Chân trần chí thép - Chí thép của người Việt

Khi phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối vừa ra mắt, nhiều khán giả trẻ đã rưng rưng xúc động. Những hình ảnh địa đạo ngoằn ngoèo như mê cung không chỉ khơi gợi sự tò mò, mà còn đánh thức trong tim người Việt - đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay - niềm tự hào thiêng liêng về ý chí sống còn của cha ông.

Nếu bạn muốn hiểu thêm về tinh thần "sống trong lòng đất, chết không rời Tổ quốc", thì "Chân trần chí thép" (Bare feet, Iron will) của James G. Zumwalt là một tư liệu tham khảo. Sách đưa bạn bước vào một thế giới không chỉ có bom rơi và súng đạn, mà còn có tình người, sự kiên cường và những câu chuyện đẹp.

Tác giả James G. Zumwalt từng tham chiến tại Việt Nam. Năm 1994, ông cùng cha mình trở lại Việt Nam trong một chuyến đi nằm trong nỗ lực tìm hiểu tác hại của Chất độc da cam lên sức khỏe con người. Chính từ chuyến đi ấy, ông Zumwalt đã được tiếp xúc với nhiều vị tướng lĩnh cấp cao, các cựu quân nhân từng tham gia cuộc chiến chống Mỹ cũng như những người dân thường.

James dần thay đổi từ hận thù sang thấu hiểu, khâm phục tinh thần “chí thép” của người Việt - sức mạnh ý chí giúp họ chiến thắng siêu cường Mỹ. Cuốn sách Chân trần chí thép xuất bản tại Mỹ năm 2010, tổng hợp gần 200 cuộc phỏng vấn, khắc họa cuộc chiến qua góc nhìn của một cựu chiến binh Mỹ, đồng thời gửi thông điệp hòa giải và hàn gắn vết thương chiến tranh.

Ông nhìn nhận trong cuộc chiến tại Việt Nam, người Mỹ dựa vào sức mạnh công nghệ vũ khí vượt trội; người Việt Nam phải dựa vào những thứ khác. Tinh thần dân tộc, lòng tự hào và quyết tâm của người Việt phát triển thành một sức mạnh vĩ đại - một chí thép - giúp đánh bại công nghệ của siêu cường.

Chân trần chí thép không thuật lại chiến công hay chiến thuật mà là hình ảnh chân thật về đất nước và con người Việt Nam trong cuộc chiến. Những anh bộ đội băng qua mưa bom bão đạn, dựng đường, đào hầm với đôi chân trần và một trái tim thép. Họ đã sống trong những căn hầm nóng ẩm, nơi bữa cơm được ăn vội dưới tiếng bom, nơi ánh sáng chỉ le lói nhưng ý chí thì rực rỡ như ngọn lửa.

Những “căn cứ” dưới lòng đất ấy không chỉ là nơi trú ẩn mà là minh chứng cho tinh thần bất khuất - nơi mà không một bóng tối nào có thể dập tắt được khát vọng sống và chiến đấu vì tự do.

Cuốn sách không hề lên gân, không dùng lời hoa mỹ. Mỗi trang viết là một lát cắt đời thực, đầy nước mắt và cả những nụ cười lạc quan trong cuộc kháng chiến đầy gian khổ.

Bạn sẽ nghe câu chuyên về những cô gái chuyển đạn vượt núi, tuổi mười chín đôi mươi chôn thanh xuân giữa đại ngàn. Bạn sẽ gặp những người lính già kể về những khoảnh khắc sinh tử, những người đồng đội đã nằm lại và cả những phút yếu lòng nhưng tuyệt nhiên không có sự đầu hàng. Và cả những người mẹ với nỗi đau mất con mà không thể gọi tên. Họ chỉ nghĩ đến đất nước, đến ngày mai, khi tiếng súng im, non sông liền một dải.

Chân trần chí thép không kể chuyện chiến thắng, mà kể chuyện về con người, tôn vinh những con người đã sống trọn vẹn và can trường trong chiến tranh. Chính điều đó đã làm nên sức nặng và chiều sâu cho tác phẩm. Không phải ai cũng là anh hùng, nhưng ai cũng từng anh hùng trong khoảnh khắc sinh tử của lịch sử.

Đối với thế hệ trẻ hôm nay, những người lớn lên trong hòa bình và ánh sáng, đây không chỉ là một cuốn sách để đọc, mà còn là một lời nhắc nhở: Hãy hiểu, hãy nhớ và hãy biết ơn. Biết ơn những con người từng sống trong bóng tối, nhưng luôn sáng rực ý chí, để chúng ta hôm nay được bước đi dưới bầu trời tự do, thống nhất.