Bí ẩn xung quanh sự 'mất hút' của bức tranh đắt nhất thế giới

16/05/2021 09:30
Bí ẩn xung quanh sự 'mất hút' của bức tranh đắt nhất thế giới

Từ bức tranh có giá chỉ vài chục USD, trở thành bức tranh đắt nhất thế giới có giá hơn 450 triệu USD, "Salvator Mundi" từ phận... tranh chép giờ được nhìn nhận lại là tác phẩm của Da Vinci.

"Người giải cứu thế giới" đang ở đâu?

"Salvator Mundi" (Người giải cứu thế giới) được tin là tác phẩm do danh họa Leonardo da Vinci thực hiện vào khoảng thời gian từ năm 1499 tới 1510.

Tác phẩm từ lâu vốn bị cho là tranh chép từ tác phẩm nguyên gốc bị thất lạc của vị danh họa, nhưng rồi sau khi tranh được phục chế, được đánh giá lại, rồi được xuất hiện trong triển lãm những tác phẩm của danh họa Da Vinci tổ chức tại Bảo tàng Quốc gia London (Anh) hồi năm 2011-2012, thân phận của tranh hoàn toàn đổi khác một cách ngoạn mục.

Bí ẩn xung quanh sự mất hút của bức tranh đắt nhất thế giới - 1

Từ bức tranh có giá chỉ vài chục USD, trở thành bức tranh đắt nhất thế giới có giá hơn 450 triệu USD, "Salvator Mundi" từ phận... tranh chép giờ được nhìn nhận lại là tác phẩm của Da Vinci.

Sau khi tác phẩm được nhà đấu giá Christie rao bán với danh nghĩa là tác phẩm do Da Vinci thực hiện, đi kèm là nhiều ý kiến xác nhận của các chuyên gia hội họa về điều này, tác phẩm đã được bán ra với mức giá lên tới 450,3 triệu USD vào ngày 15/11/2017 tại New York, Mỹ. Người mua khi ấy là Hoàng tử Badr bin Abdullah của Ả Rập Saudi.

Mức giá này đã xác lập kỷ lục giúp "Salvator Mundi" trở thành bức tranh đắt nhất từng được bán ra tại một cuộc đấu giá công khai.

Sau thương vụ mua tranh gây sửng sốt này, có nhiều tin tức được đưa ra cho biết kế hoạch trưng bày tác phẩm tại bảo tàng Louvre ở Abu Dhabi, nhưng cho tới tận hôm nay, sau gần 4 năm, bức tranh vẫn nằm trong vòng bí ẩn, không xuất hiện công khai tại bất cứ triển lãm nào, khiến giới sưu tầm quan tâm tò mò từ bấy đến nay.

"Salvator Mundi" là tác phẩm hội họa chứng kiến sự thăng trầm ngoạn mục nhất trong lịch sử. Đã từng có thời tác phẩm bị cho là một bản tranh chép và được bán với giá chỉ 57 USD hồi thập niên 1950, để rồi sau hơn nửa thế kỷ, lại trở thành tác phẩm hội họa được trả giá cao nhất thế giới. Tiếp ngay sau đó là một sự biến mất bí ẩn khiến cả giới hội họa "ngơ ngác" với rất nhiều đồn đoán.

Hiện tại có hai giả thuyết xung quanh nơi cất giữ tác phẩm này. Giả thuyết thứ nhất do New York Times được nguồn tin cung cấp, cho rằng bức họa hơn 500 năm tuổi đang được cất giữ tại một nơi bí mật ở Geneva, Thụy Sĩ, cùng với nhiều tác phẩm hội họa đắt giá khác, đây là nơi cất giữ an toàn, tựa một "ngân hàng nghệ thuật" để các nhà sưu tầm gửi tác phẩm đến đó nhờ trông nom, bảo vệ.

Giả thuyết thứ hai do nhà buôn nghệ thuật Kenny Schachter chia sẻ với tờ tin tức nghệ thuật Artnet, ông này cho rằng tác phẩm đang được cất giữ trên siêu du thuyền của Thái tử Mohammad Bin Salman của Ả Rập Saudi.

Từ tranh chép của học trò tới tranh thật của Da Vinci

Sự quan tâm của giới hội họa đối với những giả thuyết xung quanh bức tranh cho thấy mức độ hiếu kỳ của những người hoạt động trong lĩnh vực này đối với tác phẩm hội họa đắt giá nhất thế giới. Có quá nhiều suy đoán xuất hiện về lý do tại sao bức tranh lại được cất kỹ đến thế.

Trong suốt hàng thế kỷ, bức "Salvator Mundi" này đã bị xem là tranh chép, được cho là do học trò của Da Vinci thực hiện, nhưng vào năm 2005, hai nhà buôn nghệ thuật Robert Simon và Alexander Parrish đã mua tác phẩm này với giá dưới 10.000 USD với hy vọng mong manh rằng biết đâu đây lại là tranh thật do Da Vinci thực hiện.

Bí ẩn xung quanh sự mất hút của bức tranh đắt nhất thế giới - 2

Tác phẩm "Salvator Mundi" được đem trưng bày trước phiên đấu giá hồi năm 2017.

Họ mời bà Dianne Modestini, một chuyên gia trong lĩnh vực phục chế tới giúp tác phẩm thoát ra khỏi tình trạng bị tàn phá nặng nề bởi thời gian. Tác phẩm vốn được vẽ trên chất liệu gỗ, qua hàng thế kỷ, lớp gỗ đã chịu nhiều hư tổn. Chính sau quá trình phục chế tỉ mỉ, công phu, tác phẩm được tuyên bố là tranh do Da Vinci thực hiện.

Năm 2011, sau 6 năm nghiên cứu tác phẩm, Bảo tàng Quốc gia London đem triển lãm bức tranh với danh nghĩa tác phẩm do Da Vinci thực hiện. Đã có nhiều chuyên gia nghiên cứu tác phẩm của Da Vinci thống nhất rằng đây là tranh thật.

Nhưng cũng có những chuyên gia hội họa nghi ngờ điều này. Đương thời, với những danh họa nổi tiếng như Da Vinci, việc hợp tác giữa thầy và trò để cùng hoàn tất một tác phẩm là rất thường thấy.

Trong khi một số chuyên gia hoàn toàn phủ nhận rằng đây là tranh của Da Vinci, cũng có những chuyên gia cho rằng Da Vinci chỉ tham gia thực hiện tác phẩm ở một mức độ rất khiêm tốn, còn lại là do các học trò của ông thực hiện.

Đối với những nhà nghiên cứu tin rằng đây là tác phẩm của Da Vinci, họ dẫn chứng cách khắc họa tinh tế bàn tay giơ lên của Chúa, cách hòa trộn màu sắc theo kỹ thuật đặc trưng của Da Vinci trên gương mặt Chúa, cách sử dụng màu sắc, chất liệu rất đồng điệu với phong cách của Da Vinci.

Việc có một ngón tay cái bị vẽ đè lên cho thấy họa sĩ trong lúc thực hiện đã thay đổi ý tưởng, điều này không thể xảy ra nếu đây là tranh chép.

Những bằng chứng có tính lịch sử cũng thường được đưa ra, chẳng hạn như sự tồn tại của những bản phác họa có tính chất chuẩn bị cho việc thực hiện tác phẩm, từng được Da Vinci thực hiện.

Ông Martin Kemp, một học giả nghiên cứu phong cách hội họa của Da Vinci tin rằng đây là tranh thật: "Hội họa của Leonardo da Vinci là thứ hội họa có tính chất khoa học. Ông rất thấu hiểu các quy luật và thể hiện kiến thức uyên thâm của mình trong tác phẩm, khiến không một bức tranh chép nào có thể thực sự biểu đạt được hết sự am hiểu của Da Vinci thể hiện trong tranh gốc.

Những học trò của ông không đạt tới trình độ uyên bác, am hiểu về khoa học, quang học, giải phẫu học... như người thầy của họ. Dù có thể có những sự tham gia của các học trò, nhưng tôi không nhận thấy có bất cứ mảng tranh nào trong tác phẩm 'Salvator Mundi' thuần túy là do học trò của Da Vinci thực hiện".

Những nghi vấn khó có lời giải đáp

Nhiều học giả đưa ra những giả thuyết khác nhau. Nhà nghiên cứu Ben Lewis, tác giả của cuốn "The Last Leonardo" - một cuốn sách nói về bức "Salvator Mundi", tin rằng Da Vinci chỉ góp rất ít công sức thực hiện tác phẩm này.

Nhà nghiên cứu Matthew Landrus đến từ Đại học Oxford cho rằng Da Vinci chỉ đóng góp khoảng 5% - 20% trong tổng thể tác phẩm. Theo ông Landrus, tác giả thực sự là học trò Bernardino Luini của Da Vinci.

Bí ẩn xung quanh sự mất hút của bức tranh đắt nhất thế giới - 3

Thuở ban đầu, sự hứng thú đối với bức "Salvator Mundi" đến từ chặng hành trình đã đi qua của tác phẩm.

Chuyên gia Carmen Bambach đến từ Viện bảo tàng Mỹ thuật Metropolitan, New York, Mỹ, là một trong những học giả được mời tới nghiên cứu trực tiếp bức vẽ tại Bảo tàng Quốc gia London (Anh) hồi năm 2008. Ông Bambach cho rằng học trò Giovanni Antonio Boltraffio của Da Vinci mới là tác giả thực sự của tác phẩm.

Nhà nghiên cứu Ben Lewis nhận định rằng ngay trong nhóm nhỏ các chuyên gia được mời tới nghiên cứu tác phẩm hồi năm 2008 cũng tồn tại nhiều quan điểm bất đồng.

Những tranh luận này có tác động rất lớn tới giá trị của tác phẩm. Việc tác phẩm do Da Vinci thực hiện hay do các học trò trong xưởng vẽ của ông thực hiện sẽ làm thay đổi hoàn toàn giá trị tác phẩm. Khi những tranh luận bất tận vẫn còn tiếp diễn, việc tác phẩm được cất giấu kỹ càng, không xuất hiện công khai cũng tạo nên những giả định.

Khi tranh không xuất hiện công khai tại các cuộc triển lãm, các học giả sẽ không thể tiếp cận để quan sát kỹ lưỡng và khó đưa ra thêm những phân tích cụ thể, chi tiết.

Thuở ban đầu, sự hứng thú đối với bức "Salvator Mundi" đến từ chặng hành trình đã đi qua của tác phẩm. Tác phẩm vốn được đặt hàng bởi vua Louis XII của Pháp, sau này, bức tranh từng có thời được sở hữu bởi vua Charles I của Anh. Chặng hành trình chìm nổi ấy cũng có nhiều giai đoạn hoàn toàn để ngỏ, khiến giới nghiên cứu không biết tác phẩm đã ở đâu, trong tay ai.

Chẳng hạn, trong giai đoạn từ năm 1763 tới 1900, người ta không có thông tin gì về tác phẩm. Sau đó, tác phẩm được mua lại bởi họa sĩ kiêm nhà sưu tầm Charles Robinson, lúc này, người ta tin rằng đây là tác phẩm thực hiện bởi học trò của Da Vinci - họa sĩ Bernardino Luini.

Đến năm 1958, tác phẩm được nhà đấu giá Sotheby bán ra với giá chỉ 57 USD, rồi sau đó lại biến mất trước khi xuất hiện trở lại tại một nhà đấu giá nhỏ khác ở Mỹ.

Chính lúc này, hai nhà buôn nghệ thuật Simon và Parrish mạo hiểm đặt cược vào khả năng rằng đây có thể là tranh thật của Da Vinci. Năm 2013, sau khi tác phẩm được một số nhà nghiên cứu xác định là do Da Vinci thực hiện, giá tranh tăng lên mức 80 triệu USD, hai nhà buôn đã bán lại cho nhà buôn người Thụy Sĩ Yves Bouvier, giá lúc này đã tăng hơn 8.000 lần so với giá mua trước đó.

Ngay sau đấy, doanh nhân người Nga Dmitry Rybolovlev mua lại với giá 127,5 triệu USD. Hành trình thăng trầm ly kỳ của bức tranh cùng với những ý kiến của một số chuyên gia tin tưởng rằng đây là tranh của Da Vinci, đã đẩy mức giá lên cao không tưởng. "Salvator Mundi" được tin là một trong 20 tác phẩm do Leonardo da Vinci thực hiện còn lại trên thế giới này.

Thực tế, trong giới hội họa, giá trị tác phẩm nhiều khi còn nằm ở chính hành trình mà nó đã đi qua, bên cạnh giá trị thẩm mỹ. Nhưng những tranh luận khó đi đến hồi kết xung quanh bức "Salvator Mundi" có nhiều khả năng đưa tới hiệu ứng... làm giảm giá trị.

Nhà nghiên cứu Ben Lewis nhận định: "Bây giờ, để bán lại được bức tranh ở mức 450 triệu USD là rất khó, gần như không thể, bởi tác phẩm đã trở thành chủ đề của quá nhiều cuộc tranh cãi, bàn luận mất rồi".

Bích Ngọc
Theo Artnet/Art Daily

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Tranh của danh họa Lê Phổ sẽ vượt ngưỡng trên 2 triệu USD

Tác phẩm "Thiếu nữ choàng khăn" của danh họa Lê Phổ sắp được đưa ra bán đấu giá tại Hồng Kông. Giá bức tranh dự kiến sẽ lên tới trên 2 triệu USD.

Tái hiện những cô gái dát vàng của danh họa người Áo Gustav Klimt

Một CLB xa xỉ của giới thượng lưu Anh đã có ý tưởng đưa các tác phẩm của danh họa người Áo Gustav Klimt (1862 - 1918) nhằm mang đến trải nghiệm nghệ thuật sống động cho những vị khách giàu có.

Thành lập Quỹ Học bổng theo di nguyện của cố GS.TS Trần Văn Khê

Quỹ Học bổng Trần Văn Khê ra đời đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố GS.TS Trần Văn Khê (24.7.1921 – 24.7.2021).

Bức phác họa 'Đầu gấu' nằm gọn trong lòng bàn tay có giá... 383 tỷ đồng

Bức phác họa có tên "Đầu gấu", kích thước 7cm x 7cm, được kỳ vọng đạt mức giá tương đương 383 tỷ đồng. Tại sao có mức giá "trên trời" như vậy?

Tại sao các nhân vật trong siêu phẩm hội họa hay... đi tắm thế?

Cảnh tắm rất thường thấy trong lịch sử hội họa, cho tới tận hôm nay, cảnh tắm vẫn tiếp tục hấp dẫn họa sĩ đương đại, đặc biệt là những người đam mê khắc họa vẻ đẹp cơ thể người.

Dùng công nghệ cao phục dựng bảo vật quốc gia 1.400 năm trước đẹp hơn bản gốc

Các nhà nghiên cứu của Đại học Nghệ thuật Tokyo (Nhật) đã phục dựng bức tượng cách đây 1.400 năm.

Sức hấp dẫn của bức họa 'Nụ hôn' qua một thế kỷ

Bức "The Kiss" (Nụ hôn) khắc họa những xúc cảm dịu dàng, tha thiết trong tình yêu và tạo nên rung cảm trong mọi thế hệ người xem tranh.

Bất ngờ và... sững sờ khi hai ngôi làng hẻo lánh liên tục 'trúng quả'

Một ngôi làng bất ngờ tìm thấy mấy "hũ vàng". Một ngôi làng khác bất ngờ được đền ơn vì việc tốt đã làm từ mấy chục năm trước.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn: Thổi hồn vào nhạc Trịnh bằng câu chuyện của đời mình

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 14:00
Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn không chỉ thổi hồn vào những bản nhạc của Trịnh mà qua những giai điệu ấy anh đã kể câu chuyện của đời mình khi có một tình yêu thủy chung và một tình bạn rất đẹp.

Xem Địa đạo: 'Tôi phát khóc khi nghĩ đến những người du kích, tuổi trẻ thời ấy khủng khiếp'

Điện ảnh - Lê Giang - TT - 02/04/2025 13:04
Các bạn trẻ ơi, các bạn có thể nghĩ phim này khó coi. Không phải đâu. Phim này rất hấp dẫn vì chân thật chưa từng thấy! Nghệ sĩ Cao Minh nói trong buổi ra mắt phim Địa đạo.

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly tình tri kỷ

Giải trí - Long Phạm - 02/04/2025 13:00
Dù không phải tình nhân nhưng giữa Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại tồn tại một tình tri kỷ mà không bóng hồng nào có được khi bước qua đời ông.

Nghe nhạc Trịnh: ‘Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ’

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 12:00
"Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ”, có lẽ là một trong những câu hát sâu sắc và đặc biệt nhất trong ca từ của Trịnh Công Sơn.

OpenAI, Google, Anthropic với các động thái AI mới gây bất ngờ

Kỹ năng - Sơn Vân - 02/04/2025 11:00
Tuần qua là một tuần sôi động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) khi các công ty hàng đầu giới thiệu hàng loạt công cụ, mô hình và nghiên cứu mới.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 2: Những thương hiệu đi cùng năm tháng

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:55
Trong tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có viết: “Hồi đó, tôi chỉ thích có 3 món: mì gói, mì gói và dĩ nhiên mì gói”.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 1: Khó khăn, thách thức và đổi mới

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:51
Sau năm 1975, nước ta đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế bị tàn phá nặng nề sau nhiều năm chiến tranh, cơ sở hạ tầng lạc hậu, sản xuất đình trệ và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn...

Đặc sắc tour du lịch lễ 30-4, 1-5

Giải trí - THI HỒNG - 02/04/2025 09:45
Trong kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, TPHCM sẽ có thêm nhiều tour tuyến hấp dẫn phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến vui chơi, nghỉ dưỡng, bao gồm cả tour ngày và tour đêm.

Xem Khi cuộc đời cho bạn quả quýt, tôi thấm câu nói: "Con ơi, hãy ước mơ thay phần mẹ"

Điện ảnh - Đông - 02/04/2025 09:00
Ngày mẹ ra đi, câu nói này cứ ám ảnh lấy tôi.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 02/04/2025 08:00
Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Người trẻ hát nhạc Trịnh: Làm mới nhưng vẫn giữ hồn xưa

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 14:00
Nhạc Trịnh dù thể hiện dưới bất cứ hình thức nào thì vẫn giữ nguyên những giá trị cốt lõi của người nhạc sĩ tài hoa.

Thể Thiên: Hành trình cách tân nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 13:00
Thể Thiên có một hành trình cách tân nhạc Trịnh vô cùng ấn tượng để khẳng định dấu ấn cá nhân, đã thu hút sự chú ý của công chúng lẫn báo chí quốc tế.

Chàng trai TP.HCM biến bánh kem thành tác phẩm nghệ thuật đẹp đến không nỡ ăn

Phong cách sống - Nhật Thùy - 01/04/2025 12:00
Nhiều chiếc bánh kem của Anh Triết trông như tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ, hoặc mô phỏng túi hàng hiệu y như thật, khiến khách hàng luyến tiếc không nỡ ăn.

Gemini lại "vượt mặt" ChatGPT với tính năng mới

Kỹ năng - Tuấn Anh - 01/04/2025 11:00
Gemini AI vừa có một tính năng mới mà ChatGPT chưa thể sánh kịp.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/04/2025