TS Nguyễn Hữu Liêm-Triết gia nhà quê và 'Cám dỗ Việt Nam'

03/07/2019 16:08
TS Nguyễn Hữu Liêm-Triết gia nhà quê và 'Cám dỗ Việt Nam'

Nhà xuất bản Hội Nhà Văn vừa cho ra mắt tác phẩm “Cám dỗ Việt Nam” của giáo sư triết học, TS Nguyễn Hữu Liêm, hiện đang giảng dạy Đại học tại Mỹ.

Trong thời gian gần đây ông đã cho xuất bản nhiều sách viết về địa hạt nghiên cứu được nhiều bạn đọc yêu chuộng trí thức quan tâm. Đơn cử như cuốn “Thời tính, Hữu thể và Ý chí: Một luận đề siêu hình học” do NXB Đà Nẵng phát hành 2018. Trước buổi gặp gỡ bạn đọc, giới thiệu ra mắt sách tại TP.HCM, ông đã dành cho báo Một Thế Giới một cuộc trao đổi.

- Được biết trong tuần tới Giáo sư sẽ có mặt ở TP.HCM để ra mắt tác phẩm mới. Ông có thể cho biết cảm tưởng của mình và những cuốn sách đã viết?

TS Nguyễn Hữu Liêm: Mỗi lần trở lại Việt Nam thì lòng vui như kẻ đi thật xa về lại làng xưa - dù tôi về nước thường xuyên. Kỳ nầy, tôi sẽ giới thiệu với độc giả trong nước tuyển tập bút ký của tôi “Cám dỗ Việt Nam” do NXB Hội NhàVăn và Domino phát hành. Đây là những bài viết ngắn về những chuyến đi khắp nơi trên quê hương, bao gồm những suy tư, mang dạng triết học, về đất nước, con người, quê nhà, bà con, bạn hữu. Đây là tuyển tập thứ nhất, sau đó sẽ là tuyển tập thứ hai mang tên, “Quốc gia như ảo thức đọa đày” về các vấn đề xã hội và lịch sử Việt.

Về sách chuyên môn ngành triết học thì ở Việt Nam tôi đã có cuốn “Thời tính, Hữu thể và Ý chí: Một luận đề siêu hình học” (2018) do NXB Đà Nẵng phát hành. Nội dung đưa ra một luận đề mới và khác, rất là nguyên thủy về bản thể luận trên nền tảng chữ Thời và Ý chí. Cách đây ba năm, tôi cũng đã cho ra đời cuốn “Sử tính và Ý thức: Một triết học cho lịch sử Việt Nam”. Hiện nay, tôi cũng đang xin giấy phép xuất bản cuốn mới “Phác thảo một triết học cho lịch sử thế giới.” Đây là cuốn khá dày, trên 600 trang, mà tôi ưng ý nhất. Hy vọng nó sẽ được ra mắt độc giả một ngày gần đây.

- Văn hóa đọc của độc giả trẻ trong nước gần đây như mở rộng và đa chiều. Sách bao quát nhiều lĩnh vực cũng được in nhiều hơn. Tuy nhiên, sách chuyên biệt cho Triết học hay lĩnh vực “đào xới tư duy” này rất ít ỏi. Tác phẩm của các tác giả Việt viết càng ít. Ông có thể cho biết thêm nguyên do vì sao ông “cần mẫn” độc hành trên con đường rất chông gai này?

- TS Nguyễn Hữu Liêm: Tôi say mê triết học từ thời trung học, khi còn là cậu học trò nghèo khó ở Quảng Trị. Qua Mỹ, tôi học nhiều ngành, nhưng cuối cùng cũng trở lại trường học triết và sau đó đi dạy triết học ở đại học Mỹ. Hình như tôi chỉ có một niềm vui duy nhất: đọc, viết và giảng dạy, thuyết trình triết học.

Tôi dạy triết toàn thời gian cho sinh viên Mỹ, nói tiếng Anh bằng giọng Quảng Trị nặng như đá, cho nên sinh viên tưởng là cao siêu - vì chúng chẳng hiểu mô tê chi cả. Rứa mà lớp học của thầy Liêm lúc mô cũng đông sinh viên - vì tôi liên tục kể chuyện vui đùa kiểu nhà quê làm cho bọn trẻ cười văng bàn, văng ghế. Tôi hành nghề luật sư thì đồng nghiệp gọi tôi là “country lawyer” (luật sư nhà quê), dạy triết thì các giáo sư trong trường kêu là “country philosopher” (triết gia nhà quê)!

Bìa sách “Cám dỗ Việt Nam” của nhà xuất bản Hội Nhà Văn 7.2019

- Theo ông, người Việt có một nền tảng về Triết học không? Hình như trong văn hóa người Việt không thích khoa học, triết lý, sâu xa?

- TS Nguyễn Hữu Liêm: Hình như nấc thang phát triển trí tuệ của người Việt còn đang ở nấc thang thi ca, văn chương, và phiên dịch sách ngoại ngữ - chứ chưa đến tầm mức tư duy khái niệm.

Một trong những lý do là sự cắt đoạn sử tính khi chúng ta bỏ ngang chữ Hán Nôm để theo chữ Quốc ngữ. Sự chưa trưởng thành của ngôn ngữ Việt đã là nguyên nhân chính cản trở năng lực trí tuệ Việt.

Tôi đã phân tích vấn đề nầy kỹ trong cuốn “Sử Tính và Ý Thức”. Ngoại trừ một số rất ít, trí thức Việt còn tư duy và sáng tác theo dạng mô tả, tâm sự, hay viết truyện ngắn dạng kể chuyện, mỉa mai bóng gió, hay thơ phú theo kiểu chơi chữ, thiếu tư tưởng chiều sâu.

Vấn đề tổng thể chung mà tôi đã nói trong cuốn “Sử Tính” rằng dân tộc ta, về trọng tâm tiến hóa, vẫn còn ở tuổi thiếu niên. Thành ra, hầu hết trí thức, văn nghệ sĩ, khoa học gia, chuyên gia, tu sĩ, lãnh đạo, dù học vị cao bao nhiêu, họ vẫn là những chàng niên thiếu ở khoảng tuổi 15-16. Đây là cơ bản của tất cả mọi vấn đề cho lịch sử và xã hội Việt Nam xưa nay. Tức là nói chung, dân tộc ta vẫn chưa đến tuổi trưởng thành.

- Như ông tự nhận mình “triết gia nhà quê” một cách vui vẻ nhưng tôi thấy chính vì nhà quê mà câu chuyện về đề tài ngỡ “cao siêu” bỗng hóa ra hồn nhiên, dễ hiểu và cũng không kém phần sâu sắc. Ông có thể cho biết thêm suy nghĩ của ông về nhà triết học Trần Đức Thảo, một hiện tượng triết học Việt Nam. Với ông, vai trò của Trần Đức Thảo "thời tính" thế nào của triết lý Việt Nam và thế giới?

- TS Nguyễn Hữu Liêm: Về Trần Đức Thảo thì tôi đã có viết và dịch sang Việt ngữ một ít các bài viết của ông từ văn bản Anh ngữ. Ông xứng đáng là một triết gia tầm cỡ thế giới. Chúng ta hãnh diện về ông - một phần vì tự ái dân tộc. Tuy nhiên, ông chỉ kết hợp Hiện tượng luận của Husserl với Marxism vốn mang tính phê phán hơn là sáng tạo.

Cuốn“Phenomenology and Dialectical Materialism” của ông là một tác phẩm lớn - nhưng chỉ xuất sắc nửa đầu cuốn, nửa sau thì hỏng và bình thường lắm.

Nguyễn Hữu Hồng Minh thực hiện

Nguyễn Hữu Liêm, tiến sĩ Luật khoa, tiến sĩ Triết học (Hoa Kỳ), nguyên chủ nhiệm tập san Triết xuất bản ở Hoa Kỳ vào thập niên 1990-2000, là tác giả của Dân chủ Pháp trị (1991), Tự do và Đạo lý (1994), Sử tính và Ý thức (2018), Thời tính, Hữu thể và Ý chí – một luận đề siêu hình học (Nxb. Đà Nẵng – Domino Books 2018).


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Đường vào thiền - Osho Tôi đã cố gắng kiểm soát cảm xúc, nhưng vì sao càng kiểm soát càng mệt mỏi?

Có thể bạn quyết định mình sẽ không tức giận; bạn có thể nghĩ rằng giận dữ là xấu, nhưng khi cơn giận ập tới, suy nghĩ của bạn bị gạt qua một bên và bạn trở nên tức giận.
2

Chiến thắng con quỷ bên trong - Phụ nữ muốn sống một cuộc đời rực rỡ, nhất định phải hiểu 3 điều này

Khi nhận diện được những nỗi sợ đang chi phối mình, bạn đã đi được nửa chặng đường đến tự do.
3

Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày - Sống chậm lại, bí quyết tỉnh thức giúp bạn thoát khỏi căng thẳng

Bạn có bao giờ cảm thấy tâm trí lúc nào cũng mệt mỏi? Những áp lực vô hình khiến bạn kiệt sức, dù nghỉ ngơi bao nhiêu cũng không thấy nhẹ nhõm hơn? Nhưng sự bình yên không phải là thứ xa vời – nó có thể đến từ chính những khoảnh khắc đơn giản trong ngày.
4

Thay vì chữa lành hãy 'Chăm sóc bản thân thật sự'

Trước đây, chúng ta đã quá quen thuộc với những lời khuyên về "chữa lành", nhưng có lẽ thay vì đi tìm sự cứu rỗi từ bên ngoài, thứ ta thật sự cần là học cách chăm sóc bản thân thật sự (Real self-care) từ bên trong.
5

Lời tiên tri Celestine - Bạn có đang lắng nghe những thông điệp từ vũ trụ

Đã bao giờ bạn chợt nghĩ đến một người mà rất lâu không liên lạc, rồi ngay hôm đó họ bất ngờ nhắn tin cho bạn?

Những cuốn sách kinh điển mà doanh nhân, chủ doanh nghiệp nên nằm lòng

9 đầu sách này là gợi ý của cựu quản lý cấp cao của KPMG - Gene Marks. Với 25 năm kinh nghiệp điều hành doanh nghiệp và đọc rất nhiều cuốn sách kinh doanh tuyệt vời, ông cho rằng, độc giả rất nên đọc chúng.

Chicken Soup - Điều không thể chỉ cần thêm một ít thời gian

Tôi giật bắn mình tỉnh giấc bởi tiếng kim loại bị nghiền nát và tiếng những mảnh kính vỡ. Mọi thứ lại đột ngột chìm vào im lặng, cũng nhanh như lúc nó xảy ra. Khi mở mắt ra, tôi thấy mọi thứ xung quanh đều tối sầm lại...

Tiki và Fahasa.com ký kết hợp tác chiến lược

Nhà bán lẻ thương mại điện tử Tiki.vn và Fahasa.com đã ký kết hợp tác chiến lược chiều ngày 01.07.2019.

Mọi đứa trẻ đều sáng tạo cho đến khi chúng trở thành những con rô-bốt

Hãy sống như một đứa trẻ và bạn sẽ trở nên sáng tạo. Mọi đứa trẻ đều sáng tạo. Để sáng tạo, ta cần có sự tự do – tự do thoát khỏi tâm trí, kiến thức và những định kiến.

Trở thành người hạnh phúc với "tứ trụ" triết lý của dân Bắc Âu: Lagom, Hygge, Lykke, Sisu

Từ bao đời nay, tiền tài vẫn luôn được coi là công cụ mưu cầu hạnh phúc của con người. Nhưng đối với cư dân vùng Bắc Âu xa xôi, lạnh lẽo kia, họ lại tìm thấy hạnh phúc trong những triết lý giản dị mà vô cùng sâu sắc.

Từ khởi đầu hèn mọn, chàng trai với ước mơ điên rồ đã hoán cải thành công số phận

Như nhiều người châu Phi khác, tôi tin rằng số phận không tạo ra tôi, mà chính tôi mới là người tạo ra số phận của mình - Legson Kayira.

Chicken Soup Sống với ước mơ - Miếng đề can dán càng xe của Tommy

Một cậu nhóc ở nhà thờ tại bãi biển Huntington đến gặp tôi sau khi nghe tôi nói chuyện về Ngân Hàng Cho Trẻ Em. Cậu bé bắt tay tôi và nói: “Cháu là Tommy Tighe, cháu sáu tuổi và cháu muốn vay tiền của Ngân Hàng Cho Trẻ Em ạ”.

5 cuốn sách xây dựng hạnh phúc gia đình

Gia đình là nơi "đi xa muốn về, khổ đau càng muốn về", là chốn nương tựa của mỗi người trong đời. Nhưng không có mái nhà bình yên nào mà không cần tới công sức vun đắp, xây dựng của các thành viên.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn: Thổi hồn vào nhạc Trịnh bằng câu chuyện của đời mình

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 14:00
Nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn không chỉ thổi hồn vào những bản nhạc của Trịnh mà qua những giai điệu ấy anh đã kể câu chuyện của đời mình khi có một tình yêu thủy chung và một tình bạn rất đẹp.

Xem Địa đạo: 'Tôi phát khóc khi nghĩ đến những người du kích, tuổi trẻ thời ấy khủng khiếp'

Điện ảnh - Lê Giang - TT - 02/04/2025 13:04
Các bạn trẻ ơi, các bạn có thể nghĩ phim này khó coi. Không phải đâu. Phim này rất hấp dẫn vì chân thật chưa từng thấy! Nghệ sĩ Cao Minh nói trong buổi ra mắt phim Địa đạo.

Trịnh Công Sơn và Khánh Ly tình tri kỷ

Giải trí - Long Phạm - 02/04/2025 13:00
Dù không phải tình nhân nhưng giữa Trịnh Công Sơn và Khánh Ly lại tồn tại một tình tri kỷ mà không bóng hồng nào có được khi bước qua đời ông.

Nghe nhạc Trịnh: ‘Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ’

Giải trí - Tiểu Vũ - 02/04/2025 12:00
"Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ”, có lẽ là một trong những câu hát sâu sắc và đặc biệt nhất trong ca từ của Trịnh Công Sơn.

OpenAI, Google, Anthropic với các động thái AI mới gây bất ngờ

Kỹ năng - Sơn Vân - 02/04/2025 11:00
Tuần qua là một tuần sôi động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) khi các công ty hàng đầu giới thiệu hàng loạt công cụ, mô hình và nghiên cứu mới.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 2: Những thương hiệu đi cùng năm tháng

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:55
Trong tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có viết: “Hồi đó, tôi chỉ thích có 3 món: mì gói, mì gói và dĩ nhiên mì gói”.

Từ quốc gia nghèo đến nền kinh tế phát triển nhanh nhất - Bài 1: Khó khăn, thách thức và đổi mới

Văn hóa - ANH THƯ - 02/04/2025 09:51
Sau năm 1975, nước ta đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế bị tàn phá nặng nề sau nhiều năm chiến tranh, cơ sở hạ tầng lạc hậu, sản xuất đình trệ và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn...

Đặc sắc tour du lịch lễ 30-4, 1-5

Giải trí - THI HỒNG - 02/04/2025 09:45
Trong kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, TPHCM sẽ có thêm nhiều tour tuyến hấp dẫn phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến vui chơi, nghỉ dưỡng, bao gồm cả tour ngày và tour đêm.

Xem Khi cuộc đời cho bạn quả quýt, tôi thấm câu nói: "Con ơi, hãy ước mơ thay phần mẹ"

Điện ảnh - Đông - 02/04/2025 09:00
Ngày mẹ ra đi, câu nói này cứ ám ảnh lấy tôi.

Con đường chính trực của Martha Beck mời gọi mỗi người sống thật với bản thân mình

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 02/04/2025 08:00
Trong thế giới đầy rẫy áp lực, việc giữ được sự chính trực và toàn vẹn của chính mình không dễ dàng. Hiểu được điều đó, nhà xã hội học Martha Beck đã viết cuốn sách Con đường chính trực như một lời mời gọi mỗi người quay trở về với bản thân.

Người trẻ hát nhạc Trịnh: Làm mới nhưng vẫn giữ hồn xưa

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 14:00
Nhạc Trịnh dù thể hiện dưới bất cứ hình thức nào thì vẫn giữ nguyên những giá trị cốt lõi của người nhạc sĩ tài hoa.

Thể Thiên: Hành trình cách tân nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 01/04/2025 13:00
Thể Thiên có một hành trình cách tân nhạc Trịnh vô cùng ấn tượng để khẳng định dấu ấn cá nhân, đã thu hút sự chú ý của công chúng lẫn báo chí quốc tế.

Chàng trai TP.HCM biến bánh kem thành tác phẩm nghệ thuật đẹp đến không nỡ ăn

Phong cách sống - Nhật Thùy - 01/04/2025 12:00
Nhiều chiếc bánh kem của Anh Triết trông như tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ, hoặc mô phỏng túi hàng hiệu y như thật, khiến khách hàng luyến tiếc không nỡ ăn.

Gemini lại "vượt mặt" ChatGPT với tính năng mới

Kỹ năng - Tuấn Anh - 01/04/2025 11:00
Gemini AI vừa có một tính năng mới mà ChatGPT chưa thể sánh kịp.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/04/2025