Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Trang Vũ26/03/2025 12:00
Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo.

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo. Gen Z từng được gọi là "bông tuyết" – đẹp đấy, nhưng dễ tan chảy khi gặp áp lực. Giờ đến Gen Alpha, lứa nhóc sinh từ 2010 trở đi, lại mang danh "Thế hệ thủy tinh" – long lanh, trong trẻo, nhưng chỉ cần va chạm nhẹ là có nguy cơ "toang". Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh, không đủ sức đối mặt với những thử thách của cuộc sống thực?

Từ thế hệ

Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh? (Ảnh: The New York Times)

Thế hệ Alpha là thế hệ đầu tiên hoàn toàn sinh ra trong thế kỷ 21, một thời kỳ mà công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là một phần không thể tách rời của cuộc sống hàng ngày. Những đứa trẻ này "sinh ra đã biết swipe", thường xuyên sử dụng iPad, điện thoại thông minh và các nền tảng như YouTube hay TikTok để giải trí và học tập. Cha mẹ của chúng, chủ yếu thuộc Thế hệ Millennials, thường là những người có ý thức cao về việc nuôi dạy con cái, mong muốn mang đến cho con một môi trường an toàn, thoải mái và đầy đủ hơn so với những gì họ từng trải qua.

Tuy nhiên, chính sự quan tâm quá mức này lại vô tình tạo ra một lớp vỏ bọc bảo vệ dày đặc quanh trẻ. Từ việc tránh xa những trò chơi mạo hiểm ngoài trời, hạn chế tiếp xúc với thất bại, đến việc can thiệp ngay lập tức khi con gặp khó khăn – tất cả đều nhằm mục đích giữ cho trẻ không bị tổn thương. Nhưng liệu điều này có thực sự giúp trẻ phát triển mạnh mẽ, hay chỉ khiến chúng trở nên dễ vỡ hơn khi đối mặt với thực tế khắc nghiệt?

"Thủy tinh" – đẹp nhưng mong manh

Gọi thế hệ Alpha là "Thế hệ thủy tinh" không chỉ là một cách nói ẩn dụ về sự dễ tổn thương, mà còn phản ánh cách chúng ta đang nuôi dưỡng chúng. Thủy tinh đẹp, trong suốt, nhưng cũng rất dễ vỡ nếu không được xử lý cẩn thận. Tương tự, trẻ em ngày nay thường được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. Ví dụ, trong trường học, các cuộc thi đấu thể thao giờ đây đôi khi không còn giữ khái niệm "thắng thua" để tránh làm tổn thương cảm xúc của những đứa trẻ thua cuộc. Cha mẹ cũng có xu hướng làm mọi thứ thay cho con – từ giải bài tập về nhà đến giải quyết mâu thuẫn với bạn bè – thay vì để trẻ tự học cách đối mặt và vượt qua.

Từ thế hệ

Trẻ em ngày nay được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. (Ảnh: The New York Times)

Sự mong manh này còn được củng cố bởi cách xã hội hiện đại nhìn nhận về sức khỏe tinh thần. Chúng ta ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ cảm xúc của trẻ, điều này là tích cực, nhưng đôi khi lại đi quá xa. Một lời phê bình nhẹ nhàng từ giáo viên có thể bị xem là "gây áp lực", và một thất bại nhỏ có thể khiến trẻ rơi vào khủng hoảng vì chưa từng được rèn luyện để chấp nhận nó. Hậu quả là, nhiều đứa trẻ trong Thế hệ Alpha thiếu kỹ năng tự phục hồi (resilience) – khả năng đứng dậy sau những cú ngã, điều mà các thế hệ trước coi là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành.

Công nghệ và sự cô lập cảm xúc

Từ thế hệ

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực nhưng đôi khi lại thành "gánh nặng" của Gen Alpha. (Ảnh: The New York Times)

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực của Gen Alpha. Muốn học gì, xem gì, chơi gì cũng chỉ cần một cú chạm. Nhưng "trợ thủ" này đôi khi lại thành "gánh nặng". Thay vì chơi đùa ngoài trời, va chạm, cãi vã và làm lành với bạn bè, nhiều đứa trẻ chọn cách "giao tiếp" qua màn hình. Điều này làm giảm cơ hội để chúng học cách xử lý các tình huống xã hội phức tạp, đối mặt với xung đột hay quản lý cảm xúc của mình.

Hơn nữa, mạng xã hội thường thúc đẩy một thế giới lý tưởng hóa, nơi mọi người chỉ khoe những khoảnh khắc hoàn hảo. Trẻ em lớn lên với suy nghĩ rằng cuộc sống phải luôn vui vẻ, thành công và không có khó khăn. Khi thực tế không khớp với kỳ vọng đó, chúng dễ rơi vào trạng thái thất vọng hoặc lo âu. Một nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ trầm cảm và lo âu ở trẻ em và thanh thiếu niên tăng đáng kể trong thập kỷ qua, một phần do áp lực từ mạng xã hội và sự thiếu hụt các kỹ năng đối phó với căng thẳng.

Vai trò của cha mẹ và xã hội

Cha mẹ hiện đại thường bị cuốn vào phong cách nuôi dạy "trực thăng" (helicopter parenting) – luôn lượn lờ quanh con để đảm bảo mọi thứ đều ổn. Điều này xuất phát từ tình yêu thương và mong muốn bảo vệ, nhưng lại vô tình tước đi cơ hội để trẻ tự lập. Khi một đứa trẻ ngã, thay vì để chúng tự đứng dậy, cha mẹ lao đến nâng đỡ. Khi trẻ gặp vấn đề với bạn bè, cha mẹ nhanh chóng can thiệp thay vì để trẻ tự tìm cách giải quyết. Kết quả là trẻ không học được cách tự chịu trách nhiệm hay đối mặt với hậu quả từ hành động của mình.

Xã hội cũng góp phần không nhỏ vào xu hướng này. Trong một thế giới mà mọi thứ đều được đo lường bằng sự an toàn và công bằng, trẻ em ít có cơ hội trải nghiệm những tình huống "nguy hiểm" lành mạnh – như leo cây, chạy nhảy tự do, hay thậm chí là cãi nhau với anh chị em. Những trải nghiệm này, dù nhỏ, lại là cách để trẻ rèn luyện sự kiên cường và khả năng thích nghi.

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"?

Từ thế hệ

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"? (Ảnh: The New York Times)

Để Thế hệ Alpha không trở thành một thế hệ quá mong manh, chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận trong việc nuôi dạy trẻ.

1. Hãy để trẻ trải nghiệm thất bại. Thất bại không phải là điều đáng sợ, mà là một bài học quý giá. Khi trẻ thua trong một trò chơi hay không đạt điểm cao trong bài kiểm tra, thay vì an ủi quá mức, hãy khuyến khích chúng phân tích nguyên nhân và tìm cách cải thiện.

2. Hãy giảm bớt sự bao bọc và khuyến khích sự tự lập. Đừng làm mọi thứ thay cho con – hãy để trẻ tự buộc dây giày, tự dọn phòng, hay tự giải quyết mâu thuẫn với bạn bè. Những kỹ năng nhỏ này sẽ xây dựng nền tảng cho sự tự tin và khả năng đối mặt với khó khăn lớn hơn sau này.

3. Cần giới hạn thời gian sử dụng công nghệ và khuyến khích các hoạt động thực tế. Đưa trẻ ra ngoài chơi, tham gia thể thao, hoặc đơn giản là trò chuyện trực tiếp với gia đình sẽ giúp chúng phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc tốt hơn.

4. Hãy dạy trẻ cách quản lý cảm xúc. Thay vì bảo vệ trẻ khỏi mọi nỗi buồn hay căng thẳng, hãy hướng dẫn chúng cách nhận diện, chấp nhận và vượt qua những cảm xúc tiêu cực. Điều này không chỉ giúp trẻ mạnh mẽ hơn mà còn chuẩn bị cho chúng một tâm thế vững vàng khi bước vào đời.

Thế hệ Alpha không tự nhiên trở thành "Thế hệ thủy tinh". Sự mong manh của chúng là kết quả của cách cha mẹ, xã hội và môi trường – định hình cuộc sống của chúng. Dù xuất phát từ ý tốt, việc bảo vệ trẻ quá mức có thể khiến chúng thiếu đi sức mạnh nội tại để đối mặt với thế giới thực. Thay vì nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ", cha mẹ cần hướng tới việc xây dựng một thế hệ kiên cường, tự tin và sẵn sàng đón nhận mọi thử thách. Chỉ khi đó, Thế hệ Alpha mới thực sự tỏa sáng như những viên pha lê rực rỡ, chứ không chỉ là những mảnh thủy tinh dễ tan vỡ.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Chàng trai làm hoa bằng bánh kem 'thật còn hơn cả hoa thật'

Ngắm bông hồng bạch bằng kem mà Nguyễn Đình Lương làm, nhiều người không tin đó không phải hoa thật, thậm chí có cảm giác mình sẽ ngửi được mùi hoa hồng quyến rũ.
2

Hội chứng "mơ hồ đi làm": Đáng sợ nhất không phải là thất nghiệp, mà là mất phương hướng

Có những người trẻ sau khi tốt nghiệp, họ không thất nghiệp, nhưng cũng không biết mình đang làm gì
3

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.
4

'Nữ quái kiệt' 86 tuổi một mình du lịch nước ngoài 42 lần trong 10 năm

Là "con nghiện du lịch", mới đây cụ bà 86 tuổi người Anh đặt chuyến đi nước ngoài thứ 42 trong 10 năm qua, bà luôn đi một mình trong những hành trình này.
5

Đằng sau hiện tượng zombie công sở: Đừng trách giới trẻ lười nhác, hãy trách lãnh đạo yếu kém!

Không phải giới trẻ ngày nay lười biếng hơn, mà là lãnh đạo đã không biết cách khuyến khích, thúc đẩy họ làm việc.

Trúng số độc đắc 200 tỷ đồng, 30 năm sau cuộc đời người đàn ông rẽ hướng không ngờ

Người đàn ông này đã trải qua nhiều thăng trầm từ khi trúng xổ số độc đắc.

Sao phim “Sex Education” chỉ cách dạy con mỗi ngày, trẻ vừa thông minh vừa gắn kết tình cảm

Nữ diễn viên này có cách dạy con rất đặc biệt, vừa giúp gắn kết gia đình lại giúp mẹ con nhiều thời gian hiểu nhau hơn.

Cầu cứu dân mạng vì bế tắc chuyện nghề, cô gái nhận "quả ngọt" sau 4 năm

Nhờ sự động viên của những người xa lạ trên mạng xã hội, Ngọc My đã vượt qua được khoảng thời gian bế tắc nhất trên hành trình lập nghiệp, có được công việc và mức lương mơ ước.

Chàng trai kiếm hàng chục tỷ đồng/năm: ‘Tôi biến Ai thành nhân viên chăm chỉ, tận tuỵ nhất!’

Khởi nghiệp với AI, một người, một máy tính, thu nhập hàng chục tỷ đồng một năm, anh ấy nói rằng, không nhất định phải là một lập trình viên có chuyên môn sâu, chỉ cần biết cách tận dụng AI, bạn hoàn toàn có thể kiếm được tiền một cách dễ dàng.

Phóng viên 40 tuổi bị sa thải, bứt phá ngoạn mục nhờ ‘đu trend’ giới trẻ

"Tuổi tác không phải là giới hạn của một cá nhân, khi bạn tìm ra hướng đi phù hợp với câu chuyện và bối cảnh của chính mình, bạn hoàn toàn có thể một lần nữa làm chủ cuộc đời của bản thân”.

Người phụ nữ xếp hàng nhiều giờ để ứng tuyển vào công ty được thừa kế

Dù được hưởng thừa kế chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh lớn ở Mỹ, Lynsi Snyder vẫn phải âm thầm tự đi xin việc ở chính công ty gia đình.

Lý Tiểu Long võ nghệ đầy mình nhưng vẫn phải học bắn súng

Ít ai biết Lý Tiểu Long từng sở hữu súng, thậm chí còn học bắn súng.

Đúng ngày này 5 năm trước WHO tuyên bố đại dịch COVID-19 gây rung chuyển cả thế giới

Ngày 11/3/2020, WHO tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu. Điều này đã dẫn đến những thay đổi mà ta chẳng thể ngờ...

Không phải Nữ Oa hay Tây Vương Mẫu, đây là nữ thần có thể giết Tôn Ngộ Không

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 31/05/2025 13:00
Bà là một vị thần quan trọng trong các tín ngưỡng dân gian.

Dịch vụ giúp "biến mất" khỏi Internet

Kỹ năng - Thái Nguyễn - 31/05/2025 12:00
Từ nhu cầu xóa dấu vết online đến dịch vụ “ẩn thân kỹ thuật số” bùng nổ, câu chuyện biến mất khỏi Internet đang dần trở thành trào lưu thời hiện đại.

Kiếm hiệp Kim Dung: Điều gì giúp Quách Tĩnh thắng được 4 cao thủ Ngư - Tiều - Canh - Độc?

Thư giãn - Quốc Tiệp - 31/05/2025 11:00
Chính sự kết hợp giữa sự chân thành của Quách Tĩnh và trí thông minh của Hoàng Dung đã giúp họ đến gặp được Nhất Đăng đại sư.

Gen Alpha - Thế hệ học trên TikTok, ôn thi qua hashtag

Phong cách sống - Trang Vũ - 31/05/2025 10:00
Thế hệ này đã biến việc học thành xu hướng, biến bài giảng thành nội dung viral.

Không còn bệnh tim - Bí mật cho trái tim khỏe mạnh từ một phân tử nhỏ bé kỳ diệu 

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 31/05/2025 09:00
Hãy đọc "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) để khám phá những bí mật của trái tim và bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động ngay hôm nay. Vì một trái tim khỏe mạnh, chính là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

55 nguyên tắc ứng xử thiết yếu để thành công - Đừng đợi đến khi con lớn mới dạy con cách ứng xử

Từ sách - Phim - Quìn - 31/05/2025 08:00
Là cha mẹ, ai cũng mong con mình trở thành người tử tế, tự lập và mạnh mẽ. Nhưng đó không phải là điều trẻ học được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của sự rèn luyện từng ngày, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất trong ứng xử hằng ngày.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025