‘Đại địa chấn kinh tế’ - Những bài học từ khủng hoảng
Không có gì chắc chắn trong lĩnh vực kinh tế, ngoại trừ một điều: sẽ lại có một cuộc khủng hoảng tài chính nữa xuất hiện.
Đã được tiến hành trong vài tháng, cuộc cải tố bao gồm việc Ant Group chuyển thành một công ty cổ phần tài chính, dự kiến sẽ hạn chế khả năng sinh lời và định giá của nó.
Việc này diễn ra hai ngày sau khi gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba, trong đó Ant Group là một chi nhánh, bị phạt chống độc quyền nặng chưa từng thấy (2,75 tỉ USD) vào thời điểm Trung Quốc thắt chặt kiểm soát với “nền kinh tế nền tảng”.
Nền kinh tế nền tảng được hiểu là một phần của nền kinh tế mà tại đó các hoạt động kinh tế và xã hội được diễn ra trên các nền tảng kỹ thuật số.
Do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc chỉ đạo, việc tái cơ cấu có nghĩa là Ant Group sẽ phải chịu sự giám sát với quy định khắt khe hơn và các yêu cầu về vốn, có khả năng cắt giảm định giá công ty so với mức 315 tỉ USD theo phong cách công nghệ như trước đợt IPO bị đình chỉ vào tháng 11.2020.
Tuy nhiên, các biện pháp này không khiến Ant Group (có các mảng kinh doanh các dịch vụ thanh toán, quản lý tài sản và cho vay tiêu dùng) tan rã. Ứng dụng Alipay của Ant Group có hơn 730 triệu người dùng hàng tháng ở Trung Quốc, xử lý nhiều giao dịch hơn mỗi năm so với Mastercard và Visa.
“Ant Group rất coi trọng tính nghiêm túc của việc cải tổ”, công ty cho hay.
Là một phần của quá trình tái cơ cấu, Ant Group cho biết sẽ thành lập công ty báo cáo tín dụng cá nhân. Công ty này sẽ tuân thủ các luật liên quan và tăng cường bảo vệ thông tin cá nhân, đồng thời ngăn chặn hiệu quả việc lạm dụng dữ liệu.
Ant Group sẽ xin giấy phép cho công ty báo cáo tín dụng.
Dong Ximiao, nhà phân tích trưởng của Viện Tài chính Internet Zhonggguancun, cho biết: “Kế hoạch tái cơ cấu nghiêm ngặt hơn dự kiến, cho thấy Ant sẽ cần ít nhất 200 tỉ nhân dân tệ (30,56 tỉ USD) vốn đăng ký để tuân thủ quy tắc an toàn vốn với các công ty tài chính. Hiện đã có ít bất ổn hơn khi kế hoạch tái cơ cấu cuối cùng cũng đến, nhưng chúng ta vẫn cần phải chờ xem Ant thực hiện tất cả các yêu cầu đó như thế nào trong suốt quá trình này”.
Vào tháng 2.2021, Reuters đưa tin rằng Ant Group đã lên kế hoạch cắt bỏ các hoạt động dữ liệu tín dụng tiêu dùng của mình, vì việc thu thập kho dữ liệu về hơn 1 tỉ người là một phần quan trọng trong cuộc đại tu kinh doanh của công ty để đối phó với cuộc đàn áp quy định.
Khởi đầu là chi nhánh thanh toán của Alibaba, Ant Group nắm dữ liệu khổng lồ về người tiêu dùng. Đó là xương sống của các nền tảng internet của Trung Quốc, với các công ty cung cấp các sản phẩm tài chính từ các khoản cho vay tiêu dùng đến các sản phẩm đầu tư thông qua smartphone.
Kế hoạch tái cơ cấu toàn diện
Việc tái cố cấu Ant Group diễn ra trong bối cảnh không chắc chắn về đế chế của Jack Ma. Lần cuối cùng tỷ phú 56 tuổi xuất hiện trước công chúng là vào tháng 1.2021, chấm dứt nhiều tháng suy đoán về nơi ở của ông.
Cuối tháng 1.2021, Jack Ma nói chuyện với một nhóm giáo viên qua video, giúp cổ phiếu Alibaba tăng vọt. Hiện nhà sáng lập Alibaba và Ant Group tiếp tục giữ cái tôi cực kỳ thấp.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho biết theo một “kế hoạch tái cơ cấu toàn diện và khả thi”, Ant Group sẽ cắt đứt mối liên kết “không chính đáng” giữa dịch vụ thanh toán AliPay, công ty kinh doanh thẻ tín dụng ảo Jiebei với đơn vị cho vay tiêu dùng Huabei.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc cũng yêu cầu Ant Group phá bỏ “độc quyền về thông tin và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu của quy định kinh doanh thông tin tín dụng”.
Ant Group đã đồng ý cải tiến quản trị công ty và giải quyết hoạt động trong các đơn vị tín dụng, bảo hiểm và quản lý tài sản đã vi phạm các quy tắc, theo Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc.
Ngân hàng trung ương cho biết cũng yêu cầu Ant Group kiểm soát đòn bẩy và rủi ro sản phẩm, đồng thời kiểm soát rủi ro thanh khoản của các sản phẩm quỹ hàng đầu của mình và “chủ động hạ thấp” quy mô quỹ thị trường tiền tệ Yu’eBao khổng lồ của mình.
“Các biện pháp này ‘làm gương’ cho quy định tài chính của nền kinh tế nền tảng”, tờ Nhật báo Kinh tế được nhà nước hậu thuẫn cho biết trong một bài bình luận hôm 12.4.
Theo trang Nikkei, cuộc đàn áp Alibaba và Ant Group dường như cũng là kết quả của cuộc đấu tranh giành quyền lực trong giới chính trị. Đảng Cộng sản Trung Quốc chuẩn bị thực hiện một cuộc cải tổ nhân sự lớn tại đại hội diễn ra hai lần trong một thập kỷ vào mùa thu năm 2022. Sự phát triển của Alibaba và Ant Group được cho là nhờ sự hậu thuẫn của những người thân và nhân vật khác có liên hệ với cái gọi là phe phái Thượng Hải do cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân lãnh đạo. Rộ tin cháu của ông Giang Trạch Dân gián tiếp sở hữu cổ phiếu Ant Group.
Theo các nguồn tin, những người thân cận với ông Tập Cận Bình rất tức giận khi nhìn thấy danh sách bí mật những người có quyền lợi trong đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Ant Group. Danh sách được báo cáo bao gồm nhiều người thân và những nhân vật khác có liên hệ với cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân.
Trở lại năm 2018, ông Tập Cận Bình đã sửa đổi hiến pháp để loại bỏ giới hạn nhiệm kỳ với người đứng đầu Trung Quốc, động thái được coi là quyết tâm của ông để có nhiệm kỳ thứ ba sau Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc năm 2022.
Theo trang Nikkei, ngày càng có nhiều đồn đoán rằng ông Tập Cận Bình, với hy vọng nắm quyền lâu dài, đang trừng phạt Alibaba để làm suy yếu các nhân vật quyền lực có liên hệ với tập đoàn này.
