.

Quan hệ với Bố Mẹ

Blog GS John VU - GS John Vu - 26/08/2025 13:00
“Tôi có vấn đề với bố mẹ tôi. Tôi không biết làm sao giải quyết được nó vì họ muốn tôi học kĩ sư phần mềm bởi vì nó có tương lai tốt. Tôi thấy nó khó với quá nhiều công việc..."

Xem Sex Education, tôi xấu hổ bởi cách dạy dỗ của người làm bố như tôi thực sự "hỏng"!

Điện ảnh - Thanh Hương - 26/08/2025 12:00
Tôi nhận ra cách giáo dục của mình đã quá phiến diện và tiêu cực.

Cách vô hiệu hóa việc Facebook âm thầm truy cập toàn bộ ảnh trên điện thoại

Kỹ năng - Trung Nam - 26/08/2025 11:00
Người dùng Facebook lo ngại khi Meta tự động bật tính năng cho phép ứng dụng truy cập và phân tích thư viện ảnh, từ siêu dữ liệu đến nội dung hình ảnh, để đưa ra gợi ý cá nhân hóa.

Người bị trầm cảm nhẹ thường nói 4 câu sau, nếu bạn dùng thường xuyên đến gặp bác sĩ gấp!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 26/08/2025 10:00
"Trầm cảm" là căn bệnh gây tử vong lớn thứ hai ở người sau ung thư.

Phạm Xuân Ẩn - “Điệp viên hoàn hảo” trong mắt bạn bè

Từ sách - Phim - 26/08/2025 09:00
Trong lịch sử tình báo Việt Nam, Phạm Xuân Ẩn là một cái tên luôn gợi sự tò mò. Ông được gọi là “điệp viên hoàn hảo” không chỉ bởi tài năng trong chiến tranh, mà còn bởi nhân cách khiến bạn bè, kể cả ở bên kia chiến tuyến, đều dành cho ông sự kính trọng.

Trải nghiệm thế giới bên kia của cô gái Anh: Ánh sáng màu hổ phách ấm áp

Phong cách sống - Nhật Thùy - 26/08/2025 08:00
"Dù không nhìn thấy ai, tôi biết có một dạng tồn tại nào đó bên kia", Nicola kể về trải nghiệm cận tử; cho biết cô cảm nhận được ánh sáng hổ phách ấm áp.

Kỹ năng công nghệ nào được cần tới?

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/08/2025 13:00
Một số trong các bạn đã hỏi tôi về các kĩ năng công nghệ là quan trọng trong kinh doanh ngày nay. Là sinh viên kĩ nghệ phần mềm, bạn muốn biết kĩ năng nào bạn sẽ cần có để kiếm được việc tốt trong thế giới toàn cầu này.

Bị chê là kém tài nhất, Nobita hoá ra lại có một đặc điểm không ai địch nổi

Điện ảnh - Trang Vũ - 25/08/2025 12:00
Là fan của bộ truyện lâu năm liệu bạn đã biết?

Điện thoại không bí mật nghe lén như chúng ta tưởng, nhưng sự thật còn nguy hiểm và đáng lo hơn nhiều

Kỹ năng - Thùy Anh - 25/08/2025 11:00
Dù không chia sẻ, nhưng những thông tin riêng tư của chúng ta trong điện thoại có thể đã rơi vào tay của một bên thứ ba.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 28/08/2025