Chuyện con lợn nhân năm Hợi

02/02/2019 12:27
Chuyện con lợn nhân năm Hợi

Năm nay 2019, nếu tính theo lịch âm, là năm con lợn. Người Tàu cổ xưa đặt ra lịch tính ngày tháng năm căn cứ vào tuần trăng, gồm 10 can và 12 chi, mỗi chi ứng với một tháng trong năm, được gọi tên theo con vật. Trong hàng chi, con lợn (heo) xếp cuối cùng, gọi là Hợi.

Con lợn ở miền Bắc, dân Nam gọi là con heo. Nó là vật nuôi trong nhóm gia súc gia cầm thân quen gần gũi người nhất, cùng hạng với gà, trâu, mèo, chó. Ở nông thôn miền Bắc thập niên 50 - 70, hầu như nhà nào cũng nuôi lợn. Vì sao nuôi, cứ thủng thẳng tôi sẽ kể.

Năm nay 2019, nếu tính theo lịch âm, là năm con lợn. Người Tàu cổ xưa đặt ra lịch tính ngày tháng năm căn cứ vào tuần trăng, gồm 10 can và 12 chi, mỗi chi ứng với một tháng trong năm, được gọi tên theo con vật. Trong hàng chi, con lợn (heo) xếp cuối cùng, gọi là Hợi.

Đám chúng tôi hồi nhỏ, ngoài việc thuộc bảng cửu chương, thì hầu như đứa nào cũng biết tính năm kiểu âm lịch, thuộc làu 10 can “giáp ất bính đinh mậu kỷ canh tân nhâm quý” và 12 chi “tý sửu dần mão thìn tỵ ngọ mùi thân dậu tuất hợi”. Cứ hết một hồi tròn 60 năm thì trở lại tên năm cũ, ví dụ năm âm lịch sắp tới là Kỷ Hợi-2019 thì sau 60 năm nữa mới lại có Kỷ Hợi-2079 . Các cụ gọi là lục thập hoa giáp (tròn một vòng 60 năm), xem đó như một đời người. Phần thời gian được sống tiếp sau hoa giáp này coi như phần lãi, trời cho.

Thời trước, các cụ sinh đẻ con vào năm nào thì thường đặt tên con bằng tên năm ấy. Cả 12 chi đều thành tên, dễ nghe dễ gọi, lại dễ nhớ tuổi. Trong truyện “Tắt đèn” của cụ đầu xứ Tố (Ngô Tất Tố), nhân vật chính là anh Dậu (sinh năm con gà), em trai là anh Hợi (sinh năm con lợn), các con là Tý (chuột), Dần (hổ), chỉ có cái Tỉu chưa được đặt tên chữ.

Nhưng đó là những năm ở vài thập niên đầu thế kỷ 20, chứ càng về sau thì người ta không thích đặt như vậy nữa. Cứ hình dung cả làng có vài chục anh Sửu, mười mấy chị Tỵ dễ bị lẫn lộn lung tung lắm. Làng tôi bớt những chị Mão, chị Ngọ, chị Mùi thì lại thêm nhiều tên nôm na dân dã của các cô các chị như Lộn, Són, Vén, Gầu, Nhỡ, Vớ, Khỏe, Khoắn, Khợi, Hểu, Ga… Chả như ngoài thành phố, tinh tên nghe réo rắt dễ thương, kiểu “Nào xem thử đoán tên con gái/Oanh, Yến, Đào, Trâm, Bích, Ngọc, Hồi” (thơ Nguyễn Bính).

Cô em gái tôi, sinh năm con lợn nhưng thày bu tôi chắc cũng bị ảnh hưởng lối Âu hóa nên không đặt là Hợi mà là Ngọt. Tôi nghiệm từ thực tế, thấy hầu hết những phụ nữ sinh năm Hợi đều rất dịu dàng, hiền thục, giỏi giang, đảm đang, được mọi người quý mến. Em tôi là một cô Hợi như vậy.

Đang kể chuyện lợn lại đi khoe em. Hồi nãy bảo rằng nông dân miền Bắc khi xưa nhà nào cũng nuôi lợn, là có lý do cả đấy. Làm nông nghiệp, ai cũng biết thứ quy luật đã thành văn “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Nước đã có ông giời lo, khi cần thì xin ổng “lạy trời mưa xuống, lấy nước tôi uống, lấy ruộng tôi cày”, cần và giống thì do người, còn phân, một mình người không đáp ứng nổi, phải trông chờ vào mấy con vật nuôi.

Bọn trâu bò suốt ngày rong ruổi ngoài đồng ngoài đường, nhặt được bãi phân của nó hơi bị khó, nhất là nó vừa thải ra là có người đánh dấu xí phần chủ quyền ngay. Bọn gà không đáng kể. Thôi thì chỉ trông chờ vào nguồn cung chủ yếu ở con lợn. Nói tới phân, nhất là phân hữu cơ cho trồng trọt, phân lợn chiếm vị trí hàng đầu.

Cũng cần biên thêm, mấy thứ phân vô cơ như đạm, phốt phát, lân, kali, thời ấy nhà nước bán phân phối từng ký, chẳng dễ mua. Có thời gian dài, phân vô cơ cho nông nghiệp hiếm hoi, đắt đỏ, giá trị chả khác mì chính (bột ngọt) trong ăn uống, bếp núc của dân chúng vậy. Thường chỉ nhà mấy cán bộ xã, hợp tác xã mới có nhiều phân đạm, chứ nhà nông dân chăm bón lúa và hoa màu vẫn phần lớn nhờ phân lợn và phân xanh (ủ bằng bèo hoa dâu (mà anh Phạm Tuân có đem lên vũ trụ nghiên cứu, về sau chả thấy nhắc kết quả thế nào), lá xoan, lá muồng…).

Còn về mì chính, lại nhớ giai thoại cụ nhà văn Nguyễn Tuân, người ta kể rằng cụ rất thích ăn phở, nhưng chúa ghét những anh nào, mà thường là cán bộ, vào quán phở gọi một bát, chủ quán bê ra rồi, không ăn ngay mà cẩn thận rút từ túi áo đại cán một lọ mì chính nho nhỏ, trịnh trọng cho mọi người thấy việc rắc một vài hạt lên bát phở, khuấy đều nhấm nháp ra chiều ngon lắm, rồi mới thong thả ăn. Cụ ghét cái thói trưởng giả mới của đám cán bộ có tiêu chuẩn mì chính.

Phân lợn ủ trong chuồng, khi nào đầy thì hợp tác xã cho người đến lấy gánh ra đồng. Cân đo đàng hoàng, tính từng hộ mỗi vụ phải nộp bao nhiêu ký, bao nhiêu thùng, thiếu thì trừ vào thóc. Mà tôi nói thật, là người trong cuộc nên tôi chả lạ gì, phân lợn thì ít, chứ phần độn rơm, độn rác, độn bèo tây mới nhiều. Một, hai con lợn, lấy đâu lắm phân thế. Nhà nào cũng như nhà nào, làm ăn kiểu hợp tác xã là vậy. Đi đâu cũng thấy nghễu nghện khẩu hiệu trên tường “Hợp tác xã là nhà, xã viên là chủ” nhưng chỉ là khẩu hiệu thôi.

Một lý do nữa phải nuôi lợn, nghe thì rất đơn giản, có nuôi mới có thịt ăn. Nhà nước giao chỉ tiêu hộ nông dân mỗi năm phải bán cho nhà nước bao nhiêu ký lợn hơi (cân nguyên con). Không bán đủ định mức (nhà nước mua rất rẻ, chỉ chưa đầy 5 hào/ký) sẽ bị phạt, trừ công điểm, trừ vào thóc. Và tệ hơn nữa, sẽ không được mua thịt khi hợp tác xã mua bán mổ lợn bán cho xã viên vào cuối tuần. Có những nhà do không bán đủ định mức nên quanh năm thèm thịt, ngay cả mỡ để xào rán cũng không có.

Xin đừng hỏi sao không ra chợ mà mua. Chợ nào dám bán thịt, nhà nước đã quản lý triệt để, anh nào giết lợn chui, bị phát hiện, không chỉ chịu tịch thu thịt mà có khi còn bị phạt nặng nề hơn. Chỉ bao giờ nuôi lợn cân đủ cho nhà nước, may ra tới tết mới xin phép hợp tác cho vài nhà đụng nhau một con lợn, lấy thịt gói bánh chưng, gói giò, nấu nồi thịt kho đón xuân, đón năm mới. (còn tiếp)

Nguyễn Thông


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Justin Timberlake: Kẻ hủy hoại Britney Spears và Janet Jackson, mắc bệnh truyền nhiễm khi cả thế giới quay lưng

Justin Timberlake từng là "hoàng tử nhạc Pop" vạn người mê, nhưng giờ đây chỉ còn là cái tên khiến khán giả chán ghét.
2

Hồi ký của cựu Tổng thống Joe Biden được đấu giá 10 triệu USD

Cựu tổng thống cho biết ông đã “làm việc cật lực” cho cuốn sách này, vốn sẽ tập trung vào nhiệm kỳ của ông tại Nhà Trắng.

Hội chữ ngày xuân: Tờ xanh trên giấy đỏ, lại nhớ ông đồ xưa

Hội chữ Xuân Kỷ Hợi vừa khai mạc tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội, khai mở một mùa lễ hội rộn ràng của chữ, và cả của những hẹn hò văn nhân, bạn hữu.

Vụ kiện Thần đồng đất Việt: VKS không công nhận quyền tác giả của Phan Thị

Trong phiên xét xử sáng ngày 1.2.2019 đại diện Viện kiểm soát Nhân dân TP.HCM (VKS) đề nghị Hội đồng xét xử công nhận ông Lê Linh là tác giả duy nhất của Thần đồng đất Việt và yêu cầu Cty Phan Thị chấm dứt việc tạo ra 4 hình tượng nhân vật này.

Fansipan trong mắt một tiểu thuyết gia lịch sử

Dưới góc nhìn của một nhà khoa học đồng thời là một tiểu thuyết gia lịch sử đang được yêu mến, tác giả Trần Gia Ninh đã khiến nhiều “tín đồ” du lịch bất ngờ với những thông tin thú vị được ông chia sẻ sau hành trình vượt mây lên nóc nhà Đông Dương Fansipan, Sa Pa.

Làng đào nức tiếng đất kinh kỳ

Hà Nội có nhiều làng hoa: Ngọc Hà, quất Tứ Liên. Nhưng nói đến đào là người ta nghĩ ngay đến làng trồng đào Nhật Tân nức tiếng đất kinh kỳ, nằm ở phía chân cầu Nhật Tân, vùng Tây Hồ, Hà Nội.

Chuyện đời của 'nữ hoàng xiếc thú'

Khi Rosa Bouglione kết hôn ngay trong chuồng sư tử, dù rất cố gắng nhưng cha xứ vẫn đứng ở bên ngoài, bởi nếu ông có mệnh hệ nào thì sẽ có nhiều đám cưới không thể diễn ra.

Diễn viên Hữu Tiến trải lòng làm cha đơn thân trước thềm xuân mới

Kết hôn sớm, ly hôn vội, cuộc sống với cảnh gà trống nuôi con… là những năm tháng dữ dội mà đến tận bây giờ, Hữu Tiến vẫn không thể nào quên được.

Nhóm nhạc nữ nổi tiếng Kpop - Momoland chính thức về chung nhà với Erik

Công ty chủ quản của nam ca sĩ Erik vừa ký hợp đồng quản lý độc quyền nhóm nhạc nổi tiếng Hàn Quốc có tên Momoland tại Việt Nam.

Đàm Vĩnh Hưng ‘nghỉ’ nhận show, ở bên gia đình trang trí nhà cửa đón Tết

Trong khi các nghệ sĩ khác đang tất bật với những hoạt động giải trí đón xuân thì Đàm Vĩnh Hưng lại quyết định không nhận show để có thời gian chăm lo gia đình, nhà cửa mùa Tết.

Sức mạnh không nằm ở sự cứng rắn

Một người trẻ tìm đến Krishnamurti, mang theo cả những vết thương thể xác lẫn tâm hồn. Suốt gần 12 năm, ông kiên nhẫn viết thư cho người ấy – không phải những lời an ủi cho qua, mà là những chỉ dẫn để chữa lành từ gốc rễ.

Sức mạnh không nằm ở sự cứng rắn

Từ sách - Phim - Quìn - 07/08/2025 08:00
Một người trẻ tìm đến Krishnamurti, mang theo cả những vết thương thể xác lẫn tâm hồn. Suốt gần 12 năm, ông kiên nhẫn viết thư cho người ấy – không phải những lời an ủi cho qua, mà là những chỉ dẫn để chữa lành từ gốc rễ.

Người dùng Gmail cần thay đổi mật khẩu gấp

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 06/08/2025 13:00
Google phát đi cảnh báo bảo mật tới toàn bộ 2,5 tỷ người dùng Gmail trên toàn thế giới.

Xem "Sex Education", tôi nhận ra lỗi sai khiến mình luôn bị tổn thương: Tưởng hạnh phúc nhưng lại là bi kịch

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 06/08/2025 12:00
Tôi luôn nghĩ mình là người phụ nữ hạnh phúc trong hôn nhân, chỉ cần tôi nhịn chồng một chút thôi.

Sốc với loạt video ngắn đầy cảnh bạo lực, nhảm nhí trên kênh YouTube Việt có 58 triệu người đăng ký

Kỹ năng - Hải My - 06/08/2025 11:00
Đối tượng mục tiêu của kênh này là trẻ em, song, nội dung của các video hàng triệu view lại có cảnh báo tiêu cực.

Sau 11 phút chết lâm sàng, người phụ nữ tỉnh dậy thốt lên: “Thế giới bên kia” vượt xa tưởng tượng

Suy ngẫm - Lam Chi - 06/08/2025 10:00
Câu chuyện của những người đã từng “chết đi sống lại” kể về “thế giới bên kia” khiến không ít người tò mò.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Kỳ 1: 'Tôi không đơn độc'

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 06/08/2025 09:00
Tôi nói với Joey rằng tôi muốn đám cưới này không chỉ dành riêng cho hai đứa, mà là để gắn kết một cộng đồng lại với nhau. Tôi muốn buổi lễ là một nghi thức của lòng biết ơn và sự gắn kết.

Tommy kể chuyện - tìm thấy mình

Tủ sách - FN - 06/08/2025 08:00
Cuộc đời mỗi người là một hành trình đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi lớn về chính mình.

Cách khôi phục tin nhắn đã xóa trên Zalo cực đơn giản, kể cả tin nhắn cũ từ lâu cũng có thể lấy lại được

Kỹ năng - Nhật Hạ - 05/08/2025 13:00
Ấn ngay nút này nếu người dùng muốn khôi phục tin nhắn Zalo để “cứu nguy” những nội dung quan trọng.

Điểm kém, thiếu kỷ luật vẫn "đánh bại” học sinh giỏi nhất, đó là vì Nobita có một kiểu thông minh khác biệt

Điện ảnh - Thiên An - 05/08/2025 12:00
Nobita có thể hay bị điểm kém nhưng nếu nói cậu không thông minh thì cũng không đúng lắm đâu, chỉ là kiểu thông minh của Nobita rất khác biệt thôi.

Phát hiện 'nóng' về ChatGPT: Hàng nghìn cuộc trò chuyện bị rò rỉ công khai trên Google

Kỹ năng - Vũ Anh - 05/08/2025 11:00
Sự việc bắt đầu được chú ý khi một số chuyên gia bảo mật phát hiện các đoạn hội thoại có thể được truy cập dễ dàng chỉ bằng một truy vấn tìm kiếm đơn giản.

Lạm dụng AI, học sinh ngày càng học kém: ChatGPT, Gemini biến trẻ em thành những kẻ lười suy nghĩ

Suy ngẫm - Băng Băng - 05/08/2025 10:00
Bài làm thì như giáo sư đại học, nhưng khi hỏi miệng thì các học sinh không trả lời nổi câu đơn giản đang là hiện trạng tại nhiều nơi ở quốc gia này.

Không còn bệnh tim - Vì sao nói bệnh tim mạch là “kẻ giết người thầm lặng”?

Từ sách - Phim - Quìn - 05/08/2025 09:00
Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, khoảng 17,9 triệu ca tử vong mỗi năm. Nhưng điều đáng sợ nhất là nó âm thầm len lỏi vào đời sống của chúng ta suốt nhiều năm mà không có triệu chứng rõ rệt nào.

"Phòng khám không thích đi làm”: Giải pháp tâm lý mới cho người trưởng thành mệt mỏi vì công việc

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 05/08/2025 08:00
Phòng khám điều trị cho những người cảm thấy cuộc sống làm việc của họ vô nghĩa đã gây ra nhiều sự thích thú trên mạng xã hội Trung Quốc.

Justin Timberlake: Kẻ hủy hoại Britney Spears và Janet Jackson, mắc bệnh truyền nhiễm khi cả thế giới quay lưng

Giải trí - Minh Hồng - 04/08/2025 13:00
Justin Timberlake từng là "hoàng tử nhạc Pop" vạn người mê, nhưng giờ đây chỉ còn là cái tên khiến khán giả chán ghét.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 07/08/2025