TS Nguyễn Hữu Liêm-Triết gia nhà quê và 'Cám dỗ Việt Nam'

03/07/2019 16:08
TS Nguyễn Hữu Liêm-Triết gia nhà quê và 'Cám dỗ Việt Nam'

Nhà xuất bản Hội Nhà Văn vừa cho ra mắt tác phẩm “Cám dỗ Việt Nam” của giáo sư triết học, TS Nguyễn Hữu Liêm, hiện đang giảng dạy Đại học tại Mỹ.

Trong thời gian gần đây ông đã cho xuất bản nhiều sách viết về địa hạt nghiên cứu được nhiều bạn đọc yêu chuộng trí thức quan tâm. Đơn cử như cuốn “Thời tính, Hữu thể và Ý chí: Một luận đề siêu hình học” do NXB Đà Nẵng phát hành 2018. Trước buổi gặp gỡ bạn đọc, giới thiệu ra mắt sách tại TP.HCM, ông đã dành cho báo Một Thế Giới một cuộc trao đổi.

- Được biết trong tuần tới Giáo sư sẽ có mặt ở TP.HCM để ra mắt tác phẩm mới. Ông có thể cho biết cảm tưởng của mình và những cuốn sách đã viết?

TS Nguyễn Hữu Liêm: Mỗi lần trở lại Việt Nam thì lòng vui như kẻ đi thật xa về lại làng xưa - dù tôi về nước thường xuyên. Kỳ nầy, tôi sẽ giới thiệu với độc giả trong nước tuyển tập bút ký của tôi “Cám dỗ Việt Nam” do NXB Hội NhàVăn và Domino phát hành. Đây là những bài viết ngắn về những chuyến đi khắp nơi trên quê hương, bao gồm những suy tư, mang dạng triết học, về đất nước, con người, quê nhà, bà con, bạn hữu. Đây là tuyển tập thứ nhất, sau đó sẽ là tuyển tập thứ hai mang tên, “Quốc gia như ảo thức đọa đày” về các vấn đề xã hội và lịch sử Việt.

Về sách chuyên môn ngành triết học thì ở Việt Nam tôi đã có cuốn “Thời tính, Hữu thể và Ý chí: Một luận đề siêu hình học” (2018) do NXB Đà Nẵng phát hành. Nội dung đưa ra một luận đề mới và khác, rất là nguyên thủy về bản thể luận trên nền tảng chữ Thời và Ý chí. Cách đây ba năm, tôi cũng đã cho ra đời cuốn “Sử tính và Ý thức: Một triết học cho lịch sử Việt Nam”. Hiện nay, tôi cũng đang xin giấy phép xuất bản cuốn mới “Phác thảo một triết học cho lịch sử thế giới.” Đây là cuốn khá dày, trên 600 trang, mà tôi ưng ý nhất. Hy vọng nó sẽ được ra mắt độc giả một ngày gần đây.

- Văn hóa đọc của độc giả trẻ trong nước gần đây như mở rộng và đa chiều. Sách bao quát nhiều lĩnh vực cũng được in nhiều hơn. Tuy nhiên, sách chuyên biệt cho Triết học hay lĩnh vực “đào xới tư duy” này rất ít ỏi. Tác phẩm của các tác giả Việt viết càng ít. Ông có thể cho biết thêm nguyên do vì sao ông “cần mẫn” độc hành trên con đường rất chông gai này?

- TS Nguyễn Hữu Liêm: Tôi say mê triết học từ thời trung học, khi còn là cậu học trò nghèo khó ở Quảng Trị. Qua Mỹ, tôi học nhiều ngành, nhưng cuối cùng cũng trở lại trường học triết và sau đó đi dạy triết học ở đại học Mỹ. Hình như tôi chỉ có một niềm vui duy nhất: đọc, viết và giảng dạy, thuyết trình triết học.

Tôi dạy triết toàn thời gian cho sinh viên Mỹ, nói tiếng Anh bằng giọng Quảng Trị nặng như đá, cho nên sinh viên tưởng là cao siêu - vì chúng chẳng hiểu mô tê chi cả. Rứa mà lớp học của thầy Liêm lúc mô cũng đông sinh viên - vì tôi liên tục kể chuyện vui đùa kiểu nhà quê làm cho bọn trẻ cười văng bàn, văng ghế. Tôi hành nghề luật sư thì đồng nghiệp gọi tôi là “country lawyer” (luật sư nhà quê), dạy triết thì các giáo sư trong trường kêu là “country philosopher” (triết gia nhà quê)!

Bìa sách “Cám dỗ Việt Nam” của nhà xuất bản Hội Nhà Văn 7.2019

- Theo ông, người Việt có một nền tảng về Triết học không? Hình như trong văn hóa người Việt không thích khoa học, triết lý, sâu xa?

- TS Nguyễn Hữu Liêm: Hình như nấc thang phát triển trí tuệ của người Việt còn đang ở nấc thang thi ca, văn chương, và phiên dịch sách ngoại ngữ - chứ chưa đến tầm mức tư duy khái niệm.

Một trong những lý do là sự cắt đoạn sử tính khi chúng ta bỏ ngang chữ Hán Nôm để theo chữ Quốc ngữ. Sự chưa trưởng thành của ngôn ngữ Việt đã là nguyên nhân chính cản trở năng lực trí tuệ Việt.

Tôi đã phân tích vấn đề nầy kỹ trong cuốn “Sử Tính và Ý Thức”. Ngoại trừ một số rất ít, trí thức Việt còn tư duy và sáng tác theo dạng mô tả, tâm sự, hay viết truyện ngắn dạng kể chuyện, mỉa mai bóng gió, hay thơ phú theo kiểu chơi chữ, thiếu tư tưởng chiều sâu.

Vấn đề tổng thể chung mà tôi đã nói trong cuốn “Sử Tính” rằng dân tộc ta, về trọng tâm tiến hóa, vẫn còn ở tuổi thiếu niên. Thành ra, hầu hết trí thức, văn nghệ sĩ, khoa học gia, chuyên gia, tu sĩ, lãnh đạo, dù học vị cao bao nhiêu, họ vẫn là những chàng niên thiếu ở khoảng tuổi 15-16. Đây là cơ bản của tất cả mọi vấn đề cho lịch sử và xã hội Việt Nam xưa nay. Tức là nói chung, dân tộc ta vẫn chưa đến tuổi trưởng thành.

- Như ông tự nhận mình “triết gia nhà quê” một cách vui vẻ nhưng tôi thấy chính vì nhà quê mà câu chuyện về đề tài ngỡ “cao siêu” bỗng hóa ra hồn nhiên, dễ hiểu và cũng không kém phần sâu sắc. Ông có thể cho biết thêm suy nghĩ của ông về nhà triết học Trần Đức Thảo, một hiện tượng triết học Việt Nam. Với ông, vai trò của Trần Đức Thảo "thời tính" thế nào của triết lý Việt Nam và thế giới?

- TS Nguyễn Hữu Liêm: Về Trần Đức Thảo thì tôi đã có viết và dịch sang Việt ngữ một ít các bài viết của ông từ văn bản Anh ngữ. Ông xứng đáng là một triết gia tầm cỡ thế giới. Chúng ta hãnh diện về ông - một phần vì tự ái dân tộc. Tuy nhiên, ông chỉ kết hợp Hiện tượng luận của Husserl với Marxism vốn mang tính phê phán hơn là sáng tạo.

Cuốn“Phenomenology and Dialectical Materialism” của ông là một tác phẩm lớn - nhưng chỉ xuất sắc nửa đầu cuốn, nửa sau thì hỏng và bình thường lắm.

Nguyễn Hữu Hồng Minh thực hiện

Nguyễn Hữu Liêm, tiến sĩ Luật khoa, tiến sĩ Triết học (Hoa Kỳ), nguyên chủ nhiệm tập san Triết xuất bản ở Hoa Kỳ vào thập niên 1990-2000, là tác giả của Dân chủ Pháp trị (1991), Tự do và Đạo lý (1994), Sử tính và Ý thức (2018), Thời tính, Hữu thể và Ý chí – một luận đề siêu hình học (Nxb. Đà Nẵng – Domino Books 2018).


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.
2

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...
3

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.
4

Sức mạnh của người thấu cảm Kỳ 3: 7 công cụ giúp bạn học cách nói 'không'

Bây giờ khi đã hiểu tầm quan trọng của việc nói “không”, bạn cần học cách đối mặt với cảm giác tội lỗi có thể nảy sinh từ đó.
5

Flow - Dòng chảy : Hạnh phúc có thực sự đến từ tiền bạc và danh tiếng?

Có hai chiến lược lớn mà mỗi người có thể chọn để nâng cao chất lượng cuộc sống. Thay đổi điều kiện bên ngoài sao cho phù hợp với mục tiêu. Hoặc thay đổi cách mình trải nghiệm những điều kiện ấy, biến bất kỳ hoàn cảnh nào cũng thành cơ hội để phát triển và tận hưởng.

Những cuốn sách kinh điển mà doanh nhân, chủ doanh nghiệp nên nằm lòng

9 đầu sách này là gợi ý của cựu quản lý cấp cao của KPMG - Gene Marks. Với 25 năm kinh nghiệp điều hành doanh nghiệp và đọc rất nhiều cuốn sách kinh doanh tuyệt vời, ông cho rằng, độc giả rất nên đọc chúng.

Chicken Soup - Điều không thể chỉ cần thêm một ít thời gian

Tôi giật bắn mình tỉnh giấc bởi tiếng kim loại bị nghiền nát và tiếng những mảnh kính vỡ. Mọi thứ lại đột ngột chìm vào im lặng, cũng nhanh như lúc nó xảy ra. Khi mở mắt ra, tôi thấy mọi thứ xung quanh đều tối sầm lại...

Tiki và Fahasa.com ký kết hợp tác chiến lược

Nhà bán lẻ thương mại điện tử Tiki.vn và Fahasa.com đã ký kết hợp tác chiến lược chiều ngày 01.07.2019.

Mọi đứa trẻ đều sáng tạo cho đến khi chúng trở thành những con rô-bốt

Hãy sống như một đứa trẻ và bạn sẽ trở nên sáng tạo. Mọi đứa trẻ đều sáng tạo. Để sáng tạo, ta cần có sự tự do – tự do thoát khỏi tâm trí, kiến thức và những định kiến.

Trở thành người hạnh phúc với "tứ trụ" triết lý của dân Bắc Âu: Lagom, Hygge, Lykke, Sisu

Từ bao đời nay, tiền tài vẫn luôn được coi là công cụ mưu cầu hạnh phúc của con người. Nhưng đối với cư dân vùng Bắc Âu xa xôi, lạnh lẽo kia, họ lại tìm thấy hạnh phúc trong những triết lý giản dị mà vô cùng sâu sắc.

Từ khởi đầu hèn mọn, chàng trai với ước mơ điên rồ đã hoán cải thành công số phận

Như nhiều người châu Phi khác, tôi tin rằng số phận không tạo ra tôi, mà chính tôi mới là người tạo ra số phận của mình - Legson Kayira.

Chicken Soup Sống với ước mơ - Miếng đề can dán càng xe của Tommy

Một cậu nhóc ở nhà thờ tại bãi biển Huntington đến gặp tôi sau khi nghe tôi nói chuyện về Ngân Hàng Cho Trẻ Em. Cậu bé bắt tay tôi và nói: “Cháu là Tommy Tighe, cháu sáu tuổi và cháu muốn vay tiền của Ngân Hàng Cho Trẻ Em ạ”.

5 cuốn sách xây dựng hạnh phúc gia đình

Gia đình là nơi "đi xa muốn về, khổ đau càng muốn về", là chốn nương tựa của mỗi người trong đời. Nhưng không có mái nhà bình yên nào mà không cần tới công sức vun đắp, xây dựng của các thành viên.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 3: Chìa khóa tự chữa lành, yêu thương bản thân và buông bỏ

Là một người đã khỏe mạnh trở lại sau khi mắc bệnh ung thư, tôi có thể dễ dàng nói về sự chữa lành cũng như khuyên bạn hãy tin tưởng và buông bỏ để dòng đời tự xoay chuyển, nhưng tôi vẫn biết là trong những thời điểm khó khăn, chúng ta rất khó mà làm được như vậy, thậm chí ta còn không biết nên bắt đầu từ đâu.

Người lập trình hay người phát triển

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/09/2025 13:00
Tuần trước tôi nhận được một email hỏi: “Khác biệt giữa người lập trình và người phát triển phần mềm là gì? Người lập trình có thể trở thành người phát triển được không?

Xem phim Sex Education, tôi mới hiểu vì sao con mình như người "đa nhân cách", rất nhiều đứa trẻ đều đang trong tình trạng này!

Điện ảnh - Thanh Hương - 25/09/2025 12:00
Tôi cảm thấy mình đã thấu hiểu con hơn đồng thời cũng cần để ý hơn trong việc nuôi dạy con.

Những kỹ năng mềm cần dạy con để bé không bị bắt nạt

Kỹ năng - Mộc Thanh - 25/09/2025 11:00
Trong môi trường học đường hay các mối quan hệ bạn bè, trẻ có thể gặp tình huống bị bắt nạt, trêu chọc. Cha mẹ không thể theo sát con mọi lúc, nhưng có thể trang bị cho con kỹ năng ứng xử thông minh và sự tự tin để bảo vệ bản thân.

Vụ án dắt chó đi dạo và bi kịch 2 gia đình: Nuôi dạy con kiểu này bằng ngàn lần hại con

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 25/09/2025 10:00
Vụ việc không chỉ xé nát hai gia đình, mà còn cho thấy tác hại khủng khiếp của việc nuông chiều con cái quá mức.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 3: Chìa khóa tự chữa lành, yêu thương bản thân và buông bỏ

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 25/09/2025 09:00
Là một người đã khỏe mạnh trở lại sau khi mắc bệnh ung thư, tôi có thể dễ dàng nói về sự chữa lành cũng như khuyên bạn hãy tin tưởng và buông bỏ để dòng đời tự xoay chuyển, nhưng tôi vẫn biết là trong những thời điểm khó khăn, chúng ta rất khó mà làm được như vậy, thậm chí ta còn không biết nên bắt đầu từ đâu.

Chiến lược dữ liệu - Dữ liệu, “vàng đen” hay “con dao hai lưỡi” của thời đại số?

Từ sách - Phim - Quìn - 25/09/2025 08:00
Trong lịch sử, dầu mỏ từng được xem là “vàng đen” - nguồn năng lượng thúc đẩy toàn cầu hóa và sự bùng nổ công nghiệp. Ngày nay, dữ liệu đang giữ vai trò tương tự, thậm chí vượt trội: nó là nguyên liệu cốt lõi cho mọi quyết định, mọi chiến lược, mọi bước đi phát triển của cá nhân, doanh nghiệp và cả quốc gia.

Dùng AI "hồi sinh" cha, người đàn ông đối mặt với những phản ứng kỳ lạ

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 24/09/2025 13:00
Những phản ứng mà người đàn ông gặp phải sau khi dùng AI "hồi sinh" cha là gì?

Làm gì khi gửi nhầm tin nhắn phàn nàn về sếp vào nhóm chat công ty

Kỹ năng - Kim Linh - 24/09/2025 12:00
Tình huống bất ngờ có thể khiến nhiều người không biết cách xử lý, dẫn đến "mất điểm" trong mắt đồng nghiệp và cấp trên.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 2: Tôi đã quyết định tiếp tục sống

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 24/09/2025 11:00
Thế giới mà tôi trải nghiệm khi cơ thể mình ngừng hoạt động đã giúp tôi thấy rõ sự kỳ diệu của bản thân, lúc này không còn bị nỗi sợ che khuất. Tôi nhận ra nguồn sức mạnh lớn lao mà mình có thể chạm đến.

Vì sao gen Z thích ru rú trong nhà, ít khi chịu ra ngoài?

Phong cách sống - Nhật Thùy - 24/09/2025 10:00
Khảo sát mới đây cho thấy gen Z chỉ ở ngoài trời trung bình 49 phút mỗi ngày trong tuần, phần lớn có thể ở trong nhà nhiều ngày liền mà không cần bước ra ngoài.

Vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo: Khi thầy cô cũng cần được bảo vệ

Suy ngẫm - Diệp Nguyễn - DT - 24/09/2025 09:00
Giáo viên ngày nay có rất nhiều "nỗi sợ".

Thuyết mặc kệ họ – Cuốn sách giúp tôi định nghĩa lại sự giới hạn và tôn trọng trong các mối quan hệ

Từ sách - Phim - Quìn - 24/09/2025 08:00
Bạn có bao giờ cảm thấy mệt mỏi vì phải gồng mình để vừa lòng tất cả? Tôi cũng vậy, cho đến khi đọc “The Let Them Theory”. Cuốn sách này khiến tôi hiểu rằng: hạnh phúc không nằm ở sự chấp thuận của người khác, mà ở việc ta đủ can đảm sống đúng với mình.

Xem Sex Education, tôi nghĩ nếu chúng ta sớm dạy con điều này thì xã hội bớt loạn!

Điện ảnh - Thanh Hương - 23/09/2025 13:00
Tôi chắc chắn sẽ dạy con thật kỹ điều này.

Đọc vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo và Thông tư 19 của Bộ GD-ĐT, tôi toát mồ hôi: Nhân văn, nhưng có công bằng?

Suy ngẫm - Hiểu Đan - CFB - 23/09/2025 12:00
Nhân văn là tốt, nhưng chỉ khi gắn với công bằng và kỷ cương, nhân văn ấy mới thực sự có ý nghĩa.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 1: Nỗi sợ – mầm bệnh vô hình

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/09/2025 11:00
Tôi đã được khai sáng rất nhiều trong trải nghiệm cận tử, và sau này khi chia sẻ lại câu chuyện của mình, tôi thường được hỏi: “Vậy điều gì đã khiến cô bị ung thư?”. Cũng khá dễ hiểu khi đa số mọi người đều thắc mắc về điều này.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 25/09/2025