Đi tìm công nghệ làm bảo kiếm của người xưa

Anh Tú04/03/2023 12:00
Đi tìm công nghệ làm bảo kiếm của người xưa

Vào năm 1965, người ta đã đào được một thanh kiếm Câu Tiễn bằng đồng dù bị chôn sâu dưới đất hơn 2.000 năm vẫn sắc bén, sáng bóng chứng tỏ trình độ rèn kiếm của các nghệ nhân nước Việt thời Âu Dã Tử đã rất điêu luyện.

Khi nhắc đến các thanh bảo kiếm của Trung Quốc, nhiều người cho rằng đó chỉ là chuyện hư cấu nhưng thực ra cũng không hẳn là bịa. Nếu nhắc đến danh kiếm của Trung Quốc thời cổ xưa nhất thì người ta phải nhắc đến nghệ nhân rèn kiếm Âu Dã Tử. Sách Việt tuyệt thư phần "Ngoại truyền kỳ bảo kiếm" ghi lại rằng biết tài rèn kiếm của Âu Dã Tử, Việt vương đã ra lệnh cho ông rèn năm thanh kiếm quý, đó là các thanh Trạm Lư, Cự Khuyết, Thắng Tà, Ngư Trường và Thuần Quân.

Trong số này thì thanh Trạm Lư là nổi danh nhất, nó được vua Việt dâng cho vua nước Ngô là Hạp Lư. Đây không phải là vật kiểu truyền thuyết mà sự kiện dâng kiếm đã được Tư Mã Thiên nhắc tới trong Sử ký trong phần “Câu Tiễn thế gia”.

Còn thanh Ngư Trường tương truyền chính là thanh chủy thủ mà Công tử Quang, tức Ngô vương Hạp Lư sau này, giao cho Chuyên Chư để giấu trong bụng cá rồi hành thích Ngô vương Liêu giúp Công tử Quang giành ngôi vua nước Ngô. Ngoài ra, Âu Dã Tử còn rèn cho Sở Chiêu vương ba thanh kiếm khác là Long Uyên, Thái A và Công Bố Thanh Thái A sau này được Tư Mã Thiên nhắc tới trong Sử ký, phần "Lý Tư truyện". Theo lời nói của Lý Tư với Tần Thủy Hoàng khi đó thì Thái A sau này lạc về tay vua Tần.

guom.jpg

Các thanh kiếm của Âu Dã Tử được ghi chép vào chính sử chính là một sự xác tín. Điều người ta trước đây thắc mắc chỉ là làm sao tìm được chúng. Tuy vậy, vào năm 1965, người ta đã đào được một thanh kiếm Câu Tiễn bằng đồng dù bị chôn sâu dưới đất hơn 2.000 năm vẫn sắc bén, sáng bóng chứng tỏ trình độ rèn kiếm của các nghệ nhân nước Việt thời Âu Dã Tử đã rất điêu luyện. Đó có thể chính là thanh Trạm Lư trong truyền thuyết. Tương truyền sau đó thanh kiếm lại rơi vào tay Sở Chiêu vương khiến Hạp Lư tức giận mà khởi binh đánh nước Sở, chiếm kinh đô ở đất Dĩnh khiến Sở suýt chút nữa thì mất nước. Về sau nước Ngô mất về tay Việt vương Câu Tiễn, kiếm Trạm Lư lại về nước Việt và được chôn cất cùng Câu Tiễn khi ông qua đời. Vì sự kiện này mà nó đã được nhắc tới trong bài thơ Tương thích Giang Lăng phiêu bạc hữu thi của Đỗ Phủ.

Tại sao người xưa có thể rèn được những thanh kiếm chất lượng đến như vậy? Ở thế giới hiện đại thì chỉ có một người giải thích được tường tận chuyện này là tiên sinh Trần Thời Trung, sống ẩn cư ở nam Đài Loan.

Trần sư phụ đặc biệt nổi tiếng trong thế giới võ thuật Trung Quốc. Lớn lên cùng những tiểu thuyết kiếm hiệp, chịu ảnh hưởng cực lớn từ tư tưởng võ hiệp, Trần sư phụ đã chọn cho mình một con đường mà rất ít người dám đi: trở thành một nghệ nhân chế tác kiếm. Điều này cũng khá “dị” trong thời đại mà súng ống lên ngôi, kiếm không phải là thứ thời trang gì cả.

“Tàng kiếm các” của Trần sư phụ là một giá gỗ lớn chứa hàng trăm cân hợp kim quý hiếm, cùng những thanh kiếm đã được chế tác thành công có giá trị cả vạn USD. Trần sư phụ là người đầu tiên thời hiện đại sở hữu năng lực đặc biệt trong việc tái tạo các loại thanh kiếm (được cho là) đã sử dụng ở Trung Quốc cổ đại.

Để có được kiến thức về kiếm cổ, Trần sư phụ đọc rất nhiều. Những cuốn sách mô tả các thanh kiếm truyền thuyết, những ghi chú về nơi cất giấu bảo kiếm và tất nhiên cả cách rèn kiếm của những nghệ nhân thời xưa. Nói thì dễ nhưng vào việc thì lại không đơn giản. Trên thực tế, quá trình tìm kiếm của Trần sư phụ trong gần chục năm không thu được những thành tựu cụ thể vì thứ ông kiếm vốn rất dị biệt. Điều ông tiếc là cuộc Cách mạng Văn hóa đã phá hủy rất nhiều những di tích, địa chi, tư liệu về kiểm cổ.

kiem.jpg
Trần tiên sinh rất mê kiếm cổ

Do vậy, từ những tư liệu hiếm hoi, Trần sư phụ đã mày mò để tìm cách rèn được kiếm cổ. Không giống như các thợ rèn Trung Quốc thời phong kiến, Trần sư phụ thường rèn… 10 thanh kiếm trong 1 lần. Khi 1 thanh kiếm được làm nguội, hoặc khi bánh mài kiếm đã đạt đủ độ nóng tiêu chuẩn, ông sẽ chuyển sang những thanh kiếm tiếp theo. Dù sao thì thời hiện đại cũng không gì ngoài điều kiện vật tư, đồ nghề hơn thời xưa nên làm nhiều thì rút kinh nghiệm cho dễ.

Kiếm của Trần sư phụ, thường không làm từ một loại thép thuần nhất, mà là một dạng hợp kim được pha trộn theo công thức đặc biệt với độ cứng tối thiểu 58 – theo thang đo độ cứng HRC (Rockwell Hard Scale), thậm chí có thanh kiếm đạt độ cứng lên đến 65. Để tiện so sánh, những lưỡi rừu thường dùng để chặt cây - gỗ chỉ có độ cứng 40-45 HRC. Kiếm từ xưởng Trần gia đơn giản là phải làm đứt đôi một tảng đá, trong chỉ 1 lần chém duy nhất. Ý niệm và yêu cầu về độ cứng ở vật liệu tạo kiếm của Trần sư phụ là đặc biệt quan trọng và ông tin rằng tổ nghề rèn kiếm Âu Dã Tử đã phải có một mỏ quặng rất đặc biệt mới có thể rèn ra những thanh kiếm như Trạm Lư.

Tuy nhiên, nguyên vật liệu chỉ là điều kiện cần. Các thợ rèn khác có thể có vật liệu và máy móc cơ bản. Thế nhưng họ sẽ không bao giờ tạo được ra các thanh kiếm cổ như của Trần sư phụ. Trần Thời Trung đã mất gần chục năm để tìm ra công thức chế tạo kiếm đặc biệt của riêng mình. Kiếm của Trần gia không chỉ cứng, sắc mà còn phải linh hoạt trong việc biến đổi hình dạng. Kiếm của Trần gia có thể uốn cong một góc 60 độ mà không hề biến dạng.

Tất nhiên, bí quyết thì không thể tiết lộ mà Trần sư phụ chỉ có thể nói là ngoài tài thì phải có tâm. Trần sư phụ giải thích trong việc chế tạo kiếm, cái Tâm của người rèn kiếm giữ vai trò quan trọng nhất. “Tâm phải luôn thanh tịnh!”. Ông luôn ngồi thiền trong một giờ trước khi bắt đầu một phiên rèn kiếm hệt như trước khi thực hiện một nghi lễ linh thiêng. Bởi, theo Trần sư phụ, mỗi thanh kiếm phải luôn mang tinh thần và ý niệm của người tạo ra nó.

Trở lại thời Xuân thu, học trò Âu Dã Tử, vợ chồng Can Tương - Mạc Tà được coi là những thợ rèn kiếm giỏi nhất thời đó mà sản phẩm tiêu biểu là hai thanh kiếm Can Tương, Mạc Tà. Quá trình rèn gian khổ cùng độ sắc bén lạ thường của kiếm Can Tương và Mạc Tà đã được ghi lại trong sách vở và chúng trở thành tượng trưng cho những thanh kiếm sắc bén huyền thoại.

Biết tiếng rèn kiếm của Can Tương, Ngô vương là Hạp Lư ra lệnh cho ông rèn kiếm. Thấy nung mãi trong lò bễ mà quặng sắt chưa nóng chảy để rèn kiếm, Mạc Tà hỏi Can Tương: "Sắt không nung chảy giờ phải làm sao?", Can Tương trả lời: "Xưa đại sư Âu Dã Tử rèn kiếm, quặng sắt không chảy phải để một người phụ nữ nhảy vào lò thì việc rèn sau mới thành công". Nghe thấy vậy Mạc Tà bèn tự mình nhảy vào lò bễ, quả nhiên quặng sắt chảy ra và cho ra đời hai thanh kiếm, hùng kiếm (kiếm dương) là Can Tương, thư kiếm (kiếm âm) là Mạc Tà nổi tiếng sắc bén.

Câu chuyện đó có thể là thậm xưng nhưng cho thấy những người làm kiếm không quản gian khổ, không sợ nhiệt độ lò nung mà kiên trì giữ vững ý chí để thực hiện đúng phương pháp rèn kiếm cho dù tổn hại đến sức khỏe, thậm chí tính mạng. Ngày xưa lò bằng củi than thì việc phải tiếp cận lò gần để rèn kiếm trong khi đảm bảo nhiệt độ, thời gian đúng là nguy hiểm thật. Còn giờ, nhờ công nghệ hiện đại nên mọi thứ dễ dàng hơn nhưng không vì thế mà thiếu tâm huyết được.

Theo Trần sư phụ, một trong những bước khó nhất và phải dụng công lâu nhất trong việc chế tạo kiếm chính là là mài kiếm. Trần sư phụ tiết lộ công việc mài kiếm của ông được thực hiện tại một xưởng riêng ở ngoại ô, nơi đặc biệt yên tĩnh cách rất xa những ồn ào phố thị. Như một nghệ nhân với nguồn cảm hứng tinh khiết và bất tận, để hoàn tất công đoạn mài kiếm thì Trần sư phụ phải làm việc tối thiểu 20 giờ liền. Với người bình thường, đó là một công việc đơn điệu và mệt mỏi nên nếu không có tâm thì khó mà làm được.

Nhưng đây không chỉ là công việc mang tính duy tâm mà quả thực nó giống câu có công mài sắt, có ngày thành bảo kiếm. Trần sư phụ giải thích: Việc lau kiếm thường xuyên trong 2-3 năm đầu tiên, thực ra dựa trên một nguyên tắc hóa học đơn giản. “Vật liệu sắt và thép rỉ sét khi chúng tiếp xúc với không khí vì không khí chứa hơi ẩm”.

"Độ ẩm trong không khí được hấp thụ qua các lỗ nhỏ li ti mà mắt thường không thể nhìn thấy trên bề mặt thanh kiếm và sau đó kết hợp với tinh thể kim loại, dẫn đến một sự thay đổi hóa học gây ra quá trình oxy hóa và rỉ sét. Nói cách khác, vật liệu sắt và thép sẽ không rỉ sét nếu những lỗ này bị loại trừ”.

Cách duy nhất để loại bỏ các lỗ nhỏ này là chà xát thanh kiếm cho đến khi nó nóng dần lên, buộc lượng nhôm nhỏ trong nó tan chảy. Vì nhôm có điểm nóng chảy thấp, nó sẽ lan dần đến bề mặt thanh kiếm và tan chảy, từ đó bịt dần các lỗ. Phải mất nhiều năm để hoàn thành điều này.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tối nay 28.4, tổng duyệt trình diễn 10.500 drone trên sông Sài Gòn

Sáng 28.4, bà Trần Thị Diệu Thúy - Phó chủ tịch UBND TP.HCM ký văn bản thay đổi lịch trình diễn thiết bị không người lái (drone) trong chương trình lễ hội "Sắc màu thành phố Bác".
2

Huyền Minh Nhị Lão không dám kể về sư phụ của mình, do âm mưu độc ác nhắm vào Quách Tĩnh - Hoàng Dung

Vậy tại sao Huyền Minh Nhị Lão lại luôn giữ kín về sư phụ của mình?
3

Không phải Kiều Phong, chỉ 2 cao thủ sở hữu những tuyệt kỹ này có thể khiến Vô Danh Thần Tăng thua đau

Ai là người có tuyệt kỹ có thể phá vỡ "tường khí" hộ thể của Vô Danh Thần Tăng?
4

Có phải vì biểu ca, Vương Ngữ Yên rời bỏ Đoàn Dự, câu trả lời đến từ Vân Trung Hạc

Vì sao Đoàn Dự thất bại trong cuộc chinh phục trái tim Vương Ngữ Yên?
5

YouTube kỷ niệm tuổi 20 và những sự thật thú vị

YouTube vừa thông báo, họ đang chào mừng sinh nhật tuổi 20 bằng nhiều hoạt động kỷ niệm đặc biệt.

Clip "nhóm bạn trẻ chạy xe máy mở đường cho xe cấp cứu" nổi bật tuần qua

Đoạn clip ghi lại hành động đẹp của một nhóm bạn trẻ, khi sử dụng xe máy để mở đường và đề nghị các phương tiện khác nhường đường cho xe cấp cứu, đã khiến nhiều người nể phục.

Thứ thế trong xã hội ngày trước

Không rõ ai là người đã xác lập ra thứ thế tầng lớp xã hội “Hai, Ba, Tư, Năm, Sáu, Bảy, Tám…” nhưng rõ ràng thế thứ này một thời được xã hội ngày trước thừa nhận trong mức độ công chúng.

Hình ảnh động vật nổi bật: Sư tử bất ngờ vồ diễn viên trong màn xiếc thú

Khoảnh khắc sư tử kích động bất ngờ tấn công người dạy thú khi đang diễn xiếc khiến nhiều khán giả kinh hãi, là một trong những hình ảnh động vật nổi bật tuần qua.

Clip "màn ảo thuật nổi tiếng bị lật tẩy" nổi bật tuần qua

Đoạn video lật tẩy bí mật của màn diễn ảo thuật nổi tiếng là một trong những clip nổi bật nhất mạng xã hội tuần qua.

Rắn nghe tiếng động như thế nào?

Không có đôi tai như đa số loài động vật khác, nhưng rắn nhận biết môi trường xung quanh theo một cách cực kỳ nhạy bén.

Chung cư cũ khiến người Mỹ trầm trồ, là biểu trưng đặc biệt của TPHCM?

Không chỉ biểu trưng cho sự cổ kính ngay giữa trung tâm thành phố, chung cư 42 Nguyễn Huệ (quận 1, TPHCM) còn khiến bao du khách và truyền thông quốc tế phải thích thú, trầm trồ.

Chùm ảnh đẹp về tình yêu của các loài động vật trong tự nhiên

Không chỉ con người, các loài động vật cũng có những cách khác nhau để thể hiện tình yêu.

'Chàng hoàng tử' cưỡi bạch mã đi chơi Valentine giữa trung tâm TPHCM

Mạng xã hội xuất hiện hình ảnh nam tài xế ung dung cưỡi ngựa đi trên đường khiến nhiều người thích thú trong ngày lễ tình nhân 14/2.

Podcast: 'Ánh sáng trong ta' - Quyển sách truyền cảm hứng về sức mạnh bên trong

Từ sách - Phim - FN - 12/05/2025 13:00
Đọc “Ánh sáng trong ta”, bạn sẽ nhận được những lời khuyên sâu sắc và cả gợi ý về những chiến lược giúp bạn khám phá ra sức mạnh, điểm khác biệt của chính mình; nhìn ra giá trị bản thân, sự thiếu tự tin trong cuộc sống đầy khó khăn, thử thách...

Càng xem nhân vật này trong phim Sex Education, tôi càng sợ hãi “quyền lực làm cha” của chính mình

Điện ảnh - Tuệ Tâm - 12/05/2025 12:00
Nhân vật này trong phim Sex Education dù sao vẫn còn vô cùng may mắn…

ChatGPT và các chatbot AI liệu có đủ tin cậy để tư vấn sức khỏe?

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 12/05/2025 11:00
Trong bối cảnh hệ thống chăm sóc sức khỏe tại nhiều quốc gia đang đối mặt với tình trạng quá tải, chi phí khám-chữa bệnh tăng cao và thời gian chờ đợi kéo dài, ngày càng nhiều người tìm đến các công cụ hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT để tìm kiếm lời khuyên y tế.

Thiên kiến AI

Suy ngẫm - Hoàng Vũ - 12/05/2025 10:00
Trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống và công việc của con người, từ chăm sóc sức khỏe, tài chính đến giáo dục và sáng tạo nội dung.

3 lời khuyên nuôi dạy con cái từ Maye Musk – người mẹ đơn thân nuôi dạy tỷ phú Elon Musk

Phong cách sống - M.Tee - 12/05/2025 09:00
Một mình nuôi ba con giữa những khó khăn, Maye Musk không chỉ dạy con nên người mà còn truyền cảm hứng sống tích cực bằng chính hành trình làm mẹ đầy bản lĩnh và yêu thương.

Ánh sáng trong ta - Giữ lấy ánh sáng trong những ngày mù mịt nhất

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 12/05/2025 08:00
Ánh sáng trong ta là cách Michelle Obama tháo bỏ vỏ bọc hoàn hảo mà nhiều người mặc định gán cho bà. Michelle không né tránh việc chia sẻ những lúc mình cảm thấy không đủ: không đủ giỏi, không đủ đẹp, không đủ "đúng chuẩn".

Xem Sex Education, tôi dạy con gái 1 bài học dám chắc về sau con sẽ không bao giờ tái phạm

Điện ảnh - Thanh Hương - 11/05/2025 13:00
Rất nhiều đứa trẻ cũng có tính xấu này giống con gái tôi.

Hơn 1,9 triệu người đặt 7 câu hỏi về 'chuyện chăn gối' với Chat GPT, AI có phải bác sĩ tâm lý?

Kỹ năng - Nguyễn Phượng - 11/05/2025 12:00
Tình dục là một trong những nội dung được người dùng mạng đặt ra câu hỏi nhiều nhất cho AI.

Dương Quá chết dưới tay cao thủ, người đã tạo ra tuyệt kỹ từ Ngọc Nữ Tâm Kinh?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 11/05/2025 11:00
Có một cao thủ ẩn danh với võ công thâm hậu được cho là có liên quan đến cái chết bí ẩn của Dương Quá, sự thật là gì?

Facebook gieo mầm cô đơn, Mark Zuckerberg nay lại kêu gọi kết bạn và trò chuyện với AI

Suy ngẫm - Sơn Vân - 11/05/2025 10:00
Trong tầm nhìn mới nhất của Mark Zuckerberg (Giám đốc điều hành Meta Platforms) về tương lai, chúng ta có thể lấp đầy những khoảng trống cô đơn bằng cách trò chuyện với AI.

Podcast: Chân trần chí thép – Cuộc chiến trong lòng đất

Từ sách - Phim - FN - 11/05/2025 09:00
Sự hình thành hệ thống địa đạo Củ Chi là một bằng chứng về lòng kiên trì, quyết tâm và kỹ năng của du kích Củ Chi trong suốt ba mươi năm. Trong cuộc đọ sức về ý chí dưới lòng đất, du kích địa đạo là những tường thành vững chãi, không bao giờ bị đánh bật.

Bắt đầu hành trình chuyển hóa thân tâm trong mùa Vesak 2025

Tủ sách - Đan Thanh - 11/05/2025 08:00
Những cuốn sách Phật giáo giúp bạn soi rọi lại chính mình để thực sự sống trọn vẹn, thảnh thơi trong từng sát-na của hiện tại.

Xem "Sex Education", tôi chết lặng vì hành động từng làm với cha: Có những tổn thương mà ta day dứt cả đời

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 10/05/2025 13:00
Đôi khi, ước mơ đẹp nhất không phải là những điều lớn lao, mà chính là hạnh phúc giản dị của những người thân yêu.

Tại sao không nên dùng vân tay để mở khóa điện thoại?

Kỹ năng - KV - 10/05/2025 12:00
Touch ID (khóa vân tay) từng một thời được coi là phương pháp bảo mật lý tưởng, nhưng qua thực tiễn lại bộc lộ những điểm yếu về khả năng bảo mật.

Có phải vì biểu ca, Vương Ngữ Yên rời bỏ Đoàn Dự, câu trả lời đến từ Vân Trung Hạc

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 10/05/2025 11:00
Vì sao Đoàn Dự thất bại trong cuộc chinh phục trái tim Vương Ngữ Yên?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 12/05/2025