Nắng nóng khắc nghiệt đang đẩy giới hạn chịu đựng của con người tới mức nào?

Đan Thùy15/08/2023 10:00
Nắng nóng khắc nghiệt đang đẩy giới hạn chịu đựng của con người tới mức nào?

Đêm nóng hơn và sóng nhiệt ẩm ướt hơn đang thách thức sức chịu đựng của cơ thể con người.

Tháng 7.2023 là tháng nóng nhất từng được ghi nhận. Nó thậm chí có thể là tháng nóng nhất trong lịch sử nhân loại. Đó chỉ là một trong chuỗi các kỷ lục về nhiệt bị phá vỡ. Đợt nắng nóng kỷ lục vẫn đang kéo dài ở Tây Nam nước Mỹ. Vào năm 2020, nhiệt độ đã tăng lên 38 độ C ở Siberia, đánh dấu mức cao nhất từng được ghi nhận ở Vòng Bắc Cực. 

Sức nóng đã thử thách giới hạn của chính cơ thể con người dẫn đến những hậu quả bi thảm. Năm 2003, ước tính có khoảng 70.000 người chết vì một đợt nắng nóng ở châu Âu. Vào năm 2022, một đợt nắng nóng khác đã khiến khoảng 62.000 người thiệt mạng. 

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng cơ thể con người có thể thích nghi với nhiệt độ nhưng chỉ đến một mức độ nhất định. 

Kristie Ebi, người nghiên cứu về biến đổi khí hậu và sức khoẻ tại Đại học Washington (Mỹ), cho biết: "Cơ thể hoạt động khá vất vả để giữ nhiệt độ cốt lõi trong một phạm vi khá hẹp. Nếu bạn không thể hạ nhiệt độ cơ thể cốt lõi đó thì các tế bào và cơ quan nội tạng sẽ bắt đầu bị ảnh hưởng". 

merlin_208377918_89d48486-e167-4f51-991c-06c4b21f6bed-superjumbo.jpg

Ebi và các đồng nghiệp đã viết trong một bài đánh giá trên tạp chí Lancet vào năm 2021 rằng các đợt nắng nóng kéo dài khiến cơ thể chúng ta bị căng thẳng, có thể gây ra một loạt tác động dẫn đến thương tích vĩnh viễn hoặc tử vong. Các đợt nắng nóng cũng trở nên ẩm ướt hơn, hạn chế khả năng hạ nhiệt của cơ thể và ban đêm ngày càng nóng hơn, làm giảm thời gian con người có thể nghỉ ngơi và hồi phục. Cả 2 xu hướng này đều làm giảm khả năng thích ứng với nhiệt độ tăng cao của con người. 

Cơ thể con người có 2 con đường chính để giữ mát. Đầu tiên là đổ mồ hôi. Khi nhiệt độ cơ thể tăng lên, các tuyến mồ hôi trên da giải phóng nước ra khỏi lỗ chân lông. Nước đó hấp thụ nhiệt khi nó bay hơi, từ đó giúp làm làm mát cơ thể. Đồng thời, cơ thể chuyển hướng máu lên bề mặt da bằng cách làm giãn các mạch máu ngay dưới da và tim bơm máu mạnh hơn, đó là lý do tại sao nhiều người trông đỏ bừng khi nóng. Điều này cho phép máu phân tán nhiệt tốt hơn ra không khí xung quanh.

Trong một phạm vi nhất định, các hệ thống này hoạt động phối hợp với nhau để giữ cho nhiệt độ bên trong cơ thể ở mức an toàn, thường là khoảng 37 độ C. Thật không may, Trái đất không chỉ trở nên nóng hơn mà nó còn trở nên nóng hơn theo những cách khiến cơ thể chúng ta khó thích nghi hơn.

Biến đổi khí hậu đang thúc đẩy các đợt nắng nóng không chỉ nóng hơn và kéo dài hơn mà đặc biệt là ẩm ướt hơn. Rachel Cottle, người nghiên cứu về điều chỉnh nhiệt độ tại Penn State, cho biết: "Điều đó đang trở nên nguy hiểm hơn vì độ ẩm đóng vai trò là rào cản đối với quá trình cơ thể tự làm mát. Vì không khí ẩm chứa đầy nước nên mồ hôi không bay hơi như ở vùng khí hậu khô".

pakistan-heat-wave_asim-afeez-bloomberg-getty-scaled.jpg

Ngay cả ban đêm cũng không mang lại nhiều thời gian nghỉ ngơi. Thông thường, ban đêm mát hơn nhiều so với ban ngày, giúp cơ thể toả nhiệt vào ban đêm. Song nhiệt độ toàn cầu vào ban đêm đang tăng nhanh hơn nhiệt độ ban ngày và khi ban đêm trở nên ấm hơn, trái tim phải làm việc nhiều hơn. 

Kelton Minor, một nhà khoa học dữ liệu tại Đại học Columbia (Mỹ), người nghiên cứu về rủi ro khí hậu, cho biết những đêm nóng hơn cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của con người. 

Trong một nghiên cứu năm 2022 về hành vi giấc ngủ toàn cầu, Minor và các đồng nghiệp của ông đã phát hiện ra rằng vào những đêm nóng bức con người thường ngủ ít hơn, mất nhiều thời gian hơn để chìm vào giấc ngủ và thức dậy sớm hơn với những đêm mát mẻ. 

Một nghiên cứu khác đã liên kết giấc ngủ kém với việc giảm sức khoẻ tim mạch và tăng nguy cơ chấn thương, lo lắng, trầm cảm hoặc thậm chí là bạo lực súng đạn và tự sát. 

Sự kết hợp giữa nhiệt độ tăng, độ ẩm cao và đêm nóng hơn ảnh hưởng lớn đến hệ thống làm mát cơ thể. Khi trời quá nóng trong thời gian quá dài, mọi thứ có thể bắt đầu trở nên tồi tệ. 

Việc đẩy lượng máu về phía da buộc tim phải làm việc nhiều hơn đồng thời làm giảm lượng máu giàu oxy cung cấp cho tim. Trong vài giờ, điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy trong tim và cuối cùng là suy tim.

Ebi cho biết điều này giúp giải thích tại sao suy tim mạch là nguyên nhân gây ra khoảng một nửa số ca tử vong ở người lớn tuổi trong các đợt nắng nóng. Nửa còn lại xảy ra khi các cơ quan khác, đặc biệt là phổi, không hoạt động dưới áp lực xử lý nhiệt, một phần là do thiếu oxy. Thông thường, những rủi ro này xuất hiện ở những người mắc các bệnh từ trước như bệnh tiểu đường hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Những rủi ro này đặc biệt cao nếu cơ thể không thể giữ nhiệt độ ổn định. Trong trường hợp đó, nhiệt độ cốt lõi của cơ thể bắt đầu tăng lên đến mức nguy hiểm. Khi nhiệt độ bên trong của một người lên đến khoảng 38 độ C, họ có thể bị kiệt sức vì nóng, dẫn đến ngất xỉu, nhức đầu, chóng mặt và đổ mồ hôi nhiều.

Nếu không được kiểm soát, tình trạng kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành say nắng. Ở đây, nhiệt độ cơ thể vượt quá 40 độ C. Nhiệt có thể giết chết các tế bào và cản trở chức năng của các cơ quan nội tạng. Các triệu chứng bao gồm da nóng và khô, mê sảng và thậm chí co giật. Nếu không can thiệp ngay lập tức, sốc nhiệt có thể dẫn đến suy nội tạng, thương tật vĩnh viễn và tử vong.

Ngay cả việc đổ mồ hôi cũng có thể tiềm ẩn rủi ro. Nếu không uống đủ nước khi đổ mồ hôi nhiều, cơ thể bắt đầu bị mất nước. Mất nước có thể làm máu đặc lại, gây thêm căng thẳng cho tim. Nó cũng gây áp lực lên thận, cơ quan cần nước để lọc chất độc và chất thải ra khỏi cơ thể. Trong trường hợp mất nước mãn tính, như với một số người làm việc ngoài trời, nó có thể dẫn đến bệnh thận.

Mặc dù những triệu chứng này và hậu quả của chúng có vẻ nghiêm trọng, nhưng "các cơ chế này diễn ra trong nhiều giờ. Chúng không xảy ra tức thời". Ebi cho biết mọi người thường bắt đầu cảm thấy rõ các triệu chứng trước khi họ phải đi cấp cứu. Điều này đồng nghĩa là thường có đủ thời gian để hành động và giúp ngăn chặn những kết quả tồi tệ nhất.

Mọi người nên cung cấp đủ nước trong các đợt nắng nóng khắc nghiệt. Bên cạnh đó, cũng nên bật điều hòa nhiệt độ nếu có thể. Nên ở trong nhà và tránh hoạt động mạnh vào những giờ nắng nóng nhất trong ngày. Việc đắp một chiếc khăn mát lên cổ, sử dụng quạt ở nhiệt độ ẩm hoặc nhúng tay hoặc chân vào bồn nước lạnh cũng có thể giúp làm mát cơ thể.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Không phải Kiều Phong, chỉ 2 cao thủ sở hữu những tuyệt kỹ này có thể khiến Vô Danh Thần Tăng thua đau

Ai là người có tuyệt kỹ có thể phá vỡ "tường khí" hộ thể của Vô Danh Thần Tăng?
3

Anh van em đấy, em đừng yêu AI

Con người đang đắm đuối với AI - những người tình hoàn hảo, luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu, khả năng dỗ dành ngọt ngào thì miễn bàn.
4

Vì sao Tiêu Phong truyền võ công cho kẻ thù là Hư Trúc mà bỏ qua Đoàn Dự?

Vì sao Tiêu Phong lại chọn Hư Trúc, người có ân oán với mình, thay vì Đoàn Dự, người anh em kết nghĩa, để kế thừa võ công Cái Bang?
5

Bí mật mối tình sét đánh Mộng Cô và Hư Trúc

Hư Trúc và Mộng Cô, hai con người tưởng chừng như khác biệt, lại nên duyên chỉ sau ba lần gặp gỡ ngắn ngủi.

Có khi nào cá voi tiến hóa để lên cạn săn mồi một lần nữa?

Theo một nghiên cứu mới điều tra hơn 5.000 loài động vật có vú chuyển từ môi trường trên cạn xuống nước, sự thích nghi với cuộc sống dưới nước của chúng có thể sẽ không bao giờ đảo ngược.

Mối nguy từ ứng dụng bạn gái AI

Trang The Guardian dẫn lời một số chuyên gia cảnh báo các ứng dụng bạn gái trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ nuôi dưỡng nhiều quan điểm không lành mạnh về kiểm soát và bạo lực giới.

Quá trình huấn luyện chim ưng "tàn nhẫn" của dân du mục

Chim ưng có thể đi săn cùng con người là vì nó coi con người là đối tác đáng tin cậy.

Những hình ảnh gợi nhớ 'tuổi thơ dữ dội' của thế hệ 8x, 9x

Cả "bầu trời tuổi thơ" hồn nhiên, trong trẻo của thế hệ 8x, 9x bỗng ùa về khi xem những hình ảnh này.

Cuộn băng keo in ảnh chân dung trẻ em ở Hàn Quốc, tia hy vọng của các bậc cha mẹ có con mất tích

Đó là một ý tưởng sáng tạo độc đáo nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của cộng đồng.

Chất 'thông linh' giúp thực vật nhiều lần tiến hóa để ăn thịt động vật

Jasmonate là hormone có nguồn gốc từ phospholipid điều chỉnh sự phát triển của thực vật và phản ứng với áp lực môi trường; thúc đẩy nhiều phản ứng đối với các điều kiện khắc nghiệt.

Loài cú bị đe dọa bởi những người hâm mộ Harry Potter

Bộ phim "Harry Potter" đã thúc đẩy một làn sóng khai thác cú hoang dã để phục vụ nhu cầu tăng đột biến và điều tương tự cũng xảy ra với cá san hô sau bộ phim “Đi tìm Nemo”.

Sự tiến hóa diệu kỳ của chiếc lưỡi ở chim và bò sát

Sự tiến hóa của lưỡi đã giúp các loài bò sát và lưỡng cư bắt được con mồi là động vật. Còn ở loài chim, một số cách thích nghi kỳ lạ nhất của lưỡi phản ánh sở thích ăn thực vật.

Chăm sóc bản thân thật sự: 3 điều bạn cần nhớ để không lạc lối

Ngày nay, đâu đâu cũng nhắc đến “chăm sóc bản thân” (Real self-care), nhưng bạn có bao giờ tự hỏi: Liệu chúng ta có đang thực sự chăm sóc bản thân đúng nghĩa, hay chỉ đang chạy theo những hình mẫu hoàn hảo mà ai đó dựng lên?

Xem Sex Education, tôi phát hiện trước giờ toàn dọa dẫm con mà thiếu chỉ bảo

Điện ảnh - Thanh Hương - 17/04/2025 13:00
Tôi đã thay đổi rất nhiều sau khi xem bộ phim .

Bức ảnh chụp ống tay áo rách của một nam thanh niên trong canteen hút hàng chục nghìn lượt quan tâm

Phong cách sống - Đông - 17/04/2025 12:00
Ít ai biết chủ nhân của ống tay áo rách ấy lại là một nhân vật truyền kỳ.

OpenAI ra mắt các mô hình GPT-4.1 với khả năng lập trình và hiểu ngữ cảnh dài vượt GPT-4.5, GPT-4o

Kỹ năng - Sơn Vân - 17/04/2025 11:00
Hôm 14.4, OpenAI đã ra mắt mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mới GPT-4.1, cùng hai phiên bản nhỏ hơn là GPT-4.1 mini và GPT-4.1 nano, với những cải tiến lớn trong lập trình, khả năng tuân theo hướng dẫn và hiểu ngữ cảnh dài.

Nghiên cứu ĐH Harvard: Hoàn cảnh gia đình không quyết định 100% số phận con người

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 17/04/2025 10:00
Những người tin rằng họ có thể thay đổi vận mệnh của mình, bất kể nguồn gốc của họ, sẽ tiến xa hơn những người hay bỏ cuộc.

8 bí mật về thân thế và gia cảnh của Doraemon, 56 năm trôi qua nhiều fan vẫn ngớ người ra khi phát hiện

Điện ảnh - Bo Bo - 17/04/2025 09:00
Để xem bạn hiểu về Doraemon bao nhiêu nhé. Test ngay đi!

Chăm sóc bản thân thật sự: 3 điều bạn cần nhớ để không lạc lối

Từ sách - Phim - Quìn - 17/04/2025 08:00
Ngày nay, đâu đâu cũng nhắc đến “chăm sóc bản thân” (Real self-care), nhưng bạn có bao giờ tự hỏi: Liệu chúng ta có đang thực sự chăm sóc bản thân đúng nghĩa, hay chỉ đang chạy theo những hình mẫu hoàn hảo mà ai đó dựng lên?

Tránh xa loại người này, bạn sẽ không rơi vào nghèo khó

Suy ngẫm - Nguyệt - 16/04/2025 13:00
Con người chịu ảnh hưởng rất lớn bởi các mối quan hệ xung quanh.

Chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Giải trí - P.V - 16/04/2025 12:00
Hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025), các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ VH-TT-DL tổ chức chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc trên cả nước.

Vĩnh biệt "Copy/Paste", "AI/Regenerate" đang cách mạng hóa việc học tập của sinh viên

Kỹ năng - Thanh Long - 16/04/2025 11:00
"AI/Regenerate" được ví như Người Nhện, như thuốc thông minh, như người khuân vác kiến thức. Nhưng hãy coi chừng, AI cũng có thể gây nghiện.

Xem "Sex Education", tôi phát hiện lỗi sai nghiêm trọng khi dạy con, khiến đứa trẻ đánh mất chính mình

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 16/04/2025 09:00
Điều tốt nhất cha mẹ có thể làm không phải là dẫn dắt con từng bước, mà là để con tự do bay trên bầu trời của chính mình.

Dám Tha Thứ – Khi ta bắt đầu hiểu chính mình

Từ sách - Phim - Quìn - 16/04/2025 08:00
Ai trong chúng ta cũng từng tổn thương. Có người mang nỗi buồn từ tuổi thơ, có người vẫn chưa quên một lời nói vụn vỡ, hay một người từng thân mà giờ đã hóa xa lạ. Nhưng điều khiến bạn mệt mỏi không phải là ký ức, mà là việc bạn phải ôm lấy nó mỗi ngày.

Chàng trai đi xe đạp Thống Nhất từ Hà Nội vào TP.HCM để xem lễ diễu binh 30/4

Phong cách sống - Hải My - 15/04/2025 13:00
Hành trình đạp xe từ Hà Nội vào TP.HCM của anh chàng này thu hút cả triệu người theo dõi.

Sức khoẻ ở người trung niên là KPI quan trọng nhất, luôn có sẵn ‘plan B’ khi thất nghiệp

Suy ngẫm - Mini - 15/04/2025 12:00
Chiến lược của người trung niên không phải là "liều ăn nhiều", mà là "chắc từng bước, thắng từng chặng".

Phát triển nghề nghiệp

Blog GS John VU - GS John Vu - 15/04/2025 12:00
Mọi năm, tôi đều nhận được nhiều emails từ các sinh viên đã tốt nghiệp hỏi lời khuyên về nghề nghiệp của họ.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 17/04/2025