Nơi vết thương ánh sáng rọi vào
Cuốn sách “Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” (What My Bones Know: A Memoir of Healing from Complex Trauma) của tác giả Stephanie Foo, người Mỹ gốc Malaysia.
Oxy không thể thiếu đối với sự sống
Mỗi ngày chúng ta đều hít vào và thở ra hàng chục ngàn lần để cung cấp cho bản thân xấp xỉ 10.000 lít chất khí duy trì sự sống này. Nếu không có oxy thì chúng ta sẽ không thể sống nổi quá vài phút.
Nhưng một trong những nghịch lý lớn nhất của tự nhiên là oxy duy trì sự sống của chúng ta nhưng cũng có thể gây tổn hại cho sức khỏe của ta bằng stress oxy hóa – một tình trạng không chỉ làm giảm lượng NO trong cơ thể mà còn vô hiệu hóa hoạt tính của NO. Stress oxy hóa xảy ra khi các phân tử oxy bị mất ổn định và gây ra những sự rối loạn trong cơ thể.
Trong nguyên tử oxy, các hạt electron xoay quanh hạt nhân theo từng cặp giống như các hành tinh xoay quanh mặt trời. Khi một electron mất đi, nguyên tử sẽ đột ngột thiếu một electron và phân tử oxy sẽ bị mất ổn định, dẫn đến sự hình thành các gốc oxy hay còn gọi là gốc tự do. Các gốc tự do này sẽ tìm cách để tái ổn định. Khi cố gắng trở về trạng thái bình thường, các gốc tự do sẽ chiếm electron của bất kỳ hợp chất nào mà chúng có thể tấn công trong các tế bào.
Lúc này, cấu trúc của các tế bào lân cận lại bị mất electron, gây nên chuỗi phản ứng dây chuyền và lại tạo thêm nhiều gốc tự do. Trong vòng luẩn quẩn nàỵ, nhiều tế bào sẽ bị tổn thương hoặc bị phá hủy. Sự ổn định không thể được khôi phục. Các mô có thể bị tổn hại và toàn bộ những hệ thống sinh lý trong cơ thể có thể sẽ bị phá vỡ.
Gốc tự do không phải chỉ được hình thành thông qua các quá trình sinh hóa trong cơ thể, mà còn qua sự tiếp xúc với nhiều hóa chất từ môi trường xung quanh. Chẳng hạn, khi bạn hút thuốc, các chất trong khói thuốc có thể kích hoạt quá trình tạo ra các gốc tự do làm tổn hại màng phổi. Các chất gây ô nhiễm môi trường khác, như hóa chất trong không khí và nước, thuốc trừ sâu trong thực phẩm có thể gây stress oxy hóa, khiến tế bào bị tổn thương nghiêm trọng.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra khi chúng ta vận động quá mức, tiếp xúc với tia X hay tia cực tím từ mặt trời. Ngay cả cảm xúc bất ổn – với cường độ cao trong thời gian dài – cũng có thể kích thích sự sản sinh của gốc tự do. Kế hoạch Say Yes to NO đặc biệt được thiết kế để có thể tấn công các gốc tự do trước khi chúng vô hiệu hóa phân tử oxit nitric.
Hiện nay, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã cho thấy gốc tự do gây ra phần lớn các tổn hại bằng cách hạn chế triệt để lượng NO trong cơ thể. Mặc dù có khả năng hủy diệt cao nhưng gốc tự do vẫn đóng vai trò rất lớn đối với sức khỏe của chúng ta, vì chúng cũng tham gia vào một phần thiết yếu của quá trình sản sinh NO.
NO có thời gian tồn tại rất ngắn, chỉ bằng một phần rất nhỏ của một giây. Nếu tồn tại lâu hơn, chất này sẽ bắt đầu gây ra những thiệt hại nghiêm trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Tuy NO có hiệu quả giảm huyết áp cao hơn bất kỳ loại thuốc nào bác sĩ có thể kê toa, nhưng NO cũng có thể giảm huyết áp của chúng ta xuống thấp đến mức gây nguy hiểm, thậm chí gây tử vong nếu không có sự kiểm soát hợp lý. Đây là lúc các gốc tự do phát huy vai trò tích cực của mình. Về cơ bản, các gốc tự do sẽ triệt tiêu những phân tử NO đã hoàn thành nhiệm vụ phân tử báo hiệu, giữ cho mức NO trong cơ thể chúng ta luôn mức tối ưu. Đó là một sự cân bằng tuyệt vời.
 |
Vệ sĩ của NO
Cơ thể chúng ta cần gốc tự do để ức chế hoạt động của oxit nitric, bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng dư thừa NO. Đồng thời, cơ thể cũng cần một lượng NO đủ nhiều để đảm bảo sức khỏe tốt. Khi cơ thể không còn khả năng đạt được sự cân bằng này, bạn vẫn có thể điều chỉnh lượng NO được sản sinh nhờ vào chế độ Say Yes to NO.
Nhờ các chất chống oxy hóa – một nhóm vitamin đặc biệt và một số chất tự nhiên khác – nhiều gốc oxy hóa đã bị tiêu diệt trước khi kịp gây tổn hại nghiêm trọng cho cơ thể. Vì có tác dụng vô hiệu hóa các gốc oxy hóa nên chất chống oxy hóa được xem như vệ sĩ của NO, giúp ổn định và bảo vệ NO trong khoảng thời gian tồn tại ngắn ngủi của chất này, thậm chí kéo dài khoảng thời gian đó.
Hàng chục hoặc có lẽ là hàng trăm chất chống oxy hóa nội sinh này được sản sinh một cách tự nhiên bởi các tế bào trong cơ thể. Vì thế, các chất chống oxy hóa được nêu trong chương trình Say Yes to NO cũng đóng một vai trò thiết yếu, không chỉ giúp cơ thể bạn sản sinh thêm NO mà còn đảm bảo cơ thể sẽ tận dụng được lượng NO đã được sản sinh.
Bản thân oxit nitric cũng là một chất chống oxy hóa hữu hiệu, có khả năng ngăn ngừa các gốc tự do gây hại! Trong tất cả các chất chống oxy hóa nội sinh, NO có vai trò quan trọng nhất vì chất này sẽ tìm kiếm, phản ứng và trung hòa gốc tự do ngay khi phát hiện các gốc này. Oxit nitric mạnh hơn cả ngàn lần so với bất kỳ chất chống oxy hóa tự nhiên nào khác trong cơ thể.
Khi thực hiện vai trò là chất chống oxy hóa, NO hoạt động như một chất kháng viêm, tương tác với các enzyme và gien để giảm thiểu quá trình viêm. Lúc này NO sẽ liên tục tuyên chiến với những chất gây bệnh phổ biến trong cơ thể, và thường sẽ giành được ưu thế.
Khi lượng NO được sản sinh tự nhiên trong cơ thể bạn không đủ để chống lại gốc tự do, các chế phẩm bổ sung có thể mang lại sự bảo vệ cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là những chế phẩm có sự cộng hưởng của L-arginine và L-citrulline.
Với sự trợ giúp của vitamin C, vitamin E, axit folic và axit alpha lipoic kết hợp với hiệu quả cộng hưởng của L-arginine và L-citrulline, chúng ta sẽ hạn chế được đáng kể những tác động có hại của quá trình oxy hóa, đồng thời thúc đẩy những chức năng có lợi cho NO của các chất đó. Chúng ta sẽ tạo môi trường phù hợp để các tế bào nội mạc bắt đầu tự sửa chữa. Chúng ta sẽ đẩy mạnh quá trình sản sinh NO. Tất cả những việc này sẽ góp phần giúp chúng ta trở nên khỏe mạnh, cũng như duy trì trạng thái khỏe mạnh đó.
Một yếu tố quan trọng khác của chương trình Say Yes to NO là chế độ dinh dưỡng cân bằng, chú trọng bổ sung L-arginine và L-citrulline bên cạnh các chất chống oxy hóa để tăng cường sự sản sinh NO của cơ thể.
Theo “Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) của Dr. Louis J. Ignarro
Kỳ tới: Sớm nhận được lợi ích nếu bạn bắt đầu ngay Say Yes to NO
