Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Trang Vũ26/03/2025 12:00
Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo.

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo. Gen Z từng được gọi là "bông tuyết" – đẹp đấy, nhưng dễ tan chảy khi gặp áp lực. Giờ đến Gen Alpha, lứa nhóc sinh từ 2010 trở đi, lại mang danh "Thế hệ thủy tinh" – long lanh, trong trẻo, nhưng chỉ cần va chạm nhẹ là có nguy cơ "toang". Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh, không đủ sức đối mặt với những thử thách của cuộc sống thực?

Từ thế hệ

Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh? (Ảnh: The New York Times)

Thế hệ Alpha là thế hệ đầu tiên hoàn toàn sinh ra trong thế kỷ 21, một thời kỳ mà công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là một phần không thể tách rời của cuộc sống hàng ngày. Những đứa trẻ này "sinh ra đã biết swipe", thường xuyên sử dụng iPad, điện thoại thông minh và các nền tảng như YouTube hay TikTok để giải trí và học tập. Cha mẹ của chúng, chủ yếu thuộc Thế hệ Millennials, thường là những người có ý thức cao về việc nuôi dạy con cái, mong muốn mang đến cho con một môi trường an toàn, thoải mái và đầy đủ hơn so với những gì họ từng trải qua.

Tuy nhiên, chính sự quan tâm quá mức này lại vô tình tạo ra một lớp vỏ bọc bảo vệ dày đặc quanh trẻ. Từ việc tránh xa những trò chơi mạo hiểm ngoài trời, hạn chế tiếp xúc với thất bại, đến việc can thiệp ngay lập tức khi con gặp khó khăn – tất cả đều nhằm mục đích giữ cho trẻ không bị tổn thương. Nhưng liệu điều này có thực sự giúp trẻ phát triển mạnh mẽ, hay chỉ khiến chúng trở nên dễ vỡ hơn khi đối mặt với thực tế khắc nghiệt?

"Thủy tinh" – đẹp nhưng mong manh

Gọi thế hệ Alpha là "Thế hệ thủy tinh" không chỉ là một cách nói ẩn dụ về sự dễ tổn thương, mà còn phản ánh cách chúng ta đang nuôi dưỡng chúng. Thủy tinh đẹp, trong suốt, nhưng cũng rất dễ vỡ nếu không được xử lý cẩn thận. Tương tự, trẻ em ngày nay thường được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. Ví dụ, trong trường học, các cuộc thi đấu thể thao giờ đây đôi khi không còn giữ khái niệm "thắng thua" để tránh làm tổn thương cảm xúc của những đứa trẻ thua cuộc. Cha mẹ cũng có xu hướng làm mọi thứ thay cho con – từ giải bài tập về nhà đến giải quyết mâu thuẫn với bạn bè – thay vì để trẻ tự học cách đối mặt và vượt qua.

Từ thế hệ

Trẻ em ngày nay được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. (Ảnh: The New York Times)

Sự mong manh này còn được củng cố bởi cách xã hội hiện đại nhìn nhận về sức khỏe tinh thần. Chúng ta ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ cảm xúc của trẻ, điều này là tích cực, nhưng đôi khi lại đi quá xa. Một lời phê bình nhẹ nhàng từ giáo viên có thể bị xem là "gây áp lực", và một thất bại nhỏ có thể khiến trẻ rơi vào khủng hoảng vì chưa từng được rèn luyện để chấp nhận nó. Hậu quả là, nhiều đứa trẻ trong Thế hệ Alpha thiếu kỹ năng tự phục hồi (resilience) – khả năng đứng dậy sau những cú ngã, điều mà các thế hệ trước coi là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành.

Công nghệ và sự cô lập cảm xúc

Từ thế hệ

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực nhưng đôi khi lại thành "gánh nặng" của Gen Alpha. (Ảnh: The New York Times)

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực của Gen Alpha. Muốn học gì, xem gì, chơi gì cũng chỉ cần một cú chạm. Nhưng "trợ thủ" này đôi khi lại thành "gánh nặng". Thay vì chơi đùa ngoài trời, va chạm, cãi vã và làm lành với bạn bè, nhiều đứa trẻ chọn cách "giao tiếp" qua màn hình. Điều này làm giảm cơ hội để chúng học cách xử lý các tình huống xã hội phức tạp, đối mặt với xung đột hay quản lý cảm xúc của mình.

Hơn nữa, mạng xã hội thường thúc đẩy một thế giới lý tưởng hóa, nơi mọi người chỉ khoe những khoảnh khắc hoàn hảo. Trẻ em lớn lên với suy nghĩ rằng cuộc sống phải luôn vui vẻ, thành công và không có khó khăn. Khi thực tế không khớp với kỳ vọng đó, chúng dễ rơi vào trạng thái thất vọng hoặc lo âu. Một nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ trầm cảm và lo âu ở trẻ em và thanh thiếu niên tăng đáng kể trong thập kỷ qua, một phần do áp lực từ mạng xã hội và sự thiếu hụt các kỹ năng đối phó với căng thẳng.

Vai trò của cha mẹ và xã hội

Cha mẹ hiện đại thường bị cuốn vào phong cách nuôi dạy "trực thăng" (helicopter parenting) – luôn lượn lờ quanh con để đảm bảo mọi thứ đều ổn. Điều này xuất phát từ tình yêu thương và mong muốn bảo vệ, nhưng lại vô tình tước đi cơ hội để trẻ tự lập. Khi một đứa trẻ ngã, thay vì để chúng tự đứng dậy, cha mẹ lao đến nâng đỡ. Khi trẻ gặp vấn đề với bạn bè, cha mẹ nhanh chóng can thiệp thay vì để trẻ tự tìm cách giải quyết. Kết quả là trẻ không học được cách tự chịu trách nhiệm hay đối mặt với hậu quả từ hành động của mình.

Xã hội cũng góp phần không nhỏ vào xu hướng này. Trong một thế giới mà mọi thứ đều được đo lường bằng sự an toàn và công bằng, trẻ em ít có cơ hội trải nghiệm những tình huống "nguy hiểm" lành mạnh – như leo cây, chạy nhảy tự do, hay thậm chí là cãi nhau với anh chị em. Những trải nghiệm này, dù nhỏ, lại là cách để trẻ rèn luyện sự kiên cường và khả năng thích nghi.

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"?

Từ thế hệ

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"? (Ảnh: The New York Times)

Để Thế hệ Alpha không trở thành một thế hệ quá mong manh, chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận trong việc nuôi dạy trẻ.

1. Hãy để trẻ trải nghiệm thất bại. Thất bại không phải là điều đáng sợ, mà là một bài học quý giá. Khi trẻ thua trong một trò chơi hay không đạt điểm cao trong bài kiểm tra, thay vì an ủi quá mức, hãy khuyến khích chúng phân tích nguyên nhân và tìm cách cải thiện.

2. Hãy giảm bớt sự bao bọc và khuyến khích sự tự lập. Đừng làm mọi thứ thay cho con – hãy để trẻ tự buộc dây giày, tự dọn phòng, hay tự giải quyết mâu thuẫn với bạn bè. Những kỹ năng nhỏ này sẽ xây dựng nền tảng cho sự tự tin và khả năng đối mặt với khó khăn lớn hơn sau này.

3. Cần giới hạn thời gian sử dụng công nghệ và khuyến khích các hoạt động thực tế. Đưa trẻ ra ngoài chơi, tham gia thể thao, hoặc đơn giản là trò chuyện trực tiếp với gia đình sẽ giúp chúng phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc tốt hơn.

4. Hãy dạy trẻ cách quản lý cảm xúc. Thay vì bảo vệ trẻ khỏi mọi nỗi buồn hay căng thẳng, hãy hướng dẫn chúng cách nhận diện, chấp nhận và vượt qua những cảm xúc tiêu cực. Điều này không chỉ giúp trẻ mạnh mẽ hơn mà còn chuẩn bị cho chúng một tâm thế vững vàng khi bước vào đời.

Thế hệ Alpha không tự nhiên trở thành "Thế hệ thủy tinh". Sự mong manh của chúng là kết quả của cách cha mẹ, xã hội và môi trường – định hình cuộc sống của chúng. Dù xuất phát từ ý tốt, việc bảo vệ trẻ quá mức có thể khiến chúng thiếu đi sức mạnh nội tại để đối mặt với thế giới thực. Thay vì nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ", cha mẹ cần hướng tới việc xây dựng một thế hệ kiên cường, tự tin và sẵn sàng đón nhận mọi thử thách. Chỉ khi đó, Thế hệ Alpha mới thực sự tỏa sáng như những viên pha lê rực rỡ, chứ không chỉ là những mảnh thủy tinh dễ tan vỡ.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Biểu tượng của hòa bình và hòa hợp - Tình bạn của ông Phạm Xuân Ẩn với người Mỹ là chân thành

Thông tin Chính phủ xin giới thiệu bài viết về Nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn - "điệp viên hoàn hảo" mang bí số Z.21 từ góc nhìn của người Mỹ dựa trên các tài liệu của Tạp chí TIME, tài liệu giải mật của CIA:
2

Sau 22 ngày đạp xe đạp từ Hà Nội, Quang Hà đã đến TP.HCM

Mặc dù muộn hơn kế hoạch, song chàng trai này cuối cùng đã hoàn thành hành trình 22 ngày đạp xe từ Hà Nội vào TP.HCM để xem lễ diễu binh.
3

9X là trùm FOMO, Gen Z là trùm chữa lành

Nhưng thế hệ nào cũng có âu lo đấy thôi!
4

Ông chủ KFC phá sản ở tuổi 60, trải qua 1009 lần thất bại mới nếm vị thành công

Câu chuyện thành công xây dựng từ hàng ngàn lần thất bại của "cha đẻ" KFC mãi truyền cảm hứng cho thế hệ sau.
5

Góc nhìn chuyên gia: Hiện trạng giới trẻ dùng chatbot AI để giải tỏa tâm lý

Tôi không biết chia sẻ với ai. Nói với bố mẹ thì bị cho là “suy nghĩ vớ vẩn”. Bạn bè thì cũng có nỗi lo riêng. Nên tôi nói với... ChatGPT”.

Trúng số độc đắc 200 tỷ đồng, 30 năm sau cuộc đời người đàn ông rẽ hướng không ngờ

Người đàn ông này đã trải qua nhiều thăng trầm từ khi trúng xổ số độc đắc.

Sao phim “Sex Education” chỉ cách dạy con mỗi ngày, trẻ vừa thông minh vừa gắn kết tình cảm

Nữ diễn viên này có cách dạy con rất đặc biệt, vừa giúp gắn kết gia đình lại giúp mẹ con nhiều thời gian hiểu nhau hơn.

Cầu cứu dân mạng vì bế tắc chuyện nghề, cô gái nhận "quả ngọt" sau 4 năm

Nhờ sự động viên của những người xa lạ trên mạng xã hội, Ngọc My đã vượt qua được khoảng thời gian bế tắc nhất trên hành trình lập nghiệp, có được công việc và mức lương mơ ước.

Chàng trai kiếm hàng chục tỷ đồng/năm: ‘Tôi biến Ai thành nhân viên chăm chỉ, tận tuỵ nhất!’

Khởi nghiệp với AI, một người, một máy tính, thu nhập hàng chục tỷ đồng một năm, anh ấy nói rằng, không nhất định phải là một lập trình viên có chuyên môn sâu, chỉ cần biết cách tận dụng AI, bạn hoàn toàn có thể kiếm được tiền một cách dễ dàng.

Phóng viên 40 tuổi bị sa thải, bứt phá ngoạn mục nhờ ‘đu trend’ giới trẻ

"Tuổi tác không phải là giới hạn của một cá nhân, khi bạn tìm ra hướng đi phù hợp với câu chuyện và bối cảnh của chính mình, bạn hoàn toàn có thể một lần nữa làm chủ cuộc đời của bản thân”.

Người phụ nữ xếp hàng nhiều giờ để ứng tuyển vào công ty được thừa kế

Dù được hưởng thừa kế chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh lớn ở Mỹ, Lynsi Snyder vẫn phải âm thầm tự đi xin việc ở chính công ty gia đình.

Lý Tiểu Long võ nghệ đầy mình nhưng vẫn phải học bắn súng

Ít ai biết Lý Tiểu Long từng sở hữu súng, thậm chí còn học bắn súng.

Đúng ngày này 5 năm trước WHO tuyên bố đại dịch COVID-19 gây rung chuyển cả thế giới

Ngày 11/3/2020, WHO tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu. Điều này đã dẫn đến những thay đổi mà ta chẳng thể ngờ...

Vì sao iPhone có 2 màn hình cuộc gọi?

Kỹ năng - Cẩm Bình - 06/05/2025 14:00
Khi iPhone nhận cuộc gọi, người dùng sẽ thấy có 2 màn hình khác nhau.

Làm việc theo tổ

Blog GS John VU - GS John Vu - 06/05/2025 13:00
Trong cuộc họp, nhiều cựu sinh viên tới gặp tôi kể về việc “Làm việc theo tổ”. Họ bảo tôi rằng họ đã làm việc trong tổ xây dựng phần mềm nhưng khi tôi hỏi thêm các câu hỏi, dường như là họ đã làm việc “trong nhóm” mà KHÔNG “trong tổ”.

Xem "Sex Education", tôi nhận ra sai lầm khiến bản thân rơi vào cảnh lạc lõng, mất định hướng cuộc đời

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 06/05/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận được bài học để đời, giúp tôi tìm được những điều ý nghĩa trong cuộc sống.

AI - chìa khóa của sự tiện lợi và chuyển đổi số

Kỹ năng - Hải An - 06/05/2025 11:00
Từ trợ lý nhà thông minh đến các lĩnh vực giải trí, làm đẹp, chăm sóc sức khỏe, giáo dục..., trí tuệ nhân tạo (AI) đang hiện diện ở mọi nơi, mang lại nhiều lợi ích vượt trội và giúp nâng cao hiệu quả công việc.

Bài học quan trọng nhất từ ​​sai lầm lớn của OpenAI với ChatGPT

Suy ngẫm - Sơn Vân - 06/05/2025 10:00
OpenAI đã mắc lỗi trong một bản cập nhật ChatGPT vào cuối tháng 4 và vừa đăng bài viết thừa nhận sai lầm.

Ánh sáng trong ta - Bạn có được nhìn nhận với con người mình?

Từ sách - Phim - TĐ - 06/05/2025 09:00
Bạn đã bao giờ cảm thấy mình không quan trọng chưa? Bạn có từng cảm thấy mình tồn tại trong một thế giới xem mình như vô hình?

Hạnh phúc đến từ sự biến mất - Hành trình tìm hạnh phúc của Ajahn Brahm

Từ sách - Phim - Quìn - 06/05/2025 08:00
Hạnh phúc không đến từ việc “có thêm”, mà đến từ việc “buông bỏ”. Đó chính là điều mà thiền sư Ajahn Brahm – trụ trì tu viện Bodhiyana (Tây Úc) gửi gắm trong "Hạnh phúc đến từ sự biến mất" (The art of disappearing).

Xem Sex Education, một câu thoại khiến tôi nhận ra mình đối xử tệ đến mức nào với con cái

Điện ảnh - Thanh Hương - 05/05/2025 13:00
Gia đình tôi đã thấu hiểu nhau hơn sau sự cố này.

Cách kiểm tra ngay tài khoản Zalo, Facebook của bạn có đang bị đọc trộm tin nhắn hay không

Kỹ năng - Nhật Hạ - 05/05/2025 12:00
Thử kiểm tra xem Zalo, Facebook của bạn có bị đọc trộm tin nhắn không bằng những cách sau.

Cuộc chiến ngầm của Meta: Email nội bộ hé lộ căng thẳng giữa Facebook và Instagram

Thư giãn - Sơn Vân - 05/05/2025 11:00
Gia đình nào cũng có một số chuyện rắc rối, và vấn đề nội bộ của Meta Platforms đã bị đưa ra ánh sáng khi tòa án công bố các tài liệu những ngày gần đây.

Hiểu 3 quy luật đổi vận mệnh, kiếm tiền trong tầm tay

Suy ngẫm - Như Nguyễn - 05/05/2025 10:00
"Của cải trung bình 7 năm chuyển giao một lần, đằng sau mỗi một lần chuyển giao là sự điều khiển của công nghệ”, Founder một công ty lớn khẳng định.

Xu hướng sách phi hư cấu thế kỷ 21 bộc lộ bản chất con người

Từ sách - Phim - Theo Znews - 05/05/2025 09:00
Gần 1/4 thế kỷ đã qua, danh sách tác phẩm ăn khách của The Sunday Times cùng số liệu thống kê do Nielsen BookData cung cấp cho thấy văn học phi hư cấu và sở thích đọc sách của độc giả Anh phần nào đã thay đổi.

Ánh sáng trong ta - Cuốn sách thứ hai của bà Michelle Obama, top 100 sách phải đọc năm 2022

Từ sách - Phim - HỒ LAM - TTO - 05/05/2025 08:00
Ánh sáng trong ta, cuốn sách ra đời sau hồi ký bán chạy toàn cầu Chất Michelle của cựu Đệ nhất phu nhân Michelle Obama, chia sẻ những kiến thức thực tế để luôn duy trì hy vọng, sự cân bằng trong một thế giới không ngừng đổi thay.

31 câu nói của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 về tình yêu, hòa bình và lòng từ bi

Suy ngẫm - TĐ - 04/05/2025 13:00
 Đức Đạt Lai Lạt Ma là danh hiệu lãnh đạo tinh thần của Phật giáo Tây Tạng. Trong tiếng Mông Cổ, Đạt Lai có nghĩa là “đại dương” hay “rộng lớn” và trong tiếng Tây Tạng, “Lạt Ma” có nghĩa là “bậc thầy” hoặc “đạo sư”.

Cách kiểm tra tài khoản Google có bị đăng nhập trái phép hay không

Kỹ năng - Cẩm Bình - 04/05/2025 12:00
Tài khoản Google gắn liền với công việc lẫn nhiều hoạt động trực tuyến, vì vậy ta cần định kỳ kiểm tra xem có ai ngoài bản thân đăng nhập hay không.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 06/05/2025