Thuyết mặc kệ họ
Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy kệ họ.
Tôi từng nghĩ, những bộ phim Âu - Mỹ về tuổi mới lớn như “Sex Education” chỉ toàn những tình huống lố bịch, hài hước quá đà, thậm chí có phần phản cảm. Thế nhưng, một lần tình cờ xem cùng cô em họ - đang là sinh viên đại học, tôi mới nhận ra rằng, ẩn sau vẻ bề ngoài có phần ngổ ngáo đó là những bài học cực kỳ thấm thía về cách cha mẹ nên đồng hành cùng con.
Và hơn hết, là sức mạnh của những hành động nhỏ mỗi ngày mà đôi khi ta tưởng như vô nghĩa.
Trong phim, nhân vật chính là Otis Milburn - một cậu học sinh trung học có mẹ là bác sĩ tâm lý nổi tiếng. Bà Jean Milburn là người cởi mở, sẵn sàng trò chuyện với con về mọi vấn đề nhạy cảm mà không hề áp đặt hay lên án. Điều đặc biệt là bà luôn dành thời gian mỗi ngày để hỏi thăm Otis, từ bữa sáng cho đến khi cậu đi ngủ.
Dù có lúc Otis cáu kỉnh, từ chối, thậm chí nói dối, nhưng bà Jean không hề bỏ cuộc. Bà chọn những hành động nhỏ: để lại mẩu giấy nhắn bên cạnh bàn ăn, chuẩn bị hộp cơm cậu thích, hay chỉ đơn giản là ngồi cùng xem một bộ phim mà cậu mê. Những điều tưởng chừng nhỏ nhặt ấy lại giúp Otis có đủ niềm tin để trò chuyện và chia sẻ những điều khó nói nhất với mẹ mình.
Cảnh tôi nhớ nhất là khi Otis thất bại trong chuyện tình cảm đầu đời, trốn vào phòng, tránh mặt mọi người. Bà Jean không tra hỏi, không chất vấn mà chỉ lặng lẽ để trước cửa phòng một ly cacao nóng và mảnh giấy nhỏ: “Mẹ luôn ở đây, khi con cần”. Chính khoảnh khắc ấy khiến tôi chợt thẫn thờ.
Bởi tôi nhận ra, suốt nhiều năm qua, tôi đã quá bận rộn với công việc, với những mục tiêu cá nhân mà quên đi việc dành cho con mình những cử chỉ đơn giản như thế. Tôi từng nghĩ, chỉ cần cho con học trường tốt, mua cho con những món đồ đắt tiền là đủ. Nhưng sự thật, con trẻ cần nhất lại là sự lắng nghe và quan tâm từ cha mẹ, dù là qua những việc nhỏ nhặt hàng ngày.
Sau khi xem hết 4 phần phim, tôi mới hiểu: sự đồng hành và những hành động dù bé đến đâu cũng tạo nên nền tảng tâm lý vững chắc cho con trẻ. Bởi tuổi thiếu niên là giai đoạn nhạy cảm, con dễ tổn thương và cô đơn nếu không có người lớn thấu hiểu. Khi ấy, một câu hỏi thăm, một ánh mắt động viên hay đơn giản là ngồi ăn cùng con cũng đủ để giúp con thấy mình được yêu thương.
Bộ phim làm tôi nhớ lại lần duy nhất tôi đưa con đi xem phim rạp cách đây hai năm. Hôm đó tôi vội về công ty giải quyết công việc, để con ngồi một mình trong rạp, còn tôi nhắn: “Xem xong tự bắt taxi về”. Giờ nghĩ lại, tôi thấy hối hận vô cùng.
Chúng ta hay nói yêu con, mong con thành công nhưng lại quên mất những việc bé nhỏ mỗi ngày mới chính là thứ tích lũy, nuôi dưỡng cảm xúc và nhân cách con trẻ. Đó không phải chuyện lớn lao gì - chỉ cần mỗi ngày về nhà sớm 15 phút để ăn cơm cùng con, hỏi con hôm nay thế nào, chở con đi ăn món yêu thích vào cuối tuần, hay đơn giản là ôm con khi con buồn.
Giống như bà Jean trong Sex Education, bà chưa từng ép buộc Otis phải trở thành ai đó, mà chỉ luôn ở cạnh khi con cần. Và từ đó, Otis mới đủ dũng khí đối diện với các vấn đề của mình. Tôi bỗng nhận ra: nếu tôi chịu làm điều đó sớm hơn với con, có lẽ những lần con lặng lẽ khóc một mình đã ít đi.
Sau khi xem hết bộ phim, tôi quyết định thay đổi bằng cách bắt đầu từ những việc rất nhỏ. Mỗi sáng, trước khi đi làm, tôi cố gắng ngồi ăn sáng cùng con, dù chỉ là chén cháo hay ly sữa. Tôi cũng dành 10 phút buổi tối ngồi cạnh, hỏi con một câu đơn giản: "Hôm nay ở lớp có gì vui không con?".
Ban đầu, con tôi cũng lúng túng, chỉ trả lời qua loa. Nhưng dần dần, khi thấy tôi kiên trì, bé bắt đầu kể nhiều hơn. Có hôm, con kể chuyện bạn lớp trưởng bị cô giáo nhắc nhở, hôm khác lại kể chuyện cậu bạn bàn dưới hay trêu chọc. Tôi nhận ra, để con mở lòng không khó, quan trọng là người lớn phải tạo được không khí đủ an toàn và tin cậy.
Điều khiến tôi bất ngờ là sau vài tháng kiên trì, con tôi trở nên hoạt bát hơn hẳn. Con mạnh dạn xin phép đi đá bóng với bạn, tự kể chuyện ở lớp mà không cần hỏi. Hơn hết, con tôi bắt đầu có những nhận xét, suy nghĩ riêng về mọi việc xung quanh - điều mà trước đó con rất dè dặt.
Một lần, khi tôi cáu gắt vì công việc không suôn sẻ, con tôi lặng lẽ rót cho tôi cốc nước và nói: "Bố uống nước rồi bớt giận đi, giống như mẹ của bạn Otis trong phim ấy". Câu nói tưởng chừng đơn giản mà khiến tôi cay mắt. Tôi biết, mình đang đi đúng hướng.
Tôi cũng nhận ra, trong hành trình nuôi con, không phải những khoản tiền lớn hay trường học danh tiếng mới là thứ quyết định tương lai của con. Mà chính là những hành động nhỏ mỗi ngày - thứ nuôi dưỡng nhân cách, tinh thần và sự tự tin cho con trẻ. Đó có thể là cùng con trồng một chậu cây, đi bộ cuối tuần hay chỉ đơn giản là hỏi con: "Hôm nay vui không?".
Một người bạn của tôi - hiện là chuyên gia tâm lý học đường - từng nói: "Trẻ em không cần cha mẹ hoàn hảo, mà cần cha mẹ biết ở bên đúng lúc". Điều này hoàn toàn đúng với những gì tôi trải nghiệm sau khi thay đổi cách quan tâm đến con.
Giờ đây, tôi không còn đặt nặng chuyện con phải đứng nhất lớp hay được giải thưởng này, giải thưởng kia. Thứ tôi muốn là con được lớn lên trong một gia đình nơi con cảm thấy an toàn, được lắng nghe và tôn trọng. Tôi tin rằng, khi có được nền tảng ấy, con sẽ tự biết cách theo đuổi những điều tốt đẹp cho mình.
