‘Đại địa chấn kinh tế’ - Những bài học từ khủng hoảng
Không có gì chắc chắn trong lĩnh vực kinh tế, ngoại trừ một điều: sẽ lại có một cuộc khủng hoảng tài chính nữa xuất hiện.
Reuters lần đầu tiên đưa tin chi tiết về vòng họp mới nhất và các cuộc thảo luận về tương lai về quyền kiểm soát Ant Group của tỷ phú Jack Ma, được thực hiện thông qua cấu trúc phức tạp của các phương tiện đầu tư. Tờ Wall Street Journal trước đó đã đưa tin rằng Jack Ma đã đề nghị trong một cuộc họp vào tháng 11.2020 với các nhà quản lý để giao các bộ phận của Ant Group cho Chính phủ Trung Quốc.
Các quan chức từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cùng cơ quan quản lý tài chính Ủy ban Điều tiết Bảo hiểm và Ngân hàng Trung Quốc (CBIRC) đã tổ chức các cuộc đàm phán riêng từ tháng 1 đến tháng 3.2021 với Jack Ma và Ant Group, trong đó khả năng ông trùm rút khỏi công ty đã được thảo luận.
Ant Group phủ nhận rằng việc thoái vốn cổ phần của Jack Ma từng được xem xét. "Việc thoái vốn của ông Ma trong Ant Group chưa bao giờ là chủ đề thảo luận với bất kỳ ai", một phát ngôn viên của Ant tuyên bố.
Dù vậy, một trong những nguồn tin có quan hệ với Ant Group cho biết: Ant Group hy vọng cổ phần trị giá hàng tỉ USD của Jack Ma có thể được bán cho các nhà đầu tư hiện tại ở công ty hoặc chi nhánh thương mại điện tử Alibaba của nó mà không liên quan đến bất kỳ tổ chức bên ngoài nào.
Theo nguồn tin thứ hai cũng có mối quan hệ với Ant Group, trong cuộc thảo luận với các nhà quản lý, Jack Ma được thông báo rằng ông sẽ không được phép bán cổ phần cho bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào gần gũi với mình. Một lựa chọn khác là tỷ phú 56 tuổi chuyển cổ phần của mình cho một nhà đầu tư Trung Quốc có liên kết với nhà nước.
Cả hai nguồn tin am hiểu về Ant Group đều cho biết bất kỳ động thái nào sẽ cần sự chấp thuận của chính quyền Trung Quốc.
Về phía Ant Group, một nguồn tin tiết lộ Jack Ma đã gặp các nhà quản lý hơn một lần trước Tết Nguyên đán, tức là vào đầu tháng 2. Theo nguồn tin thứ hai, Ant Group đã bắt đầu xem xét các lựa chọn để Jack Ma có thể ra đi khoảng vài tháng trước. Nguồn tin quen thuộc với các nhà quản lý tiết lộ Ant Group đã nói với các quan chức trong cuộc họp trước giữa tháng 3 rằng họ đang nghiên cứu các lựa chọn.
Người phát ngôn của Ant Group không cung cấp bất kỳ bình luận nào từ Jack Ma. Văn phòng của Jack Ma đã không trả lời đề nghị bình luận từ Reuters. Văn phòng PBOC và CBIRC cũng không trả lời.
Các cuộc thảo luận về cổ phần diễn ra trong bối cảnh Ant Group bị bắt tái cơ cấu và quy định quản lý rộng hơn với lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc đã được khởi động sau khi Jack Ma chỉ trích công khai các cơ quan quản lý trong bài phát biểu vào tháng 10.2021.
Sự ra đi của Jack Ma có thể giúp dọn đường cho Ant Group hồi sinh kế hoạch chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), vốn bị đình trệ sau bài phát biểu của ông.
Sắp huy động được khoảng 37 tỉ USD trong đợt IPO, Ant Group phải hủy bỏ kế hoạch 1 ngày sau cuộc họp ngày 2.11.2020 của Jack Ma với các nhà quản lý.
Kể từ đó, Trung Quốc đã mở một loạt cuộc điều tra và áp đặt quy định mới không chỉ trong đế chế Jack Ma mà quét qua lĩnh vực công nghệ của đất nước, bao gồm cả các doanh nhân tỉ phú nổi tiếng khác.
Với Jack Ma, người sáng lập Alibaba, Ant Group và từng được sùng bái ở Trung Quốc, hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Jack Ma biến mất khỏi mắt công chúng trong khoảng 3 tháng và tiếp tục giữ cái tôi thấp sau lần xuất hiện ngắn ngủi vào tháng 1.2021.
Cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc đã phạt Alibaba số tiền kỷ lục 2,75 tỉ USD vào ngày 10.4 sau cuộc điều tra chống độc quyền cho thấy họ lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường trong vài năm. Vài ngày sau, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc yêu cầu Ant Group tái cơ cấu toàn diện để trở thành một công ty cổ phần tài chính, tuân theo các quy tắc ngân hàng mà nó cố gắng tránh cho đến nay để có thể phát triển nhanh chóng.
Andrew Collier, Giám đốc điều hành của Orient Capital Research, cho biết: “Trung Quốc vẫn thích quảng bá các công ty công nghệ của mình như những nhà lãnh đạo toàn cầu miễn là họ không quá lớn so với nhà nước”.
Kiểm soát cổ phần
Trước đó đã từ bỏ vị trí lãnh đạo trong công ty nhưng Jack Ma vẫn giữ quyền kiểm soát hiệu quả với Ant Group và có ảnh hưởng đáng kể với Alibaba.
Trong khi chỉ sở hữu 10% cổ phần của Ant Group, Jack Ma thực hiện quyền kiểm soát công ty thông qua các đơn vị liên quan, theo bản cáo bạch IPO của Ant.
Bản cáo bạch cho thấy Hangzhou Yunbo, một phương tiện đầu tư cho Jack Ma, có quyền kiểm soát hai thực thể khác sở hữu 50,5% cổ phần của Ant Group. Hangzhou Yunbo có thể quyết định tất cả các vấn đề liên quan đến Ant Group và thực hiện quyền biểu quyết tổng hợp của ba thực thể.
Bản cáo bạch là tài liệu bắt buộc phải có trong hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng và hồ sơ niêm yết chứng khoán tại trung tâm giao dịch chứng khoán áp dụng cho các công ty có niêm yết cổ phiếu tại trung tâm giao dịch chứng khoán.
Bản cáo bạch cho thấy Jack Ma nắm giữ 34% vốn cổ phần tại Hangzhou Yunbo.
Theo một trong những nguồn tin có mối quan hệ với Ant Group, nhiều khả năng Jack Ma sẽ bán cổ phần của mình tại Hangzhou Yunbo để thoát khỏi Ant Group, cuối cùng mở đường cho công ty này tiến gần hơn đến việc hoàn thành cải tổ và phục hồi IPO.
Không thể liên hệ với Hangzhou Yunbo để bình luận. Ant Group đã không đưa ra bình luận thay mặt cho Yunbo.
Ant Group xuống giá khi bị Trung Quốc bắt tái cơ cấu toàn diện
Do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc chỉ đạo, việc tái cơ cấu có nghĩa là Ant Group sẽ phải chịu sự giám sát với quy định khắt khe hơn và các yêu cầu về vốn, có khả năng cắt giảm định giá công ty so với mức 315 tỉ USD theo phong cách công nghệ như trước đợt IPO bị đình chỉ vào tháng 11.2020.
Tuy nhiên, các biện pháp này không khiến Ant Group (có các mảng kinh doanh các dịch vụ thanh toán, quản lý tài sản và cho vay tiêu dùng) tan rã. Ứng dụng Alipay của Ant Group có hơn 730 triệu người dùng hàng tháng ở Trung Quốc, xử lý nhiều giao dịch hơn mỗi năm so với Mastercard và Visa.
“Ant Group rất coi trọng tính nghiêm túc của việc cải tổ”, công ty cho hay.
Là một phần của quá trình tái cơ cấu, Ant Group cho biết sẽ thành lập công ty báo cáo tín dụng cá nhân. Công ty này sẽ tuân thủ các luật liên quan và tăng cường bảo vệ thông tin cá nhân, đồng thời ngăn chặn hiệu quả việc lạm dụng dữ liệu.
Ant Group sẽ xin giấy phép cho công ty báo cáo tín dụng.
Dong Ximiao, nhà phân tích trưởng của Viện Tài chính Internet Zhonggguancun, nhận định: “Kế hoạch tái cơ cấu nghiêm ngặt hơn dự kiến, cho thấy Ant sẽ cần ít nhất 200 tỉ nhân dân tệ (30,56 tỉ USD) vốn đăng ký để tuân thủ quy tắc an toàn vốn với các công ty tài chính. Hiện đã có ít bất ổn hơn khi kế hoạch tái cơ cấu cuối cùng cũng đến, nhưng chúng ta vẫn cần phải chờ xem Ant thực hiện tất cả yêu cầu đó như thế nào trong suốt quá trình này”.
