Một bệnh viện ở miền Bắc Trung Quốc đang thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận cả nước khi mở ra một dịch vụ khám bệnh với cái tên độc đáo: “Phòng khám không thích đi làm”. Đây không chỉ là một phòng khám thông thường, mà còn là sáng kiến nhằm điều trị và hỗ trợ những người trưởng thành đang đối mặt với căng thẳng, lo âu, trầm cảm hoặc cảm giác mất phương hướng trong công việc - những biểu hiện của hội chứng kiệt sức hiện đại.
Sáng kiến đặc biệt này được triển khai tại Bệnh viện Y học cổ truyền Trung Quốc và Tây y kết hợp TP. Tần Hoàng Đảo, thuộc tỉnh Hà Bắc chính thức ra mắt cách đây khoảng 2 tháng.
Kể từ đó, phòng khám đã trở thành tâm điểm thảo luận sôi nổi trên mạng xã hội Trung Quốc. Dù số lượng bệnh nhân thực tế chưa nhiều, nhưng sức lan tỏa của mô hình lại vượt xa kỳ vọng ban đầu của bệnh viện.
Theo bác sĩ Yue Limin – Giám đốc Khoa Giấc ngủ và Tâm lý, đồng thời là trưởng phòng khám, ý tưởng thành lập “Phòng khám không thích đi làm” là sự mở rộng tự nhiên của mô hình “Phòng khám không thích đi học” vốn đã được bệnh viện triển khai trước đó cho trẻ em và thanh thiếu niên. Mô hình ban đầu nhằm giúp phụ huynh giải quyết tình trạng con cái chán học, sợ đến trường do căng thẳng học tập, áp lực điểm số hoặc vấn đề tâm lý tiềm ẩn.
“Rất nhiều phụ huynh từng đưa con đến khám đã đặt câu hỏi: ‘Liệu có phòng khám nào dành cho người lớn không muốn đi làm không?’”, bác sĩ Yue chia sẻ. Đó chính là lúc ý tưởng thành lập một không gian tương tự dành cho người trưởng thành ra đời.
Thay vì đặt tên phòng khám là “Phòng điều trị lo âu hoặc trầm cảm”, nhóm chuyên môn đã lựa chọn cách tiếp cận mềm mỏng hơn để người bệnh cảm thấy dễ bước vào và tiếp cận hỗ trợ. “Nếu chúng tôi dán nhãn trực tiếp là lo âu hay trầm cảm, một số người có thể cảm thấy bị kỳ thị, bị gắn mác bệnh lý”, bác sĩ Yue giải thích.
Với tên gọi thân thiện như vậy, phòng khám hướng đến nhóm đối tượng đang vật lộn với cảm giác mệt mỏi, thiếu động lực, bất ổn cảm xúc, hoặc đơn giản là cảm giác công việc mình đang làm là vô nghĩa. Những biểu hiện này, theo Yue, thường xuất phát từ các nguyên nhân sâu xa về tâm lý và xã hội như áp lực thành tích, kỳ vọng gia đình, văn hóa làm việc khắt khe hay thiếu cân bằng giữa cuộc sống - công việc.
Khi đến phòng khám, bệnh nhân sẽ trải qua một quy trình thăm khám toàn diện. Trước tiên là phỏng vấn lâm sàng để đánh giá trạng thái cảm xúc, mức độ căng thẳng và các biểu hiện tâm lý. Đồng thời, bệnh nhân sẽ được khám sức khỏe tổng quát nhằm loại trừ các nguyên nhân bệnh lý thực thể có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, như rối loạn tuyến giáp (cường giáp), thiếu máu, rối loạn giấc ngủ hay thiếu hụt vi chất dinh dưỡng.
Sau khi đánh giá đầy đủ, bệnh viện sẽ xây dựng một kế hoạch điều trị riêng biệt cho từng bệnh nhân, có thể bao gồm liệu pháp tâm lý, trị liệu hành vi nhận thức (CBT), luyện tập thư giãn, thay đổi lối sống, kết hợp với một số liệu pháp từ y học cổ truyền như châm cứu, dưỡng sinh, thảo dược hoặc liệu pháp giấc ngủ – một thế mạnh của khoa Tâm lý tại bệnh viện này.
Dù mới hoạt động chưa đầy hai tháng, phòng khám đã nhanh chóng trở thành hiện tượng trên mạng xã hội Trung Quốc với hàng triệu lượt tương tác, chia sẻ và bàn luận. Đa phần cư dân mạng phản ứng theo hướng tích cực, đồng cảm, cho rằng đây là một mô hình “chạm trúng nỗi đau thời đại” khi rất nhiều người trẻ, đặc biệt là dân công sở đang chìm trong trạng thái chán nản, mất động lực làm việc nhưng không biết tìm đến đâu để xin giúp đỡ.
Một người dùng mạng Weibo hào hứng bình luận: “Người nghĩ ra việc thành lập phòng khám này quả là thiên tài!”. Người khác thì dí dỏm: “Bạn bước vào phòng khám mà không thấy bác sĩ nào cả, vì họ cũng… không muốn đi làm”. Một bình luận khác châm biếm nhẹ nhàng: “Tại sao bạn đến đây? Bạn nghĩ sau khi khám xong, mình sẽ yêu công việc hơn à?”.
Dưới góc nhìn chuyên môn, các chuyên gia sức khỏe tâm thần nhận định việc ra đời của “Phòng khám không thích đi làm” không phải là trò đùa, mà phản ánh một thực trạng đang ngày càng phổ biến: sự kiệt quệ về tâm lý nơi người lao động trẻ. Các thống kê không chính thức tại Trung Quốc cho thấy tỷ lệ người trẻ rơi vào trạng thái “nằm phẳng” (từ lóng chỉ tình trạng sống tối giản, từ bỏ cạnh tranh) hay “tự nguyện thất nghiệp” đang tăng nhanh trong những năm gần đây, đặc biệt sau đại dịch COVID-19.
Phòng khám vì thế được kỳ vọng sẽ là một mô hình can thiệp sớm, giúp người lao động tìm lại sự cân bằng, được lắng nghe, được chữa lành – thay vì để tình trạng kéo dài đến mức khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng hơn.
Theo SCMP